TALERZ ZDROWIA SKUTECZNE NARZĘDZIE ABY TWOJE CIAŁO DOBRZE SIĘ MIAŁO

Prezentacja na temat: "TALERZ ZDROWIA SKUTECZNE NARZĘDZIE ABY TWOJE CIAŁO DOBRZE SIĘ MIAŁO"— Zapis prezentacji:

1 TALERZ ZDROWIA SKUTECZNE NARZĘDZIE ABY TWOJE CIAŁO DOBRZE SIĘ MIAŁO

2 JEDZ ABY ŻYĆ A NIE ŻYJ ABY JEŚĆ

3 Dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych
ZDROWE ODŻYWIANIE Dostarczenie organizmowi niezbędnych składników odżywczych Składniki odżywcze – składniki pokarmowe niezbędne do odżywiania organizmu człowieka zwłaszcza białko, węglowodany, tłuszcze, witaminy, składniki mineralne. Niezbędne składniki odżywcze – to te których nie ma w organiźmie, a są niezbędne do prawidłowego jego funkcjonowania

4 PODZIAŁ SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
ENERGETYCZNE: węglowodany, tłuszcze BUDULCOWE: białko, składniki mineralne, kwasy tłuszczowe REGULUJĄCE: witaminy, składniki mineralne

5 SKŁADNIKI ENERGETYCZNE TŁUSZCZE
główne źródło energii dla organizmu ( 100g=900kcal) niezbędne dla przyswajania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A D E K) niezbędne do budowy błon komórkowych

6 SKŁADNIKI BUDULCOWE BIAŁKA
wskutek procesów trawiennych są rozkładane na aminokwasy wykorzystywane do budowy nowych tkanek i syntezy własnych białek organizmu zapotrzebowanie zależy od wieku, płci, aktywności fizycznej w przeciętnej diecie białko stanowi 10-15% wartości energetycznej źródła białka: mięso czerwone- wołowina, wieprzowina, baranina; mięso białe- drób, ryby, produkty mleczne, warzywa strączkowe- groch, fasola, soja

7 SKŁADNIKI BUDULCOWE SKŁADNIKI MINERALNE
Ca, P, Mg, S- podstawowy materiał budulcowy tkanki podporowej ( układ kostno-stawowy) oraz: zębów, skóry, paznokci; Fe, Cu, Co- niezbędne do wytwarzania krwinek czerwonych i hemoglobiny inne składniki min.: Na, K, Cl, Ca, Mg- odgrywają podstawową rolę w gospodarce elektrolitowo wodnej

8 PODZIAŁ SKŁADNIKÓW MINERALNYCH (ze względu na zapotrzebowanie)
Makroelementy ( zapotrzebowanie > 100 mg / dzień/osobę) Ca, P, Mg, Na, K, Cl Mikroelementy ( zapotrzebowanie < 100 mg/dzień/osobę) Fe, J, Zn, Mn, Cu, Co, Mo, F, Se, Cr

9 ŹRÓDŁA SKŁADNIKÓW MINERALNYCH
Ca - mleko i przetwory mleczne; P – produkty bogate w białko, produkty pełnoziarniste, ciemny ryż Mg - pr. zbożowe, ciemnozielone warzywa liściaste, orzechy, migdały, gorzka czekolada; S- białka poch. Mięsnego, jaja, mleko Fe- mięso czerwone, żółtko jaja, warzywa liściaste ( zielona pietruszka, szpinak) Cu- zboża, orzeszki ziemne, wątróbka, płatki zbożowe, mleko Zn- mięso, jaja, drożdże piwne, warzywa, ziarna zbóż, pestki z dyni J- sól jodowana, ryby, owoce morza, woda mineralna Co- przetwory zbożowe ( wchodzi w skład wit. B12) F- woda, żelatyna, ryby, małże, krew

10 SKŁADNIKI ODŻYWCZE WĘGLOWODANY
Stanowią materiał energetyczny i powinny dostarczać 55-60% dziennego zapotrzebowania na energię

11 Cukier- puste kalorie ( ograniczać) 
ŹRÓDŁA WĘGLOWODANÓW Produkty zbożowe: Makarony, ryż Płatki śniadaniowe Cukier- puste kalorie ( ograniczać) 

12 SKŁADNIKI ODŻYWCZE WITAMINY
składniki niezbędne w żywieniu człowieka dla prawidłowego wzrostu i rozwoju organizm nie potrafi ich syntetyzować, dlatego muszą być dostarczane z pożywieniem w pożywieniu występują w postaci aktywnej ( jako właściwe witaminy) lub jako prowitaminy ( które w ustroju przechodzą w postać aktywną)

13 ZNACZENIE WITAMIN Biorą udział w procesach przemiany materii, są katalizatorami przyspieszającymi przemianę różnych związków Ich brak lub niedobór prowadzi do zakłócenia procesów życiowych komórek, tkanek, narządów oraz swoistych zespołów chorobowych zwanych awitaminozami Niektóre są przeciwutleniaczami- chronią przed przypadkowym utlenianiem kwasów tłuszczowych, prowadzącym do powstawania toksycznych wolnych rodników ( C, A, E)

14 ŹRÓDŁA WITAMIN C- surowe owoce i warzywa
A, E, D- jaja, mleko, masło, ryby morskie, oleje roślinne gr. B- pełnoziarniste produkty zbożowe ( c. pieczywo, naturalne płatki zbożowe, kasze), mleko, mięso, ryby, jaja, ciemnozielone rośliny liściaste oraz warzywa strączkowe

15 Nie istnieje środek spożywczy, który
zawierałby wszystkie niezbędne składniki odżywcze w odpowiednich, potrzebnych dla organizmu ilościach. Tylko wykorzystanie wielu różnych produktów pozwala na właściwe zbilansowanie diety

16 SPOŻYCIE ENERGII Z PODSTAWOWYCH SKŁADNIKÓW ODŻYWCZYCH
Energia całkowita Granica średniego spożycia dla populacji Węglowodany całkowite (% ogółu energii) w tym: Węglowodany złożone wolne cukry 55 – 75 50 – 70 0 – 10 Białko 10 – 15 Tłuszcz całkowity w tym 2/3 powinny stanowić tłuszcze nienasycone 15 – 30 Cholesterol pokarmowy (mg/dzień) 0 – 300 Błonnik pokarmowy (g/dzień) 27 – 40 Sól kuchenna (NaCl) (g/dzień) ? – 6 Źródło: Diet, Nutrition and Prevention of Chronic Diseases, Seria Raportów nr 797, WHO, Genewa 1990.

17 TRZYMAJ FORMĘ PRODUKTY ZBOŻOWE POWINNY WYSTĘPOWAĆ W KAŻDYM POSIŁKU W CIĄGU DNIA. W JADŁOSPISIE NALEŻY STOSOWAĆ UROZMAICONE ICH RODZAJE – CIEMNE PIECZYWO, KASZE, MUSLI, MAKARONY ITP. OWOCE I WARZYWA POWINNY BYĆ SPOŻYWANE 5 RAZY DZIENNIE PRZY KAŻDYM POSIŁKU MLEKO I PRZETWORY MLECZNE POWINNY BYĆ SPOŻYWANE 3 – 4 RAZY DZIENNIE W RÓŻNYCH POSTACIACH np.: SFERMENTOWANE NAPOJE MLECZNE (JOGURTY, KEFIRY) I SERY TWAROGOWE MIĘSO, RYBY, JAJA POWINNY WYSTĘPOWAĆ CO NAJMNIEJ W JEDNYM POSIŁKU W CIĄGU DNIA ALE NIE WIĘCEJ NIŻ 2 – 3 PORCJE PŁYNY 1,5 – 2 LITRÓW AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA MINIMUM 60 MINUT DZIENNIE

18 REGULARNOŚĆ POSIŁKÓW Dzieci i młodzież = 4-5 posiłków w ciągu dnia o stałych porach Mniej niż 3 posiłki = obniżenie stężenia glukozy we krwi (hipoglikemia), skutek: uczucie głodu zmęczenie gorsza koncentracja bóle brzucha

19 ROZKŁAD POSIŁKÓW W CIĄGU DNIA
Posiłek Procent dobowego zapotrzebowania na energię 1. Śniadanie: 20 – 25% 2. II śniadanie: 15 – 20% 3. Obiad: 35 – 40% 4. Podwieczorek: 5 – 10% 5. Kolacja: 10 – 15%

20 PODJADANIE MIĘDZY POSIŁKAMI
Nieprawidłowości w sposobie odżywiania młodzieży: nieregularność w spożywaniu posiłków niezbilansowana dieta

21 ZASADY ZDROWEGO ŻYWIENIA
Dbaj o różnorodność spożywanych potraw Strzeż się nadwagi i otyłości, bądź aktywny ruchowo Produkty zbożowe powinny być dla Ciebie głównym źródłem kalorii Spożywaj codziennie co najmniej 2 duże szklanki chudego mleka. Mleko można zastąpić naturalnym jogurtem, kefirem a częściowo także serem Mięso spożywaj z umiarem Spożywaj codziennie dużo warzyw i owoców Ograniczaj spożycie tłuszczów, w szczególności zwierzęcych, a także produktów zawierających cholesterol Zachowaj umiar w spożyciu cukru i słodyczy Ograniczaj spożycie soli Unikaj alkoholu Źródło: Instytut Żywności i Żywienia

22 DIETA WEGETARIAŃSKA Występuje w 4 odmianach:
1. dieta wegańska- całkowite wykluczenie produktów pochodzących od zwierząt ( nawet miodu) 2. lakto - wegetarianizm- produkty roślinne+ mleko i przetwory mleczne 3. lakto- owo- wegetarianizm - produkty roślinne+ mleko i przetwory mleczne + jajka 4. dieta semi - wegetariańska – wyklucza z diety jedynie czerwone mięsa

23 ZALETY I WADY STOSOWANIA JEJ U DZIECI I MŁODZIEŻY
Jest dopuszczalna pod warunkiem: odpowiedniego zbilansowania, eliminującego niedobory składników odżywczych suplementacji witaminowo- mineralnej Dieta wegańska w każdym przypadku jest dla dzieci i młodzieży przeciwwskazana!!

24 NIE DLA UŻYWEK

25 AKTYWNOŚĆ FIZYCZNA Sprawność fizyczna, aktywność, ruch na
świeżym powietrzu, spacery - to prosta recepta na zdrowie i dla dzieci i dla dorosłych. Światowa Organizacja Zdrowia alarmuje, e brak ruchu i otyłość dzieci są źródłem wielu poważnych schorzeń. Dzieci potrzebują co najmniej 1 godziny aktywność fizycznej w ciągu dnia. Dorośli -1/2 godziny.

26 AKTYWNOŚĆ RUCHOWA siedzący tryb życia zbytniego leniuchowania
długie przesiadywanie przed komputerem

27 Każda forma sportu DOZWOLONA 
UPRAWIAJ SPORT Każda forma sportu DOZWOLONA 

28 ZABURZENIA STANU ZDROWIA I ROZWOJU
Zaburzenia stanu zdrowia i rozwoju związane z nieprawidłowym odżywianiem: OTYŁOŚĆ NIEDOBÓR MASY CIAŁA ANOREKSJA BULIMIA

29 OTYŁOŚĆ

30 CZYM JEST OTYŁOŚĆ Otyłość jest przewlekłą chorobą spowodowana nadmierną podażą energii zawartej w pokarmach w stosunku do zapotrzebowania organizmu, skutkiem czego jest magazynowanie nadmiaru w postaci tkanki tłuszczowej.

31 FAKTY DOTYCZĄCE OTYŁOŚCI
w Ameryce 34 % obywateli w wieku od 20 do 74 lat ma nadwagą, kolejne 27 % cierpi na otyłość. W okresie od roku liczba otyłych mężczyzn w wieku lat wzrosła z 9,2 % do 15 %, a otyłych kobiet z 10,1 do 14,7 %. Z powodu diety i braku ruchu otyłych jest 13 % amerykańskich dzieci. Nadwagę ma 7-8 % dzieci w wieku szkolnym, zaś otyłość około 4-5 % dzieci i młodzieży w w wieku od 1 18 lat Co roku z przyczyn związanych z otyłością umiera 300 tys. Ludzi

32 PRZYCZYNY OTYŁOŚCI Bary szybkiej obsługi gotowe potrawy
Łatwość dostępu do oferowanych posiłków - przez automaty w szkołach i bary Reklamy przekąsek atakujące nas na każdym kroku smażone, pieczone i podgrzewane produkty zbożowe sprzyjają tyciu. W ponad 90% przypadków otyłość u dzieci spowodowana jest nadmiarem dostarczanej jego organizmowi energii.

33 PODZIAŁ OTYŁOŚCI Wyróżniamy wiele podziałów otyłości ale najpowszechniej otyłość dzielimy na: otyłość centralna otyłość obwodowa

34 OTYŁOŚĆ CENTRALNA Inaczej brzuszna, andropoidalna, wisceralna, tzw. typ „jabłko”. Charakteryzuje się nagromadzeniem tkanki tłuszczowej w górnej połowie ciała, głównie wewnątrz jamy brzusznej: w sieci krezki i przestrzeni zaotrzewnowej. Najczęściej występuje u mężczyzn, a u kobiet zazwyczaj pojawia się ona w okresie menopauzy.

35 OTYŁOŚĆ OBWODOWA Inaczej pośladkowo-udowa, ginoidalna, tzw. typ „gruszka”. Charakteryzuje się nagromadzeniem nadmiaru tkanki tłuszczowej w obrębie dolnej połowy ciała. Jest ona charakterystyczna dla kobiet.

36 OCENA STOPNIA NADWAGI (BMI)
BMI = masa ciała (kg)/wzrost^2 (m2) Należna masa ciała, bez względu na płeć powinna znajdować się w przedziale BMI od 18,5 do 24,9. Za nadwagę uznaje się przedział 25-29,9 a powyżej 30 rozpoznaje się otyłość.

37 RYZYKO CHORÓB TOWARZYSZĄCYCH
OD DO OPIS RYZYKO CHORÓB TOWARZYSZĄCYCH 18.5 Niedobór masy Niskie ( ale zwiększone ryzyko innych problemów zdrowotnych) 24.9 Masa prawidłowa Średnie 25.0 29.9 Nadwaga Podwyższone 30.0 34.9 Otyłość I st. Znacznie podwyższone 35.0 39.9 Otyłość II st. Wysokie 40.0 Otyłość III st. Bardzo wysokie

38 SIATKA DO OBLICZANIA BMI

39 ! Indeks masy ciała (BMI) nie jest dobrym miernikiem w przypadku:
dzieci, które ciągle rosną osób w wieku starszym, u których nie można dokonać dokładnych pomiarów wzrostu sportowców oraz osób o rozbudowanej tkance mięśniowej kobiet ciężarnych

40 KONSEKWENCJE NADWAGI I OTYŁOŚCI

41 LECZENIE OTYŁOŚCI Podstawą leczenia otyłości jest uzyskanie
ujemnego bilansu energetycznego poprzez: Zalecenia dietetyczne, Aktywność fizyczną, Modyfikacje zachowań, Farmakoterapię.

42 CIEKAWOSTKA Meksykanin Manuel Uribe, uznany w księdze rekordów Guinessa w 2007 r. za najgrubszego człowieka świata, schudł o 230 kilogramów. Dziś rekordzista waży "jedynie“ 340 kilogramów i czuje się doskonale - jak powiedział dziennikarzowi agencji AFP. Jeszcze rok temu ważył 570

43 NIEDOBÓR MASY CIAŁA

44 PRZYCZYNY NIEDOBORU MASY CIAŁA
czynniki genetyczne wpływy środowiska: sposób żywienia, czynniki opóźniające rozwój dziecka, czy powodujące niedożywienie (aktualne bądź przebyte choroby zwłaszcza przewlekłe lub ciężkim przebiegu bodźce emocjonalne skażenie środowiska naturalnego

45 OBJAWY NIEDOBORU MASY CIAŁA
gwałtowny spadek wagi osłabienie senność apatia bóle głowy dolegliwości trawienne

46 NIEDOBÓR MASY CIAŁA W roku szkolnym 1994/1995 niedobór masy ciała stwierdzono u 3% populacji w wieku 7-16 lat Stan prawdopodobnie nie uległ poprawie, świadczą o tym wyniki badań ankietowych przeprowadzonych w szkołach w 2002r.: 9% uczniów często przychodzi do szkoły lub kładzie się spać głodna, ponieważ w domu jest mało jedzenia ( odsetek ten wzrósł od 1998r. o 3%)

47 ANOREKSJA

48 CO TO JEST ANOREKSJA Jadłowstręt psychiczny (anoreksja z grec. Anorexia nervosa – an – brak, pozbawienie, orexis –apetyt) – zaburzenie odżywiania polegające na celowej utracie wagi wywołanej i podtrzymywanej przez osobę chorą. Obraz własnego ciała jest zaburzony; występują objawy dysmorfofobii. Lęk przybiera postać uporczywej idei nadwartościowej, w związku z czym pacjent wyznacza sobie niski limit wagi.

49 KIEDY SIĘ ZACZYNA Największą częstość zachorowań na jadłowstręt psychiczny przypada na okres 13 – 14 lat oraz pomiędzy 17 a 25 rokiem życia. Na zaburzenie to cierpi około 1% dziewcząt w wieku szkolnym, u chłopców występuje wyjątkowo rzadko. Często zaczyna się, od wydawałoby się niewinnej chęci „zrzucenia” paru kilogramów. Częstość występowania jest zależna od czynników społecznych i kulturowych w danym środowisku. Promowana obecnie szczupła sylwetka jako wzór korzystnego wyglądu sprzyja występowaniu jadłowstrętu. Najwięcej przypadków tej choroby zaobserwowano wśród tancerek. Częsta jest też ta choroba wśród modelek, zdarza się wśród np. skoczków narciarskich. Może jednak dotknąć każdego

50 OBJAWY ANOREKSJI Brak apetytu, wstręt do jedzenia
Skrajnie szczupłe ciało (BMI poniżej 17,5 lub poniżej 15% prawidłowej masy ciała), zaostrzają się rysy twarzy Ogólne osłabienie, odwodnienie organizmu U dziewcząt zatrzymanie miesiączki Podwyższona drażliwość, rozdrażnienie, częste zmiany nastroju Egocentryzm Odsuwanie się od innych, tracenie przyjaciół

51 JAK WYGLĄDA I ZACHOWUJE SIĘ OSOBA CHORA
Osobę z anoreksją charakteryzuje skrajnie szczupłe wyniszczone ciało, zaostrzają się rysy twarzy, skóra jest sucha, pokryta jest owłosieniem typu meszek, tkanka tłuszczowa prawie całkiem zanika. Przede wszystkim osoby chore nie zdają sobie sprawy z choroby. Mimo wyniszczenia taka osoba nadal uważa, że jest zbyt „gruba”. W tej chorobie istnieje zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała – chorzy nie zdają sobie sprawy z tego, jak bardzo są wyniszczeni, nie widzą swojej „chudości”. U tych osób występuje brak apetytu i wręcz niepohamowany wstręt do jedzenia. Osoby z jadłowstrętem psychicznym obsesyjnie myślą o jedzeniu ze strachem przed przybraniem na wadze Chorzy wybierają jedzenie niskokaloryczne, drastycznie ograniczając spożywane ilości pokarmu. Starają się uzyskać jeszcze większe zmniejszenie masy ciała przez uprawianie intensywnych ćwiczeń fizycznych, stosowanie środków przeczyszczających i moczopędnych. Po posiłku uznanym za zbyt obfity poczucie winy powoduje prowokowanie wymiotów.

52 PRZYCZYNY ANOREKSJI Zaburzone postrzeganie obrazu własnego ciała
Przywiązywanie dużego znaczenia do wyglądu zewnętrznego i masy ciała Przekonanie, że szczupła sylwetka jest pomocna w życiu Negatywny stosunek do dojrzewania Lęk przed „dorosłością” Negacja własnej tożsamości (niska samoocena i brak wiary w siebie)

53 LECZENIE ANOREKSJI Najczęściej stosowaną terapią jest izolacja od toksycznego środowiska, często nawet od rodziny. Zaleca się zmianę miejsca pracy, bądź szkoły, zmianę przyjaciół. Dopiero kolejnym etapem, po długotrwałej psychoterapii, jest nauczanie prawidłowych sposobów odżywiania. Przyczyny anoreksji są tak głęboko zakorzenione w psychice chorej, że bez odpowiedniego podejścia i pomocy psychologicznej niemożliwe jest autowyleczenie.

54 NIEKTÓRE PROBLEMY ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z ANOREKSJĄ
wyniszczenie zwolnienie czynności serca i tętna niskie ciśnienie krwi wzdęcia zaparcia obrzęki dłoni i stóp sucha, łuszcząca się skóra meszek na twarzy i ciele (lanugo) znaczna utrata włosów zimne dłonie nadmierne pocenie się stóp niedokrwistość (anemia) brak miesiączki lub bardzo wydłużone okresy między menstruacjami (kobiety) drażliwość

55 dezorientacja, zakłopotanie
nastroje depresyjne (poczucie beznadziejności, niska samoocena) izolowanie się od otoczenia bezsenność zachowania obsesyjno-kompulsywne, zwłaszcza w odniesieniu do jedzenia krótki oddech częste bóle głowy zawroty głowy omdlenia podkrążone oczy bladość skóry

56 BULIMIA

57 CO TO JEST BULIMIA zaburzenie odżywiania charakteryzujące się napadami objadania się, po których występują zachowania kompensacyjne. Do najczęstszych zachowań należą: wywoływanie wymiotów, głodówki, użycie diuretyków, środków przeczyszczających, wykonywanie lewatyw, nadmierne ćwiczenia fizyczne.

58 KIEDY SIĘ ZACZYNA Jest to zaburzenie występujące najczęściej u licealistek lub studentek. Dotyczy ono według różnych źródeł 4 – 15% dziewcząt w tej grupie wiekowej. Chore na bulimię znacznie częściej niż anorektyczki pochodzą z rodzin w których występują konflikty, zaniedbywanie czy nawet odrzucenie dziecka.

59 JAK ZACHOWUJE SIĘ OSOBA CHORA NA BULIMIĘ
W początkowym okresie choroby pacjentki zwykle podejmują odchudzanie się, ograniczają jedzenie i nakładają na siebie szereg restrykcji żywieniowych. Ograniczanie jedzenia, zaburzenie rytmu posiłków w ciągu dnia wywołuje narastające uczucie głodu. Pacjentki próbują w jakiś sposób oszukiwać głód podejmując różne działania odwracające uwagę od głodu lub używając czegoś, co mogłoby przejściowo wypełnić żołądek. Osoby z bulimią zdają sobie sprawę, że jedzenie wymknęło się im spod kontroli. Odczuwają lęk przed przytyciem.

60 OBJAWY BULIMII Powtarzające się okresy żarłoczności i poczucie braku kontroli nad jedzeniem Regularne prowokowanie wymiotów, używanie środków przeczyszczających lub odwadniających, ścisłych diet lub intensywnych ćwiczeń po epizodach obżarstwa, by nie utyć Utrzymywanie się stałego poczucia winy i mniejszej wartości własnej oraz wysokiego poziomu lęku, czasem depresji

61 PRZYCZYNY BULIMII brak bliskiej osoby, z czym chory nie potrafi sobie poradzić brak samoakceptacji konflikty rodzinne zaburzenia mechanizmów samoregulacji i samokontroli uszkodzenie ośrodka sytości w mózgu emocjonalne zaniedbanie dziecka w dzieciństwie brak akceptacji przez grupę rówieśniczą (wiążący się często ze zmianą środowiska)

62 JAK LECZYĆ O ile leczenie psychoterapeutyczne pozostaje najważniejszym elementem terapii, wykazano jednak przydatność pomocy farmakologicznej głównie przy pomocy fluoksetyny, która u pewnej grupy pacjentów potrafi zredukować częstość napadów objadania sie. Wśród podejść psychoterapeutycznych wykazano skuteczność kognitywnej terapii behawioralnej, która polega na nauczaniu pacjentów zwalczania automatycznych myślom i eksperymentach behawioralnych (np. spożywanie posiłku składającego się z "zakazanych środków spożywczych") w połączeniu lub bez leczenia przeciwdepresyjnego. Pewne pozytywne rezultaty przynosi również psychoterapia interpersonalna i dialektyczna terapia behawioralna

63 TYPY BULIMII Bulimia, podobnie jak anoreksja, dzieli się na dwa typy. Pierwszy z nich to typ przeczyszczający czyli taki, w którym po napadzie żarłoczności następuje prowokowanie wymiotów oraz używanie środków przeczyszczających. Drugi to typ nieprzeczyszczający, w którym zamiast przeczyszczania się środkami farmakologicznymi i wymuszania wymiotów, chorzy w ramach działań kompensacyjnych stosują ścisłą dietę (często głodówkę), ograniczając ilość spożywanych pokarmów do minimum, bądź też wykonują dużo wyczerpujących ćwiczeń fizycznych (tzw. bulimia sportowa). Na podstawie objawów diagnozuje się chorobę, ale nim rozpocznie się stosowanie jakiejkolwiek terapii, należy wykluczyć schizofrenię oraz uszkodzenie mózgu, które także mogą być przyczynami nadmiernego łaknienia.

64 NIEKTÓRE PROBLEMY ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z BULIMIĄ
Przebieg choroby jest przewlekły, często z towarzyszącą depresją, niepokojem i utrudnionym kontaktem z rówieśnikami. Częste wymiotowanie może powodować schorzenia dziąseł i ubytki zębów, odwodnienie, zaburzenia równowagi elektrolitowej, a co za tym idzie - zaburzenia pracy serca. Dochodzić może też do uszkodzenie nerek, odwrócenie perystaltyki jelit, tężyczki, napadów padaczkowych, osłabienia mięśni, znacznego spadku masy ciała. W skrajnych przypadkach bulimia prowadzi do poważnych zaburzeń rytmu pracy serca, mogących spowodować śmierć.

65

66 EDUKACJA KONSUMENCKA

67 WYBRANE GRUPY DODATKÓW DO ŻYWNOŚCI
KATEGORIA FUNKCJE Konserwanty Substancje konserwujące to substancje przedłużające trwałość środków spożywczych poprzez zabezpieczenie ich przed rozkładem spowodowanym przez drobnoustroje Przeciwutleniacze Przeciwutleniacze to substancje przedłużające trwałość środków spożywczych poprzez zabezpieczanie ich przed rozkładem spowodowanym przez utlenianie, takim jak jełczenie tłuszczu i zmiany barwy Emulgatory Emulgatory to substancje umożliwiające utworzenie lub utrzymanie jednolitej mieszaniny dwóch lub więcej wzajemnie nie mieszających się faz, takich jak olej i woda, w środkach spożywczych Stabilizatory Stabilizatory są to substancje umożliwiające utrzymanie odpowiednich fizycznych lub chemicznych właściwości środka spożywczego Barwniki Barwniki są to substancje nadające lub przywracające utraconą w trakcie obróbki technologicznej barwę środkom spożywczym. Stosowane są zarówno sztuczne barwniki jak i naturalne

68 GDA GDA określa rekomendowane wartości poziomu spożycia poszczególnych składników odżywczych w codziennej diecie, wyznaczone przez naukowców dla przeciętnego dorosłego i zdrowego konsumenta.

69 SYSTEM ZNAKOWANIA GDA System znakowania GDA pozwala konsumentom na szybkie i łatwe zapoznanie się z zawartością składników odżywczych, ważnych z punktu widzenia profilaktyki nadwagi i otyłości, takich jak cukier, tłuszcze (w tym tłuszcze nasycone), sól oraz wartością energetyczną porcji produktu. Informacje te powinny ułatwić codzienne kontrolowanie ilości spożywanych składników i energii, a tym samym pomóc w utrzymaniu prawidłowej masy ciała i stanu zdrowia.

70 BLOKI ŻYWIENIOWE

71 RODZAJE BLOKÓW ŻYWIENIOWYCH
STOŁÓWKI SZKOLNE SKLEPIKI SZKOLNE KIOSKI SZKOLNE

72 DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ Autor: dietetyczka dyplomowana Barbara Buła-Wróbel