Zaburzenia kwasowo-zasadowe

Prezentacja na temat: "Zaburzenia kwasowo-zasadowe"— Zapis prezentacji:

1 Zaburzenia kwasowo-zasadowe
M. Wroński

2 Diagnostyka zaburzeń kwasowo-zasadowych
Objawy kliniczne zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej są nieswoiste (dominują objawy choroby podstawowej). Objawy kwasicy lub zasadowicy: a. zaburzenia oddechowe b. zaburzenia świadomości c. zaburzenia krążenia Zaburzenia kwasowo-zasadowe są istotne nie tyle z powodu szkód powodowanych w organizmie, ile ze względu na cenne informacje o istocie choroby podstawowej i stanie chorego.

3 Gazometria tętnicza pH - 7,35-7,45 PaO mmHg PaCO mmHg SaO % HCO3 – mmol/l BE - +/- 2,5 mmol/l Na – mmol/l Cl – mmol/l Gazometria żylna pH – 7,31-7,41 PvO mmHg SvO % Mleczany – 0,7 – 1,3 mmol/l Skorygowane HCO3 – 24 mmol/l Skorygowane HCO3 = aktualny HCO3 + (AG – 12) Luka anionowa – 12 mmol/l AG = Na – (Cl + HCO3)

4 Nasilenie zaburzeń gospodarki kwasowo-zasadowej
Kwasica pH 7,30-7,35 – łagodna pH 7,20-7,29 – ciężka pH < 7,20 – bardzo ciężka Zasadowica pH 7,45-7,55 – łagodna pH 7,56-7,69 – ciężka pH > 7,69 – bardzo ciężka

5 Diagnostyka zaburzeń kwasowo-zasadowych
Czy stwierdza się niewyrównaną kwasicę lub zasadowicę? pH < 7,35 – kwasica pH > 7,45 – zasadowica 2. Czy pierwotne jest zaburzenie oddechowe czy metaboliczne? Zmiana pH jest zgodna ze zmianą PaCO2 lub HCO3. ↓pH - ↑PaCO2,↓ HCO3 ↑pH – ↓PaCO2,↑ HCO3

6 Oddechowe zaburzenia kwasowo-zasadowe
Czy zaburzenia oddechowe są ostre czy przewlekłe? Norma: pH = 7,4, PaCO2 = 40 mmHg Ostra kwasica / zasadowica – zmiana pH o 0,08 na każdą zmianę PaCO2 o 10 mmHg Przewlekła kwasica / zasadowica – zmiana pH o 0,03 na każdą zmianę PaCO2 o 10mmHg.

7 Kwasica metaboliczna Czy jest wzrost luki anionowej w kwasicy metabolicznej (mleczany, alkohol, mocznica, zatrucia lekami, głodzenie, cukrzyca)? AG = Na – [ Cl + HCO3] 2. Czy kwasicy ze zwiększoną luką anionową towarzyszą inne zaburzenia metaboliczne? Skorygowany HCO3 < 24 mmol/l – współistnieje kwasica metaboliczna z innego powodu Skorygowany HCO3 > 24 mmol/l – współistnieje zasadowica metaboliczna

8 Zasadowica metaboliczna
1. Czy zasadowica metaboliczna związana jest z utratą chlorków? zasadowica reagująca na chlorki - Cl w moczu < 10 mmol/l zasadowica nie reagująca na chlorki – Cl w moczu > 10 mmol/l 2. Czy układ oddechowy odpowiednio kompensuje zaburzenia metaboliczne oczekiwane PaCO2 = [1,5 x HCO3 ] + 8 +/-2 Maksymalna kompensacja oddechowa zasadowicy metabolicznej – mmHg (wyższe wartości świadczą o kwasicy oddechowej)

9 Leczenie oddechowych zaburzeń kwasowo-zasadowych
Zasadowica oddechowa nie wymaga leczenia lub leki uspokajające Kwasica oddechowa - tlenoterapia, intubacja - oddech wspomagany - leczenie przyczynowe

10 Leczenie metabolicznych zaburzeń kwasowo-oddechowych
Zasadowica metaboliczna 1. Reagująca na chlorki – wlew dożylny NaCl i KCl 2. Nie reagująca na chlorki – leczenie przyczynowe (pierwotny aldosteronizm, ezgogenne lub endogenne kortykosteroidy, podaż zasad, refeeding syndrome) Kwasica metaboliczna Leczenie przyczynowe choroby podstawowej (kwasica cukrzycowa, wstrząs, posocznica, niedokrwienie, niewydolność nerek)

11 Wskazania do podawania wodorowęglanów (8,4% NaHCO3):
pH < 7,2 BE < -14 mmol/l HCO3 < 10 mmol/l NaHCO3 (mmol) = 0,4 x BM x planowane zwiększenie HCO3 50% wyliczonej dawki w ciągu 3-4 godzin, a reszta przez kolejne godzin lub do uzyskania pH > 7,2.

12 Zadanie 1 Mężczyzna, lat 60, z cukrzycą w wywiadzie został przyjęty na ostrym dyżurze z powodu zapalenia wyrostka robaczkowego. Gazometria: pH – 7,3 PaO2 – 90 mmHg PaCO2 – 32 mmHg HCO3 – 16 mmol/l Na – 140 Cl – 100 Jakie są zaburzenia kwasowo-zasadowe u tego chorego i jaka jest ich przyczyna?

13 Zadanie 2 Mężczyzna, lat 70, z astmą oskrzelową w wywiadzie został przyjęty z powodu duszności. Gazometria: pH – 7,26 PaO2 – 80 mmHg PaCO2 – 60 mmHg HCO3 – 24 mmol/l Jakie zaburzenia kwasowo-zasadowe można rozpoznać u tego chorego?

14 Zadanie 3 Kobieta, lat 30 z chorobą wrzodową i POCHP w wywiadzie, została przyjęta z powodu wymiotów nasilających się od kilku tygodni. Gazometria: pH – 7,45 PaCO2 – 52 mmHg HCO3 – 28 mmol/l Czy u tej chorej występują pierwotne zaburzenia oddechowe?