TRYB ŻYCIA DZIECI Z WADAMI POSTAWY

2.POSTAWA WADLIWA TRYB ŻYCIA DZIECI Z WADAMI POSTAWY   Siedzący tryb życia i brak aktywności fizycznej to główne przyczyny wad postawy i stóp, które –niezauważone w wieku dziecięcym- mogą prowadzić do poważnych schorzeń w późniejszym okresie życia. Dlatego konieczne są działania zapobiegawcze, które powinno się rozpoczynać jak najwcześniej. 1.POSTAWA PRAWIDŁOWA Postawą ciała nazywamy indywidualne ukształtowanie ciała i położenie poszczególnych odcinków tułowia oraz nóg w pozycji stojącej.  Postawa człowieka zmienia się w ciągu całego życia. Największym zmianom ulega ona w okresie wzrostu. Po ukończeniu wzrostu struktury podporowej jaką jest kościec (miedzy 18 - 20 rokiem życia), postawa stabilizuje się. Postawa zmienia się nie tylko w zależności od wieku. Zależy od trybu życia, pory dnia, zmęczenia. Postawa podlega świadomemu kontrolowaniu i wywierają na nią wpływ stany psychiczne. Postawa prawidłowa Postawa prawidłowa to harmonijne i bezwysiłkowe ułożenie poszczególnych elementów postawy w stosunku do osi długiej ciała (Przybylski 1965). Postawa prawidłowa to taki kształt ciała wynikający z budowy i nawykowego usytuowania poszczególnych jego części, który sprzyja podstawowym funkcjom organizmu (Zeyland - Malawka 1992). Prawidłowa postawa ciała to taka, która występuje dostatecznie często, aby można ją było uznać za charakterystyczną dla danej populacji. Jest ona atrybutem osobników zdrowych o prawidłowym rozwoju fizycznym i psychicznym (Kasperczyk 1992). Cechy charakteryzujące prawidłową postawę Postawa prawidłowa - pozycja stojąca - charakteryzuje się:  głowa ustawiona prosto, barki na jednym poziomie, łopatki ściągnięte symetryczne ustawienie miednicy (kolce biodrowe na jednym poziomie), brzuch wciągnięty, mięśnie pośladkowe napięte, kończyny dolne ustawione równolegle, prawidłowe ustawienie i obciążenie stóp. 2.POSTAWA WADLIWA Postawa wadliwa  jest wtedy, gdy pewne elementy odbiegają od wzorca postawy poprawnej. Odchylenia te są odwracalne (Przybylski 1965). Zeyland - Malawka (1992) proponuje, aby postawie prawidłowej przeciwstawić nie wady postawy, lecz postawę nieprawidłową, czyli taką, w której kształt ciała, wynikający z budowy i nawykowego lub przymusowego usytuowania poszczególnych części ciała, jest niekorzystny dla organizmu.

POZYCJE POPRAWNE I WADLIWE                

4.WADY POSTAWY RODZAJE WAD POSTAWY Wszelkie odchylenia od postawy prawidłowej to wady postawy. Przyczyny powstania wad postawy: - niedobór ruchu - siedzący tryb życia, - przyjmowanie jednorodnych i długotrwałych pozycji podczas odrabiania lekcji, oglądania TV, gry na komputerze, spożywania posiłków, - zaburzenia napięcia mięśni - wskutek długotrwałej choroby.  Szczególnie niebezpieczne okresy to: - od 6 do 10 lat gdzie występuje kilkugodzinne przebywanie w pozycji siedzącej, - okres od 12 do 15 lat - okres dojrzewania - intensywny przyrost długości kończyn i znaczne osłabienie siły mięśniowej. RODZAJE WAD POSTAWY Wyróżniamy następujące wady postawy: Wady kręgosłupa: - w płaszczyźnie strzałkowej: plecy okrągłe, plecy płaskie, plecy wklęsłe, plecy okrągło-wklęsłe - w płaszczyźnie czołowej: boczne skrzywienie kręgosłupa (skolioza) Wady klatki piersiowej: - klatka piersiowa lejkowata - klatka piersiowa kurza Wady kończyn dolnych - wady kolan: kolana koślawe i kolana szpotawe - wady stóp: stopa płaska (płaskostopie), stopa płasko-koślawa, stopa szpotawa i stopa wydrążona  

PLECY OKRĄGŁE. WADY KRĘGOSŁUPA Plecy okrągłe to nadmierne uwypuklenie fizjologicznej krzywizny piersiowej. Nadmierne wygięcie kręgosłupa w odcinku piersiowym skompensowane jest w odcinku szyjnym zwiększoną lordozą szyjną i pochyleniem głowy do przodu. W wyglądzie dziecka z plecami okrągłymi obserwuje się: - wysunięcie do przodu głowy i barków, - odstające łopatki,  - zapadniętą lub spłaszczoną klatkę piersiową (bardzo często funkcja oddechowa klatki piersiowej jest upośledzona), - osłabienie mięśni grzbietu i przykurcz mięśni klatki piersiowej. Najczęstszą przyczyną tej wady jest dystonia mięśniowa (zaburzenie równowagi napięć mięśniowych mięśni grzbietu). Przyczyną może być także słaby wzrok, chęć ukrycia przez dorastające dziewczynki rozwijających się piersi (kifoza „wstydliwych”), nadmierny, w stosunku do rówieśników, wzrost. Plecy okrągłe mogą też powstawać w następstwie takich chorób jak: krzywica, gruźlica kręgosłupa, zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa, choroba Scheuermanna.  

PLECY OKRĄGŁO-WKLĘSŁE. Zarówno kifoza piersiowa, jak i lordoza lędźwiowa są nadmiernie powiększone, głowa, barki i brzuch silnie wysunięte do przodu. Osłabieniu ulegają mięśnie grzbietu w odcinku piersiowym, mięśnie pośladkowe i brzucha. Przykurczone są mięśnie klatki piersiowej i mięśnie grzbietu – odcinka lędźwiowego.

SKOLIOZA Boczne skrzywienie kręgosłupa jest wadą postawy polegającą na wielopłaszczyznowym odchyleniu linii kręgosłupa od stanu prawidłowego (w całości lub jego odcinkach). Odchylenie to występuje w płaszczyznach: - czołowej – kręgosłup wygina się w bok: w prawo lub w lewo, - strzałkowej – pogłębia się wgięcie kyfotyczne lub lordotyczne, - poprzecznej – następuje rotacja (obrót) kręgów, co prowadzi do powstania garbu. Skoliozę uważa się za wadę ogólnoustrojową, gdyż pociąga za sobą wtórne zmiany w układzie narządu ruchu, układzie oddechowo-krążeniowym i w różnych narządach wewnętrznych oraz pogorszenie sprawności i wydolności fizycznej. Gimnastyka korekcyjna zajmuje się tylko mniej zaawansowanymi postaciami skoliozy (postawy skoliotyczne i skoliozy I stopnia). Bardziej zaawansowane przypadki wymagają postępowania rehabilitacyjnego, a nawet operacyjnego.   W wyglądzie dziecka ze skoliozą obserwuje się: - nierówno ustawione barki, - odstające łopatki, - brak symetrii talii, - krzywo przebiegającą linię kręgosłupa, - nierówno ustawione biodra. Nieleczona skolioza może prowadzić do: - zniekształcenia klatki piersiowej,  - uciskania narządów wewnętrznych (serce i płuca), prowadząc do upośledzenia wydolności krążenia i oddychania,  - zmniejszonej sprawności fizycznej, - duszności, - kompleksu psychicznego, spowodowanego obecnością garbu żebrowego.