Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Humea krytyka pojęć przyczynowości i substancji Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Humea krytyka pojęć przyczynowości i substancji Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS"— Zapis prezentacji:

1 Humea krytyka pojęć przyczynowości i substancji Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS http://bacon.umcs.lublin.pl/~lukasik lukasik@bacon.umcs.lublin.pl

2 David Hume (1711 – 1776) Treatise on Human Nature (Traktat o naturze ludzkiej) 3 tomy (1739 – 1740) empiryzm Substancja = to, czemu przysługują cechy, ale co samo nie może być cechą czegoś.

3 Krytyka pojęcia substancji Na przykład barwę i zapach traktujemy jako cechę tej samej substancji – kwiatu, i przypuszczamy, że dany kwiat pozostaje nadal tym samym kwiatem, choćby zmienił barwę i zapach. Jest to – sądzimy – wiąż ten sam kwiat, ta sama substancja, która jest podłożem cech. Jednak przyjmując istnienie substancji wykraczmy poza fakty – wnioskujemy o istnieniu niedostępnego poznaniu zmysłowemu podłoża cech. Koncepcja substancji jest oparta na wyobraźni i instynkcie, a nie na rozumowaniu i doświadczeniu, nie ma zatem dla niej miejsca w nauce ani w filozofii. Przedmiotem ludzkiego poznania jest wyłącznie świat wrażeń i wszelkie wypowiedzi o ukrytej istocie rzeczy, niedostrzegalnych przyczynach są jedynie jałową spekulacją.

4 krytyka pojęcia przyczynowości empiryzm: pojęcie przyczynowości nie jest dane a priori […] wszystkie prawa przyrody i wszystkie bez wyjątku zachowania się ciał znamy wyłącznie z doświadczenia […] każdy skutek jest zdarzeniem różnym od swojej przyczyny. Nie można go przeto wykryć w przyczynie, a aprioryczne na jego temat pomysły i koncepcje są czymś zupełnie dowolnym (David Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego).

5 pojęcie przyczynowości wykracza poza (dotychczasowe) doświadczenie Obserwujemy jedynie następstwo zdarzeń, ale post hoc non est propter hoc: […] nie można na tej tylko podstawie, że jedno zjawisko w jednym przypadku wyprzedziło inne, wyprowadzić rozumnego wniosku, że pierwsze jest przyczyną drugiego (David Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego)

6 […] tym, co wobec stałego związku dwóch rzeczy, np. gorąca i płomienia, ciężaru i masy, każe nam po ukazaniu się jednego oczekiwać drugiego, jest wyłącznie przyzwyczajenie. […] jest to jedyna hipoteza, która usuwa trudność wytłumaczenia, dlaczego z tysiąca przypadków wyprowadzamy wniosek, którego nie możemy wyprowadzić z jednego przypadku, niczym od tamtych się nie różniącego (David Hume, Badania dotyczące rozumu ludzkiego).

7 Hume - prekursor pozytywizmu Pozytywizm, jeden z głównych nurtów w filozofii XIX i XX w., który postulował oparcie poznania na faktach doświadczalnych, oczyszczenie wiedzy z wszelkiej metafizyki oraz negację wartości poznawczej ocen i norm. A. Comte, J.S. Mill, H. Spencer, następnie E. Mach i Avenarius (tzw. empiriokrytycyzm). Lata dwudzieste XX wieku - neopozytywizm, zwany też empiryzmem logicznym. Głosił program walki z metafizyką i uprawiania filozofii naukowej pojmowanej jako logiczna analiza języka nauki. Reprezentowany był zwłaszcza przez Koło Wiedeńskie (m.in. M. Schlick, R. Carnap, O. Neurath) oraz H. Reichenbacha, E. Nagla, A. J. Ayera.


Pobierz ppt "Humea krytyka pojęć przyczynowości i substancji Andrzej Łukasik Instytut Filozofii UMCS"

Podobne prezentacje


Reklamy Google