Profesor Janusz Groszkowski

Patron naszej szkoły przyszedł na świat 21 marca 1898 r., natomiast zmarł 3 sierpnia 1984 r.

Był on zarówno naukowcem zajmującym się głównie elektroniką i radiotechniką, jak i aktywnym działaczem społecznym oraz państwowym, ale przede wszystkim gorącym patriotą.

Janusz Groszkowski jest współtwórcą Polskiej Akademii Nauk (PAN), której przez wiele lat przewodniczył. Po wojnie zalożył Zakład Elektroniki przy PAN.

Profesor został odznaczony wieloma orderami, m.in.: Złotym Krzyżem Orderu Virtuti Militari oraz Orderem Budowniczego Polski Ludowej.

W gmachu Radiotechniki Politechniki Warszawskiej w latach okupacji hitlerowskiej, rozpoznał system radiowego sterowania rakietami V-1 i V-2. Informacje te wywiad Armii Krajowej przekazał do Londynu, co pozwoliło aliantom na działania antyrakietowe.

Był inicjatorem w 1937 r. pierwszych polskich prób telewizji.

Pierwsza monografia – praca naukowa omawiająca wyczerpująco jedno zagadnienie - Patrona pod tytułem "Lampy katodowe oraz ich zastosowanie w radiotechnice" została wydana w 1925 roku.

Jednak najbardziej rozsławiła w świecie Jego osobę praca „The interdependence of the frequency variation and harmonic constant and constant frequency oscillators” (Współzależność zmiany częstotliwości, stałej harmonicznej i stałej częstotliwości oscylatorów) opublikowana w 1932 r.

Z pracy tej Profesor wyprowadził wzór (zwany również równaniem Groszkowskiego) określający zmiany częstotliwości drgań układu od zawartości harmonicznych.

Ale czym właściwie są lampy katodowe? Macie jakieś pomysły?

Lampy katodowe znane są również lampami elektronowymi, nadawczymi, odbiorczymi, wzmacniającymi lub audjonami. Przyrządy te używane były początkowo w laboratorjach fizycznych tylko dla celów naukowych.

Początkowo katodą był drucik z wolframu lub z innego trudnotopliwego metalu, identyczny jak żarniki w zwykłych żarówkach.

Mogą one służyć między innymi do wzmacniania, generacji i przekształcania sygnałów elektrycznych.

Rok Profesor Groszkowski wraz ze swoim przyjacielem - Profesorem Stanisławem Ryżką - po raz pierwszy na świecie zastosował katody tlenkowe w magnetronie.

W tym miejscu możemy zadać sobie dwa pytania.

Czym katody tlenkowe różnią się od elektronowych? Wiecie coś na ten temat?

Katody tlenkowe różnią się od elektronowych tym, że powierzchnię drucika pokrywa się tlenkami baru i strontu lub innych metali alkalicznych.

Co to magnetron? Orientujecie się czym on jest? Do czego służy?

Magnetron to po prostu lampa mikrofalowa. Przetwarza ona energię prądu stałego na energię elektryczną wysokiej częstotliwości.

Elektrony emitowane przez katodę przyciągane są przez anodę, tor i ich prędkość modyfikowane są przez pole magnetyczne i kształt komory anodowej.

Magnetrony stosowane są w urządzeniach mikrofalowych, np. kuchence mikrofalowej czy radarze.

Janusz Groszkowski w 1939 r. stworzył pierwszą na świecie konstrukcję magnetronu metalowego z obwodami wewnętrznymi, katodą tlenkową i korpusem chłodzonym olejem.

Obraz namalowany przez śp. Jana Moglę w roku 1981.

Pod koniec życia poświęcił się pomiarom bardzo niskich ciśnień i opracował głowicę jonizacyjną, znaną pod nazwą „JG”.

Słyszeliście kiedyś o głowicach jonizacyjnych? Macie pomysł czym do czego one służą?

Inna nazwa głowicy jonizacyjnej to po prostu próżniometr lub trochę bardziej fachowo wakuometr. Przyrząd ten służy do mierzenia ciśnień niższych niż ciśnienie atmosferyczne.

Profesor był członkiem licznych organizacji i stowarzyszeń naukowych zarówno w kraju jak i po za jego granicami. Politechnika Warszawska, Politechnika Łódzka oraz Politechnika Gdańska nadała mu godność Doktora Honoris Causa*.

*tytuł Doktora honoris causa jest nadawany przez uczelnie osobom szczególnie zasłużonym dla nauki i kultury.

Wielki wkład Janusza Groszkowskiego w rozwój światowej elektroniki zostało uhonorowane przyznaniem Profesorowi członkostwo 6 zagranicznych Akademii.

Patron Naszej szkoły był dziekanem Katedry Radiotechniki PW, ale wykładał również na Politehnice Łódzkiej oraz Wojskowej Akademii Technicznej.