Joanna Kaźmierczak WODR Poznań Grupy producentów rolnych

„Grupa producentów” – to zespół rolników, którzy działają wspólnie w celu zwiększenia swoich dochodów i poprawy pozycji rynkowej swoich gospodarstw. „Grupa producentów” nie jest formą prawną!

„Grupa producentów” to luźna, nieprecyzyjna nazwa, która wskazuje tylko na fakt współpracy pewnej liczby rolników. Grupa producentów, żeby stać się grupą formalną musi się zarejestrować. W tym celu grupa musi przyjąć jakąś formę prawną, np. spółki z o.o., spółdzielni, zrzeszenia czy stowarzyszenia. Formalna grupa producentów, spełniająca dodatkowe warunki określone w Ustawie o grupach producentów rolnych i ich związkach, może uzyskać status grupy producentów w świetle ustawy i może zostać wpisana do rejestru grup producentów prowadzonego przez Marszałka.

Korzyści dla rolnika z przynależności do grupy producentów rolnych Uzyskiwanie wyższych przychodów ze sprzedaży swoich produktów od tych, jakie można uzyskać w pojedynkę (eliminacja pośredników, przechwycenie marż handlowych, obniżanie jednostkowego kosztu sprzedaży); Możliwość tańszego zakupu środków do produkcji dzięki upustom, uzyskanym przy zakupie większej partii tych środków oraz korzystniejszych warunków płatności i dostaw (ilości hurtowe); Większa szansa zawarcia długoterminowych kontraktów z odbiorcami, dzięki zapewnieniu odpow. ilości i jakości produktu; Możliwość prowadzenia wspólnych inwestycji (dzięki łączeniu małych kapitałów indywidualnych) w zakresie przechowalnictwa i przygotowania produktów do sprzedaży, zakupu i wspólnego wykorzystania maszyn rolniczych;

Korzyści dla rolnika… cd. Łatwiejszy dostęp do informacji rynkowej, niższe koszty jej pozyskania i lepsze rozeznanie rynku; Lepszy dostęp do informacji technologicznej i ekonomicznej (usługi specjalistów); Możliwość wspólnej promocji, reklamy, sprzedaży i dystrybucji produktów; Zmniejszenie kosztów nieudanych operacji handlowych (rozłożenie ryzyka); Dogodniejsze formy zawierania ubezpieczeń majątkowych i innych; Więcej czasu na zajęcie się produkcją i na wypoczynek.

Podstawy prawne (1) Ustawa z dnia 15 września 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw (Dz. U. Nr 88, poz. 983 z późn. zm.) Ww. Ustawa obowiązuje od dnia 21 listopada 2000 r.

Podstawy prawne (2) Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie wykazu produktów i grup produktów, dla których mogą być tworzone grupy producentów rolnych, minimalnej rocznej wielkości produkcji towarowej oraz minimalnej liczby członków grupy producentów rolnych

Ważniejsze akty prawne: Ustawa z dnia 7 marca 2007 r. o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Grupy producentów rolnych” objętej Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Kto może założyć grupę ? osoby fizyczne, jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, osoby prawne, prowadzące gospodarstwo rolne rozumieniu przepisów o podatku rolnym lub prowadzące działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej.

Wymagania ustawowe konieczne do uzyskania statusu grupy producentów rolnych 1) Wyraźnie sprecyzowany cel: Dostosowanie produkcji rolnej do warunków rynkowych; Poprawa efektywności gospodarowania; Planowanie produkcji ze szczególnym uwzględnieniem jej ilości i jakości; Koncentracja podaży oraz organizowanie sprzedaży produktów rolnych; Ochrona środowiska naturalnego. 2) Przychody ze sprzedaży danej kategorii produktów lub grup produktów wytworzonych w gospodarstwach członków grupy muszą stanowić więcej niż połowę przychodów grupy ze sprzedaży danej kategorii produktów lub grup produktów, dla której grupa została utworzona.

Wymagania ustawowe… cd. 3) Żaden z członków nie może mieć więcej niż 20% głosów na walnym zgromadzeniu lub zgromadzeniu wspólników. 4) Grupa określi obowiązujące swoich członków zasady produkcji, w tym dotyczące jakości i ilości produktów oraz sposoby przygotowania ich do sprzedaży. 5) Działa na podstawie statusu lub umowy, zwanych „aktem założycielskim”

Wymagania dotyczące statutu lub umowy (aktu założycielskiego) Oprócz wymagań określonych w odrębnych przepisach akt założycielski grupy powinien zawierać w szczególności: 1) Zasady przyjmowania do grupy nowych członków oraz występowania członków z grupy. Przy czym: - minimalny okres członkostwa który liczy się od dnia wydania decyzji, nie może być krótszy niż trzy lata działalności grupy - informacja o zamiarze wystąpienia z grupy powinna być złożona na piśmie co najmniej 12 miesięcy przed końcem danego roku działalności grupy. 2) Zasady zbywania akcji lub udziałów (w przypadku wybrania formy prawnej spółki akcyjnej lub spółki z ograniczoną odpowiedzialnością.

Wymagania dotyczące statutu lub umowy cd. 3) Wymóg przynależności tylko do jednej grupy w zakresie danego produktu lub grupy produktów. 4) Wymóg sprzedaży przez członków grupy całości produktów lub grupy produktów za pośrednictwem grupy oraz odstępstwa od tej zasady. 5) Zasady dostarczania przez członków grupy informacji dotyczących wielkości sprzedaży i cen uzyskiwanych za produkty, z uwagi na które grupa została utworzona, a są sprzedawane poza grupą. 6) Zasady tworzenia i wykorzystania funduszu specjalnego, jeżeli będzie on utworzony. 7) Sankcje wobec członka grupy, który nie wypełnia nałożonych na niego obowiązków.

Obowiązek złożenia na piśmie informacji o zamiarze wystąpienia z grupy co najmniej 12 miesięcy przed końcem danego roku działalności grupy nie dotyczy członków grupy, którzy otrzymali postanowienie o spełnieniu warunków określonych w przepisach w sprawie szczegółowych warunków i trybu udzielania pomocy finansowej na uzyskanie rent strukturalnych objętej planem rozwoju obszarów wiejskich.

W akcie założycielskim mogą być również zawarte postanowienia dotyczące: 1) Zaopatrzenia członków grupy w środki produkcji. 2) Zasad wspólnego użytkowania sprzętu rolniczego. 3) Promocji produktów lub grupy produktów wprowadzanych do obrotu. 4) Przechowywania, konfekcjonowania i standaryzacji produktów lub grupy produktów.

Wybór formy prawnej Jest dość istotny i warunkuje działanie grupy w przyszłości; Grupa powinna uwzględnić wszystkie znane kryteria, które pozwolą wybrać najkorzystniejsze rozwiązanie; Należy wziąć pod uwagę m.in.: - liczbę chętnych do założenia grupy; - warunki prawne określające możliwość organizowania się w poszczególne formy prawne, - możliwości działania grupy w zakresie poszczególnych form prawnych, - wybrany cel, zakres działania i skalę przedsięwzięcia, - rodzaj i wielkość produkcji poszczególnych członków, - możliwości finansowe poszczególnych członków, - koszty organizacji grupy oraz jej funkcjonowania Rolnicy zakładający grupę mają możliwość wyboru spośród kilku form prawnych tj. spółki, spółdzielni, zrzeszenia lub stowarzyszenia.

Porównanie różnych form prawnych SpółdzielniaSpółka z o.o.ZrzeszenieStowarzyszenie Podstawa prawna Ustawa z dn r. „Prawo spółdzielcze”. (tj. Dz.U. z 2003r. Nr 188, poz.1848 ze zm.) Ustawa z dn r. „Kodeks spółek handlowych”. (Dz.U. z 2000r. Nr 94, poz ze zm.) Ustawa z dn r. „o społ. - zawodowych organizacjach rolników”. (Dz.U. z 1982r. Nr 32, poz. 217 ze zm.) Ustawa z dn r. „Prawo o stowarzyszeniach”. (tj. Dz.U. z 2001r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) Charakter organizacji Gospodarczy i społeczny Dowolny - gospodarczySpołeczno-zawodowy i gospodarczy Społeczny i gospodarczy – zysk tylko na cele statutowe Członkowie organizacji Osoby fizyczne i prawne Osoby fizyczne Liczba członków założycieli Minimum 10 osób fizycznych lub dla spółdzielni prod. rolnej – 5 osób 1 i więcej – min. 5 osóbMinimum 10 osób fizycznych Minimum 15 osób fizycznych Forma zaangażowania finansowego Udział Składki członkowskie Udział w podejmowaniu decyzji Równy dla wszystkich członków – nie więcej niż 20% na członka Zależny od liczby udziałów – nie więcej niż 20% na członka Równy dla wszystkich członków – nie więcej niż 20% na członka Rejestracja Krajowy Rejestr Sądowy, Krajowy Rejestr Przedsiębiorców

Załącznik do rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2007 r. (poz. 550) 1. konie żywe, mięso końskie; 2. bydło żywe, mięso wołowe; 3. świnie żywe, prosięta, warchlaki, mięso wieprzowe; 4. owce i kozy żywe, mięso baranie i kozie; 5. drób żywy, mięso i jadalne podroby drobiowe; 6. króliki żywe, mięso i jadalne podroby królicze; 7. nutrie żywe, mięso i jadalne podroby nutriowe, skóry surowe; 8. szynszyle żywe, skóry surowe; 9. lisy pospolite i polarne, norki, tchórze, jenoty żywe, skóry surowe;

10. jaja ptasie; 11. mleko krowie, owcze lub kozie; 12. miód naturalny i inne produkty pszczelarskie; 13. kwiaty świeże – cięte i doniczkowe; 14. ziemniaki; 15. ziarno zbóż; 16. nasiona roślin oleistych; 17. ziarno zbóż i nasiona roślin oleistych 18. rośliny przeznaczone do produkcji zielarskiej i farmaceutycznej; 19. ozdobne rośliny ogrodnicze, szkółkarstwo roślin – sadowniczych i ozdobnych;

20. buraki cukrowe; 21. len i konopie uprawiane na włókno; 22. szyszki chmielowe; 23. liście tytoniu suszone; 24. materiał siewny i sadzeniaki; 25. produkty roślinne do wykorzystywania technicznego lub pozyskiwania energii; 26. produkty rolnictwa ekologicznego; 27. produkty regionalne; 28. ślimaki; 29. daniele, jelenie, i ich mięso

Rejestracja w Urzędzie Marszałkowskim Marszałek województwa wielkopolskiego stwierdza, w drodze decyzji administracyjnej, spełnienie przez grupę warunków określonych w ww. ustawie oraz w rozporządzeniu i dokonuje wpisu grupy do rejestru grup producentów rolnych. Wniosek o wpis do rejestru GPR

Rejestr zawiera: 1) nazwę i siedzibę grupy; 2) datę wydania decyzji administracyjnej; 3) nazwę produktu lub grupy produktów, ze względu na które grupa otrzymała decyzję; 4) dane osób upoważnionych do reprezentowania grupy zgodnie z jej aktem założycielskim. Rejestr jest jawny. Każda zmiana danych zawarta w rejestrze musi być zgłoszona do marszałka.

Marszałek województwa w przypadku, gdy grupa przestaje spełniać warunki wydaje decyzję administracyjną o stwierdzeniu niespełnienia przez grupę warunków ustawowych i skreśleniu jej z rejestru grup. GPR zarejestrowane w Urzędzie Marszałkowskim w województwie wielkopolskim

Pomoc finansowa dla grup w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007 – 2013 Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania „Grupy producentów rolnych” objętych Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata

Pomoc jest udzielana grupie producentów rolnych 1) prowadzącej działalność na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, wpisanej do rejestru grup producentów rolnych zgodnie z przepisami ustawy z dnia 15 grudnia 2000 r. o grupach producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw; 2) która została utworzona ze względu na produkty lub grupę produktów; 3) Jeżeli został jej nadany numer identyfikacyjny w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji o przyznanie płatności.

Pomoc jest udzielana według kolejności otrzymania przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, zwaną dalej „Agencją”, wniosków o przyznanie pomocy. Wniosek składa się w terminie 6 miesięcy od dnia wpisu grupy do rejestru. Decyzja w sprawie przyznania pomocy jest wydawana w terminie 60 dni od dnia złożenia wniosku o przyznanie pomocy.

Wniosek o przyznanie pomocy zawiera: 1) numer identyfikacyjny; 2) nazwę i siedzibę grupy; 3) dane osób upoważnionych do reprezentowania grupy – zgodnie z aktem założycielskim; 4) datę i numer decyzji o wpisaniu grupy do rejestru oraz nazwę produktu lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona; 5) oświadczenie o planowanej wielkości i wartości przychodów ze sprzedały produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, wytworzonych w gospodarstwach członków grupy, w pierwszym roku działalności.

Do wniosku dołącza się zaświadczenie marszałka województwa o wpisie grupy do rejestru, wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku. Pomoc wypłacana w formie rocznych płatności obejmuje okres kolejnych 12 miesięcy prowadzenia działalności przez grupę, liczone od dnia wydania decyzji o wpisie grupy do rejestru. Wniosek o płatność składa się do oddziału regionalnego Agencji właściwego ze względu na siedzibę grupy w terminie 30 dni od dnia upływu okresu

Wyplata pomocy za dany okres jest dokonywana na podstawie decyzji dyrektora oddziału regionalnego Agencji, która jest wydawana w terminie 60 dni od dnia złożenia wniosku o płatność;

Wniosek o płatność zawiera: 1) numer identyfikacyjny; 2)nazwę i siedzibę grupy; 3) nazwę produktu lub grupy produktów, ze względu, na które grupa została utworzona; 4) dane osób upoważnionych do reprezentowania grupy – zgodnie z aktem założycielskim; 5) wartość przychodów netto ze sprzedały produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, wytworzonych w gospodarstwach członków grupy, za okres, którego dotyczy wniosek; 6) wartość planowanych przychodów netto ze sprzedały produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, za kolejny rok prowadzenia działalności przez grupę; wymagania tego nie stosuje się do wniosku o płatność za ostatni rok, za który przysługuje pomoc.

Do wniosku dołącza się: 1) wykazy faktur VAT i rachunków, w ujęciu chronologicznym, potwierdzających: a) przychody netto grupy ze sprzedały produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, b) wartość i ilość dostarczonych grupie produktów lub grupy produktów przez poszczególnych jej członków, c) przychody netto grupy ze sprzedały produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, wytworzonych w gospodarstwach jej członków; 2) zaświadczenie marszałka województwa o wpisie grupy do rejestru, wydane nie wcześniej niż 3 miesiące przed dniem złożenia wniosku o wypłatę środków z tytułu pomocy.

Wysokość udzielanej pomocy w danym roku prowadzenia działalności przez grupę ustala się na podstawie wartości udokumentowanych rocznych przychodów netto ze sprzedały produktów lub grupy produktów, ze względu na które grupa została utworzona, i wytworzonych w gospodarstwach jej członków.

Grupa, której przyznano pomoc: 1) przechowuje dokumenty potwierdzające spełnienie warunków udzielania pomocy i wypłaty pomocy przez 5 lat, licząc od dnia otrzymania ostatniej wypłaty płatności; 2) informuje Agencję o każdej zmianie danych zawartych w rejestrze.

Udzielana jest w okresie pierwszych 5-ciu lat od daty wpisania grupy do rejestru prowadzonego przez Marszałka (od r. - wcześniej Wojewodę). Na wniosek grupy składany do OR ARiMR. Realizowana jest w formie rocznych płatności o wartości zależnej od wartości netto sprzedanej produkcji, wytworzonej w gospodarstwach członków grupy.

Forma i wysokość pomocy dla GPR w ramach PROW (1) Pomoc finansowa będzie realizowana w formie rocznych płatności w okresie pierwszych pięciu lat od daty wpisu grupy do rejestru grup producentów rolnych prowadzonego przez właściwego ze względu na siedzibę grupy marszałka województwa.

Forma i wysokość pomocy dla GPR w ramach PROW (2) Kwota wsparcia zostanie wyliczona na podstawie rocznej wartości netto produkcji sprzedanej wyprodukowanej w gospodarstwach członków grupy i nie przekroczy kwoty: W pierwszym i drugim roku W trzecim roku W czwartym roku W piątym roku EUR EUR EUR EUR

Wysokość pomocy w kolejnych pięciu latach Do sumy euro wartości produkcji sprzedanej: W pierwszym roku- 5% W drugim roku- 5% W trzecim roku- 4% W czwartym roku- 3% W piątym roku- 2% Pow. sumy euro wartości produkcji sprzedanej: W pierwszym roku- 2,5% W drugim roku- 2,5% W trzecim roku- 2,0% W czwartym roku- 1,5% W piątym roku - 1,5%

Wysokość wsparcia nie może jednak przekroczyć: W pierwszym roku działalności grupy – euro; W drugim roku – euro; W trzecim roku – euro; W czwartym roku – euro; W piątym roku – euro.

Grupy producentów rolnych działają na rynku, jak każda inna firma, podlegają tym samym regułom ekonomicznym, konkurując o rynki zbytu z różnymi przedsiębiorcami w kraju i za granicą. Są płatnikami podatków: dochodowego, lokalnych (od nieruchomości, opłata targowiskowa), podatku VAT i akcyzowego.

Stan na koniec 2006 r.

WOJEWÓDZTWO WIELKOPOLSKIE Aktualnie w województwie wielkopolskim w Urzędzie Marszałkowskim zarejestrowane są 32 grupy producenckie.

Dziękuję za uwagę! Info: Andrzej Machowicz Joanna Kaźmierczak