PRZEMOC W RODZINIE. PRZEMOC W RODZINIE DEFINICJA PRZEMOCY W RODZINIE.

Prezentacja na temat: "PRZEMOC W RODZINIE. PRZEMOC W RODZINIE DEFINICJA PRZEMOCY W RODZINIE."— Zapis prezentacji:

1

2 PRZEMOC W RODZINIE

3 DEFINICJA PRZEMOCY W RODZINIE

4 Zdefiniowanie przemocy w rodzinie wymaga wyjaśnienia dwóch pozornie oczywistych słów składających się na to sformułowanie. Potocznie rodzina to mąż, żona, dzieci, rodzice, dziadkowie. Definicja prawna musi być precyzyjniejsza: członek rodziny to "małżonek, wstępny, zstępny, rodzeństwo, powinowaty w tej samej linii lub stopniu, osoba pozostająca w stosunku przysposobienia oraz jej małżonek, a także osoba pozostająca we wspólnym pożyciu". Intuicyjne rozumienie słowa "przemoc" również nie wystarcza dla wyjaśnienia zjawiska. Definicja, jaką posługuje się większość praktyków zajmujących się rozwiązywaniem tego problemu mówi, że przemoc to "intencjonalne działanie lub zaniechanie działania jednej osoby wobec drugiej, które wykorzystując przewagę sił, narusza prawa i dobra osobiste jednostki, powodując cierpienia i szkody". 

5 Przewaga sił Szczególnie istotna jest przewaga sił: mężczyzna zwykle jest silniejszy od kobiety, dorosły od dziecka, młody dorosły od osoby w podeszłym wieku. Czasem oczywiście pozory mylą i okazuje się, że np. osoba niepełnosprawna jest sprawcą przemocy w stosunku do pozostałych członków rodziny. Oznaczać to może, że jej przewaga polega na czymś innym niż sprawność fizyczna. Bywa, że w związkach występuje styl komunikowania polegający na docinkach, wzajemnym poszturchiwaniu się czy nawet używaniu obelg. Nie są to rzeczy budujące pozytywną relację, jednak jeśli pomiędzy partnerami występuje równowaga sił, nie można takich zachowań nazwać przemocą. 

6 Co trzecia Polka przynajmniej raz w życiu padła ofiarą przemocy ze strony mężczyzny, co 40 sekund dochodzi do przemocy wobec kobiet, a rocznie takich aktów jest około 800 tysięcy - wynika z badań przedstawianych przez profesorów UW na konferencji w Sejmie.

7 Różne rodzaje przemocy
Ludzie krzywdzą się nawzajem na różne sposoby. Najbardziej oczywista jest przemoc fizyczna polegająca na naruszeniu nietykalności cielesnej, bo często zostawia ślady i boli. Ale zdarza się, że ofiara przemocy mówi, że przemocy fizycznej nie było, bo nie było żadnych siniaków ani złamań, a mąż ją "tylko popchnął albo szarpał"!

8 Różne rodzaje przemocy
Przemoc psychiczna jest trudniejsza do wykrycia, polega np. na wyśmiewaniu, obrażaniu drugiej osoby, izolowaniu od znajomych, którzy mogliby zapewnić wsparcie.

9

10 Różne rodzaje przemocy
Przemoc seksualna związana jest z przekraczaniem granic seksualnych, nie tylko przez gwałt, ale choćby przez zmuszanie do uczestniczenia w nieakceptowanych czynnościach o charakterze seksualnym, np. do oglądania pornografii. 

11 Różne rodzaje przemocy
Przemoc ekonomiczna polega na pozbawianiu drugiej osoby jej własności albo na niszczeniu tej własności. W tej kategorii zawierać się może również ograniczanie pieniędzy na utrzymanie domu poprzez wyznaczanie niemożliwych do zrealizowania limitów

12 Zaniedbanie to też rodzaj przemocy
Ostatni rodzaj przemocy, dotykający zwłaszcza dzieci i osoby w podeszłym wieku, to zaniedbanie. Dzieci, które nie dostają do szkoły śniadania, nie mają podręczników, chodzą w brudnych ubraniach - to dzieci zaniedbywane. Osoby starsze lub niepełnosprawne mogą być zaniedbywane np. poprzez uniemożliwianie im dbania o higienę czy ograniczanie dostępu do lekarza. Sprawcy często stosują kilka rodzajów przemocy jednocześnie.  Zaniedbanie to też rodzaj przemocy

13 Rozpaczliwe szukanie oparcia
Mechanizmy przemocy są dość typowe i powtarzalne. Sprawca stara się odizolować ofiarę od pomocy z zewnątrz, wmawia jej, że jest gorsza i sama sobie nie poradzi. Otoczenie zwykle nie reaguje, bo nie chce się mieszać w prywatne sprawy. Osoba doznająca przemocy czasem szuka oparcia, jednak po kilku nieudanych próbach może zrezygnować ze zmiany swojej sytuacji życiowej, uznając, że "widocznie tak musi być".

14 Kto sprawcą? Kto ofiarą? Sprawcami i ofiarami przemocy są ludzie ze wszystkich grup społecznych, a im wyższe sfery, tym trudniej odkryć, jak źle się dzieje w rodzinie. 

15 Kobiety i dzieci stają się ofiarami

16 To kobiety i dzieci są najczęściej ofiarami przemocy
To kobiety i dzieci są najczęściej ofiarami przemocy. Sprawcami są głównie mężczyźni - ojcowie, ojczymowie, synowie, mężowie, konkubenci. Szybkie, siłowe rozwiązania to coś, w czym są ćwiczeni od pokoleń, więc sięgają po wyuczone sposoby. Nie jest tak, jak się potocznie wydaje, że każdy sprawca to zwyrodnialec, który odczuwa przyjemność znęcając się. Sprawcy często mówią, że zależy im na spójności rodziny, na spokoju, na bliskości, ale nie potrafią tego zrealizować w inny sposób niż tylko przemocą. Mężczyźni tacy używają swojej przewagi fizycznej, jednak potrafią też wykorzystywać swój wyższy status ekonomiczny czy wprowadzać porządek przez izolowanie członków rodziny od rodziny lub przyjaciół. 

17

18

19

20 Konsekwencje przemocy
Bywa, że osoba stosująca przemoc przeprasza, kupuje prezenty albo po prostu jest miła i obiecuje, że więcej nie podniesie ręki, że to przez alkohol albo ciężki dzień w pracy”. Obietnice nie są realizowane, ale ofiara przemocy ma w pamięci dobre chwile i mówi: "on nie jest taki zły, stara się; może to ja coś źle robię?". Konsekwencje przemocy

21 Konsekwencje przemocy
Konsekwencją jest ogromny spadek samooceny. Czasem otrzeźwienie przychodzi po wielu latach, np. gdy dorosłe już dzieci pytają: „czemu się nie rozwiedziesz?” Związek może trwać dla specyficznie pojmowanego dobra dzieci (które kształtują swoją psychikę widząc zachowania dorosłych) i z każdym rokiem potęguje się w rodzinie atmosfera strachu i niepewności. 

22 Przemoc bywa oznaką słabości
Stosowanie przemocy przez sprawców nie musi być oznaką ich siły, ale raczej słabości, wynikającej z nieznajomości innych sposobów radzenia sobie. Rodzic bijący dziecko często robi to w poczuciu bezradności - nie starcza mu czasu na rozmowę lub inne, bardziej wymagające i zarazem szanujące odrębność drugiej osoby, metody oddziaływania wychowawczego.

23 Ten, kto stosuje przemoc wobec bliskich, odbiera im prawo do samostanowienia, za wszelką cenę próbując stawiać się wyżej jako ten, który wie, co jest najlepsze. Bicie czy wyzwiska stanowią rodzaj szybko działającego lekarstwa na niegrzeczność, własne poczucie niższości albo zazdrość. Lekarstwa z mnóstwem skutków ubocznych.

24 przemoc wobec dzieci Przemoc wobec dzieci to stosowanie kar cielesnych, zadawanie cierpień psychicznych i inne formy poniżania dziecka. To także niewywiązywanie się z opieki, które ma konsekwencje dla zdrowia fizycznego lub psychicznego dziecka. Przemocą jest także celowe zaniechanie działań, które mogłyby zapobiec krzywdzie dziecka. Sprawcami przemocy często są bliskie dziecku osoby, także rodzice lub opiekunowie. Przemoc wobec dzieci nie jest ściśle powiązana ze statusem społecznym czy materialnym rodziny; może zdarzyć się w każdym środowisku.

25 Przemoc wobec dzieci Przemoc wobec dzieci grozi różnego typu konsekwencjami. Mogą one pojawić się już w dzieciństwie (tzw. konsekwencje krótkoterminowe), ale występują także w dorosłym życiu (tzw. konsekwencje długoterminowe). Konsekwencje przemocy mogą dotyczyć wszystkich sfer życia dziecka, a potem osoby dorosłej: fizycznej, emocjonalnej, poznawczej i społecznej. Zdarza się, że emocjonalne konsekwencje przemocy są dla dziecka trudniejsze i bardziej bolesne niż fizyczne.

26 Jak rozpoznać przemoc? Umiejętność rozpoznawania symptomów przemocy wobec dzieci jest konieczna, by móc ochronić je przed krzywdzeniem i zaniedbywaniem. Nie każdy musi bezpośrednio angażować się w rozwiązywanie trudnej sytuacji dziecka. Jednak zauważenie, że dzieje się coś niepokojącego i zareagowanie na to, jest warunkiem uzyskania pomocy przez dziecko.

27 Przemoc fizyczna to celowe uszkodzenie ciała, zadawanie bólu lub groźba uszkodzenia ciała. Skutkiem przemocy fizycznej mogą być złamania, siniaki, rany cięte, poparzenia, obrażenia wewnętrzne. Na co zwrócić uwagę? Dziecko: ma widoczne obrażenia ciała (poparzenia, ugryzienia, siniaki, złamania kości), których pochodzenie trudno jest wyjaśnić; boi się rodzica lub opiekuna; wzdryga się, kiedy podchodzi do niego osoba dorosła; podawane przez nie wyjaśnienia dotyczące ran i siniaków wydają się nieprawdopodobne.

28 Przemoc fizyczna Rodzic lub opiekun: podaje sprzeczne lub nieprzekonujące wyjaśnienia obrażeń dziecka bądź w ogóle odmawia wyjaśnień; mówi o dziecku w negatywny sposób, na przykład używając określeń takich jak „idiota”, „głupi”, „gówniarz”; poddaje dziecko surowej fizycznej dyscyplinie; nadużywa alkoholu lub narkotyków.

29 zaniedbywanie Zaniedbywanie to niezaspokajanie podstawowych potrzeb materialnych i emocjonalnych dziecka przez rodzica lub opiekuna; niezapewnianie mu odpowiedniego jedzenia, ubrań, schronienia, opieki medycznej, bezpieczeństwa.

30 zaniedbywanie Na co zwrócić uwagę? Dziecko: często jest nieobecne w szkole lub przedszkolu; kradnie jedzenie bądź pieniądze kolegom; żebrze; nie otrzymuje potrzebnej mu opieki medycznej, szczepień, okularów; jest często brudne, nieprzyjemnie pachnie; często jest ubrane nieodpowiednio do pogody; nadużywa alkoholu lub narkotyków; mówi, że w domu nie ma osoby, która mogłaby się nim zająć; popełnia czyny niezgodnie z prawem, takie jak akty wandalizmu czy kradzieże Rodzic lub opiekun: nie interesuje się losem dziecka; jest apatyczny lub pogrążony w depresji; często nie dociera na umówione spotkania; nadużywa alkoholu lub narkotyków.

31 Przemoc emocjonalna Przemoc emocjonalna to powtarzające się poniżanie, upokarzanie i ośmieszanie dziecka, brak odpowiedniego wsparcia, uwagi i miłości. Wymagania i oczekiwania wobec dziecka, którym nie jest ono w stanie sprostać.

32 Przemoc emocjonalna Na co zwrócić uwagę? Dziecko: zachowuje się w sposób nieadekwatny do wieku (w sposób zbyt dorosły bądź zbyt infantylny) wykazuje zaburzenia jedzenia (niedojada, nadmiernie się objada, wymiotuje), jest opóźnione w rozwoju fizycznym bądź emocjonalnym, moczy się bądź zanieczyszcza kałem, samookalecza się, ma problemy ze snem, nocne koszmary, boi się chodzić spać, ma objawy hipochondrii, histerii, obsesji lub fobii. Rodzic lub opiekun: ciągle obwinia, poniża i strofuje dziecko, nie interesuje się problemami dziecka, otwarcie odrzuca dziecko, faworyzuje jedno z rodzeństwa, w oczekiwaniach i wymaganiach wobec dziecka nie bierze pod uwagę jego możliwości, nadużywa alkoholu lub narkotyków.

33 Przemoc seksualna Przemoc seksualna to angażowanie dziecka w aktywność seksualną przez osobę dorosłą. Wykorzystywanie seksualne dzieci odnosi się do zachowań z kontaktem fizycznym (np. dotykanie dziecka, współżycie z dzieckiem) oraz do zachowań bez kontaktu fizycznego (np. pokazywanie dziecku materiałów pornograficznych, podglądanie, ekshibicjonizm). Przemoc ta może być jednorazowym incydentem lub powtarzać się przez dłuższy czas.

34 Przemoc seksualna Na co zwrócić uwagę? Dziecko: przejawia dziwne bądź niezwykłe dla swojego wieku zachowania seksualne (np. jest nadmiernie rozbudzone, dużo mówi o seksie), jest wycofane, depresyjne, infantylnie się zachowuje, ma trudności w relacjach z rówieśnikami; odmawia przebierania się w towarzystwie innych (np. przed zajęciami sportowymi); nadużywa alkoholu lub narkotyków; pogorszyło się w nauce; ma trudności z chodzeniem lub siadaniem; doświadcza bólu intymnych części ciała; jest w ciąży lub jest chore wenerycznie; ucieka z domu; chwali się nagłym przypływem gotówki lub prezentów.

35 Przemoc seksualna Rodzic lub opiekun: przekracza dopuszczalne granice w kontakcie fizycznym z dzieckiem (np. podczas zabawy); nadużywa alkoholu lub narkotyków; nie utrzymuje relacji z osobami spoza rodziny; przejawia nadopiekuńczość w stosunku do dziecka, ogranicza jego kontakty z rówieśnikami.

36 Część osób krzywdzi dzieci, nie zdając sobie sprawy z tego, że to, co robią, jest niewłaściwe i może mieć poważne skutki (np. stosując kary fizyczne, potrząsając niemowlęciem, nadmiernie zawstydzając dziecko). Takie osoby zwykle nie ukrywają swojego zachowania. Więcej informacji na temat problemu krzywdzenia dzieci można znaleźć na stronie

37 1. OBNIŻ POZIOM AGRESJI REAGUJ BEZ AGRESJI – INACZEJ MOŻESZ ZAOGNIĆ SYTUACJĘ. OBNIŻ ZDENERWOWANIE, ZACZYNAJĄC MIŁO ROZMOWĘ „Miło Cię znowu zobaczyć. Słuchaj…” „Przepraszam, która jest godzina?”

38 2. POKAŻ, ŻE WIDZISZ, CO SIĘ DZIEJE
NIE OSĄDZAJ Z GÓRY, BO KTOŚ PRZESTANIE SŁUCHAĆ NAJLEPIEJ ZAOFERUJ POMOC LUB UŻYJ PRZYKŁADOWEJ HISTORII „Widzę, że jest Pani zdenerwowana. Czy mogę jakoś pomóc?” „Widzę, że Janek płacze. Moja znajoma miała ostatnio taki przypadek…”

39 3. DAJ POMOCNĄ RADĘ DAJ DO ZROZUMIENIA, ŻE BICIE/ZANIEDBANIE SZKODZI DZIECKU POLEĆ KSIĄŻKĘ, DAJ ULOTKĘ O WYCHOWANIU LUB PRZEMOCY MOŻESZ TEŻ PODZIELIĆ SIĘ WŁASNYM DOŚWIADCZENIEM „Słyszałeś o takich fajnych warsztatach, które organizuje gmina?” „Czasem nie zdajemy sobie sprawy, jak to, co robimy, wpływa na nasze dziecko.”

40 JEŚLI WIDZISZ LUB CHOĆBY PODEJRZEWASZ, ŻE KTOŚ ZNĘCA SIĘ PSYCHICZNIE LUB FIZYCZNIE NAD DZIECKIEM, NIE WAHAJ SIĘ – REAGUJ! ZAWIADOM LOKALNY OŚRODEK POMOCY SPOŁECZNEJ, SZKOŁĘ LUB PRZEDSZKOLE, DO KTÓRYCH UCZĘSZCZA DZIECKO DZWOŃ: POLICJA 997 TELEFON ALARMOWY 112

41 Dziecięcy Telefon Zaufania RPD 800 12 12 12 rpd@brpd.gov.pl
Jeśli któraś z tych instytucji zbagatelizuje problem, zawiadom Rzecznika Praw Dziecka: Dziecięcy Telefon Zaufania RPD

42 Niebieska Karta Przemoc w rodzinie jest przestępstwem, za które grozi kara więzienia. W przypadku wystąpienia przemocy sporządzana jest Niebieska Karta.

43 Dzięki Niebieskim Kartom zagrożenie jest wykrywane jak najwcześniej i odpowiednie podmioty (szkoły, ośrodki pomocy społecznej, ochrona zdrowia, gminne komisje rozwiązywania problemów alkoholowych, policja) mogą w porozumieniu ze sobą podejmować szybkie i skuteczne działania powstrzymujące przemoc i zapewniające bezpieczeństwo osobom krzywdzonym.

44

45