Z czego jest zbudowany otaczający nas świat Stan skupienia substancji Właściwości fizyczne substancji Właściwości chemiczne substancji

Substancja Substancja – jednorodny rodzaj materii o określonych właściwościach Podział substancji ze względu na stan skupienia w warunkach temperatury pokojowej (25oC) i ciśnienia atmosferycznego (1013hPa) : gazy (tlen, tlenki węgla, amoniak, wodór, azot, hel) ciecze (woda, kwas octowy, alkohol, rtęć,) ciała stałe (sól kuchenna, cukier, piasek, mąka, metale: żelazo, złoto, srebro, niemetale: siarka, jod,) Stan skupienia a kształt substancji: substancje stałe zachowują nadany im kształt, substancje gazowe i ciekłe przyjmują kształt naczynia w którym się znajdują

Stan skupienia a temperatura i ciśnienie Stan skupienia zależy od temperatury a w przypadku gazów również od ciśnienia (ciała stałe są mało ściśliwe, ciecze są praktyczne nieściśliwe) Dla większości substancji można wyznaczyć doświadczalnie temperaturę topnienia (Tt)  substancja przechodzi w stan ciekły i temperaturę wrzenia – parowanie w całej objętości (Tw)  substancja przechodzi w pary (stan gazowy) o ile nie ulega rozkładowi Przykłady: Substancja Tt Tw Woda 0oC + 100oC Wodór - 259,3oC - 252,9oC Żelazo + 1538oC + 2861oC Tlen - 218,8oC - 182,9oC Rtęć - 38,8oC + 356,7oC Metan - 182oC - 161,5oC Złoto + 1064,2oC + 2856oC Etanol - 114,1oC + 78,2oC

Właściwości substancji Cechy charakterystyczne danej substancji to jej właściwości, na podstawie których można substancje zidentyfikować właściwości fizyczne – stan skupienia, barwa i połysk, temp. topnienia, temp. wrzenia, gęstość, rozpuszczalność w wodzie lub innych rozpuszczalnikach właściwości chemiczne – smak, zapach oraz reakcje chemiczne którym ulegają substancje zmieniając dotychczasowe swoje właściwości chemiczne i fizyczne (zachowanie się wobec innych substancji w określonych warunkach)

Właściwości substancji Właściwość substancji Przykłady + wnioski z doświadczeń Stan skupienia Substancje stałe: Substancje ciekłe: Substancje gazowe: Barwa, twardość, połysk Kreda: Żelazo: Miedź: Rozpuszczalność Sól kuchenna: Woda i benzyna: Zapach Woda: Benzyna: Ocet: Smak Ocet Palność Tlenek węgla(IV): Tlen:

Gęstość substancji Gęstość (d) właściwość fizyczna substancji umożliwiająca identyfikację substancji w przypadku identycznych pozostałych właściwości fizycznych substancji: stan skupienia, barwa, zapach/brak zapachu, smak/brak smaku, rozpuszczalność/nierozpuszczalność w typowych rozpuszczalnikach, zbliżone Tt i Tw

Gęstość substancji - cd  

Gęstość substancji Ciała stałe Ciecze Gazy Gęstość związana jest z różnymi odległościami wynikającymi z oddziaływań między drobinami substancji Z reguły mają największą gęstość (liczne wyjątki: lit, sód, parafina) Z reguły mają mniejszą gęstość niż ciała stałe ale większą niż gazy (wyjątki np. rtęć) Najmniejszą gęstość stąd są bardzo ściśliwe