„Stres w życiu człowieka”

Prezentacja na temat: "„Stres w życiu człowieka”"— Zapis prezentacji:

1 „Stres w życiu człowieka”
Opracowała: Ilona Trybuła

2 Różne pojęcia stresu Stres jest definiowany w psychologii jako dynamiczna relacja adaptacyjna pomiędzy możliwościami jednostki a wymogami sytuacji (stresorem), charakteryzująca się brakiem równowagi. Podejmowanie zachowań zaradczych jest próbą przywrócenia równowagi.

3 W terminologii medycznej, stres jest zaburzeniem homeostazy spowodowanym czynnikiem fizycznym lub psychologicznym. Czynnikami powodującymi stres mogą być czynniki umysłowe, fizjologiczne, anatomiczne lub fizyczne

4 Definicja stresu Istnieją 3 typy definicji stresu :
1. Stres jako bodziec – sytuacje występujące w naszym otoczeniu mające naturalną zdolność do wywoływania napięcia i silnych emocji. Do teorii związanych z tym rodzajem definicji należą: teoria Ellio i Eisdorfer, koncepcja Janisa oraz koncepcja zmian życiowych Thomasa Holmesa i Richarda Rahe’a

5 2. Stres jako reakcja – zarówno fizjologiczna jak i psychologiczna będąca odpowiedzią na działanie stresorów (sytuacji wywołujących stres). Do teorii związanych z tym rodzajem definicji należą: homeostatyczna teoria Cannona czy koncepcja Selyego (GAS, LAS).

6 3.Stres jako proces lub transakcja – relacja między jednostką a otoczeniem: transakcyjny model Lazarusa, koncepcja Antonovsky'ego, koncepcja Hobfolla, koncepcja sytuacji trudnych Tomaszewskiego, regulacyjno-informacyjna teoria stresu Reykowskiego

7 Trzy typy reakcji na stres:
Dystres jest reakcją organizmu na zagrożenie, utrudnienie lub niemożność realizacji ważnych celów i zadań człowieka, pojawia się w momencie zadziałania bodźca, czyli stresora. Eustres to stres pozytywnie mobilizujący do działania. Neustres to bodziec dla danej osoby neutralny w działaniu, chociaż dla innych bywa on eustresowy lub dystresowy

8 Biologia stresu Stres wiąże się zwykle z nasileniem wydzielania kortykotropiny przez przysadkę mózgową. Wysoki poziom tego hormonu pobudza korę nadnerczy powodując intensywną produkcję glikokortykoidów – naturalnych sterydów, które podnoszą wydajność organizmu i pozwalają na przystosowanie się do warunków stresowych

9 Objawy ostrego stresu pobudzenie emocjonalne, wzrost ciśnienia krwi,
przyspieszenie akcji serca, ból głowy, ból brzucha, przyspieszenie oddechu, suchość w ustach, "Gęsia skórka",

10 Wzrost stężenia stresu
Stres w powszechnym odbiorze jest uważany za zjawisko szkodliwe. W rzeczywistości działanie niepożądane przynosi jedynie stres zbyt silny (przekraczający indywidualne możliwości adaptacyjne jednostki) lub zbyt długotrwały.

11 Stres zbyt długotrwały przyczynia się do rozwoju zaburzeń psychicznych, przede wszystkim takich jak: zaburzenia lękowe (nerwicowe) i depresyjne, stres zbyt silny, traumatyczny stwarza ryzyko PTSD (zespołu stresu pourazowego) oraz w szczególnych przypadkach zaburzeń osobowości

12 Fazy stresu Faza alarmowa. Początkowa, alarmowa reakcja zaskoczenia i niepokoju z powodu niedoświadczenia i konfrontacji z nową sytuacja. Wyróżniamy w niej dwie subfazy: Stadium szoku. Stadium przeciwdziałania szokowi. Jednostka podejmuje wysiłki obronne.

13 Faza przystosowania (odporności)
Faza przystosowania (odporności). Organizm uczy się skutecznie i bez nadmiernych zaburzeń radzić sobie ze stresorem. Jeśli organizm poradzi sobie z trudną sytuacją wszystko wraca do normy. W innym wypadku następuje trzecia faza.

14 Faza wyczerpania. Stałe pobudzenie całego organizmu (przewlekły stres) prowadzi do wyczerpania zasobów odpornościowych, co może prowadzić do chorób psychosomatycznych. W szczególnych wypadkach prowadzi nawet do śmierci

15 Kiedy występuje stres? Stres występuje, kiedy „postrzegamy” brak równowagi pomiędzy możliwościami, a wymogami sytuacji. Jest czysto subiektywnym psychicznie zjawiskiem orientacyjnym, czyli zależnym nie tyle od sytuacji, w której się znajdujemy, co bardziej od stanu naszej psychiki.

16 Zjawiskiem orientacyjnym, gdyż zazwyczaj stres prowadzi (taki jest jego cel) do podejmowanie zachowań zaradczych, czyli jest próbą przywrócenia równowagi (homeostazy). Stres jest „postrzeganym” brakiem równowagi, gdyż nie występuje dopóki nie zdajemy sobie sprawy z wymogów sytuacji lub braku możliwości sprostania tym wymogom.

17 Fizjologicznie, stres jest wyrzutem hormonu stresu (adrenaliny, kortyzolu i innych) do krwi, co ma podstawowy wpływ na funkcjonowanie naszego ciała (zwiększone tętno, ciśnienie krwi, spadek odporności immunologicznej, zwiększona krzepliwość krwi czy potliwość).

18 Co powoduje stres? Stres jest niewątpliwie jednym z głównych czynników chorobotwórczych chorób psychicznych, jak i somatycznych. Co prawda, bezpośrednio obserwujemy tylko występowanie niektórych chorób somatycznych, takich jak: zawał, czy wylew, lecz pośrednio (stres w długim okresie czasu) lista chorób jest niezwykle długa, gdyż wiąże się to z obniżeniem sprawności naszego układu immunologicznego.

19 Zatem, nawet zwykłe przeziębienie jest często wynikiem stresu
Zatem, nawet zwykłe przeziębienie jest często wynikiem stresu. (Dokładniej o tym w dziale poświęconym chorobom wynikającym ze stresu). Psychiczne następstwa stresu są nierozerwalnie powiązane z jego fizjologicznym funkcjonowaniem w naszym organizmie. Zatem reakcją fizjologiczną na „zagrażający” nam bodziec jest cały kompleks rekcji hormonalnych, uzależniony od poziomu występującego stresu.

20 Ze stresem jest podobnie - zawsze działają na nas jakieś hormony stresu, tyle tylko, że czasami sprawiają nam przyjemność, a innym razem, prowadzą do odczuć nieprzyjemnych! Bardziej zależy to od sytuacji i naszej odporności, niż od samego czynnika stresującego, STRESORA.

21 Terapia zapobiegania stresowi.
zmiana siebie zmiana otoczenia Obie te teorie (przekonania) są granicami pewnego kontinuum, gdzie nasze przekonania się poruszają i układają, raz bliżej jednej, a raz drugiej strony. Zadziwiające jest to, iż wcale nie mamy, tak jakby się mogło wydawać, jednego, stałego przekonania.

22 Mało, tego samego dnia możemy wyrażać dwa skrajne poglądy, gdyż możemy je używać w innych sytuacjach i w innym celu. Proszę zauważyć, że cel w tym wypadku determinuje (podporządkowuje) przekonanie!

23 Zobaczymy tam rzesze ludzi, którzy do niedawna byli zwolennikami nieuchronności losu, przeznaczenia, fatum czy genetycznego uwarunkowania, ale wobec śmiertelnej choroby chwytają się każdej możliwości leczenia, zatem zmiany swego losu. I całe szczęśćcie, że się tak dzieje, gdyż właśnie nadzieja i wiara często inicjują proces zdrowienia!

24 Przywracanie ludziom wiary w to, że mają wpływ na zdarzenia, na wewnętrzną i zewnętrzną rzeczywistość, przywracanie wiary w siłę decyzji i woli to podstawa solidnej terapii.

25 Odpowiedzialność za własny los i los swoich bliskich to klucz do zdrowia fizycznego i psychicznego. Tu zaczynają się wszelkie problemy i choroby, zaś brak takiej odpowiedzialności owocuje tylko ciągłymi konfliktami z otoczeniem i bliskimi.

26 Choroby wywoływane pod wpływem stresu
Zatem jednoznacznie stres jest czynnikiem zwiększającym podatność na rozwój choroby, np. przeziębienia czy grypy (wszystkich chorób wirusowych).

27 Wpływ stresu na rozwój choroby nowotworowej jest jeszcze bardziej widoczny, żeby nie powiedzieć, iż jest to główna przyczyna jej powstawania. Nawet jeśli istnieje pewna dziedziczna genetycznie skłonność do jej powstawania u niektórych osób, to jednak dopiero występowanie stresu aktywuje (dochodzi do promocji zainicjowanego procesu) tę dziedziczną cechę.

28 Zarówno HIV, jak i rak mają swoją przyczynę w osłabieniu układu odpornościowego. Wrodzony układ odpornościowy w normalnych warunkach radzi sobie w zwalczaniu stale istniejących w naszym organizmie patogenów

29 Jednakże rozregulowanie tego układu, np
Jednakże rozregulowanie tego układu, np. poprzez zwiększenie tolerancji na stres, w wyniku chronicznego stresu powoduje załamanie się tego naturalnego balansu i nie radzenie sobie układu immunologicznego z wirusami lub własnymi patogenami.

30 Zapobieganie stresowi
Zapobieganie stresowi ujęte jest w dwóch punktach w szczegółowym opisie szkoleń: Unikanie stresu: Asertywność czy stres - wybór należy do Ciebie Rozwiązywanie przyczyn stresu: „Terapia antystresowa - trwałe pozbycie się nadmiaru stresu”

31 W tym szkoleniu staramy się zwrócić uwagę na postawę asertywną w życiu
W tym szkoleniu staramy się zwrócić uwagę na postawę asertywną w życiu. Niby każdy wie, co to jest asertywność i że trzeba przyjąć postawę asertywną, aby się nie stresować, ale konia z rzędem temu, kto potrafi ten temat przekuć na praktyczne zachowanie np. w pracy

32 Zależność, podległość i właśnie stres związany z nakładaniem na nas zadań, które czasami są nieadekwatne do naszych możliwości, stwarza swoistą mieszankę stresu, złego samopoczucia czy tylko frustracji. Mało tego, frustracja wynika z tego, iż wiemy, że powinno być inaczej, a mimo tego tkwimy w tym „zaklętym kręgu” nie wiedząc jak go przerwać.

33 Niby można zastosować starą zasadę: „Nie stresuj się drobiazgami”, a drugi punkt tej zasady mówi: „wszystko to drobiazgi”, lecz nie do końca się zgadzamy, szczególnie z drugim punktem. Jest wiele ważnych rzeczy i osób w naszym życiu, na których nam zależy i intuicyjnie czujemy, że to jest dla nas ważne

34 Bibliografia 1. Templar Richard „Pokonaj stres”. Wyd. Zysk i S – ka, Poznań 2004,