Temat: Działania wojenne w latach 1939-1941. Działania zbrojne ZSRR 1939-1940. Atak na Finlandię 30 listopada 1939 – po odmowie oddania przez Finlandię Przesmyku Karelskiego; - obrona Finów na linii Mannerheima; - pomoc niemiecka dla Finów; 12 marca 1940 – układ pokojowy – Finlandia oddaje 150 km; IX/X 1939 – ZSRR narzuca układy gwarancyjne Estonii, Litwie i Łotwie – bazy wojskowe; Lato 1940 - nowe parlamenty Estonii, Litwy i Łotwy wybrane pod kontrolą wojsk rosyjskich „poprosiły” o przyłączenie do ZSRR – 3 sierpnia 1940 stały się republikami ZSRR; 26 czerwca 1940 – ultimatum ZSRR wobec Rumunii żądające oddania Bukowiny – Rumunia oddaje 50 tys. km² i 4 mln ludzi.

Atak niemiecki na Danię i Norwegię. Skandynawia dla Niemiec to źródło surowców i dogodne bazy lotnictwa i marynarki; 9 kwietnia 1940 – zajęcie Danii przez 100 tys. żołnierzy i 1000 samolotów -Po dwóch godzinach wojskowego oporu i utracie 16 żołnierzy duński rząd na czele z królem Chrystianem X rozkazał wstrzymanie ognia ; 9 kwietnia 1940 – atak na Norwegię – mimo oporu Niemcy zajmują najważniejsze miasta i porty przy pomocu norweskich faszystów; pomocy Norwegii udzielają okręty francuskie, brytyjskie i polskie – odbicie i obrona Narwiku(do 8 czerwca); 10 VI – kapitulacja Norwegii, król Haakon VII z rządem wyemigrował do Anglii; Rząd faszysty Vidkuna Quislinga - kolaboracja.

Atak niemiecki na Belgię, Holandię, Luksemburg i Francję. Plany niemieckie: jednoczesne uderzenie poprzez Ardeny, Belgię i Holandię oraz Linię Maginota (blitzkrieg); 10 maja – atak na Holandię (kapituluje 14 maja) i Belgię (kapituluje 27 maja); 12 maja Niemcy przekraczają granicę Francji: Moza – Sedan; Bitwa flandryjska i ewakuacja w Dunkierce (27 maja do 4 czerwca kontynent opuściło ok. 338 tys. alianckich żołnierzy); 10 czerwca – włączenie się Włoch do wojny; 14 czerwca – Niemcy w Paryżu; 16 czerwca premierem zostaje Philippe Pétain (bohater I wojny); 22 czerwca kapitulacja Francji w Compiègne: podział na 3 części – Alzacja i Lotaryngii włączone do Rzeszy, północna Francja i wybrzeże atlantyckie pod okupacją niemiecką, centralna i południowa – państwo ze stolicą w Vichy i Pétainem na czele; Grupa żołnierzy z Charlesem de Gaulleʼm udała się do Wielkiej Brytanii – „Wolni Francuzi” – kilkanaście tysięcy.

Bitwa o Anglię. Cesarz Etiopii, uchodźcy z Danii, Czechosłowacji, Norwegii, Hiszpanii, Holandii, Belgii, żołnierze polscy i rząd Władysława Sikorskiego; niemieckie propozycje pokojowe wobec Wielkiej Brytanii – odrzucone przez Winstona Churchilla; Niemieckie plany: inwazji lotniczej (Adler) i desantu morskiego (Seelöwe) – 2630 samolotów; od 8 sierpnia 1940 – naloty Luftwaffe na porty i lotniska angielskie; od 19 sierpnia – naloty na zakłady przemysłowe; od połowy września – bombardowanie miast; koniec października – koniec intensywnych nalotów; Radar i Enigma; Udział Polaków: 4 dywizjony (300,301,302,303), 144 pilotów- 29 zginęło, zestrzelili 170 i uszkodzili 36 samolotów niemieckich.

Bitwa o Atlantyk. Dostawy amerykańskie do Wielkiej Brytanii (broń i surowce); Od 3 września 1939 – walki na morzach i oceanie z wykorzystaniem łodzi podwodnych, krążowników i samolotów; Brytyjska taktyka konwojów; Niemiecka taktyka „wilczych stad”; 1943 – przełom w wojnie o Atlantyk dzięki zastosowaniu przez aliantów radarów morskich i echosondy; Polacy w bitwie o Atlantyk: „Burza”, „Błyskawica”, „Piorun”, „Garland” i „Kujawiak”

Wojna w Jugosławii i Grecji. a. 27 IX 1940 – Pakt Trzech – sojusz i podział wpływów pomiędzy Niemcy, Japonię i Włochy – Włochy otrzymują rejon Morza Śródziemnego; 28 X 1940 – Włochy atakują Grecję, której pomocy udzielają Brytyjczycy – dopiero desant niemiecki umożliwił podbój Grecji w 23 VI 1941 – kapitulacja Grecji, 20-31 V desant niemiecki na Kretę; 1941 – Bułgaria, Rumunia, Słowacja, Węgry i początkowo Jugosławia przyłączyły się do osi; 5 IV 1941 nowy rząd Jugosławii przeszedł na stronę aliantów i podpisał pakt o nieagresji z ZSRR - atak niemiecki na Jugosławię; 17 IV 1941 – podział Jugosławii: Samodzielne Państwo Chorwackie, które 14 VI przyłączyło się do osi, rozbite wojsko wycofało się w góry i kontynuowało walkę partzancką (Draža Michailović – monarchiści i Josip Broz-Tito – komuniści.

Atak Niemiec na ZSRR (22 czerwca 1941). a. Niemiecki plan Barbarossa (zakładał wojnę błyskawiczną i zwycięstwo przed zimą): 4,7 mln żołnierzy w tym wojska rumuńskie, węgierskie, fińskie i słowackie miało atakować ZSRR na północ (Leningrad), centrum (Moskwa) i południe (Rostów); ZSRR – 5 mln żołnierzy, słaba kadra oficerska, słabe wyszkolenie; 22 VI 1941 – atak niemiecki: chaotyczna obrona Rosjan, zniszczenie lotnictwa, rozbicie armii, egzekucje nieudolnych oficerów; wrzesień – zatrzymanie Niemców pod Leningradem 15 XI szturm na Moskwę – nieudany; 5 XII – kontratak ZSRR – odrzucenie Niemców na zachód na 100-250 km.