SJS 2006/20081 Normy PN E08390 i PN EN-50131 i ich arkusze Stefan Jerzy Siudalski

Prezentacja na temat: "SJS 2006/20081 Normy PN E08390 i PN EN-50131 i ich arkusze Stefan Jerzy Siudalski"— Zapis prezentacji:

1 SJS 2006/20081 Normy PN E08390 i PN EN-50131 i ich arkusze Stefan Jerzy Siudalski www.siudalski.republika.pl siudalski@wp.pl

2 Normy Normy są niczym innym jak przyjętym na podstawie doświadczeń zbiorem: zaleceń, wymagań, metod klasyfikacji i badań, procedur postępowania i działania których celem jest umożliwienie korzystania z aktualnego poziomu wiedzy w zakresie którego dotyczy konkretna norma

3 Normy O ile sytuacja z normami dotyczącymi zabezpieczeń mechanicznych jest dość klarowna to z normami dotyczącymi systemów alarmowych nie jest dobrze ponieważ w dokumentach dotyczących ochrony obiektów państwowych a także banków i kancelarii tajnych są odwołania jedynie do normy PN E 08390 a norma ta ma ponad piętnaście lat i nie była ona ani uzupełniana ani modyfikowana od momentu ustanowienia

4 Normy Od kilku już lat jesteśmy w Unii Europejskiej i jest oczywistym, że w naszym interesie leży jak najszybsze dostosowanie i ujednolicenie wymagań z innymi krajami Unii tak aby np. czujka wyprodukowana we Włoszech, centralka alarmowa w Polsce, sygnalizator w Niemczech mogły ze sobą nie tylko współpracować ale aby ich zasady badań i klasyfikacji były w każdym kraju takie same

5 Normy Czujka która wg producenta np. w Szwecji może być stosowana w systemach o klasie bezpieczeństwa np. 3 nie może być w Polsce inaczej klasyfikowana - to jest oczywiste. Nie ma więc sensu ponowne jej badanie w Polsce a już płatna klasyfikacja tej czujki wg norm które nie są stosowane w innych krajach Unii jest co najmniej podejrzana. W drugiej części wykładu – podam przykłady.

6 Normy Niestety, na dzień dzisiejszy, w Polsce w dokumentach dotyczących ochrony ważnych obiektów powoływana jest norma PN E 08390 a nie norma PN EN 50131 dlatego jako pierwszą przedstawię te pierszą normę która klasyfikuje systemy na klasy od SA- 1 do SA-4

7 Historia normy PN E 08390 Norma ta powstała w drugiej połowie lat osiemdziesiątych ubiegłego wieku jako norma europejska IEC 839 W Polsce została wprowadzona w 1993 roku jako PN EN 08390 i stała się normą obowiązująca i do obowiązkowego stosowania W roku 2002 normy zostały wycofane z obowiązkowego stosowania lecz w wielu gałęziach gospodarki ich stosowanie jest nadal obowiązkowe

8 Historia normy PN E 08390 Hasło norma – oznacza w tym przypadku ponad dwadzieścia numerowanych arkuszy z których każdy zawierał określone w nim wymagania co do systemów alarmowych lub ich elementów składowych, Najważniejsze, dla oceny systemów, zapisy znajdują się w arkuszu nr 14

9 Historia normy PN E 08390 W przypadku polskiej wersji tej normy w arkuszu nr 14 został umieszczony dodatek krajowy ustalający wymagania nie występujące w normie oryginalnej, Są tam zawarte podstawowe wymagania na podstawie których ocenia się zagrożenie obiektu >, ustala klasę systemu alarmowego > co narzuca minimalne wymagania co do klasy użytych w systemie elementów,

10 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe10 Planowanie wg PN E 08390 określenie wg arkusza nr 14 PN kategorii zagrożonej wartości czyli Z? o zakwalifikowaniu obiektu do odpowiedniej kategorii decyduje między innymi wartość mienia

11 Planowanie wg PN E 08390 Kategoria zagrożonej wartości Rodzaj mienia Z 1 a) mienie małej wartości, które można wymienić lub zastąpić. Z 2 a) mienie średniej wartości, które można wymienić lub zastąpić, b) dokumenty lub przedmioty o wartości zabytkowej lub muzealnej, występujące w powtarzalnych egzemplarzach lub które można odtworzyć, c) dokumenty zawierające tajemnicę służbową. Z 3 a) mienie dużej wartości, b) dokumenty lub przedmioty mające zabytkową wartość, niepowtarzalne w kraju, c) dokumenty o dużej wartości, których uszkodzenie, zniszczenie lub kradzież jak również poznanie może prowadzić do dużych szkód, d) życie ludzi związanych z wartościami wymienionymi w punktach a, b, c. Z 4 a) mienie bardzo dużej wartości, b) przedmioty zabytkowe stanowiące dziedzictwo kultury światowej, c) dokumenty, których kradzież jak również poznanie lub przejrzenie przez osoby niepowołane może zagrażać porządkowi społecznemu, osłabieniu obronności albo egzystencji państwa, d) życie wielu ludzi. 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony Normy cz. I 11

12 Klasyfikacja systemów wg 08390 Kategoria zagrożonej wartości Podstawą do określenia kategorii zagrożonej wartości jest wartość mienia które ma być chronione /punkty a)w tabeli/ Z1 – mienie małej wartości, Z2 – mienie średniej wartości Z3 – mienie dużej wartości Z4 – mienie bardzo dużej wartości

13 Klasyfikacja systemów wg 08390 Kategoria zagrożonej wartości Klasyfikacja mienia wg wartości

14 Klasyfikacja systemów wg 08390 Kategoria zagrożonej wartości Podstawą do określenia kategorii zagrożonej wartości jest także rodzaj mienia które ma być chronione /punkty b) w tabeli/ Z1 – brak określenia Z2 – dokumenty lub przedmioty o wartości zabytkowej lub muzealnej, występujące w powtarzalnych egzemplarzach lub które można odtworzyć Z3 – dokumenty lub przedmioty mające zabytkową wartość, niepowtarzalne w kraju, Z4 – przedmioty zabytkowe stanowiące dziedzictwo kultury światowej,

15 Klasyfikacja systemów wg 08390 Kategoria zagrożonej wartości Podstawą do określenia kategorii zagrożonej wartości jest rodzaj i waga przechowywanych informacji które mają być chronione /punkty c) w tabeli/ Z1 – brak określenia Z2 – dokumenty zawierające tajemnicę służbową, Z3 – dokumenty o dużej wartości, których uszkodzenie, zniszczenie lub kradzież jak również poznanie może prowadzić do dużych szkód Z4 – dokumenty, których kradzież jak również poznanie lub przejrzenie przez osoby niepowołane może zagrażać porządkowi społecznemu, osłabieniu obronności albo egzystencji państwa

16 Klasyfikacja systemów wg 08390 Kategoria zagrożonej wartości Podstawą do określenia kategorii zagrożonej wartości jest rodzaj i waga przechowywanych informacji które mają być chronione /punkty d) w tabeli/ Z1 – brak określenia Z2 – brak określenia, Z3 – życie ludzi związanych z wartościami wymienionymi w punktach a, b, c. Z4 – życie wielu ludzi.

17 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe17 Planowanie wg PN E 08390 wybór jednego z trzech podanych w normie poziomów bezpieczeństwa całkowita dowolność wyboru poziomu bezpieczeństwa, brak wskazówek co do kryteriów wyboru - decyzję podejmuję na własną odpowiedzialność projektant systemu

18 Klasyfikacja systemów wg 08390 Kategoria zagrożonej wartości Poziom bezpieczeństwa normalnyniższywyższy uzyskany przez system alarmowy klasy Z1 Z2 Z3 Z4 SA l SA 2 SA 3 SA 4 nieokreślonej SA l SA2 SA3 SA2 SA3 SA4 SA4 + (SA3 + SA2) Tablica Z-4

19 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe19 Planowanie wg PN E 08390 wynikiem wyboru poziomu bezpieczeństwa jest "klasa systemu" a więc także minimalna klasa urządzeń zastosowanych w ochronie oznacza to, że w obiekcie miejsca o dużym i małym zagrożeniu będą chronione tej samej klasy elementami /czujkami/

20 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe20

21 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe21 Centralki alarmowe mają w tej normie inne oznaczenia klas niż pozostałe elementy systemu Centralki mają oznaczenia: 1 – odpowiada to klasie A elementu 2 - odpowiada to klasie B elementu 3 - odpowiada to klasie C elementu 4 - odpowiada to klasie S elementu

22 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe22 Centralki alarmowe mają w tej normie inne oznaczenia klas niż pozostałe elementy systemu W katalogach, zestawieniach, instrukcjach, ofertach- pomimo tego używane są dla centralek alarmowych oznaczenia takie jak w arkuszu czternastym dla np. czujek czyli klasy A, B, C i S

23 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe23 Planowanie wg PN E 08390 sprawdzenie które urządzenia /elementy/ oferowane na rynku spełniają wymagania PN SA można kierować się atestami, oświadczeniami producenta lub sam instalator może uznać że zastosowany element spełnia wymagania

24 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe24

25 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe25

26 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe26 Czujka ISC-PDL1-W18G Region Certyfikacja 50131-2-4: 2004 (v0) EN50131 European Norm (Standard) EN50131-2-4 Grade 2 H only: EN 50131-1, TS 50131-2-2 August 2004, TS 50131-2-4 August 2004, EN 50130-4, EN 50130-5 Belgia INCERT (B-509-0052) Polska TECHOM ISC-PDL1-W18G

27 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe27

28 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe28 Parametry centralki alarmowej JA-65 Maestro podane przez dystrybutora są takie: Środowisko pracy: do użytku wewnętrznego (klasa II, EN 50131-1) ARCHITEKTURA ELEKTRONICZNA Architektura SMT; ….. do ściany Obudowa metalowa obudowa z wbudowanym zasilaczem Wymiary295 x 280 x 90 Waga transportowa2.72 kg Kolor jasny szary Standardy Zgodne z: EN 50131-1 (Grade 2), EN 50131-6,

29 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe29 Systemy alarmowe klasy SA1 zabezpieczenie obiektów o małym ryzyku szkód oraz pomieszczeń mieszkalnych i gospodarczych oddalonych od urządzeń elektrycznych większej mocy (są oddzielone i prowadzone w odległości przewody energetyczne i alarmowe) z urządzeniami typowymi dla gospodarstw domowych (chłodziarka, pralka, sprzęt audiowizualny) w warunkach klimatycznych typowych dla mieszkań w różnych porach roku. Przykłady: mieszkania w domach wielorodzinnych, domy jednorodzinne.

30 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe30 Systemy alarmowe klasy SA2 zabezpieczenie obiektów o średnim ryzyku szkód oraz innych obiektów, w których pracują urządzenia elektryczne większej mocy (np. winda, hydrofor, lada chłodnicza, lżejsze maszyny produkcyjne itp.) lub pomieszczeń znajdujących się w pobliżu takich urządzeń (gdzie brak separacji między obwodami o różnych poziomach sygnałów i różnych poziomach zakłóceń). Przykłady: wille mieszkalne, małe i średnie warsztaty rzemieślnicze, sklepy i domy towarowe, punkty kasowe, tajne kancelarie oraz magazyny chemikaliów trujących i materiałów wartościowych w przedsiębiorstwach przemysłowych, urzędy pocztowe, izby pamięci i muzea regionalne, mniej wartościowe obiekty sakralne.

31 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe31 Systemy alarmowe klasy SA3 zabezpieczenie obiektów o dużym ryzyku szkód oraz innych obiektów, w których pracują ciężkie maszyny wytwarzające wibracje i udary, urządzenia elektryczne dużej mocy lub o komutacji stykowej (brak jest separacji między obwodami zasilania i sygnalizacyjno- sterującymi, w wyniku stosowania wspólnych kabli o różnych poziomach sygnałów i zakłóceń), a także obiektów, w których dopuszcza się wyłączanie zasilania w dni wolne od pracy. Przykłady: zakłady przemysłu zbrojeniowego, zakłady przetwórstwa metali i kamieni szlachetnych, sklepy jubilerskie, muzea narodowe, archiwa, specjalne banki, wartościowe obiekty sakralne i ich skarbce.

32 Planowanie wg PN E 08390 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe32 Systemy alarmowe klasy SA4 zabezpieczenie obiektów o bardzo dużym ryzyku szkód, bądź w których występują nietypowe (co najmniej jednego typu narażenia) warunki środowiskowe (np. bardzo niska lub bardzo wysoka temperatura) lub szczególne zakłócenia (np. silne pola elektromagnetyczne radiostacji nadawczych). Przykłady: mennica państwowa, wytwórnia papierów wartościowych, skarbce dużych banków, placówki dyplomatyczne na terenach obcych państw, specjalne instytucje podległe ministerstwom obrony narodowej i spraw wewnętrznych.

33 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe33 Planowanie wg PN E 08390 rozmieszczenie elementów zgodnie z danymi producenta i wymaganiami /minimalnymi/ PN S.A. brak jest jakichkolwiek powiązań miejsca wykrywania przestępcy z zagrożeniem obiektu

34 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe34 Planowanie wg PN E 08390 wystawienie świadectwa zgodności wszyscy są zadowoleni - złodzieje też

35 Najważniejsze zapisy normy Zaleca się aby po sprawdzeniu działania systemu alarmowego w obecności jego użytkownika i/lub właściciela był sporządzony protokół zdawczo-odbiorczy. Po zatwierdzeniu protokołu zdawczo-odbiorczego odpowiedzialnym za użytkowanie systemu alarmowego jest jego nabywca.

36 Najważniejsze zapisy normy Wszystkie alarmy akustyczne w budynkach powinny mieć przewidziane środki, za pomocą których mogą postać wyciszone. Występowanie akustycznych sygnałów alarmu nie powinno uniemożliwiać łączności, która ma zasadnicze znaczenie przy awarii, w szczególności nie powinno przeszkadzać w łatwym i natychmiastowym wezwaniu pomocy telefonicznie lub innymi środkami werbalnymi.

37 Najważniejsze zapisy normy Powinna być zapewniona współpraca z osobami odpowiedzialnymi za konserwację budynku i jego odnawianie itp., aby była pewność, że ich praca nie spowoduje uszkodzeń lub nie zakłóci w inny sposób działania systemu alarmowego Jeżeli nastąpi zmiana wystroju lub najemcy dozorowanego obiektu, to użytkownik odpowiednio wcześnie powinien rozważyć niezbędne zmiany systemu alarmowego

38 Niedoskonałości normy Podstawowe zarzuty stawiane tej normie już w 1995 roku to: różniące się definicje tych samych pojęć w poszczególnych arkuszach – co jest skandalem, możliwość różnej interpretacji jej zapisów – co daje możliwość nadużyć, błędy w ustalaniu kategorii zagrożonej wartości - co skutkuje błędnymi zabezpieczeniami stawianie ochrony mienia bardzo dużej wartości wyżej niż ludzkie życie,

39 Niedoskonałości normy Dziś do tych zarzutów trzeba jeszcze dopisać: nieuwzględnianie postępu technicznego który od 1987 roku nie zostawił ani jednej dziedziny z ochrony bez głębokich zmian, niekompatybilność z zapisami Normy EN 50131 /PN EN 50131/ co skutkuje naszym wyobcowaniem w Unii Europejskiej ponieważ nikt już nie stosuje normy IEC 839

40 Przykłady błędów w normie 08390 czujnik: sensor Część czujki reagująca na zmiany wielkości fizycznych, mogące wskazywać na pojawienie się niebezpieczeństwa. pasywna czujka podczerwieni: passive infrared detector aktywna czujka podczerwieni: active infrared sensor,

41 Przykłady błędów w normie 08390 pasywna czujka podczerwieni: pasywny detektor podczerwieni Czujka wykorzystująca zjawisko wykrywania zmian natężenia promieniowania podczerwonego wywoływanych przez intruza bariera mikrofalowa: Czujka mikrofalowa, zwykle Dopplera, której obszar wykrywania ma kształt wąski i wydłużony.

42 Przykłady błędów w normie 08390 pole widzenia kamery: Rzut elementu analizującego kamery przez układ optyczny kamery na daną powierzchnię. automat wybierający: dialer - urządzenie automatycznie zestawiające połączenie telefoniczne z uprzednio zaprogramowanym numerem abonenta.

43 Przykłady błędów w normie 08390 osoba uprawniona: Osoba upoważniona przez osoby żyjące w stanie zagrożenia do otwierania drzwi w ich lokalach. ratownik: Osoba odpowiedzialna za udzielenie pomocy osobie będącej w stanie zagrożenia, po odebraniu sygnału alarmowego

44 Przykłady błędów w normie 08390

45

46 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe46 Planowanie zgodnie ze sztuką określenie zagrożeń dla każdego z chronionych miejsc podział na strefy wg różnic w zagrożeniach i wg sposobu użytkowania

47 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe47 Planowanie zgodnie ze sztuką określenie dopuszczalnych strat i ustalenie sposobów interwencji czyli ustalenie czasu jaki upływa od momentu wykrycia do podjęcia skutecznej interwencji wybór miejsca wykrywania dla każdego rodzaju zagrożenia – powinno to być przynajmniej zaproponowane przez ubezpieczyciela

48 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe48 Planowanie zgodnie ze sztuką określenie współpracy zabezpieczeń mechanicznych i elektronicznych wybór i dobór elementów ochrony – powinno być w gestii ubezpieczyciela

49 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe49 Planowanie zgodnie ze sztuką rozmieszczenie elementów - próbne uruchomienie sprawdzenie współdziałania elementów

50 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe50 Planowanie zgodnie ze sztuką próbna eksploatacja systemu ochrony wniesienie niezbędnych poprawek do systemu

51 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe51 Planowanie zgodnie ze sztuką spisanie procedur postępowania w zależności od sygnalizowanej czy zaistniałej sytuacji przeszkolenie użytkowników

52 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe52 Planowanie zgodnie ze sztuką oddanie systemu do eksploatacji nadzór konserwatorski nad systemem

53 Norma PN EN 50131 Norma PN EN 50131 jest polskim odpowiednikiem normy EN 50131 przyjętej w Unii Europejskiej Norma ta zastępuje w PN-E-08390-1:1996 zakresie odpowiednich terminów i definicji - czyli nowa norma zastępuje jeden z kilku arkuszy starej normy. Definicje występują w kilku arkuszach starej normy - arkusz normy PN-E-08390-1:1996 o nazwie terminologia który budził największe kontrowersje został już wcześniej wycofany

54 Norma PN EN 50131 według Polskiego Komitetu Normalizacyjnego można odwoływać się do normy wycofanych a to oznacza, że jeszcze przez wiele lat PN SA PN-E-08390 będzie, nawet po wycofaniu, cytowana, powoływana w ekspertyzach i procesach sądowych czyli trzeba będzie znać zapisy zarówno starej jak i nowej normy a te same hasła w obu normach mogą mieć zarówno takie same, podobne jak i zdecydowanie różne znaczenia,

55 Norma PN EN 50131 przez pewien czas PN SA PN-E-08390 była nie tylko obowiązująca ale także jej stosowanie było obowiązkowe - w niektórych dziedzinach gospodarki istnieje nadal obowiązek budowy systemów zgodnie z PN SA PN-E-08390 i instalatorzy w takich przypadkach muszą wystawiać deklarację zgodności systemu z PN SA PN-E-08390 co dla nich jest sytuacją kłopotliwą ponieważ zapisy w poszczególnych arkuszach nie tylko się różnią ale wręcz czasami są między sobą sprzeczne

56 Norma PN EN 50131 nadal brak jest wymagań wypracowanych przez Ubezpieczycieli a co za tym idzie decyzje o wyborze rodzajów zabezpieczeń, w konkretnych typach obiektów, są podejmowane przy bardzo ograniczonej wiedzy o poziomie zagrożeń osób które decydują o zabezpieczeniach,

57 Norma PN EN 50131 Czym różni się nowa norma od starej? Arkusze PN SA PN-E-08390 były pisane pod kątem producentów urządzeń stosowanych w ochronie a zapisy normy PN-EN-50131 to przede wszystkim klasyfikacja pod kątem stopnia zabezpieczenia przed przestępcą o zakładanej wiedzy jaką on ma o zabezpieczeniach.

58 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza: cztery klasy bezpieczeństwa uzależnione od przewidywanej wiedzy przestępców – oznaczenia od 1 do 4, cztery klasy środowiskowe czyli norma określa warunki pracy urządzeń ochrony – oznaczenia od I do IV, cztery poziomy dostępu, dla zasilaczy nową klasyfikację i wyższe wymagania niż dotychczas /A, B i C/, odmienne wymagania dla sygnalizatorów wewnętrznych i zewnętrznych i ich włączania się lub nie w zależności od klasy bezpieczeństwa systemu i rodzaju zagrożenia /reakcji/, a nawet opóźnienia włączenia się syren w przypadku potwierdzanego monitorowania obiektu,

59 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza: wymagania co do rodzaju obrazowania stanu systemu w zależności od klasy zabezpieczenia, oraz momentu czyli w np. czasie włączania, wyłączania, w stanie włączenia i wyłączenia systemu, wymóg wskazania pierwszego alarmu w zależności od klasy zabezpieczenia /dla klasy pierwszej opcjonalnie/ i stanu systemu /jw/,

60 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza /2002 rok /: wymóg wykrywania: - włamania /lub próby włamania/, - sabotażu oraz wykrywania i rozpoznawania uszkodzeń przy czym centrala alarmowa powinna odróżniać sygnał włamania od sygnału sabotażu wynikającego z przerwania połączenia 1 /centrala pełni rolę czujki/, podział na czujki typu a /np elektromechaniczne i kontaktrony/ i b /np czujki ruchu/, 1oznacza to możliwość wprowadzenia do ochrony szyb alarmowych

61 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza trzy typu zasilaczy: A- zasilacze podstawowe i rezerwowe w pełni kontrolowane przez system alarmowy łącznie z przełączaniem na inne zasilanie oraz z kontrolą doładowywania akumulatorów, B- zasilacze podstawowe i rezerwowe niezależne od systemu alarmowego - co nie oznacza, że zasilacze te nie są częścią systemu alarmowego – patrz definicja zasilacza w tabeli punkt 12, C- chemiczne źródło energii bez doładowywania / bateria – jako zasilacz podstawowy i akumulator lub bateria jako zasilacz rezerwowy/

62 Norma PN EN 50131 Norma wymaga aby: Zasilacz typu C jeśli ma być wykorzystywany jako zasilacz podstawowy to jego okres gotowości musi wynosić jeden rok a jeśli jako zasilacz rezerwowy to jego okres gotowości nie może być mniejszy niż 30 dni. Wymagania te są jednakowe dla wszystkich klas zabezpieczeń. W systemie według nowej normy mogą być stosowane dwa zasilacze podstawowe! Sygnalizowanie uszkodzenia zasilacza podstawowego nie powinno wystąpić w czasie dłuższym niż jedna godzina.

63 Norma PN EN 50131 Zasilacze wymagania na okres gotowości zasilacza rezerwowego: Jeśli jednak zasilacz typu C jest zasilaczem podstawowym to minimalny czas gotowości wynosi jeden rok Typ zasilacza Klasa 1Klasa 2Klasa 3Klasa 4 A12 60 B24 120 C720 godzin czyli 30 dni

64 Norma PN E 08390-3 Zasilanie rezerwowe Pojemność akumulatora powinna spełniać wymagania PN-E-08390-12:1993 (PN-93/E-08390/12). Źródło zasilania rezerwowego powinno gwarantować poprawną pracę CA i zasilanych z niej urządzeń w wymaganym czasie dozorowania i czasie trwania stanu alarmowania tworzących łączny czas zasilania rezerwowego. Czas ten powinien wynosić co najmniej: - 12 h w przypadku CA instalowanych w obiektach z ciągłym dyżurem służb serwisowych dysponujących częściami zamiennymi i mających do dyspozycji zastępcze źródła zasilania (np. zasilacze bezprzerwowe, agregaty prądotwórcze, akumulatory), - 36 h w przypadku CA instalowanych w obiektach, w których pełniony jest ciągły dozór ludzi i dla których gwarantowane są usługi serwisowe w ciągu 24 h, - 72 h w przypadku CA instalowanych w pozostałych obiektach, bez ciągłego dozoru. PN EN 50131 Typ zasilaczaKlasa 1Klasa 2Klasa 3Klasa 4 A12 60 B24 120 C720 godzin czyli 30 dni

65 Norma PN EN 50131 Czym różni się nowa norma od starej? Klasyfikacja wymagań co do parametrów systemów alarmowych zależy w tej normie od spodziewanej wiedzy i możliwości działania przestępców a nie według wartości czy rodzaju mienia chronionego.

66 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza podział na cztery klasy zabezpieczenia: Klasa 1 : Ryzyko małe Oczekuje się, że włamywacze będą słabo znać systemy alarmowe sygnalizacji włamania i będą zmuszeni do korzystania z ograniczonego zakresu łatwo dostępnych narzędzi.

67 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza podział na cztery klasy zabezpieczenia: Klasa 2 : Ryzyko małe do ryzyka średniego Oczekuje się, że włamywacze będą słabo znać systemy alarmowe sygnalizacji włamania oraz będą używać podstawowych narzędzi i przyrządów ręcznych

68 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza podział na cztery klasy zabezpieczenia: Klasa 3 : Ryzyko średnie do ryzyka wysokiego Oczekuje się, że włamywacze będą biegli w systemach alarmowych sygnalizacji włamania i będą mieć szeroki zakres narzędzi oraz ręcznych urządzeń elektronicznych.

69 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza podział na cztery klasy zabezpieczenia: Klasa 4 : Ryzyko wysokie Oczekuje się, że włamywacze będą mieć możność lub środki do szczegółowego zaplanowania włamania i będą mieć pełny zakres urządzeń, łącznie ze środkami podmiany kluczowych części składowych systemu alarmowego sygnalizacji włamania

70 Norma PN EN 50131 Norma wprowadza podział elementów systemów alarmowych według przeznaczenia ich stosowania – czyli klasy środowiskowe: Klasa środowiskowa I - środowisko wewnętrzne Części składowe systemu alarmowego sygnalizacji włamania powinny pracować poprawnie pod wpływem warunków środowiskowych normalnie występujących w pomieszczeniach zamkniętych, gdzie temperatura jest utrzymywana w najwęższych granicach /+5 - +40 st C./

71 Norma PN EN 50131 Klasy środowiskowe: Klasa środowiskowa II - środowisko wewnętrzne ogólne Części składowe systemu alarmowego sygnalizacji włamania powinny pracować poprawnie pod wpływem warunków środowiskowych normalnie występujących w pomieszczeniach zamkniętych, ogrzewanych z przerwami /-10 - +40 st. C/

72 Norma PN EN 50131 Klasa środowiskowa III - środowisko zewnętrzne osłonięte Części składowe systemu alarmowego sygnalizacji włamania powinny pracować poprawnie pod wpływem warunków środowiskowych normalnie występujących na zewnątrz pomieszczeń, gdzie elementy składowe systemu alarmowego sygnalizacji włamania nie są całkowicie wystawione na działanie czynników atmosferycznych /-25 – +50 st C/.

73 Norma PN EN 50131 Klasa środowiskowa IV - środowisko zewnętrzne ogólne Części składowe systemu alarmowego sygnalizacji włamania powinny pracować poprawnie pod wpływem warunków środowiskowych normalnie występujących na zewnątrz pomieszczeń, gdzie elementy składowe systemu alarmowego sygnalizacji włamania są całkowicie wystawione na działanie czynników atmosferycznych /-25 - + 60 st. C/

74 SJS 200674 Kilka ważnych informacji: Proszę zwrócić uwagę, że: - klasa środowiskowa jest oznaczana cyframi rzymskimi I do IV /klass/ - klasa zabezpieczenia to cyfry arabskie 1 do 4 /grade/

75 SJS 200675 Kilka ważnych informacji:

76 SJS 200676 Kilka ważnych informacji:

77 SJS 200677 Wymagania wg normy z roku 1997 różnią się od wymagań z roku 2002 i tak dla klasy zabezpieczenia 2 liczba zapamiętanych przez centralkę zdarzeń musi być nie mniejsza niż 250, dla klasy 3 – 500 a dla klasy 4 – 1 000 -------------------------------- W normie PN E 08390-3 wymagana pamięć zdarzeń dla klasy 3 centralki = 400 a dla klasy 4 = 1000 dla klasy 1 i 2 drugiej nie ma wymagań Kilka ważnych informacji:

78 SJS 200678 4. Jakie cechy wspólne mają te dwie normy? Obie normy zawierają wymagania dla systemów przeznaczonych do ochrony wnętrz Klasyfikacja klimatyczna jest podobna w obu normach Kilka ważnych informacji:

79 SJS 200679 4. Jakie cechy wspólne mają te dwie normy? Z około 100 definicji w obu normach – kilka jest prawie identycznych Kilka ważnych informacji:

80 SJS 200680 Kilka ważnych informacji:

81 Porównanie definicji - alarm PN E 08390 PN-E-08390-1:1996 - ostrzeżenie o zaistnieniu niebezpieczeństwa dla życia, mienia lub środowiska, wymagającego interwencji PN S.A. E-08390/11 - ostrzeżenie o istnieniu niebezpieczeństwa dla życia, mienia lub środowiska. PN EN 50131-1 Ostrzeżenie o istnieniu zagrożenia dla życia, mienia lub środowiska SJS 200681

82 Porównanie definicji - czujka PN E 08390 PN S.A. E-08390/11 -urządzenie przeznaczone do wytworzenia stanu alarmowania w odpowiedzi na wykrycie nienormalnych warunków, wskazujących na wystąpienie niebezpieczeństwa PN S.A. E-08390-22 -urządzenie przeznaczone do wytworzenia stanu alarmowania w odpowiedzi na włamanie lub próbę włamania lub na skutek celowego działania użytkownika PN S.A. E-08390-3 - urządzenie przeznaczone do wytworzenia stanu alarmu w odpowiedzi na wykrycie nienormalnych warunków, wskazujących na wystąpienie niebezpieczeństwa PN-E-08390-1:1996 - urządzenie do wytwarzania stanu alarmowania po wykryciu nienormalnych warunków wskazujących na wystąpienie niebezpieczeństwa. PN EN 50131 Urządzenie przeznaczone do wytwarzania sygnału albo komunikatu włamaniowego w odpowiedzi na wykrycie nienormalnego stanu wskazującego na wystąpienie zagrożenia. SJS 200682

83 Porównanie definicji - czujnik PN E 08390 PN S.A. E-08390/11 - część czujki, która wykrywa zmianę warunków mogących wskazywać na obecność niebezpieczeństwa PN S.A. E-08390-22 - część czujki, która wyczuwa zmianę stanu spowodowaną przez włamanie lub próbę włamania PN S.A. E-08390-24 - nadawcze i odbiorcze elementy czujki PN S.A. E-08390-3 - część czujki, która wykrywa zmianę warunków mogących wskazywać na obecność niebezpieczeństwa, PN-E-08390-1:1996 - Część czujki reagująca na zmiany wielkości fizycznych, mogące wskazywać na pojawienie się niebezpieczeństwa. PN EN 50131 Część czujki która wykrywa zmianę stanu SJS 200683

84 Porównanie definicji - Ochrona przeciwsabotażowa PN E 08390 PN S.A. E-08390/11- zastosowanie środków elektrycznych lub mechanicznych zapobiegających celowym zakłóceniom działania systemu alarmowego lub jego części PN S.A. E-08390-3 - zastosowanie środków elektrycznych lub mechanicznych zapobiegających celowemu zakłócaniu działania systemu alarmowego albo jego części PN-E-08390-1:1996 - Zastosowanie środków elektrycznych lub mechanicznych, zapobiegających celowym zakłóceniom działania systemu alarmowego lub jego części. PN EN 50131 Metody lub środki stosowane do zabezpieczania systemu alarmowego przed umyślnym zakłócaniem SJS 200684

85 Porównanie definicji – stan sabotażu PN E 08390 PN-E-08390-1:1996 - Stan alarmowania wywołany przez układ przeciwsabotażowy-. PN EN 50131 Stan systemu alarmowego, w którym został wykryty sabotaż SJS 200685

86 Porównanie definicji – system alarmowy PN E 08390 PN S.A. E-08390/11 - instalacja elektryczna przeznaczona do wykrywania i sygnalizowania nienormalnych warunków, wskazujących na istnienie niebezpieczeństwa PN S.A. E-08390/51\- instalacja elektryczna, przeznaczona do wykrywania i sygnalizowania nienormalnych warunków oraz wytworzenia sygnału alarmu wskazującego na istnienie niebezpieczeństwa. PN EN 50131 Instalacja elektryczna, która odpowiada na ręczne lub automatyczne wykrycie obecności zagrożenia SJS 200686

87 Porównanie definicji – stan testowania PN E 08390 PN S.A. E-08390/11- stan systemu alarmowego, w którym normalne funkcje są zmienione, w celu realizacji sprawdzania PN S.A. E-08390-3 - stan CA/SA, w którym normalne funkcje systemu są zmienione w celu sprawdzenia działania PN-E-08390-1:1996 - Stan systemu alarmowego, w którym działają procedury sprawdzania sprawności technicznej systemu. PN EN 50131 Stan systemu alarmowego, w którym jego normalne funkcje zostały zmienione w celu testowania SJS 200687

88 Porównanie definicji – stan normalny PN E 08390 PN S.A. E-08390/11- stan systemu alarmowego, w którym jest on całkowicie gotowy do działania i nie znajduje się w żadnym innym zdefiniowanym stanie. PN S.A. E-08390-3 - stan CA, w którym centrala jest całkowicie gotowa do działania i nie istnieją warunki, które mogły by przeszkodzić jej przejściu w stan włączenia PN EN 50131 Stan systemu alarmowego sygnalizacji włamania, w którym nie istnieją warunki mogące przeszkodzić włączeniu systemu SJS 200688

89 Porównanie definicji - System transmisji alarmu PN E 08390 PN S.A. E-08390-3 urządzenia i sieć stosowane do przekazania informacji o stanie jednego lub więcej systemów alarmowych do jednego lub więcej alarmowych centrów odbiorczych PN EN 50131 Urządzenie i sieć wykorzystywane do przesyłania informacji dotyczącej stanu jednego lub większej liczby systemów alarmowych do jednego lub większej liczby alarmowych centrów odbiorczych SJS 200689

90 Porównanie definicji - zasilacz PN E 08390 PN S.A. E-08390/11- część systemu alarmowego, która zapewnia zasilanie niezbędne do pracy tego systemu lub jakiejkolwiek jego części. PN S.A. E-08390-12 - urządzenie, które przekształca, gromadzi lub wydziela energię elektryczną na potrzeby systemu alarmowego, występujące jako oddzielne urządzenie lub jako część integralna urządzenia sterującego i wskazującego. Zasilacz dostarcza energię do systemu alarmowego w warunkach normalnych, przy stanie alarmowania i przy zakłóceniach. PN EN 50131 Część systemu alarmowego przeznaczona do zasilania systemu alarmowego sygnalizacji włamania albo jego części SJS 200690

91 Uwagi, zalecenia, wymagania W przypadku gdy podsystemy mają różną klasę centralka musi być umieszczona w podsystemie o najwyższej klasie. Połączenia przewodowe muszą być prowadzone wewnątrz stref ochrony. Propozycje odstępstw od projektu muszą być zawarte w formie pisemnej.

92 Uwagi, zalecenia, wymagania Wymagania stawiane użytkownikowi: - tylko przeszkolone i upoważnione osoby będą obsługiwały system, - pomieszczenia maja być utrzymywane tak aby nie powodować niepotrzebnych alarmów, - system ma być regularnie testowany, - wszelkie nieprawidłowości musza być natychmiast zgłaszane, - wszelkie zmiany w lokalach chronionych muszą być zgłaszane do firmy nadzorującej system alarmowy, - dokumentacja systemu i zapisów dotyczących działania systemu musi być zabezpieczona i przechowywana

93 Uwagi, zalecenia, wymagania Konserwacja i naprawy: - informacje o konserwacji systemu powinny znajdować się w widocznym miejscu np. przy centralce alarmowej, - plan konserwacji powinien być uzgodniony natychmiast po zakończeniu instalacji, - akumulatory, baterie mają być wymieniane w okresach nie dłuższych niż podaje to ich producent, - wszystkie działania z systemem /naprawa, konserwacja/ powinny być zapisane w dzienniku, - obowiązkowym jest zawiadomienie centrum w przypadku testowania systemu, - czas od zgłoszenia do naprawy systemu powinien być ustalony

94 Uwagi, zalecenia, wymagania Przy planowaniu ochrony należy brać pod uwagę: 1.Atrakcyjność dla włamywacza, 2.Wartość, ewentualne straty bezpośrednie i pośrednie, pamiątki rodzinne itp., 3.Ciężar i rozmiary łupu, łatwość wyniesienia, sprzedaży, 4.Metody kradzieży i włamań w przeszłości w tej okolicy, 5.Zagrożenia dla środowiska naturalnego w przypadku nieuprawnionego użycia środków np. chemicznych, 6.Zagrożenie wandalizmem, możliwość podpalenia,

95 Uwagi, zalecenia, wymagania Co trzeba brać pod uwagę przy planowaniu ochrony? 1.Konstrukcje ścian, sufitów, podłóg, piwnic lub podziemi, 2.Okna, drzwi, oświetlenie, przewody wentylacyjne, oraz wszelkie otwory w zewnętrznej bryle budynku, 3.Okresowa zmiana użytkowników, czy obcy mają dostęp do obiektu, 4.Gospodarka kluczami do pomieszczeń i budynku, 5.Miejscowość i okolica, jak wysokie ryzyko? Metody stosowane podczas włamań w tej okolicy, Co w sąsiedztwie? Zakres i pewność przesyłanych informacji, 6.Istniejące w obiekcie zabezpieczenia, inne systemy alarmowe

96 Uwagi, zalecenia, wymagania Co trzeba brać pod uwagę w nadzorowanym obiekcie przy planowaniu ochrony? 7. Drgania – trzęsienia ziemi, tąpnięcia, ruch pojazdów, 8. Zwierzęta – domowe i dzikie, 9. Rośliny i poruszające się zasłony, 10. Rozmieszczenie w obiekcie miejsc newralgicznych, 11. Struktura, architektura nadzorowanego obiektu, 12. Budowa, przebudowa, 13. Warunki atmosferyczne, miejsca piorunowe, wiatry – siła i kierunek, zakres skrajnych temperatur, oblodzenia, 14. Stacje radarowe, nadajniki dużej mocy,

97 Uwagi, zalecenia, wymagania Co trzeba brać pod uwagę w nadzorowanym obiekcie przy planowaniu ochrony? 1.Przebieg rur doprowadzających i odprowadzających wodę, 2.Rodzaj ogrzewania i klimatyzacja, 3.Poruszające się ozdoby, 4.Windy i automatycznie uruchamiane urządzenia, 5.Oświetlenie - świetlówki, światła reflektorów, zachodzące Słońce, 6.Zakłócenia elektromagnetyczne – anteny CB, spawarki, silniki, 7.Hałas – dzwonki telefonów, przelatujące samoloty, straż pożarna itp.,

98 Uwagi, zalecenia, wymagania

99 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe99 Mechaniczne zabezpieczenia Przypominam - w Polskich Normach są zawarte także wymagania dla zabezpieczeń mechanicznych: drzwi PN EN 1627, zamki PN EN12209 kłódki PN EN12320 wkładki PN EN 1303 tarcze PN EN1906, zawiasy PN EN 1935, szyby PN EN356 Wymagania zapisane w tych normach omówione są broszurze Mechaniczne zabezpieczenia stosowane w ochronie

100 13.12.08 SJS 2005/2008 Systemy Ochrony cz. I informacje podstawowe100 Czy wykład był zrozumiały? W przypadku wątpliwości - proszę zadawać pytania – po tu jestem, po to by na pytania słuchaczy odpowiadać Co z wiedzy przedstawionej na tym wykładzie koliduje z Waszą wiedzą dotychczasową?