NOWA STRATEGIA W ZAKRESIE SKRININGU I PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY

Prezentacja na temat: "NOWA STRATEGIA W ZAKRESIE SKRININGU I PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY"— Zapis prezentacji:

1 NOWA STRATEGIA W ZAKRESIE SKRININGU I PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
W. T. Olszewski Warszawa MZ

2

3

4

5 Rak szyjki macicy na 100 000 kobiet

6 POLSKA – ZACHOROWALNOŚĆ RAK SZYJKI MACICY na 100.000 kobiet

7 POLSKA Populacja 38 milionów
Rak szyjki macicy Zachorowalność rocznie Śmiertelność rocznie

8 Obecne zasady skriningu cytologicznego
Badania od 25 do 59 roku życia Badania co 3 lata

9 Liczba badań cytologicznych 2011 3 250 433 804 702 2012 3 225 832
ODPOWIEDZI NA ZAPROSZENIA W RAMACH SKRININGU RAKA SZYJKI MACICY W POLSCE Rok Populacja Liczba badań cytologicznych 2011 2012 2013 2014

10 Program skriningu cytologicznego raka szyjki macicy w Polsce
Badania w ramach programu % Badania poza programem % Zgłaszalność całkowita %

11 Rak szyjki macicy na 100 000 kobiet

12 HPV vs Cytologia HPV wysoka czułość mała specyficzność
Cytologia mała czułość wysoka specyficzność

13

14

15

16

17

18

19

20 RAK SZYJKI MACICY CZYNNIKI RYZYKA
HPV

21 RAK SZYJKI MACICY CZYNNIKI RYZYKA
Wczesny wiek pierwszego stosunku płciowego Liczni partnerzy seksualni Męski partner z licznymi wcześniejszymi partnerami seksualnymi Przetrwałe zakażenie hr HPV

22 Test na HPV – dlaczego ? hr HPV – pojedynczy najważniejszy czynnik ryzyka raka szyjki macicy hr HPV DNA % raków szyjki macicy Hr HPV DNA - silny wskaźnik ryzyka CIN Niestwierdzenie hr HPV – praktycznie brak ryzyka rozwoju CIN3

23 Classification of HPV types
Oncogenic 16, 18, 31 33, 35, 39, 45, , 56, 58,59, 68, 73, 82 Putatively oncogenic 26, 53, 66, 70 Non oncogenic 6, 11, 40, 42, 54, 55, 57 84

24

25 Proponowane nowe zasady skriningu raka szyjki macicy EFCS 2012
Badania cytologiczne i ocena HPV 2x 20 do 30 roku życia Cyt + & HPV + coroczne badanie Cyt - & HPV + coroczne badanie Cyt + & HPV ?????????? Cyt - & HPV - badanie cytologiczne co 5 lat ?

26

27 REKOMENDACJE 2012 ( USA ) < 21 lat 21 – 29 lat 30 – 65 lat
Po histerektomi Po szczepieniu HPV Bez skriningu Cytologia co 3 lata Cytologia i HPV co 5 lat lub cytologia co 3 lata Postępowanie wg wieku

28 REKOMENDACJE POLSKIE PTG – KIDL
21 – 29 lat 30 – 65 lat > 65 lat Po szczepieniu HPV Ginekol Pol 2013 Cytologia co 3 lata Cytologia i HPV co 5 lat lub cytologia co 3 lata Bez skriningu Postępowanie wg wieku

29 Kobiety podlegające skriningowi Wiek 30 - 59 lat
PROJEKT PILOTAŻOWY łączne badanie cytologia & hr HPV w skriningu raka szyjki macicy Kobiety podlegające skriningowi Wiek lat Dwa ośrodki po kobiet

30 2014, 2015 20 000 badań WARSZAWA GDAŃSK SZCZECIN BYDGSZCZ BIAŁYSTOK
POZNAŃ ŁÓDŹ WROCŁAW LUBLIN KRAKÓW badań

31 Program pilotażowy - założenia
Element uzupełniający realizację Populacyjnego Programu Profilaktyki i Wczesnego Wykrywania Raka Szyjki Macicy; Finansowany ze środków Ministra Zdrowia w ramach Narodowego programu zwalczania chorób nowotworowych; Zakłada uruchomienie wykonywania testów DNA HPV, czyli testów molekularnych ukierunkowanych na wykrywanie szczepów wysokiego ryzyka (HPV HR).

32 Program pilotażowy - założenia
W ramach pilotażu badaniem objęte zostaną kobiety uprawnione do świadczeń opieki zdrowotnej (ubezpieczone) pomiędzy 30 r. ż. a 59 r. ż. zgłaszające się na badanie cytologiczne w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy tj. muszą spełniać warunek interwału, tj. 36 miesięcy od ostatniego profilaktycznego badania w ramach NFZ; Wykonanie testu dla kobiet jest bezpłatne; Testy wykonuje się z tego samego materiału pobranego w trakcie jednej wizyty;

33 Wdrożenie testu podwójnego - badania cytologicznego i oznaczenia DNA HPV HR na terenie województwa mazowieckiego 18 września 2014 roku

34 Instytut Onkologii w Warszawie
Warszawa Instytut Onkologii w Warszawie i 12 współpracujących ośrodków działających w ramach narodowego programu Okres listopad – 31 grudzień Liczba wykonanych co-testów Okres wrzesień grudzień Liczba wykonanych co-testów

35

36

37

38

39 Liczba badań w poszczególnych ośrodkach w 2014 roku

40 Procent hr HPV dodatnich przypadków wg ośrodków – 2014 rok

41 Liczba hr HPV dodatnich przypadków w 2014 roku 198 pp - 7.3 %

42 Typ hr HPV vs ośrodki CMD (3531 przypadków) COI (1175 przypadków)

43 Typ hr HPV vs ośrodki CMD 4,9 % COI 7,5%

44 hrHPV DODATNI TEST vs WIEK

45 Instytut Onkologii Warszawa 2014 588 przypadków -- hr HPV- 42 pp korelacja hr HPV vs cytologia
Typ HPV Liczba pp Cyt ujemna ASCUS LGSIL HGSIL 7 4 1 2 Inne 33 24 6 Razem 42 29 8 3

46 Instytut Onkologii Warszawa 2015 1175 przypadków -- hr HPV- 88 pp korelacja hr HPV vs cytologia
Typ HPV Liczba pp Cyt ujemna ASCUS LGSIL HGSIL 24 18 4 3 1 2 Inne 62 45 7 6 Razem 88 64 10

47 PROGRAM PILOTAŻOWY HPV
Logistyka Monika Białas Małgorzata Rekosz Beata Janik Aldona Karska Artur Prusaczyk Diagnostyka molekularna Koordynator A.Dansonka-Mieszkowska Włodzimierz Olszewski J. Moes-Sosnowska

48 ZASTOSOWANIE TESTU hr HPV
Skrining -CO-TEST Rozpoznanie ? np. ASCUS

49 ASCUS/ ASCUS-H

50 Rozpoznania ASCUS w ramach programu skriningowego w Polsce

51 RECOMMENDATION FOR COTESTING - CYTOLOGY AND DNA hr HPV - FOR PROPHILACTIC IN CERVICAL CARCINOMA
Women age >=30 y DNA HPV HR* and cytology (each 5 y) COTESTING DNA HPV HR (-) Cytology (-) NEXT COTEST after 5 y ASC-US HPV DNA Cytologia za 1 rok DNA HPV HR (+) cytology (-) HPV 16/18 (-) HPV DNA Cytology after 1 y HPV 16/18 (+) Kolposkopia DNA HPV HR (+) cytology (+) or ASC-US Colposcopy

52 39th European Congress of Cytology Milano 20-23 IX 2015
Wielka Brytania Test hr HPV ujemny dodatni 15% Test hr HPV za 5 lat Cytologia

53

54 CYTOLOGIA NA PODŁOŻU PŁYNNYM
LIQUID BASED CYTOLOGY LBC

55

56

57 Dispersion / Collection / Transfer
Physician Office Laboratory Representative sample Even distribution of cells Minimal obscuring material Sample Collected The ThinPrep® Pap Test was developed to address limitations of the conventional Pap smear. The cervical sampling device, either broom-type or a combination of a brush and spatula, is rinsed in a preservative solution. The collection of the sample in the fluid vial is the basis for this technology. Early on, it was clear from studying the cell content that, with the conventional Pap smear, most of the cell material was actually being thrown away on the collection device. One of the key observations was that using a preservative vial enhances cell collection. Initially, the point of collecting cells in fluid was to try to have a more uniform platform for imaging. The vial is capped and sent to the laboratory, where an automated instrument is used to disperse the sample, collect a randomized aliquot of cells from the vial, and then transfer the cells onto a slide in a thin layer. Because of the uniformly distributed cells, the randomized sub-sample of an increased collection of cells ultimately turned out to be a great advance for sampling lesions. Dispersion / Collection / Transfer

58

59 CYTOLOGIA PŁYNNA ZALETY
Jednolite pobieranie materiału ( 100% ) Natychmiastowe utrwalenie Unikniecie artefaktów ( zgniecenie, wyschnięcie ) Standaryzacja barwienia Szybszy skrinning ( % ) Możliwość wykonania dodatkowych badań – HPV !!

60 Wnioski do rozważenia Ocena łączna cytologiczna i HPV ????
Zmieniony, racjonalny algorytm skriningu Gdzie wykonywać takie badania? Czy nas na to stać - koszt badań ???

61 PROGRAM POŁĄCZONEGO SKRININGU CYT & HPV
Zalety Mniejsza liczba badań ( o 40 % ), LBC – krótszy czas oceny rozmazu, Mniej kolposkopii, mniej biopsji !!!!. Wady koszt !!!! Pap test w Polsce PLZ ( 5 EURO ) HPV test w Polsce PLZ ( 25 EURO ) Koszt łączny PZL ????????

62 REKOMENDACJE POLSKIE PTG – KIDL
21 – 29 lat 30 – 65 lat > 65 lat Po szczepieniu HPV Ginekol Pol 2013 Cytologia co 3 lata Cytologia i HPV co 5 lat lub cytologia co 3 lata Bez skriningu Postępowanie wg wieku

63 Wnioski Ocena łączna cytologiczna i HPV !!!
Gdzie wykonywać takie badania? Czy nas na to stać - TAK Czy jesteśmy na to przygotowani TAK