1 Ryzyko handlowe w zarządzaniu należnościami Zabezpieczenie transakcji w obrocie krajowym i eksporcie Maciej Drowanowski Wiceprezes Coface Poland

2 Ryzyko handlowe jest częścią obrotu gospodarczego  Ryzyko handlowe dla przedsiębiorstw sprzedających towary lub usługi w tzw. kredycie kupieckim (czyli z odroczonym terminem płatności) polega na: nieotrzymaniu zapłaty na skutek niewypłacalności prawnej nabywcy/klienta zwłoce klienta w wywiązywaniu się ze zobowiązań płatniczych  Metody skutecznej eliminacji ryzyka handlowego: Przedpłata Wiarygodny kontrahent ?

3 Ryzyko handlowe. Od czego zależy? Jak nim zarządzać?  Ryzyko handlowe uzależnione jest od: Obszaru na jakim działa firma – ryzyko kraju Sektora w którym działa firma – ryzyko branży Pozycji jakie zajmuje firma na danym obszarze i w danej branży  Metody zarządzania ryzykiem handlowym Unikanie ryzyka Pozostawienie ryzyka na własnym rachunku (fundusz ryzyka zorganizowany w ramach grupy firm) Kontrola ryzyka – procedury, weryfikacja danych nt. odbiorców, wewnętrzne limity, dobrze skonstruowane umowy handlowe Transfer ryzyka – ubezpieczenie należności, faktoring bez regresu (pełny), sprzedaż należności

4 PROFILAKTYKA procedury przyznawania kredytu system własnej informacji o partnerach współpraca z wywiadownią zabezpieczenia formalno-prawne (umowne) zabezpieczenia finansowe ubezpieczenie należności MONITORING SYSTEM OSTRZEGANIA kontrola wykorzystania kredytu monitoring ryzyka kontrahenta monitoring należności system reakcji na opóźnione należności stali partnerzy zewnętrzni w windykacji SYSTEM REAGOWANIA System ochrony

5 Skąd się bierze ryzyko handlowe ? Spojrzenie globalne Źródło: Coface

ryzyka krajów i branż  Ryzyko kraju ryzyka kraju ocenia przeciętne ryzyko niewywiązywania się ze zobowiązań płatniczych przez firmy w danym kraju.  Ocena dokonywana jest z perspektywy gospodarczej, finansowej i politycznej, z uwzględnieniem klimatu gospodarczego i wiedzy Coface na temat płatności.  Ryzyko określane jest w siedmiostopniowej skali ocen : A1 do A4, B, C, D  Regularnie aktualizuje się rating 155 krajów  Ryzyko branży ryzyka branży ocenia przeciętne ryzyko niewywiązywania się ze zobowiązań płatniczych przez firmy z danej branży.  W branży, Coface bierze pod uwagę trzy grupy kryteriów:  - perspektywy gospodarcze danej branży, - sytuację finansową firm -- swoje doświadczenia w dziedzinie płatności -Skala ocen jest dziesięciostopniowa: od A+ przy najniższym ryzyku do D przy najwyższym  Regularnie aktualizuje się rating 15 branż

= spowolnienie + trudny dostęp do finansowania  Spodziewane spowolnienie gospodarki światowej, odczuwalne zwłaszcza w krajach uprzemysłowionych  Trudniejszy dostęp do finansowania dla firm ze względu na zaostrzone warunki udzielania kredytów f Kraje rozwinięte Kraje rozwijające się Świat Wzrost PKB (%)

8 Ogólna sytuacja gospodarcza w Europie Zachodniej spodziewane osłabienie wzrostu w strefie EURO z 2,6% w roku 2007 do 1,8% w roku 2008 w Wielkiej Brytanii oczekuje się wzrostu na poziomie 1,9% sektor budowlany przestał być lokomotywą rozwoju, wpływa raczej na jego spowolnienie eksport hamowany będzie spowolnieniem w USA i niekorzystnymi zmianami w kursach walutowych, lecz spadek ten będzie nieco zrównoważony rosnącym popytem na rynkach wschodzących spodziewane jest pogorszenie sytuacji finansowej przedsiębiorstw działających w sektorach: budowlanym (produkcja i usługi), meblarskim, AGD nadal słabe są perspektywy dla przemysłu tekstylnego i papierniczego

9 Europa Zachodnia : spowolnienie nie powinno wymknąć się spod kontroli Niemcy (A1), Francja (A1) Włochy (A2) * Payment incident index 100: World basis Wskaźnik niewywiązywania się ze zobowiązań (*) 12-miesięczna stopa ruchoma Skala ryzyka w branżach w Europie Zachodniej Najniższe ryzyko Najwyższe ryzyko Stal / Telekomunikacja (operatorzy) Sprzedaż detaliczna / Inżynieria mechaniczna / Farmaceutyka / Chemia D A+ A A- B+ B B- C+ C C- Telekomunikacja (produkcja urządzeń) Elementy elektroniczne / transport powietrzny / sektor papierniczy Sektor samochodowy / komputerowy / Budownictwo / Inżynieria lądowa (budowlana) Tekstylia / Odzież Pozytywne zmiany Negatywne zmiany

10 Kraje krajów Ocena krajów pod względem ryzyka styczeń 2007styczeń 2008marzec 2008 Kanada A1 A1  Japonia A1 A1  Stany Zjednoczone A1A1  A2 Niemcy A1 Austria A1 Belgia A1 Dania A1 Hiszpania A1A1  Francja A1 Irlandia A1A1  Wielka Brytania A1A1  Szwecja A1 Grecja A2 Włochy A2 Portugalia A2

11 Europa Centralna spodziewamy się obniżenia dynamiki wzrostu w regionie o 0,8 p.p. do 4,8% wciąż jednak kraje regionu będą rozwijały się blisko 3 p.p. szybciej od krajów Europy Zachodniej rósł będzie udział importu z regionu w bilansie handlu zagranicznego krajów Europy Zachodniej rosnąca presja inflacyjna (szczególnie w krajach bałtyckich i na Węgrzech) i wysoki deficyt budżetowy oddalające perspektywę przyjęcia EURO przez większość krajów regionu

12 Europa Centralna Najniższe ryzyko Najwyższe ryzyko Telekomunikacja (operatorzy) Przemysł papierniczy / Budownictwo / Inżynieria lądowa (budowlana) D A+ A A- B+ B B- C+ C C- Stal / Chemia / Sprzedaż detaliczna / Inżynieria mechaniczna / sektor samochodowy / Informatyka Farmaceutyka / Tekstylia / Odzież Transport powietrzny Positive evolution Negative evolution Ocena sektorowa w porównaniu z Europą Zachodnią: Gorsze oceny stalowy chemiczny farmaceutyczny Lepsze oceny budownictwo, papierniczy, tekstylny.

13 Upadłości i układy w Polsce w latach (postanowienia): Źródło: Coface

14 Polska – upadłości w roku 2007 wg branż Branża vs.2006 Handel hurtowy % Budownictwo % Produkcja artykuł ó w spożywczych i napoj ó w % Produkcja mebli % Produkcja drewna i wyrob ó w z drewna oraz korka (z wyłączeniem mebli), % Produkcja metalowych wyrob ó w gotowych, z wyłączeniem maszyn i urządzeń % Działalność wydawnicza, poligrafia i reprodukcja zapisanych nośnik ó w informacji % Handel detaliczny % Sprzedaż, obsługa i naprawa pojazd ó w samochodowych i motocykli; % Transport lądowy, transport rurociągowy % Produkcja wyrob ó w z pozostałych surowc ó w niemetalicznych % Produkcja wyrob ó w gumowych i z tworzyw sztucznych % Produkcja maszyn i urządzeń910 0% Obsługa nieruchomości % Produkcja odzieży i wyrob ó w futrzarskich % Rolnictwo, łowiectwo % Produkcja wyrob ó w chemicznych56717% Wł ó kiennictwo %

15 Przemysł mięsny – perspektywy rozwoju Aktualne problemy branży  Mocny złoty ogranicza konkurencyjność polskich wyrobów na rynkach UE - spada opłacalność eksportu a tym samym spada jego wielkość  W dalszym ciągu odczuwalne są efekty blokady rynków wschodnich. Przy ograniczeniach eksportowych produkcja kierowana na krajowy rynek wpłynęła na utrzymująca się w dalszym ciągu dużą podaż wieprzowiny  W rezultacie, ceny na rynku krajowym spadły, negatywnie wpływając na rentowność i płynność polskich zakładów, na które silnie też wpływają rosnące ceny pasz oraz zwiększone koszty produkcji  Poczynione inwestycje w okresie przystąpienia do UE wiązały się ze wzrostem akcji kredytowej przedsiębiorstw branży. Od tego czasu oprocentowanie rośnie - dodatkowy czynnik zagrażający kondycji firm (możliwe problemy z płynnością, upadłości, przejmowanie zakładów przez większe podmioty) Szanse rozwoju  Konsolidacja branży i obniżenie kosztów poprzez synergie i modernizacje  Zmiana struktury rynku hodowców  Rozwój rynku rosyjskiego  Poszukiwanie alternatywnych rynków – np. azjatyckich?

16 Przemysł mięsny – perspektywy rozwoju Aktualne trendy w zakresie ryzyka handlowego  35% więcej przeterminowań płatności od odbiorców krajowych w I kwartale 2008 w porównaniu do I kwartału 2007  Obniżenie ratingów i ocen dla koncernów z branży mięsnej, hurtowników i detalistów działających na rynku amerykańskim oraz ostrożniejsze podejście do firm brytyjskich i hiszpańskich  Dobra ocena rynków Unii Europejskiej, w szczególności Niemiec  Brak pozytywnych sygnałów i pozytywnych zmian w zakresie przepisów prawnych, warunków gospodarczych i transparentności biznesu ze strony Rosji  Szanse ekspansji na rynku ukraińskim silnie ograniczone przez lokalne uwarunkowania prawne i biznesowe

17 GRUPA COFACE NA ŚWIECIE I W POLSCE

18 Coface na świecie globalny zasięg i finansowa stabilność  Coface jest światowym liderem w dziedzinie ubezpieczenia, finansowania oraz zarządzania należnościami, oferując klientom usługi w 4 liniach biznesowych: - ubezpieczenie należności - obecność w 53 krajach (nr 3 na świecie) - informacja gospodarcza - obecność w 58 krajach (nr 5 na świecie) - windykacja należności - obecność w 59 krajach (nr 5 na świecie) - faktoring - obecność w 20 krajach (nr 6 na świecie)  Posiada swoje oddziały w 65 krajach świata, a poprzez sieć CreditAlliance obecny jest w 96 krajach świata – największy geograficzny zasięg  Coface należy do grupy bankowej Natixis - nr 1. we Francji w zakresie zarządzania aktywami, nr 4. w Europie  Obsługuje klientów, zatrudnia pracowników  45 % spośród 500 największych światowych korporacji należy obecnie do grona klientów Coface  W bazach danych posiada dane o około 50 mln firm na świecie

19 Coface na świecie – globalny zasięg United States Mexico Brazil Chile Argentina Ecuador Colombia Venezuela Peru Costa Rica Ivory Coast Burkina Faso Senegal Benin Mali Togo Cameroon Italy France San Marino Sweden Germany Norway Belgium Portugal Ireland Greece Latvia Estonia Poland Czech Republic Slovakia Hungary Rumania Bulgaria United Kingdom Austria Turkey Russia Slovenia Croatia Egypt Cyprus Malta Morocco Tunisia Caribbean Canada Panama Denmark Switzerland Netherlands South Africa Algeria Zimbabwe Australia New Zealand Andorra Liechtenstein Luxembourg Monaco Spain Byelorussia Finland Armenia Hong Kong China Taiwan Japan South Korea Singapore Thailand Malaysia Philippines Israel Egypt Bahrain Lithuania Ukraine Iran Jordan Kuwait Lebanon Oman Saudi Arabia Syria U.A.E. Yemen QatarIndia Moldavia Paraguay Uruguay Kazakhstan

20 Coface w Polsce – 16 lat na rynku Zarządzanie portfelem należności Ponad 5000 aktywnych klientów  Ubezpieczenie należności – nr 2 na rynku  Informacja gospodarcza – nr 1 na rynku  Windykacja należności – wśród 5 największych firm B2B  Faktoring – nr 5 wśród firm zrzeszonych w PZF  Dane marketingowe dotyczące firm i produktów – nr 1 na rynku

21 Dziękuję za uwagę Maciej Drowanowski Wiceprezes Coface Poland