Zagrożenia i szanse gospodarki polskiej Spojrzenie długookresowe Dr hab. Prof. UW Grzegorz Jędrzejczak 2016L 1

Plan wykładu Problemy podejścia długookresowego Świat w którym żyjemy Wyzwania i szanse rozwojowe: – Pułapka średniego dochodu – Demografia i rynek pracy – Produktywność (Inwestycje, Wiedza, kapitał społeczny, innowacyjność) – Nowa era nierówności (Świadczenia społeczne, zdrowie, edukacja; Znikająca klasa średnia) – Sekularne spowolnienie – ekonomia polityczna rozwoju Lekcje historii: od I do III Reczpospolitej Polska na mapie świata: efekty transformacji Scenariusze na przyszłe ćwierćwiecze: – Model pesymistyczny: wariant argentynski – Model realistyczny: wariant hiszpanski – Model aspiracyjny: wariant południowo-koreański

Świat w którym żyjemy Kilka liczb Przeplyw dóbr, usług, finansów: 24 % światowego produktu w1980 do 52% w 2007 W 1990, 60% handlu miedzy wysokorozwiniętymi krajami, 34% między wysoko rozwinietymi i rozwijającymi sie,tylko 6 % mędzy rozwijającycmi sie. W 2012, odpowiednio 31%, 45% i 24% W 1980, FDI poniżej 1%, obecnie 3.2% produktu globalnego W 2014, 96 mobilne telefony i 40 uzytkownikow internetu na 100 osob, zero w

Świat w którym żyjemy Globalne zmiany PKB 4

Świat w którym żyjemy Globalne zmiany popytu 5

Świat w którym żyjemy Historyczne przypadki globalizacji Globalizacja XV wiek: – Zloty pieniądz – Brak granic – Wspólny język Globalizacja XIX wiek: – Złoty pieniądz – Imperia – Wspólne język 6

Świat w którym żyjemy Globalizacja XXI wiek: – Pieniądz narodowy – Granice narodowe – Wspólny język 7

Świat w którym żyjemy – Niewidzialne imperia – zanik motywu „ziemi” – Instrumenty Soft power Ad hoc ingerencje hard power Struktura sieciowa 8

Świat w którym żyjemy Rewolucja logistyki (drogi, kontenery) Rewolucja ICT – rynek finansowy, – zarządzanie – edukacja

Świat w którym żyjemy multicentryczność Centra polityczne: WDC, Bruksela, Bejing? Centrum technologicznego postępu (technological frontier): Silicon Valey, Izrael, Taiwan, Korea Centra finansowe: Wall Street, The City, Hongkong Centra softpower: Hollywood, 100 Shanghai ranking uniwersytety Korporacje; od GM do Facebook i Alibaba 10

Świat w którym żyjemy regionalizm Unia Europejska NAFTA ASEAN Unia Euroazjatycka TTP Australia, Brunei Darussalam, Kanada, Chile, Japonia, Malezja, Meksyk, Nowa Zelandia, Peru, Singapur, Stany Zjednoczone i Wietnam TTIP między Stanami Zjednoczonymi a Unią Europejską. 11

Świat w którym żyjemy Instytucje globalne IMF WB ECB FED OECD WTO Ad hoc – troika EU, ECB, IMF 12

Świat w którym żyjemy Dynamika globalizacji W poszukiwaniu taniej siły roboczej: – Lata 70: z Japonii do Taiwan, Korea, Singapur, Hongkong – Lata 80: Chiny – Lata `00: Azja Poludniowa, Indie Technologie – Lata `10: US do Chin Energia – Lata `10 do US i Kanada Przemysł – Lata `10 onshoring do US 13

Świat w którym żyjemy Chiny fabryką świata Tania siła robocza Ekosystem biznesowy Eksternalizacja kosztów społecznych i środowiska naturalnego Korzyści podatkowe i celne Manipulacja kursu walutowego: niedowartościowany yuan Proficyt handlowy: towary za papierki 14

Świat w którym żyjemy Chiny tracą przewagę płacową 15

Świat w którym żyjemy Kosztowy podzial pracy Podział pracy wg teori kosztów komparatywnych: specjalizacja produktowa krajów. Zgodnie z teorią kosztów komparatywnych o podjęciu i odnoszeniu korzyści z międzynarodowej wymiany handlowej decyduje względny poziom kosztów produkcji wymienianych dóbr

Świat w którym żyjemy Łańcuch wartości dodanej 17 Design produktu, patenty, znaki towarowe, technologia WYTWARZANIE WIEDZY I JEJ APLIKACJA Handel, transport LOGISTYKA Finansowanie ROZWINIĘTE RYNKI KAPITAŁOWE Produkcja specjalizowanych komponentow UMIEJETNOSCI PRACOWNIKOW Produkcja prostych komponentow, montownie TANIA SILA ROBOCZA -

Świat w którym żyjemy Biznesowy podział pracy 18

Świat w którym żyjemy Co warto pamiętać Gospodarka globalna to również rynek wewnętrzny (polski) – nie ma sukcesu na rynku swiatowym bez sukcesu na rynku krajowym Prowadzenie biznesu w zglobalizowanej gospodarce zadaniem totalnym, rosnąca rola soft power (made in...), 19

Świat w którym żyjemy Nie sztuka stworzyć przedsiębiorstwo “The defining challenge for competitiveness has shifted, especially in advanced countries. The challenges of a decade ago were to restructure, lower cost, and raise quality. Today, continued operational improvement is a given, and companies in many countries are able to acquire and deploy the best current technology. In advanced nations with relatively high labor costs and equal access to global markets, producing standard products using standard methods will not sustain competitive advantage. Instead, advantage must come from the ability to create and then commercialize new products and processes, shifting the technology frontier as fast as their rivals can catch up.” National Innovative Capacity; Porter, Stern 20

Świat w którym żyjemy Smutne przypadki wąskiego myślenia Nokia – małe nie zawsze jest piękne Blackberry – design must be cool Kodak – niebezpieczeństwo przyzwyczajenia 21

Zadanie na zaliczenie Zaliczenie na 3: obecność 4 razy Zaliczenie lepsze Miniprojekt: zesół 3 osoby 5 slajdow w PowerPoint Diagnoza + SWOT Na wybrany temat: Polska a centra polityczne Polska a centra technologicznego postępu Polska a centra finansowe Polska a centra softpower Polska a centra korporacyjne 22