PROJEKT EDUKACYJNY Miejsca pamięci - materialne świadectwo wydarzeń szczególnych dla lokalnej i narodowej tożsamości - Zebranie materiałów do konkursu

Przewodnik Obelisk upamiętniający żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych oddziału ppor. Antoniego Bieguna „Sztubaka”

Nowym pomnikiem w Milówce jest tablica pamiątkowa dedykowana żołnierzom NSZ oddziału ppor. Antoniego Bieguna ps. ”Sztubak”, którzy działali w latach na Żywiecczyźnie i Śląsku Cieszyńskim. Tablica została umieszczona na kamiennym obelisku i odsłonięta 22 czerwca 2015 roku.

Tablica pamiątkowa znajduje się w centrum Milówki, przy rondzie. Milówka 19°05'E 49°34'N Teren jest dostępny dla każdego o każdej porze dnia, jak i o każdej porze roku. Warto dodać, że nie ponosimy żadnych kosztów za odwiedzenie tego miejsca.

Odsłonięcie pomnika - 22 VI 2015:

Antoni Biegun ps. „Czarny Antek”, „Szary” i „Sztubak” (ur. 8 maja 1924 w Milówce na Żywiecczyźnie, zm. 15 września 2001 w Krakowie) – kapitan Wojska Polskiego podczas II wojny światowej. Zimą 1940 został zaprzysiężony na członka Narodowej Organizacji Wojskowej przez Janusza Stoboya ps. „Wir”, komendanta obwodu Biłgoraj NOW. W kwietniu 1942 został aresztowany przez Gestapo za posiadanie radia i sabotaż. 8 maja 1942, po wcześniejszym dostarczeniu mu piłki do cięcia drewna i przecięciu drzwi do celi, uciekł z więzienia w Tarnogrodzie i jako „spalony” został skierowany do lasu. Wraz z grupą kilku partyzantów w tym: Mikołajem Paśnik ps. „Jastrząb”, Adamem Kusz ps. „Garbaty”, stworzył zalążek oddziału partyzanckiego NOW, dowodzonego później przez por. Jana Przysiężniaka ps. „Jan”, „Ojciec Jan”. Walczył też w oddziałach Armii Krajowej kpt. Aleksandra Szklarka ps. „Ryś” oraz Zgrupowania Akcji Specjalnej Narodowych Sił Zbrojnych mjr. Leonarda Zub Zdanowicza ps. „Ząb” i por. Wacława Piotrowskiego ps. „Cichy”.

24 lutego 1948 został aresztowany w Stargardzie Szczecińskim i przewieziony do Krakowa. Po procesie, wyrokiem Wojskowego Sądu Rejonowego w Krakowie z dnia 29 lipca 1948 został skazany na łączną karę 15 lat więzienia, 5 lat pozbawienia praw obywatelskich i przepadek całego mienia (przewodniczący sądu ppłk. Julian Polan Charaschin. Karę odbywał w więzieniach w Rawiczu i Wronkach. Został zwolniony 14 lipca 1956 po odbyciu kary 8 lat kary więzienia. Był prezesem zarządu Okręgu Związku Żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych w Krakowie. Dekretem Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 1 września 1989 został mianowany do stopnia porucznika. Zagrożony aresztowaniem przez UB, uciekł „do lasu”, gdzie wraz z innymi poszukiwanymi, w lipcu 1945 założył oddział partyzancki, który w przeciągu miesiąca urósł do 30 osób. Początkowo oddział zajął się likwidacją bandytyzmu, konfidentów współpracujących z obu reżimami, rozbrajaniem posterunków MO oraz antykomunistyczną akcją propagandową.

Dzień pamięci Żołnierzy Wyklętych - obchody w Milówce

W dniu 11 Kwietnia 2016 r. Została przez nas przeprowadzona sonda internetowa, która zawierała 3 pytania. Na przygotowane pytania odpowiedziało 30 badanych w tym 19 kobiet oraz 11 mężczyzn. Średnia wieku ankietowanych wynosiła 20 lat. Na diagramach poniżej, przedstawione są wyniki naszych badań.

Z przeprowadzonych badań wynika, że aż 57% ankietowanych nie wie, komu jest dedykowany kamień z tablicą pamiątkową przy rondzie w Milówce. Jednak w kolejnym pytaniu 87 % badanych potwierdza, że pomniki, nazwy ulic czy tablice ku czci są przejawem współczesnego patriotyzmu. Ostatnie pytanie w naszym badaniu wykazało, iż 83% ankietowanych rzadko odwiedza miejsca pamięci. Możemy zadać sobie pytanie: dlaczego tak się dzieje? Skoro wielu przedstawicieli społeczności lokalnej jak i młodzi ludzie Zespołu Szkół Ogólnokształcących i Technicznych w Milówce uczcili 1 marca 2016 poległych żołnierzy Narodowych Sił Zbrojnych.

„ Jeśli nie wiesz skąd się wywodzisz, jak, na litość boską, masz wiedzieć, dokąd zmierzasz?”(Jodi Picoult) W myśl tych słów uważamy, że w szkołach na lekcjach historii powinny być prezentacje dotyczące historii miasta, wsi. Takie lekcje pokazałyby młodym ludziom przeszłość ich dziadków, pradziadków, co najprawdopodobniej poprawiłoby frekwencję na uroczystościach ku czci bohaterów. Naszym zdaniem świadomość mieszkańców o bohaterach wojennych podniosłyby happeningi, które byłyby krótkie, ale wartościowe, taka forma pozwala na łatwe przyswajanie wiedzy.

Wnioski z badań: 1. Można to też tłumaczyć brakiem informatorów o tym miejscu, jak i brakiem jakichkolwiek wpisów do przewodnika. 2. Naszym zdaniem świadczy to o dalszej potrzebie upamiętniania miejsc ważnych dla społeczności lokalnych. 3. Pierwszy krok został już podjęty, gdyż pod pomnikiem odbyły się uroczystości Narodowego Dnia Pamięci „Żołnierzy Wyklętych”

Działania na przyszłość: 1. Przygotowanie wywiadu z inicjatorami budowy pomnika 2. Przybliżenie losów „Żołnierzy Wyklętych” na podstawie wspomnień świadków 3. Poszukiwanie śladów działań żołnierzy NSZ w latach powojennych - przygotowanie projektu dla kolegów i koleżanek.

Informacje oraz zdjęcia zebrane są ze stron internetowych pomnik-antoniego-bieguna-sztubaka-i-jego-zolnierzy-zdjecia-wideo,id,t.html Og%C3%B3lnokszta%C5%82c%C4%85cych-i-Technicznych-im-M- Konopnickiej /

Autorzy: Katarzyna Jachowicz Faustyna Łasut