By przedszkolak nie był chory Cykl zajęć w najstarszych grupach przedszkolnych poświęconych zdrowemu odżywianiu Model edukacyjny projektu „Praktyka czyni mistrza” Opracowała: Magdalena Duda
Dieta dziecka w wieku przedszkolnym powinna zawierać produkty niezbędne do rozwoju, dostarczające młodemu organizmowi odpowiednie składniki odżywcze. Warto uświadomić sobie, że odpowiednie odżywianie z uwzględnieniem wszystkich składników odżywczych zapewnia dziecku zdrowie, prawidłowy rozwój fizyczny, emocjonalny i intelektualny oraz sprawia, że jest ono uśmiechnięte, zadowolone, ciekawe świata.
Doskonałym obrazem tego, co powinniśmy jeść i w jakich proporcjach, jest piramida żywienia. W obrazowy sposób, łatwo trafiający do każdego, rozmieszczono na jej piętrach produkty te spożywcze, które powinniśmy spożywać codziennie (podstawa piramidy), i te, które powinniśmy jeść sporadycznie lub nawet ich unikać (szczyt piramidy). Dodatkowe zalecenia: Na aktywność fizyczną dorośli powinni poświęcać minimum 30 minut dziennie, a dzieci – 60 minut. Aby zapobiec przybraniu na wadze lub utrzymać utratę wagi, należy ćwiczyć przez 1–1,5 h dziennie. Piramida zakłada, że dzienne spożycie powinno wynosić 2000 kalorii.
Piramida zdrowego żywienia
Co oznaczają piętra piramidy żywienia? I piętro Aktywność fizyczna. II piętro Produkty zbożowe, pełnoziarniste, z mąki żytniej i razowej, makarony z pszenicy durum i razowe, brązowy ryż, naturalne musli (3–4 razy dziennie). Ten poziom to również zdrowe tłuszcze nasycone (olej słonecznikowy, rzepakowy, oliwa z oliwek). III piętro Owoce i warzywa. Owoce rzadziej (2 porcje dziennie), warzywa – w nieograniczonych ilościach.
IV piętro. Nasiona i orzechy oraz warzywa strączkowe – groch, fasola, bób, soja, soczewica. V piętro. Drób, jajka i ryby – nie muszą być spożywane codziennie, każdego dnia można wybrać 1–2 produkty z tej grupy. VI piętro. Nabiał – 1–2 porcje dziennie plus suplementy wapnia. VII piętro. Na szczycie zakazane przyjemności – fast foody, produkty pszenne, czerwone mięso, słodycze, tłuszcze nasycone i trans, sól.
Co to jest, czyli atlas zdrowych produktów Bób Kiełki Musli
Soczewica Rukola Rzepak
Rzeżucha Zboża
By zdrowym i silnym być: Myj zawsze ręce przed jedzeniem. Po jedzeniu myj zęby! Najlepszym napojem dla przedszkolaka jest woda. Pij przynajmniej 4 szklanki wody dziennie! Radosny przedszkolak jest sprawny i zdrowy, bo pamięta o codziennej aktywności! Dbający o zdrowie przedszkolak nie jada słodyczy (chyba że od święta)! Owoce i niektóre warzywa też są słodkie! Jedz 5 razy dziennie warzywa i owoce, to dobre źródło witamin! Przed wyjściem z domu pamiętaj o zjedzeniu śniadania!
Nie zapominaj też o drugim śniadaniu! Konieczne w diecie dziecka są naturalne kasze i ryż – one dają siłę! Kanapki najlepsze są z razowego pieczywa! Dbaj o mocne kości! Pij kefir i jogurt. Jedz, orzechy i pestki, nasiona, zielone warzywa. Abyś był coraz większy i zdrowszy jedz często ryby, jajka i drób, a także warzywa strączkowe. Urozmaicone i kolorowe posiłki są nie tylko smaczniejsze, ale i zdrowsze!
Zdrowe przygotowanie posiłków Przed przystąpieniem do przygotowania posiłków musimy umyć ręce. Każdy produkt, który chcemy wykorzystać do przygotowania jedzenia, musimy umyć. Pamiętamy szczególnie o dokładnym myciu warzyw, owoców, mięsa, ryb. Mięso i ryby przed jedzeniem gotujemy bądź smażymy. Zapobiegniemy dzięki temu przenikaniu do naszego organizmu szkodliwych dla życia bakterii lub pasożytów. Wzbogacajmy naszą dietę o świeże lub suszone zioła. To one nadają potrawom najlepszy smak.
Warzywa i owoce najlepiej spożywajmy, o ile to możliwe, na surowo. Jeśli nie można na surowo, gotujmy je na parze. Wtedy będą najzdrowsze i najbardziej wartościowe. Starajmy się używać produktów jak najmniej przetworzonych – ciemnych, razowych mąk, pieczywa wytwarzanego na zakwasie, pozbawionego chemicznych środków wzbogacających smak i poprawiających wygląd. Unikajmy konserwantów takich jak np. glutaminian sodu. Czytajmy etykiety znajdujące się na produktach. Nie spożywajmy produktów, których termin ważności minął.
Nie ulegajmy złudzeniu, że pięknie wyglądające warzywo, owoc, pieczywo jest naprawdę zdrowe. Bardzo często są to produkty sztucznie hodowane i nieposiadające większej wartości odżywczej. Unikajmy gazowanych i słodzonych napojów. Najlepiej gaszą pragnienie niegazowana woda mineralna, niesłodzone soki owocowe i warzywne.
Co robić z resztkami jedzenia? W każdym domu zdarza się, że po posiłkach zostają resztki. Co z nimi zrobić? Jeśli mieszkamy w domu jednorodzinnym, mamy ogródek przydomowy, możemy zaopatrzyć się kompostownik, lub samemu go zrobić. Kompostownik to zbiornik na odpady, które ulegają całkowitemu rozkładowi, jak np. jedzenie. Kompostownik przyda się także do składowania liści, skoszonej trawy. Po rozłożeniu znajdujących się w nim odpadków otrzymamy żyzny nawóz.
Zakładamy przedszkolny kącik ogrodniczy W warunkach domowych, przedszkolnych czy szkolnych możemy siać wiele ziół, jak np. bazylię, oregano, tymianek, cząber, pietruszkę, koperek, oraz hodować różne rodzaje kiełków – dzieciom najbardziej smakują kiełki słonecznika. Tworzenie ziołowego kącika Do domowej hodowli ziół potrzebna będzie doniczka z ziemią, nasiona ulubionych ziół. Nasiona wysypujemy do donicy i lekko przysypujemy ziemią. Pamiętamy o podlewaniu.
Hodowla kiełków Opłukane nasiona moczymy w letniej, przegotowanej wodzie. Do płukania kiełków także używamy zawsze letniej, przegotowanej wody. Czas namaczania mniejszych nasion powinien być krótszy (4-6 godzin), większych - odpowiednio dłuższy (10-12 godzin). Następnie nasiona dwa do czterech razy dziennie dokładnie płuczemy i odstawiamy na cztery do sześciu dni w temperaturze pokojowej. Kiełki powinny rosnąć w półcieniu, nie należy zostawiać ich na pełnym słońcu (np. na parapecie), ze względu na zbyt dużą ilość ciepła wytwarzaną przez kiełkujące nasiona i możliwość powstania pleśni. Powinniśmy zadbać o to, aby nasiona miały stały dopływ tlenu. Z tego względu dobrze jest rosnące kiełki porozdzielać (pod strumieniem zimnej wody), aby zapewnić wszystkim nasionom dostęp powietrza. Przed spożyciem powinniśmy usunąć nasiona, które nie wykiełkowały. W tym celu wsypujemy kiełki do miski i zalewamy je wodą. Puste łupinki nasion wypłyną na powierzchnię. Zawartość miski ostrożnie przelewamy z powrotem do pojemnika i pozbywamy się niewykiełkowanych nasion, które pozostaną na dnie.
Gotowe kiełki najlepiej jest jeść od razu, pozostałe możemy przechowywać w lodówce do ok. 7 dni. Przed umieszczeniem w lodówce kiełki dokładnie osuszamy. Sposoby hodowania kiełków W słoikuW słoiku Nasiona wsypujemy do słoika i zalewamy letnią wodą. Ich ilość nie powinna przekraczać 1/4 objętości słoika, aby kiełki miały wystarczająco miejsca do wzrostu i stały dopływ tlenu. Kiedy nasiona są już odmoczone, na otwór słoja zakładamy kawałek gazy i przymocowujemy ją gumką tak, aby po odwróceniu nasiona nie wypadły. Zlewamy wodę i przepłukujemy nasiona. Słoik ustawiamy odwrócony do góry dnem, pod kątem ok. 45°, aby nadmiar wody mógł odciekać do większego słoja (lub innej podstawki), który umieszczamy pod spodem. Kiełki płuczemy 2-3 razy dziennie.
W kiełkownicy Jest to bardzo wygodna metoda, dzięki której możemy hodować kilka rodzajów kiełków na raz. Hodowlę przepłukujemy 2-3 razy dziennie. Kiełkownica zapewnia nasionom równomierny dostęp światła.
Hodowla rzeżuchy Na mały talerzyk wykładamy 1 cm warstwę waty. Obficie ją zwilżamy wodą, a następnie posypujemy nasionami rzeżuchy. Całość stawiamy w jasnym miejscu. Od czasu do czasu zwilżamy wodą, tak by nasiona były stale wilgotne. Po 2-3 dniach powinna zacząć kiełkować. Po kilku następnych możemy już ją ścinać nożyczkami i wykorzystać. Można nią posypać kanapki, dodawać do zup, ugotowanych ziemniaków, sałatek.
Kiełki, zioła - z czym to się je?! Kiełki są doskonałym dodatkiem do kanapek i sałatek. Zioła dodają smaku i aromatu niemal wszystkim potrawom – mięsu, po zupom, sałatkom, kanapkom.
Warzywa słowem malowane… Jan Brzechwa „Na straganie” Na straganie w dzień targowy Takie słyszy się rozmowy: “Może pan się o mnie oprze, Pan tak więdnie, panie koprze.” “Cóż się dziwić, mój szczypiorku, Leżę tutaj już od wtorku!” Rzecze na to kalarepka: “Spójrz na rzepę – ta jest krzepka!” Groch po brzuszku rzepę klepie: “Jak tam, rzepo? Coraz lepiej?” “Dzięki, dzięki, panie grochu, Jakoś żyje się po trochu.
Lecz pietruszka - z tą jest gorzej: Blada, chuda, spać nie może." "A to feler" - Westchnął seler. Burak stroni od cebuli, A cebula doń się czuli: “Mój Buraku, mój czerwony, Czybyś nie chciał takiej żony?” Burak tylko nos zatyka: “Niech no pani prędzej zmyka, Ja chcę żonę mieć buraczą, Bo przy pani wszyscy płaczą.” “A to feler” - Westchnął seler. Naraz słychać głos fasoli: “Gdzie się pani tu gramoli?!” “Nie bądź dla mnie taka wielka” - Odpowiada jej brukselka.
“Widzieliście, jaka krewka!” - Zaperzyła się marchewka. “Niech rozsądzi nas kapusta!” “Co, kapusta?! Głowa pusta?!” A kapusta rzecze smutnie: “Moi drodzy, po co kłótnie, Po co wasze swary głupie, Wnet i tak zginiemy w zupie!” “A to feler” - Westchnął seler.
„ Na straganie” plakat Dzieci po lekturze i rozmowie na temat wiersza Juliana Tuwima próbują stworzyć - plakat przedstawiający sytuację panującą między warzywami na targowym straganie. Technika wykonania dowolna. Zajęcia sprawdzają stan wiedzy na temat warzyw, ćwiczą wyobraźnię dziecka.
Dzieci szefami przedszkolnej kuchni Objaśnienie słowa „menu”. Rozmowa na temat ulubionych potraw, produktów spożywczych. Zapisanie propozycji na tablicy. Wspólne stworzenie menu. Wizyta w przedszkolnej kuchni. Zapoznanie z zasadami bezpieczeństwa w kuchni.
Przygotowanie do pracy – umycie rąk, założenie fartuszków. Wspólne przygotowywanie posiłku dla całego przedszkola według wcześniej sporządzonego menu. Zaproszenie nauczycieli i koleżanek do posiłku.
Efekty dziecięcej pracy Nasze kulinarne dzieła
Chleb razowy Masło Szynka drobiowa Pomidor Ogórek kiszony Ogórek zielony Rzodkiewka Szczypiorek Herbata malinowa z miodem Śniadanie
Obiad Zupa pomidorowa ze świeżych pomidorów przyprawiona bazylią i oregano Filet z łososia Pieczone na oliwie ziemniaczki Sałata lodowa z pomidorami, ogórkiem i czerwoną papryką Kompot jabłkowy
Podwieczorek Mus z owoców leśnych Ciastko owsiane Banan Życzymy smacznego !
Czego unikać w diecie? Żywności przetwarzanej wielokrotnie, konserwowanej chemicznie. Jedzenia typu „fast food” – hamburgerów, cheesburgerów, frytek smażonych wieolkrotnie w tym samym oleju, mrożonej pizzy itd.
Zgadnij, co to? Nazwijcie przedstawione na obrazkach warzywa i owoce, a później pokolorujcie je.
Zdrowe smakołyki ukryte w zagadkach Bywa drożdżowe, bywa tortowe, z kremem, z serem, z makiem. Kupisz je w cukierni i zjesz ze smakiem. Ma gruby brzuszek i ogonek mały. Będzie z niego pewnie barszczyk doskonały. Dobra gotowana, dobra i surowa. Choć nie pomarańcza, lecz pomarańczowa. Kiedy za zielony pochwycisz warkoczyk I pociągniesz mocno – wnet z ziemi wyskoczy.
Ma skorupkę, tak jak orzech, ale bardzo, bardzo cienką, na śniadanie zjeść je możesz, raz na twardo, raz na miękko. Niedaleko od drzewa pada, każdy je z ochotą zjada. Okrąglutkie, rumiane i pachnace, na słoneczku dojrzewane. Czarne mamy buzie, czarne nawet brody, kiedy na deserek zjadamy... Z grządki w ogródku zrywamy je co rano, Najlepiej nam smakują z bitą śmietaną.
Ma gruby brzuszek i kolor żółtozielony. Będzie z niej w zimie kompot wymarzony... Ładnie pachną żółtą skórką, kwaśny mają smak. Zawierają witaminy, wiemy, że to są... Latem w ogrodzie wyrósł zielony, a zimą w słoiku leży kiszony. Wyrosła na grządkach czerwona kuleczka, choć to smakołyczek, to szczypie w języczek.
Ruch to zdrowie… Rozmowa na temat ulubionych dyscyplin sportowych: jazdy na rowerze, jazdy na hulajnodze, jazdy konno, pływania, biegania, gry w piłkę, skakania na skakance, wspinania się po drabinkach. Co daje ludziom uprawianie sportów? Jak wpływa na nasze życie? Uświadomienie dzieciom, że każda aktywnie spędzona chwila jest ważna dla zdrowia, pobudza apetyt. Rysujemy plakat zachęcający do aktywnego spędzania czasu
Bibliografia 1.Andrzejczuk Beata: 51 sposobów na pyszną zabawę rodziców i dzieci, Dom Wydawniczy Rafael, Chojnacka Romana: Co dzieci lubią i powinny jeść, Wydawnictwo Spar, Zajączkowski Krzysztof - "Edukacja prozdrowotna", Wydawnictwo "Jedność", Kielce, wicz_040616_1.php&id_m= mlodziezy-podczas-pobytu-w-szkole.htm 7. kampanie_5_porcji_warzyw_owocow_lub_soku.html 8. prawidlowe-zywienie-dzieci-w-wieku-przedszkolnym-%25e2%2580%2593- zalecenia Fotografie pochodzą ze zbiorów prywatnych.