Rok liturgiczny oraz Przykazania kościelne

Prezentacja na temat: "Rok liturgiczny oraz Przykazania kościelne"— Zapis prezentacji:

1 Rok liturgiczny oraz Przykazania kościelne
Dúllek Bolesław

2 Kiedy zaczyna się rok liturgiczny?
1 stycznia? (jak rok kalendarzowy) 1 września? (jak rok szkolny) 1 października? (jak rok akademicki) Między końcem stycznia a lutego? (jak rok chiński) W Wielkanoc? W Boże Narodzenie? W Boże Ciało? W Uroczystość Chrystusa Króla? W I Niedzielę Adwentu? I Niedziela Adwentu

3 Godne pochwały jest zachowywanie w tym okresie wstrzemięźliwości
Co to jest Adwent? Godne pochwały jest zachowywanie w tym okresie wstrzemięźliwości podtrzymując tym tradycję Adwent to czas radosnego oczekiwania na przyjście na świat naszego Pana i Zbawiciela Jezusa Chrystusa. Jest to czas RADOSNEGO oczekiwania, w związku z czym nie jest to już okres pokuty (chociaż w polskiej tradycji nadal tak funkcjonuje). Tak więc w Adwencie nie obowiązuje post ani wstrzemięźliwość (poza piątkami). Dlatego też we Wigilię Bożego Narodzenia można spożywać mięso. W Adwencie można uczestniczyć w zabawach (także organizować wesela).

4 Jak „wygląda Adwent w kościele”
Oznakami okresu Adwentu jest wieniec adwentowy, na którym stoją cztery świece. Co Niedzielę zapalamy o jedną więcej. Zwykle w godzinach porannych odprawia się tak zwaną Mszę Świętą Roratnią ku czci Maryi Panny. Kapłan w okresie Adwentu ubrany jest w szaty liturgiczne koloru fioletowego. Lampiony Kalendarze adwentowe – pierwotnie drabina po której schodziło na ziemię dzieciątko Jezus

5 Roraty To Msza Święta ku czci Najświętszej Maryi Panny w okresie Adwentu. Odprawiana zwykle w godzinach rannych. Nazwa pochodzi od pieśni „Rarate caeli” – Niech niebo (spuści na ziemię rosę). Podczas rorat w okolicach ołtarza zapala się świecę opasaną niebieską wstęgą - roratkę

6 Ile trwa Adwent Adwent trwa cztery Niedziele (co nie jest równoznaczne z czterema tygodniami). Zaczyna się w czwartą Niedzielę poprzedzającą Boże Narodzenie (między 27 listopada a 3 grudnia) Kończy się 24 grudnia

7 Dwie części Adwentu Okres Adwentu dzielimy na dwie części
Pierwsza część Adwentu przygotowuje nas na ostateczne przyjście Jezusa – paruzję. Druga część Adwentu przygotowuje nas na Boże Narodzenie II część Adwentu rozpoczyna się 16 grudnia (niezależnie od tego kiedy rozpoczął się Adwent)

8 Pieśni Adwentowe - wybór
Rorate caeli w różnych tłumaczeniach: Niebiosa rosę spuśćcie Spuśćcie nam na ziemskie niwy Boże wieczny, Boże żywy (XVI w.) Głos wdzięczny z nieba (XVII w.) Grzechem Adama (XVIII w.) Hejnał wszyscy zaśpiewajmy (XVI w.) Po upadku człowieka grzesznego (XVI w.) Stworzycielu gwiazd świecących W czasie świętym adwentowym Antyfony większe Archanioł Boży Błogosławiona jesteś Maryjo Chrystus Król do nas przychodzi Czekam na Ciebie, Jezu Matko Odkupiciela Pierwsza część – do 16 XII Druga część – od 16 XII

9 III Niedziela Adwentu - Gaudete
Kapłan ubiera się wtedy w ornat koloru różowego Nazwa pochodzi od pierwszego słowa antyfony na wejście – Gaudete! – Radujcie się! Jest to Niedziela Radości

10 Podsumowując: Adwent to czas radosnego oczekiwania na przyjście na świat naszego Pana i Zbawiciela Jezusa Chrystusa, czyli na Boże Narodzenie (i ostatecznie na Paruzję)

11 Boże Narodzenie Jedna z dwóch największych Uroczystości Kościoła – Wcielenie (obok Wielkanocy – Zmartwychwstanie). Zawsze wypada 25 grudnia Data pogańska – poganie obchodzili wtedy święto ku czci Sol Invictus – bóstwa związanego ze Słońcem. Chociaż u Hipolita Rzymskiego w datowanym na 204 rok Komentarzu do Księgi Daniela czytamy: Pierwsze przyjście Pana naszego wcielonego, w którym narodził się w Betlejem miało miejsce ósmego dnia przed kalendami styczniowymi.

12 W którym roku urodził się Jezus?
Mt 2,1 Józef Flawiusz w "Dawne dzieje Izraela" pisze: Herod Wielki zmarł przed świętem Paschy poprzedzonym zaćmieniem Księżyca (między 12 marca i 11 kwietnia 4 p.n.e. wedle wyliczeń Keplera). Dalej Ewangelista pisze, że Herod zmarł, kiedy Jezus jako dziecię wraz z rodziną przebywał w Egipcie. Łk 2, 1-2 Za Augusta odbyły się 3 spisy ludności: w 28 p.n.e., 8 p.n.e. i 14 n.e Kwiryniusz był konsulem w 12 r. p.n.e., a jako były konsul mógł po 5 latach zostać namiestnikiem prowincji (Kasjusz Dio Historia rzymska). Józef Flawiusz podaje, że Kwiryniusz był legatem Syrii w latach 6–10 n.e., (Dawne dzieje Izraela). Tuż przed bądź w roku 4 p.n.e. W roku 6 n.e. bądź 7 n.e

13 Ile trwa Okres Bożego Narodzenia
Rozpoczyna się 25 grudnia Kończy się Niedzielą Chrztu Pańskiego (między 7 a 13 stycznia; Niedziela po Objawieniu Pańskim – Trzech Króli). Wedle zwyczaju (nie tylko polskiego) trwa do 2 lutego (Ofiarowanie Pańskie - Matki Bożej Gromnicznej)

14 A ile trwa samo Boże Narodzenie?
1 dzień? 2 dni? 7 dni? 8 dni? Oktawę – 8 dni

15 Oktawa Bożego Nardzenia
II Dzień Świąt nie jest świętem nakazanym – nie ma obowiązku iść wtedy na Mszę. Jednak jest to tradycja godna pochwały. Kościół katolicki przez osiem dni obchodzi Uroczystość Bożego Narodzenia (podobnie Bożego Ciała i Wielkanocy) Dodatkowo do tej Uroczystości dochodzą inne święta: Św. Szczepana, pierwszego męczennika XII Św. Jana Apostoła i Ewangelisty – 27 XII Św. Młodzianków, męczenników – 28 XII Świętej Rodziny – Niedziela w Oktawie lub 30 grudnia

16 Nieszczęsne kolędy zamiast Gloria
Zastąpienie hymnu Chwała na wysokości Bogu, kolędą (najcześciej: Gdy się Chrystus rodzi) stanowi wykroczenie przeciwko przepisom liturgicznym. I nie ma „bo w Jadwidze…”! Jadwiga to nie Rzym! Śpiew tego hymnu nie jest w żaden sposób dodatkiem do liturgii, jest jego częścią integralną. Co więcej, jest samodzielną czynnością liturgiczną – stanowi samodzielny obrzęd, akt liturgiczny, który nie jest nigdy formułą towarzyszącą innemu obrzędowi. Taka praktyka miała uzasadnienie tylko wtedy, kiedy kapłan odprawiał Msze Świętą po łacinie, której ludzie nie znali. Wtedy wraz z ministrantem odmawiał Gloria in exelcis Deo, a ludzie śpiewali pieśni. To tak jakbyśmy zamiast Exultetu zaśpiewali Pieśń Wielkanocną. Podobnie ma się rzecz z Psalmem, Credo, Sanctus, Agnus Dei Nie ma, że fajnie! Nie ma, że „w Jadwidze”! NIE WOLNO!

17 Kolęda a postorałka Kolęda – Pieśń Bożonarodzeniowa nawiązująca do Wcielenia Chrystusa Pastorałka – Piosenka świąteczna luźno związana z Bożym Narodzeniem, nawiązująca do prozy życia codziennego, zawierająca okrzyki (Lili, lili laj; Hejże ino dyna dyna; Hej, w dzień Narodzenia; Hejże, hejże Panie Jezu, hejże, hejże, hoc, hoc). Pastorałek nie można wykonywać podczas Mszy świętej (dopiero na jej zakończenie)

18 Znane pastorałki - wybór
Bracia, patrzcie jeno Gdy śliczna Panna Hej, w dzień narodzenia Przylecieli Aniołowie Cieszmy się i pod niebiosy Do szopy, hej pasterze Jezusa narodzonego Tych pastorałek nie wolno wykonywać na Mszy, a co najwyżej na zakończenie

19 Okres Zwykły Rozpoczyna się w poniedziałek po Chrzcie Pańskim
Trwa do Środy Popielcowej Później rozpoczyna się w poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego Kończy się w Sobotę przed I Niedzielą Adwentu W sumie trwa 33 lub 34 tygodnie Liturgicznym kolorem okresu zwykłego jest zieleń

20 Dygresja - Karnawał Rozpoczyna się w Trzech Króli i kończy się we wtorek przed Środą Popielcową Czas między Tłustym Czwartkiem a Środą Popielcową to Ostatki Największe zabawy karnawałowe odbywają się właśnie w Ostatki w Rio de Janerio W polskiej tradycji wtorek przed Środą Popielcową to „Śledzik”

21 Wielki Post Okres przygotowania do Wielkanocy
Trwa od Środy Popielcowej (między 5 lutym a 10 marca) do Niedzieli Wielkanocnej (między 22 marca a 25 kwietnia) Jest to okres pokuty Nie wolno w Wielkim Poście uczestniczyć w zabawach Ile trwa? 40 dni? 46 dni?

22 Post i wstrzemięźliwość
4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach. W Środę Popielcową i Wielki Piątek obowiązuje post i wstrzemięźliwość (mało i licho) W pozostałe piątki (całego roku) obowiązuje wstrzemięźliwość (licho) Wstrzemięźliwość obowiązuje wszystkich, którzy ukończyli 14 rok życia, we wszystkie piątki (z natury rzeczy również w Wielki Piątek) i Środę Popielcową. Wstrzemięźliwość (licho) to powstrzymywanie się od pokarmów mięsnych Post obowiązuje w Środę Popielcową i w Wielki Piątek wszystkich między 18 a 60 rokiem życia. Post (mało) to ograniczenie ilość spożywanego jedzenia Jeżeli w piątek wypada uroczystość nie obowiązuje wstrzemięźliwość (np. oktawy)

23 Jak wygląda Wielki Post w Kościele
Obowiązuje kolor fioletowy W V Niedzielę Wielkiego postu zakrywa się krzyże W Wielki Czwartek stawia się Ciemnicę W Wielki Piątek stawia się Boży Grób Nie ma kwiatów Organy są przyciszone

24 Środa Popielcowa „Ósmy Sakrament”
Dzień, w którym ludzie liczniej niż w Wielkanoc idą po „popiołek” do Kościoła /Gdyby księża stukali w jakiś dzień młotkiem w głowę, to też by przyszli/ Nie jest to święto nakazane, ale godne pochwały jest uczestnictwo we Mszy świętej (nie popiołkowanie!) Obowiązuje post i wstrzemięźliwość

25 IV Niedziela Wielkiego Postu - Laetare
Niedziela róż Kapłan ubiera się na różowo Nazwa od pierwszych słów antyfony na wejście Laetare Ierusalem – Wesel się Jeruzalem

26 V Niedziela Wielkiego Postu
Początek II części Wielkiego Postu - Część Pasyjna (mówiąca o męce) I Część Wielkiego Postu to Część Pokutna (mówiąca o nawróceniu) Zakrywamy krzyże

27 Pieśni na Wielki Post - wybór
Bądź mi litościw (Ps 51) Bliskie jest Królestwo Boże Jakże pójdziemy Nawróć się ludu Posypmy głowy popiołem Przystąpcie bliżej grzesznicy Wstanę i pójdę Ach mój Jezu jak Ty klęczysz Ach mój Jezu ukochany Dobranoc głowo święta Jezu Chryste, Panie miły Jużem dość pracował Króla wznoszą się znamiona Krzyżu Chrystusa bądźże pochwalony Krzyżu święty, nade wszystko Któryś za nas cierpiał rany O głowo uwieńczona O Jezu mój O krwi najdroższa Ogrodzie Oliwny Panie Ty widzisz W krzyżu cierpienie Wisi na krzyżu Zawitaj ukrzyżowany I Część - Pokutna II Część - Pasyjna

28 VI Niedziela Wielkiego Postu – Niedziela Palmowa
Upamiętnia wjazd Jezusa do Jerozolimy Mt 21, 1-9 Dlaczego palmy? Na pamiątkę tego co robili ludzie o których w Ewangelii Skąd znamy zawołanie Hosanna? Z Ewangelii, z Sanctus Hebrajskie הושענא - wyraża radość, uwielbienie, prośbę o pomoc. Odczytanie Męki Pańskiej Rok A – Mateusz Rok B – Marek Rok C – Łukasz Jan jest zawsze w Wielki Piątek

29 Wielki Czwartek Pamiątka ustanowienia Eucharystii (na miły Bóg – nie Mszy świętej, tylko Eucharystii) oraz Kapłaństwa Pamiątka modlitwy w Ogrójcu (Ciemnica) J 13,5-11 Obmycie nóg symbolem miłości braterskiej

30 Wielki Piątek Nigdzie na świecie nie odprawia się w ten dzień Mszy Świętej Pamiątka męki i śmierci Jezusa Boży grób – w centrum monsrtancja a nie figura Kolor czerwony - męki Liturgia: Słowa – dwa czytania, psalm i męka Pańska Jana Adoracja Krzyża – odsłonięcie Komunia święta Przeniesienie do Bożego grobu W zasadzie jedyny dzień kiedy powinno się śpiewać Ludu mój ludu, Płaczcie Anieli, Odszedł Pasterz od nas Pierwszy dzień Triduum Paschalis

31 Błogosławienie potraw
„Dziewiąty sakrament” Potrawy może pobłogosławić ojciec rodziny lub najstarszy syn jeśli nie ma ojca Potrawy błogosławią lektorzy (osoby świeckie) To nie jest święto nakazane, ale ludzi bez liku Oczywiście mile widziany jest taki wyraz pobożności! (a nie lansu…)

32 Wielka Sobota - noc J 20, 1 Po szabacie wczesnym rankiem, czyli Chrystus zmartwychwstał w nocy z soboty na niedzielę Pamiątka Exodusu Liturgia: Światła – Poświęcenie ognia, Exultet Słowa - 7 czytań ze ST, Epistoła, Ewangelia Chrzcielna – Litaniae Sanctorum, Poświęcenie wody, chrzest, bierzmowanie Eucharystyczna – Msza Procesja Rezurekcyjna (rano czy wieczorem?)

33 Okres Wielkanocny Trwa od Niedzieli Wielkanocnej do Zesłania Ducha Świętego Pierwsza Niedziela po pierwszej wiosennej pełni księżyca (dlatego święto ruchome) Pamiątka Zmartwychwstania Chrystusa 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą - dni od Środy Popielcowej do Uroczystości Najświętszej Trójcy

34 Zmartwychwstanie Świętuje się je osiem dni (oktawę)
Tylko Niedziela jest nakazana, Poniedziałek Wielkanocny już nie Godne pochwały jest uczestnictwo we Mszy świętej w Poniedziałek Wielkanocny (równie godnie pochwały jak uczestnictwo we Wtorek, Środę … Sobotę Wielkanocną) II Niedziela Zmartwychwstania to Niedziela Miłosierdzia

35 Inne święta ruchome zależne od Wielkanocy
Najświętszej Trójcy – Niedziela po Zesłaniu Ducha Świętego Boże Ciało – Czwartek po Najświętszej Trójcy Najświętszego Serca – Piątek po II Niedzieli po Zesłaniu Ducha Świętego Niepokalanego Serca – Sobota po Najświętszym Sercu

36 Wielkanoc w Kościele Paschał Figura zmartwychwstałego
Czerwona stuła na krzyżu Pusty grób Biały kolor szat Nie ma podziału pieśni wielkanocnych  Ale warto na zakończenie śpiewać Regina caeli w różnych tłumaczeniach

37 I znów Okres Zwykły Rozpoczyna się w poniedziałek po Zesłaniu Ducha Świętego Kończy się w Sobotę przed I Niedzielą Adwentu Kolor zielony

38 Święta nakazane 1. W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych. Od Adwentu 2003 Świętej Bożej Rodzicielki Maryi - Nowy Rok (1 I) Objawienie Pańskie (6 I) Wniebowstąpienie Pańskie - w VII Niedzielę Wielkanocy (nie czwartek!) Najświętszego Ciała i Krwi Chrystusa - Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny - Matki Boskiej Zielnej (15 VIII) Wszystkich Świętych (1 XI) Boże Narodzenie (25 XII) + KAŻDA NIEDZIELA ROKU Środa Popielcowa oraz Święcenie jajec nie jest nakazane! Jeśli jednak wynika z pobożności jest mile widziane.

39 Prace niekonieczne Są to „prace i zajęcia, które utrudniają oddawanie czci Bogu, przeżywanie radości właściwej dniowi Pańskiemu oraz korzystanie z należnego odpoczynku duchowego i fizycznego” (KPK, kan. 1247) Polecam List Apostolski Jana Pawła II Dies Domini Oraz zaległą posynodalną adhortację apostolską Jana Pawła II Christifideles Laici Oraz zaległy dekret Soboru Watykańskiego II Apostolicam Actuositatem

40 Sakrament Pokuty 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do Sakramentu Pokuty. Najlepszym czasem na to będzie Okres Adwentu i Wielkiego Postu oraz każdy inny czas, w którym nasza dusza skalana jest grzechem śmiertelnym Spowiedź nie może być „przy okazji”. To oddzielny sakrament, którego nie można odprawić na zasadzie „Przyszłam na Mszę, Ksiądz siedzi w budce – wyspowiadam się” – albo jesteś na Mszy albo na spowiedzi Jest pięć warunków dobrej spowiedzi, z których trzy trzeba wypełnić przed uklęknięciem w słuchatelnicy Dlatego nie można przyjść i nie klęknąć w ławce, a od razu lecieć jak na złamanie karku do budki…

41 5 warunków dobrej spowiedzi – Powtórka z kazań pasyjnych księdza Henryka
Rachunek sumienia Żal za grzechy Mocne postanowienie poprawy Szczera spowiedź Zadośćuczynienie Przed sprintem do słuchatelnicy Meta biegu - słuchatelnica Nie tylko zadane Pater noster, ale wynagrodzenie wyrządzonych szkód

42 Potrzeby wspólnoty Kościoła
5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła. Posiadanie dóbr doczesnych przez Kościół ma na celu „organizowanie kultu Bożego, zapewnienie godziwego utrzymania duchowieństwa oraz innych pracowników kościelnych, prowadzenie dzieł apostolatu i miłości, zwłaszcza wobec biednych” (KPK, kan § 2). Troska o dobra doczesne Kościoła i o utrzymanie instytucji kościelnych, a także o ludzi ubogich, jest obowiązkiem wszystkich wiernych (KPK, kan. 222 i 1260) Oczywiście, zadośćuczynienie temu przykazaniu powinno odbywać się zgodnie z możliwościami poszczególnych osób (KKK, n. 2043) Prawdą jest jednak i to, że potrzeby Kościoła i jego instytucji, duchowieństwa (które zgodnie z wielowiekową tradycją utrzymuje się dzięki ofiarności wiernych), a także osób najuboższych są niemałe.

43 Podsumowując przykazania kościelne
1. W niedziele i święta nakazane uczestniczyć we Mszy Świętej i powstrzymać się od prac niekoniecznych. 2. Przynajmniej raz w roku przystąpić do Sakramentu Pokuty. 3. Przynajmniej raz w roku, w okresie wielkanocnym, przyjąć Komunię Świętą. 4. Zachowywać nakazane posty i wstrzemięźliwość od pokarmów mięsnych, a w okresach pokuty powstrzymywać się od udziału w zabawach. 5. Troszczyć się o potrzeby wspólnoty Kościoła.

44 Podsumowując rok liturgiczny
Adwent (koniec listopada/początek grudnia) Boże Narodzenie (do Chrztu Pańskiego) Okres Zwykły Wielki Post (od Popielca) Wielkanoc (do Zesłania Ducha Świętego)

45 A o obrzędach Mszy Świętej powiemy sobie następnym razem
Dúllek Bolesław