Środki czystości i kosmetyki Mydła otrzymywanie mydeł, właściwości mydeł, podział mydeł
Otrzymywanie mydeł Mydła – sole wyższych kwasów karboksylowych (kwasów tłuszczowych) kwas stearynowy – C17H35-COOH, kwas palmitynowy – C15H31-COOH, kwas oleinowy – C17H33- COOH Zmydlanie tłuszczów zwierzęcych lub roślinnych (hydroliza tłuszczów w środowisku zasadowym): tłuszcz + wodorotlenek sodu mydło sodowe + glicerol (gliceryna) Zobojętnianie kwasów tłuszczowych: kwas tłuszczowy + wodorotlenek potasu mydło potasowe + woda
Otrzymywanie mydeł (cd) Zmydlanie tłuszczów: O // CH2 – O – C – C17H35 CH – O – C – C17H35 + 3KOH 3 C17H35COOK + O (stearynian potasu) // CH2 – OH CH2 – O – C – C17H35 CH – OH (tristearynian glicerolu) CH2 – OH (glicerol – gliceryna)
Otrzymywanie mydeł (cd) Zobojętnianie kwasów tłuszczowych: C17H35-COOH + LiOH C17H35-COOLi + H2O kwas stearynowy + zasada litowa stearynian litu (mydło litowe) + woda C15H31-COOH + NaOH C15H31-COONa + H2O kwas palmitynowy + zasada sodowa palmitynian sodu (mydło sodowe) + woda C17H33-COOH + KOH C17H33-COOK + H2O kwas oleinowy + zasada potasowa oleinian potasu (mydło potasowe) + woda 2C17H31-COOH + Mg(OH)2 (C17H31-COO)2Mg + 2 H2O Kwas linolowy + zasada magnezowa linolinian magnezu (mydło magnezowe) + woda
Podział mydeł Właściwości mydeł Rodzaje mydeł Rozpuszczalność w wodzie Rozpuszczalne Sodowe, potasowe Trudno rozpuszczalne lub nierozpuszczalne Litowe, magnezowe, wapniowe, glinowe Stan skupienia Stałe Twarde Sodowe, wapniowe, Miękkie Potasowe, glinowe Ciekłe Magnezowe Półciekłe Litowe
Wybrane mydła i ich zastosowanie Właściwości i zastosowanie Potasowe Szare, maziste, b. dobrze rozpuszczalne w wodzie, Produkcja: płynów do prania, past BHP, mydeł o właściwościach antybakteryjnych, środków ochr. roślin Sodowe Twarde, stałe, białe, dobrze rozpuszczalne w wodzie Produkcja: mydeł toaletowych Litowe Maziste, nierozpuszczalne w wodzie Produkcja: smarów łożyskowych (dodatek) Magnezowe Ciekłe w temp. pokojowej, trudno rozpuszczalne w H2O Produkcja: płynów do kąpieli, szamponów do włosów, mydeł w płynie Glinowe Stałe, miękkie, nierozpuszczalne w wodzie o właściwościach żelujących, Produkcja brezentów : impregnacja przeciwwodna tkanin bawełnianych (tkaniny na namioty, plandeki, plecaki, odzież nieprzemakalną).
Właściwości chemiczne mydeł i odczyn wodnego roztworu mydeł Hydroliza mydeł – wodny roztwór mydeł (litowe, sodowe, potasowe) wykazuje odczyn zasadowy, ponieważ ulegają hydrolizie anionowej (sól słabego kwasu karboksylowego i mocnej zasady), hydroliza anionowa – reakcja anionów (reszty kwasowej) z wodą, produktem hydrolizy jest zdysocjowana mocna zasada i słabo zdysocjowany kwas Etapy hydrolizy: Dysocjacja jonowa (elektrolityczna) mydła i reakcja anionu reszty kwasowej z wodą: C17H35-COONa ↔ C17H35COO- + Na+ C17H35-COONa + H2O C17H35COOH + NaOH C17H35COO- + H2O C17H35COOH + OH-