Filozoficzne źródła nauki (c.d.)

Prezentacja na temat: "Filozoficzne źródła nauki (c.d.)"— Zapis prezentacji:

1 Filozoficzne źródła nauki (c.d.)

2 Arystoteles ze Stagiry (384-322 p.n.e.)
Argument „trzeci człowiek”: przyczyna tego, co wspólne wszystkim ludziom, leży poza nimi; Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

3 Arystoteles ze Stagiry (384-322 p.n.e.)
Argument „trzeci człowiek”: przyczyna tego, co wspólne wszystkim ludziom, leży poza nimi; jest ideą człowieka („drugim człowiekiem”) – jak sądzi Platon; Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

4 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
co jest przyczyną tego, co wspólne ludziom i idei człowieka? Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

5 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
co jest przyczyną tego, co wspólne ludziom i idei człowieka? jeżeli leży ona poza pierwszym i drugim człowiekiem; to jest „trzecim człowiekiem”; Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy „trzeci człowiek” „trzecia żyrafa” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

6 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
jeżeli jest „trzeci człowiek”; to jest „czwarty” „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy „trzeci człowiek” „trzecia żyrafa” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

7 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
jeżeli jest „trzeci człowiek”; to jest „czwarty” i następni; „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” Idea żyrafy „trzeci człowiek” „trzecia żyrafa” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

8 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
i następni… „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

9 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Powstaje regres w nieskończoność „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

10 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

11 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

12 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

13 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny „czwarty człowiek” Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

14 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny Idea człowieka = „drugi człowiek” „trzeci człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

15 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny Idea człowieka = „drugi człowiek” Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

16 Argument „trzeci człowiek” (c.d.):
Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

17 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

18 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form Idea człowieka Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

19 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form idee są przed rzeczą (jeśli są), formy są w rzeczy Idea człowieka Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

20 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form idee są przed rzeczą (jeśli są), formy są w rzeczy forma jest tym, co ogólne w rzeczy Idea człowieka Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

21 substancja = materia + forma
Hylemorfizm Rozwiązanie: to, co wspólne wszystkim ludziom, nie ma zewnętrznej przyczyny substancja = materia + forma idee są domniemanymi przyczynami form idee są przed rzeczą (jeśli są), formy są w rzeczy forma jest tym, co ogólne w rzeczy materia jest tym, co indywidualne, jest zasadą tożsamości; Idea człowieka Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

22 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Hylemorfizm Zmiana: Materia traci jedną O Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

23 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Hylemorfizm Zmiana: Materia traci jedną a przybiera inną formę Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

24 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Hylemorfizm Unicestwienie: Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

25 Hylemorfizm Unicestwienie: utrata formy substancjalnej
Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

26 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Hylemorfizm rozwiązanie problemu stałego podłoża zmiany rozwinięcie idei metafizycznych stojących za prawami zachowania Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

27 Powstanie nowożytnego pojęcia nauki
Galileo Galilei ( ) Bóg objawia się zarówno w Biblii jak i w Księdze Natury Portret Galileusza wykonany przez Giusta Sustermansa Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

28 Powstanie nowożytnego pojęcia nauki
Galileo Galilei ( ) Bóg objawia się zarówno w Biblii jak i w Księdze Natury. Księga Natury jest napisana językiem matematyki, a jego literami są trójkąty, koła i inne figury geometryczne. Wniosek: w naukach o przyrodzie nie ma miejsca dla „jakości subiektywnych”, jak barwa, zapach i smak; liczą się tylko wielkości i kształty. Portret Galileusza wykonany przez Giusta Sustermansa Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

29 Problem indukcji

30 Co to jest problem indukcji
Problemem indukcji nazywa się pytanie o to, czy i na jakiej podstawie można przenosić wiedzę uzyskaną dzięki obserwacji na przypadki niezaobserwowane. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

31 Co to jest problem indukcji
Problemem indukcji nazywa się pytanie o to, czy i na jakiej podstawie można przenosić wiedzę uzyskaną dzięki obserwacji na przypadki niezaobserwowane. Przykład: skąd można wiedzieć, czy jutro nastąpi wschód Słońca? Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

32 Co to jest problem indukcji
Problemem indukcji nazywa się pytanie o to, czy i na jakiej podstawie można przenosić wiedzę uzyskaną dzięki obserwacji na przypadki niezaobserwowane. Przykład: skąd można wiedzieć, czy jutro nastąpi wschód Słońca? Indukcja niekoniecznie jest projekcją na przyszłość Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

33 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Przystępując do badań należy pozbyć się idoli plemienia (wspólnych gatunkowi) Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

34 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Przystępując do badań należy pozbyć się idoli plemienia (wspólnych gatunkowi) jaskini (indywidualnych) Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

35 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Przystępując do badań należy pozbyć się idoli plemienia (wspólnych gatunkowi) jaskini (indywidualnych) rynku (nadużycia języka) Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

36 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Przystępując do badań należy pozbyć się idoli plemienia (wspólnych gatunkowi) jaskini (indywidualnych) rynku (nadużycia języka) teatru (ulegania autorytetom) Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

37 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Indukcja enumeracyjna Indukcja eliminacyjna Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

38 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Indukcja enumeracyjna Indukcja eliminacyjna utworzenie wyczerpującej listy hipotez na dany temat Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

39 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Indukcja enumeracyjna Indukcja eliminacyjna utworzenie wyczerpującej listy hipotez na dany temat eliminowanie kolejno hipotez Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

40 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Indukcja enumeracyjna Indukcja eliminacyjna utworzenie wyczerpującej listy hipotez na dany temat eliminowanie kolejno hipotez za pomocą eksperymentów Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

41 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Francis Bacon Novum Organum 1620 Indukcja enumeracyjna Indukcja eliminacyjna utworzenie wyczerpującej listy hipotez na dany temat eliminowanie kolejno hipotez za pomocą eksperymentów aż zostanie tylko jedna Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

42 Hume’a krytyka indukcji
David Hume ( ) Treatise on Human Nature 1737 An Enquiry Concerning Human Understanding 1748 Czy idea przyczyny zakłada ideę związku koniecznego? Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

43 Hume’a krytyka indukcji
David Hume ( ) Treatise on Human Nature 1737 An Enquiry Concerning Human Understanding 1748 Czy idea przyczyny zakłada ideę związku koniecznego? Czy powtórzenie następstwa zdarzeń dostarcza związku między nimi? Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

44 Hume’a krytyka indukcji
David Hume ( ) Treatise on Human Nature 1737 An Enquiry Concerning Human Understanding 1748 Czy idea przyczyny zakłada ideę związku koniecznego? Czy powtórzenie następstwa zdarzeń dostarcza związku między nimi? Przyczyna = = nawyk + oczekiwanie Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

45 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
W czym Bacon się mylił utwórz wyczerpującą listę hipotez następnie wyeliminuj wszystkie z wyjątkiem jednej Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

46 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
W czym Bacon się mylił utwórz wyczerpującą listę hipotez następnie wyeliminuj wszystkie z wyjątkiem jednej nie ma podstaw, by oczekiwać, że zostanie jakaś hipoteza Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

47 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
W czym Bacon się mylił utwórz wyczerpującą listę hipotez następnie wyeliminuj wszystkie z wyjątkiem jednej nie ma podstaw, by oczekiwać, że zostanie jakaś hipoteza przyroda może być kapryśna Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

48 Kant i problem transcendentalny
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Hume ma rację, gdy twierdzi, że wiedza naukowa na podstawie samego tylko doświadczenia nie jest możliwa. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

49 Kant i problem transcendentalny
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Hume ma rację, gdy twierdzi, że wiedza naukowa na podstawie samego tylko doświadczenia nie jest możliwa. Mamy jednak całkiem sporą wiedzę naukową. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

50 Kant i problem transcendentalny
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Hume ma rację, gdy twierdzi, że wiedza naukowa na podstawie samego tylko doświadczenia nie jest możliwa. Mamy jednak całkiem sporą wiedzę naukową. Musimy zatem mieć jakąś wiedzę a priori. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

51 Kant i problem transcendentalny
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Hume ma rację, gdy twierdzi, że wiedza naukowa na podstawie samego tylko doświadczenia nie jest możliwa. Mamy jednak całkiem sporą wiedzę naukową. Musimy zatem mieć jakąś wiedzę a priori. Jak to możliwe? Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

52 Dedukcja transcendentalna (fragment)
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny nie może pochodzić z doświadczenia. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

53 Dedukcja transcendentalna (fragment)
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny nie może pochodzić z doświadczenia. Jest ono jednak niezbędne do wydawania sądów o zjawiskach. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

54 Dedukcja transcendentalna (fragment)
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny nie może pochodzić z doświadczenia. Jest ono jednak niezbędne do wydawania sądów o zjawiskach. Czyli bez niego wiedza naukowa jest niemożliwa. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

55 Dedukcja transcendentalna (fragment)
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny nie może pochodzić z doświadczenia. Jest ono jednak niezbędne do wydawania sądów o zjawiskach. Czyli bez niego wiedza naukowa jest niemożliwa. Mamy wiedzę naukową. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

56 Dedukcja transcendentalna (fragment)
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny nie może pochodzić z doświadczenia. Jest ono jednak niezbędne do wydawania sądów o zjawiskach. Czyli bez niego wiedza naukowa jest niemożliwa. Mamy wiedzę naukową. Wniosek: mamy a priori pojęcie przyczyny. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

57 Dedukcja transcendentalna (fragment)
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny nie może pochodzić z doświadczenia. Jest ono jednak niezbędne do wydawania sądów o zjawiskach. Czyli bez niego wiedza naukowa jest niemożliwa. Mamy wiedzę naukową. Wniosek: mamy a priori pojęcie przyczyny. Inaczej: umysł jest aktywny w procesie poznania. Poznanie nie polega na biernym odbiorze wrażeń. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

58 Kantowskie rozwiązanie problemu indukcji
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny jest jedną (z 12) kategorii czystego intelektu. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

59 Kantowskie rozwiązanie problemu indukcji
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny jest jedną (z 12) kategorii czystego intelektu. Funkcjonuje ono jako aprioryczna forma sądu, do wypełnienia przez doświadczenie …jest przyczyną… Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

60 Kantowskie rozwiązanie problemu indukcji
Immanuel Kant Krytyka czystego rozumu 1781 Pojęcie przyczyny jest jedną (z 12) kategorii czystego intelektu. Funkcjonuje ono jako aprioryczna forma sądu, do wypełnienia przez doświadczenie …jest przyczyną… Mieć taką formę sądu znaczy tyle, co znać a priori zasadę przyczynowości. Zasada przyczynowości gwarantuje, że w przyrodzie zachodzą prawidłowości. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

61 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Logika dedukcyjna nie przyczynia się do przyrostu wiedzy. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

62 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Logika dedukcyjna nie przyczynia się do przyrostu wiedzy. Przykład: Wszyscy ludzie są śmiertelni. Sokrates jest człowiekiem. Sokrates jest śmiertelny. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

63 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Logika dedukcyjna nie przyczynia się do przyrostu wiedzy. Przykład: Wszyscy ludzie są śmiertelni. Sokrates jest człowiekiem. Sokrates jest śmiertelny. Żeby przyjąć pierwszą przesłankę, wniosek musi być już znany. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

64 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji Logika indukcji jest twórcza i dlatego jest logiką nauki Wszyscy ludzie są śmiertelni. Sokrates jest człowiekiem. Sokrates jest śmiertelny. Funio jest człowiekiem i jest śmiertelny. Gucio jest człowiekiem i jest śmiertelny. Henio jest człowiekiem i jest śmiertelny. itd. Sokrates jest człowiekiem. Sokrates jest śmiertelny. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

65 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji Logika indukcji jest twórcza i dlatego jest logiką nauki Wszyscy ludzie są śmiertelni. Sokrates jest człowiekiem. Sokrates jest śmiertelny. Funio jest człowiekiem i jest śmiertelny. Gucio jest człowiekiem i jest śmiertelny. Henio jest człowiekiem i jest śmiertelny. itd. Sokrates jest człowiekiem. Sokrates jest śmiertelny. Rozumowanie indukcyjne prowadzi od szczegółu do szczegółu Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

66 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Zadanie: ustalić prawa przyrody w celu przewidywania zjawisk. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

67 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Zadanie: ustalić prawa przyrody w celu przewidywania zjawisk. Metoda: reguły indukcji eliminacyjnej. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

68 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Zadanie: ustalić prawa przyrody w celu przewidywania zjawisk. Metoda: reguły indukcji eliminacyjnej. Uzasadnienie reguł Zasada jednostajności przyrody Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

69 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Zadanie: ustalić prawa przyrody w celu przewidywania zjawisk. Metoda: reguły indukcji eliminacyjnej. Uzasadnienie reguł Zasada jednostajności przyrody Uzasadnienie zasady jednostajności przyrody: Zasada przyczynowości Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

70 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Zadanie: ustalić prawa przyrody w celu przewidywania zjawisk. Metoda: reguły indukcji eliminacyjnej. Uzasadnienie reguł Zasada jednostajności przyrody Uzasadnienie zasady jednostajności przyrody: Zasada przyczynowości Uzasadnienie zasady przyczynowości Metodą indukcji enumeracyjnej! Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

71 Źródła nauki (cd)/Problem indukcji
Milla logika indukcji John Stuart Mill ( ) A System of Logic 1843 Zadanie: ustalić prawa przyrody w celu przewidywania zjawisk. Metoda: reguły indukcji eliminacyjnej. Uzasadnienie reguł Zasada jednostajności przyrody Uzasadnienie zasady jednostajności przyrody: Zasada przyczynowości Uzasadnienie zasady przyczynowości Metodą indukcji enumeracyjnej! jako ostatnia deska ratunku przed błędnym kołem w uzasadnianiu! Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

72 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

73 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

74 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Logika jest zatem działem psychologii (psychologizm). Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

75 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Logika jest zatem działem psychologii (psychologizm). Inny gatunek inteligentny, różniący się psychologicznie od nas, mógłby mieć inną logikę. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

76 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Logika jest zatem działem psychologii (psychologizm). Inny gatunek inteligentny, różniący się psychologicznie od nas, mógłby mieć inną logikę. A tym samym inne prawa nauki. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

77 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Logika jest zatem działem psychologii (psychologizm). Inny gatunek inteligentny, różniący się psychologicznie od nas, mógłby mieć inną logikę. A tym samym inne prawa nauki. Ich nauka byłaby nieprawomocna na gruncie naszej logiki i vice versa. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

78 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Logika jest zatem działem psychologii (psychologizm). Inny gatunek inteligentny, różniący się psychologicznie od nas, mógłby mieć inną logikę. A tym samym inne prawa nauki. Ich nauka byłaby nieprawomocna na gruncie naszej logiki i vice versa. Nie byłoby żadnej powszechnie obowiązującej logiki, która mogłaby być podstawą wspólnych rozstrzygnięć. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

79 Konsekwencje radykalnego empiryzmu Milla
Jeżeli prawa logiki (indukcji) są empiryczne, mają moc opisową, a nie normatywną. Są prawami ludzkiego myślenia. Logika jest zatem działem psychologii (psychologizm). Inny gatunek inteligentny, różniący się psychologicznie od nas, mógłby mieć inną logikę. A tym samym inne prawa nauki. Ich nauka byłaby nieprawomocna na gruncie naszej logiki i vice versa. Nie byłoby żadnej powszechnie obowiązującej logiki, która mogłaby być podstawą wspólnych rozstrzygnięć. Psychologizm prowadzi do relatywizmu gatunkowego. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

80 Czemu Milla metoda indukcji jest błędna?
Mill, za Baconem, radzi: utwórz wyczerpującą listę hipotez wyeliminuj wszystkie z wyjątkiem jednej Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

81 Czemu Milla metoda indukcji jest błędna?
Mill, za Baconem, radzi: utwórz wyczerpującą listę hipotez wyeliminuj wszystkie z wyjątkiem jednej dodając: krytyka Hume’a jest oddalona za pomocą zasady jednostajności przyrody. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

82 Czemu Milla metoda indukcji jest błędna?
Mill, za Baconem, radzi: utwórz wyczerpującą listę hipotez wyeliminuj wszystkie z wyjątkiem jednej dodając: krytyka Hume’a jest oddalona za pomocą zasady jednostajności przyrody. Ale czy jakakolwiek lista hipotez jest wyczerpująca? Źródła nauki (cd)/Problem indukcji

83 Eksperyment Michelsona-Morleya (1887)
Eksperyment miał być pomiarem prędkości wiatru eterycznego. Dopiero STW Einsteina (1905) wyjaśniła zerowy wynik eksperymentu. Źródła nauki (cd)/Problem indukcji