Każdy z nas jest filozofem – zagadnienia wstępne Materiały dla II klasy LO

Dlaczego filozofujemy? Rzeczywistość ma charakter pytajny – co to oznacza? Czym jest zdziwienie? Kto się najczęściej dziwi? Kiedy zadajemy pytania? Dlaczego zadajemy pytania? Co chciałbym wiedzieć o rzeczywistości? Dlaczego ludzie mają różne poglądy? Dlaczego i jakie pytania zadajemy?

Filozofia – etymologia słowa: fileo=miłujęSofia=mądrość

Z historii słowa: Pitagoras (VI-V w. przed Chrystusem) na Polopenezie, na uczcie u Leona – władcy Fliuntu, opowiadał, że jest filozofem. Zapytany, kim jest filozof, posłużył się alegorią życia jako zjazdu: „Życie – mówił Pitagoras – przypomina zjazd, który odbywa się z największą okazałością podczas uroczystych igrzysk Grecji. Albowiem podobnie jak jedni ubiegają się tam o sławę i zaszczytny wieniec, innych zaś sprowadza chęć zarobku i zysku na kupnie lub sprzedaży, a są też tacy, i to chyba najszlachetniejsi, którzy nie szukają ani poklasku, ani zysku, lecz przybyli po to, żeby zobaczyć i pilnie popatrzeć, co i w jaki sposób się tam odbywa. Tak samo i my przyszliśmy do tego życia i świata jak gdyby z jakiegoś miasta na jakiś uroczysty zjazd, jedni by służyć sławie, inni pieniądzom, a rzadko zdarzają się i tacy, co za nic mają wszystko, gorliwie dociekając istoty rzeczy: tych on nazywa miłośnikami mądrości, to jest filozofami. I tak jak tam najbardziej szlachetnie jest tylko przyglądać się, niczego dla siebie nie zyskując, podobnie i w życiu oglądanie i poznawanie istoty rzeczy znacznie przewyższa wszelkie inne zainteresowania”.

Arystoteles o zdziwieniu w filozofii (Metafizyka): "Zdziwienie jest tą przyczyną, dla której niegdyś, jak to zresztą miało miejsce i później, zaczęli ludzie filozofować. Początkowo ze zdziwieniem zastanawiali się nad takimi rzeczami, które bezpośrednio narzucały się ich obserwacji. Później jednak postępując tą drogą powoli dalej zaczęli mieć wątpliwości w sprawach większej wagi, jak na przykład w odniesieniu do zjawisk na niebie, do słońca, księżyca, gwiazd i początków wszechświata. Kto jednak ma niejasność, kto się dziwi, ten ma świadomość własnej niewiedzy. I dlatego miłośnik baśni jest w pewnym sensie miłośnikiem mądrości, ponieważ baśnie mają za swój przedmiot świat dziwów. Skoro więc ludzie zajęli się filozofią po to, aby się pozbyć niewiedzy, jest oczywiste, że starali się o zdobycie wiedzy dla samej wiedzy, nie zaś dla żadnej praktycznej korzyści"

Zagadnienia poruszane na lekcji:  Filozofia jako racjonalizacja mitów;  Filozofia a ś wiatopogl ą d i ideologia;  Filozofia jako nauka (charakterystyka poznania naukowego – przedmiot, metoda i cel);  Filozofia a poznanie zdroworozs ą dkowe;  Filozofia a nauki szczegó ł owe.

Wokół problemów filozoficznych: Platon ( p. Chr.) Prawda DobroPiękno Kant ( ) człowiek nadziejawiedzadziałanie