ZASADY PISOWNI „RZ” I „Ż”
„RZ” PISZEMY, GDY: a) następuje wymiana głoskowa rz – r, np. dobrze – dobry, dworzec – dworca, marzec – marca, mierzyć – miara, przysporzyć – sporo, wierzyć – wiara; b) występuje ono w zakończeniach: -erz, - arz: fałszerz, harcerz, kołnierz, pasterz, brukarz, dekarz, instruktarz; -mierz: ciśnieniomierz, Kazimierz, kroplomierz, Włodzimierz ; -mistrz: kapelmistrz, ogniomistrz, zegarmistrz;
„RZ” PISZEMY, GDY: c) po spółgłoskach: p, b, t, d, k, g, ch, j, w, np. przemoc, zaprzeć, brzmieć, brzydota, trzeba, zatrzymać, drzwi, zedrzeć, krzak, zakrzepnąć, grząski, grzmot, chrzest, odchrząknąć, dojrzały, zajrzeć. Połączenie liter sz po spółgłoskach piszemy wyjątkowo: - w wyrazach: Pszczew, pszczoła, Pszczyna, pszenica, pszeniec, pszenżyto; – w formach stopnia wyższego i najwyższego przymiotników utworzonych za pomocą przyrostka - szy: młodszy, szybszy, zdrowszy, najkrótszy,najlepszy, a także w pochodnych czasownikach: polepszać, powiększać, ulepszać, upiększać, zwiększać.
„Ż” PISZEMY, GDY: a) następują wymiany głoskowe: ż – g książka – księga, nadproże – próg, uważny – uwaga ż – dz księża – księdza, mosiężny – mosiądzu ż – h drużynowy – druh, Sapieżyna – Sapieha ż – z mażę – mazać, włażę – włazu, zamrażarka – mrozu ż – ź duży – duzi, wożą – wozić, zagrożenie – groźny ż – s boży – boski, książę – księstwo, mężny – męski, węższy – wąski ;
„Ż” PISZEMY, GDY: b) występuje ona po literach r, l, ł: drżenie, rżeć, ulżyć, łże (choć istnieją wyjątki, np. półrzadki, współrządzić); c) wchodzi w skład partykuły -że lub tworzy partykułę -ż, np. jakże, niemalże, skończże, weźże, jakiż, takoż; d) występuje po literze n w wyrazach zapożyczonych, np. aranżacja, branżowy, rewanżysta; e) występuje w następujących wyrazach rodzimych i w formacjach od nich pochodnych: gżegżółka, mżawka, piegża.
BIBLIOGRAFIA: wi%C4%99cej / wi%C4%99cej / 5.