Zasady racjonalnego żywienia, normy żywienia i zalecane racje pokarmowe na przykładzie dzieci w wieku szkolnym.

Prezentacja na temat: "Zasady racjonalnego żywienia, normy żywienia i zalecane racje pokarmowe na przykładzie dzieci w wieku szkolnym."— Zapis prezentacji:

1 Zasady racjonalnego żywienia, normy żywienia i zalecane racje pokarmowe na przykładzie dzieci w wieku szkolnym.

2 Przez prawidłowe żywienie rozumie się
PRAWIDŁOWE ŻYWIENIE Przez prawidłowe żywienie rozumie się regularne spożywanie takich pokarmów, które dostarczają organizmowi optymalnych ilości energii i zalecanych składników odżywczych we właściwych proporcjach i z odpowiednią częstotliwością. Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

3 stan zdrowia człowieka, samopoczucie, stan emocjonalny,
Prawidłowe żywienie wpływa na: stan zdrowia człowieka, samopoczucie, stan emocjonalny, zdolność do nauki i pracy. Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

4 NORMY ŻYWIENIOWE Normy żywieniowe – określają ilość energii i niezbędnych składników odżywczych, które zgodnie z aktualnym stanem wiedzy, poszczególne grupy ludności powinny otrzymywać w przeliczeniu na jedna osobę, w całodziennym pożywieniu aby zapewnić prawidłowy rozwój fizyczny i psychiczny oraz pełnię zdrowia. Źródło: Ziemlański Ś.: Normy żywienia człowieka – fizjologiczne podstawy. Pod red. Ś. Ziemlańskiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2001.

5 Rodzaje norm żywieniowych
Normy minimalne - określają najmniejsze ilości energii i składników odżywczych, które są konieczne do utrzymania stanu równowagi metabolicznej i doraźnie zabezpieczają organizm przed wystąpieniem chorób z niedoboru tych składników. Odpowiadają one zapotrzebowaniu fizjologicznemu. Źródło: Ziemlański Ś.: Normy żywienia człowieka – fizjologiczne podstawy. Pod red. Ś. Ziemlańskiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2001.

6 Bezpieczny poziom spożycia - Taka ilość składników odżywczych, jakie należy spożyć w ciągu dnia aby pokryć zapotrzebowanie 97,5% osób zaliczanych do danej grupy. Zalecane spożycie - Określa ilości składników odżywczych jakie należy spożyć w ciągu dnia, aby pokryć zapotrzebowanie każdej osoby w grupie, w tym także osób o szczególnie dużym zapotrzebowaniu, a ponadto zawiera większe rezerwy wystarczające na zaspokojenie potrzeb wynikających ze zwyczajów żywieniowych populacji . Źródło: Ziemlański Ś.: Normy żywienia człowieka – fizjologiczne podstawy. Pod red. Ś. Ziemlańskiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2001.

7 Zastosowanie norm: do oceny sposobu żywienia grup ludności i w ograniczonym zakresie do pojedynczych osób do planowania wyżywienia dla grup ludności (internaty, wojsko, domy opieki itd..) w przemyśle spożywczym – informacja żywieniowa na opakowaniach produktów spożywczych, wytwarzanie nowych produktów spożywczych i wzbogacanie żywności produkcja racji żywieniowych dla marynarzy i wojska do upowszechniania wiedzy. Źródło: Ziemlański Ś.: Normy żywienia człowieka – fizjologiczne podstawy. Pod red. Ś. Ziemlańskiego. Wydawnictwo Lekarskie PZWL. Warszawa 2001.

8 Dzieci i młodzież stanowią grupy ludności najbardziej wrażliwe na ujemne skutki nieprawidłowego żywienia. W tym wieku szczególnie silnie ujawniają się niekorzystne zmiany w rozwoju somatycznym spowodowane niedoborowym lub źle zbilansowanym żywieniem. Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

9 Żywienie dzieci i młodzieży powinno być zgodne z ich aktualnym stadium rozwojowym i fizjologicznym. W wieku pokwitania ma miejsce szczególnie szybki wzrost i rozwój organizmu, czego wyrazem jest między innymi tak zwany skok pokwitaniowy. Zaspokojenie potrzeb żywieniowych młodzieży w tym wieku warunkuje zarówno prawidłowy przebieg dynamicznych procesów rozwojowych, jak również sprzyja zapewnieniu dobrego zdrowia w przyszłości, najprawdopodobniej chroniąc przed rozwojem niektórych tzw. chorób cywilizacyjnych (np. miażdżycy, nadciśnienia tętniczego, osteoporozy). Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

10 W celu ułatwienia stosowania norm zapotrzebowania na składniki odżywcze i upowszechnienie zasad racjonalnego żywienia w społeczeństwie, w codziennej praktyce stosuje się najczęściej zalecenia żywieniowe łączące obydwa te elementy, wyrażone jako określona liczba porcji poszczególnych artykułów spożywczych i potraw, które powinny być spożyte przez dzieci i młodzież w ciągu dnia. Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

11 - mleka i produktów mlecznych, - mięsa, ryb, drobiu, wędlin i jaj,
Należy zapewnić spożywanie co najmniej posiłków dziennie z zachowaniem równomiernych przerw między nimi (np. co 4 godz.). Najlepszym sposobem dostarczenia młodym, rozwijającym się organizmom wszystkich niezbędnych składników odżywczych jest urozmaicone żywienie z wykorzystaniem odpowiednich ilości różnych produktów z każdej z pięciu podstawowych grup: - produktów zbożowych, - mleka i produktów mlecznych, - mięsa, ryb, drobiu, wędlin i jaj, - owoców i warzyw, - tłuszczów roślinnych (w ograniczonych ilościach), Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

12 3. Pożądane jest ograniczenie spożycia tłuszczu w całodziennych racjach pokarmowych z równoczesnym zmniejszeniem spożycia nasyconych kwasów tłuszczowych (tłuszcze pochodzenia zwierzęcego), cholesterolu, cukru oraz soli. 4. Produkty, które powinny być spożywane w ograniczonych ilościach w diecie młodzieży, to: frytki (ok. 48% tłuszczu), hamburgery, cheesburgery (38% tłuszczu), pizza (33-39% tłuszczu) chipsy, ciastka, torty, słodycze i inne wysokotłuszczowe produkty. Podjadanie między posiłkami może pełnić pozytywną rolę w całodziennym żywieniu i równocześnie zaspokoić pewną naturalną potrzebę tego wieku do spożywania szybkich posiłków, pod warunkiem zorganizowania zarówno w domu jak i szkole pełnowartościowej alternatywy dla niepożądanych „fast foods”. Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

13 6. Pożądane produkty w żywieniu młodzieży to m. in
6. Pożądane produkty w żywieniu młodzieży to m. in. owoce, warzywa, soki, napoje mleczne, orzechy (bez soli), płatki śniadaniowe, sałatki warzywne z małym dodatkiem olejów roślinnych. 7. Zwiększone spożycie mleka i przetworów mlecznych zapewni prawidłowy rozwój i osiągnięcie jak najwyższej szczytowej masy kostnej. Wraz ze zwiększonym spożyciem owoców i warzyw te dwie grupy produktów mogą zmienić strukturę całodziennej racji pokarmowej młodzieży w kierunku prozdrowotnym. Źródło: Ziemlański Ś.: Podstawy prawidłowego żywienia człowieka. Zalecenia żywieniowe dla ludności w Polsce. Warszawa, Instytut Danone, 1998

14 Przy planowaniu i realizacji żywienia, szczególnie zbiorowego, korzystne jest posługiwanie się modelowymi racjami pokarmowymi, w których wyszczególnione są ilości po­szczególnych grup produktów spożywczych. Racje te określano do niedawna mianem norm wyżywienia. Obecnie odchodzi się od nazewnictwa „normy", gdyż takie określenie wskazuje na konieczność ich bezwzględnego stosowania. W aktualnej sytuacji mają one formę zaleceń oraz spełniają rolę edukacyjną w praktycznej realizacji tego rodzaju żywienia. Źródło: Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E.: Zasady racjonalnego żywienia-zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2004.

15 Do połowy lat 90. w kraju obowiązywało zarządzenie Ministra Zdrowia i Opieki Społecznej z dnia 24 czerwca 1974 r. w sprawie racji pokarmowych w całodziennym wyżywieniu określonych grup ludności. Aktualnie zarówno normy żywienia jak i modelowe racje pokarmowe, podobnie jak w wielu krajach na świecie, nie stanowią dokumentu o charakterze obligatoryjnym, ani też nie są przedmiotem żadnego aktu prawnego. Są one natomiast praktyczną podstawą do realizacji racjonalnego żywienia. Źródło: Turlejska H., Pelzner U., Szponar L., Konecka-Matyjek E.: Zasady racjonalnego żywienia-zalecane racje pokarmowe dla wybranych grup ludności. Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o. Gdańsk 2004.

16 Wydawca: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o. o
Wydawca: Ośrodek Doradztwa i Doskonalenia Kadr Sp. z o.o Gdańsk Oliwa, ul Obrońców Westerplatte 32a tel./fax (058)