Henryk Flame ,,Bartek”.

Prezentacja na temat: "Henryk Flame ,,Bartek”."— Zapis prezentacji:

1 Henryk Flame ,,Bartek”

2 Na temat naszej prezentacji wybraliśmy postać kapitana Henryka Flame, ponieważ jest on związany pośrednio z okolicami naszego miasta Grodkowa. We wrześniu 1946 roku, w wyniku ubeckiej prowokacji, co najmniej 167 żołnierzy zgrupowania "Bartka" zostało wywiezionych na Opolszczyznę i zamordowanych skrytobójczo w lesie w pobliżu Starego Grodkowa (jest to jedna z przypuszczalnych lokalizacji tej zbrodni).

3 Las koło Starego Grodkowa (przypuszczalne miejsce tragedii)

4 Biografia Henryk Antoni Flame urodził się 19 stycznia 1918 we Frysztacie na Zaolziu. Był synem Emeryka i Marii. W roku rodzina Flame przeniosła się do Czechowic znajdujących się w granicach II Rzeczypospolitej.

5 Frysztat (dzisiejsze Czechy)

6 Wykształcenie zdobył w miejscowym gimnazjum i w szkole przemysłowej w Bielsku.
Szkoła przemysłowa w Bielsku

7 W 1936 r. Henryk Flame wstąpił na ochotnika do wojska rozpoczynając naukę w Podoficerskiej Szkole Lotniczej w Grudziądzu, którą ukończył w roku 1939 w stopniu kaprala pilota dostając przydział do 123 eskadry 2 Pułku Lotniczego stacjonującego na lotnisku w podkrakowskich Rakowicach.

8 123 eskadra 2 Pułku Lotniczego

9 W wojnie obronnej Polski w 1939 roku, bronił nieba nad Warszawą przed samolotami wroga. 5 września odbył on swoje pierwsze loty patrolowe, z których ten ostatni okazał się fatalny w skutkach. W rejonie Zakroczyna na mocno postrzelonych maszynach P7 przymusowo lądowali ppor. Erwin Kawnik i kpr. Flame.

10 Zakroczym (miejsce zestrzelenia)

11 Z 6 na 7 września jednostka naszego bohatera została wycofana z Warszawy na podlubelskie lotniska w kierunku na Wołyń. 17 września żołnierze 123 eskadry przekroczyli granicę rumuńską. Sam Henryk Flame z powodu uszkodzonej maszyny przedzierał się samodzielnie ku granicy, która została obsadzona przez Armię Czerwoną co tym samym odcięło kaprala od macierzystej jednostki.

12 W obliczu faktów nie pozostało nic innego jak zorganizować z luźnych grup żołnierzy rozbitych jednostek konwój, który pod koniec września przekroczył granicę z Węgrami. Na Węgrzech kapral wraz z innymi żołnierzami został internowany i osadzony w tymczasowym obozie, z którego jednak szybko uciekł.

13 Granica polsko-węgierska

14 Ukrywając się u gospodarza węgierskiego został zadenuncjowany i przekazany władzom niemieckim, które umieściły zbiega w obozie jenieckim na ziemiach austriackich wcielonych do III Rzeszy. W drugiej połowie 1940 dzięki interwencji rodziny, został wypuszczony z obozu.

15 Jeden z obozów jenieckich na terenie III Rzeszy

16 Po powrocie do Czechowic, Flame podjął pracę jako maszynista na kolei i związał się z konspiracją niepodległościową.

17 Założył organizację HAK podległą AK, która zajmowała się wywiadem i sabotażem. Na przełomie zagrożony dekonspiracją i aresztowaniem, wraz z podkomendnymi uciekł do lasu, gdzie zorganizował samodzielny odział partyzancki operujący na Podbeskidziu.

18 Jeden z partyzantów z oddziału ,,Bartka’’

19 Dostrzeżony przez dowództwo NSZ otrzymał propozycję wejścia wraz z oddziałem w struktury tej organizacji, z czego skorzystał i w październiku 1944 został zaprzysiężony na żołnierza NSZ.

20 Żołnierze NSZ podczas walki

21 12 lutego 1945 do Czechowic wkroczyła Armia Czerwona, a Henryk Flame, realizując zalecenia dowództwa NSZ ujawnił się wraz ze swoim oddziałem zachowując jednak konspiracyjne struktury. Oddając się do dyspozycji ,,władzy ludowej’’ i wbrew miejscowym komunistom, objął stanowisko komendanta miejscowego komisariatu MO.

22 W kwietniu 1945 roku, kolejny raz, jak za okupacji niemieckiej, zagrożony dekonspiracją i aresztowaniem, uciekł w pobliskie lasy. Od tej pory Henryk Flame przyjął swój legendarny pseudonim ,,Bartek’’ odtwarzając odziały partyzanckie VII Okręgu Śląsko-Cieszyńskiego NSZ.

23 Oddział ,,Bartka’’

24 Od maja 1945 r. do lutego 1947 r. „Bartek” stał na czele największego zgrupowania niepodległościowego na Śląsku Cieszyńskim, którego liczebność, w szczytowym okresie, wynosiła ponad 300 dobrze uzbrojonych i umundurowanych żołnierzy.

25 Od lewej kpt. Henryk Flame ,,Bartek’’, Romuald Czarnecki ,,Pikolo’’, Jan Przewoźnik ,,Ryś’’

26 Składające się z kilku oddziałów zgrupowanie przeprowadziło łącznie ok
Składające się z kilku oddziałów zgrupowanie przeprowadziło łącznie ok. 340 akcji zbrojnych. Do największego wystąpienia zgrupowania pod dowództwem Flamego należało zajęcie 3 maja roku małej, uzdrowiskowej miejscowości Wisły.

27 Mapa pr

28

29 Podczas akcji przeprowadził na oczach sterroryzowanych komunistów dwugodzinną defiladę w pełni umundurowanych i uzbrojonych żołnierzy NSZ, co było ewenementem w państwach ,,władzy ludowej”, a ludziom dawało nadzieję na wolność.

30

31 Żołnierze „Bartka” podczas defilady

32 W okresie tym Flame otrzymał stopień kapitana NSZ i przydomek ,,Króla Podbeskidzia” będąc największym postrachem komunistów na Śląsku Cieszyńskim.

33 W 1946 roku, zamordowano skrytobójczo wielu żołnierzy zgrupowania ,,Bartka” (o czym pisaliśmy na początku prezentacji). Komuniści, nie mogąc poradzić sobie z dzielnymi partyzantami, nie wahali się sięgnąć po stare, wypróbowane przez siebie metody: prowokację, zdradę i skrytobójstwo.

34 Od tego zdarzenia zgrupowanie zaczęło tracić inicjatywę na rzecz wroga, który w licznych obławach dziesiątkował oddział partyzantów.

35 Tragedia oddziału

36 W obliczu beznadziejnej sytuacji Henryk Flame podjął decyzję o ujawnieniu się przy najbliższej okazji, którą stała się uchwalona przez sejm 22 lutego 1947 roku amnestia. Sam ,,Bartek” z najbliższym otoczeniem ujawnił się dopiero 11 marca 1947 roku w Cieszynie.

37 Zdjęcie wykonane po amnestii w 1947 roku

38 Ujawnienie się ,,Bartka” było dla komunistów ogromnym sukcesem, który jednak przyćmiewał fakt, że ujawniającemu się na mocy amnestii, nie można było wymierzyć kary, a według swoich wrogów musiał takową ponieść.

39 Dlatego kolejny raz sięgnięto po wypróbowane metody
Dlatego kolejny raz sięgnięto po wypróbowane metody. Do skrytobójczego zamachu na Henryka Flamego doszło grudnia 1947 roku w Zabrzegu pod Czechowicami. Zamachowcem był miejscowy milicjant Rudolf Dadak, który nigdy nie został osądzony za swoją zbrodnię, tak samo jak jak jej inspiratorzy: Antoni i Władysław Pająkowie. Mimo prowadzonego śledztwa, nie zostali ujawnieni i pozostali bezkarni.

40 Pośmiertne zdjęcie „Bartka” na miejscu zbrodni

41 Henryk Flame „Bartek” należał do tego typu ludzi, którzy swoją postawą, stanowczością a nade wszystko charyzmą, potrafili związać ze sobą innych na śmierć i życie. Należał do formatu ludzi o silnym i twardym charakterze, wymagał wiele od innych, ale przede wszystkim od siebie. Był urodzonym liderem i wielkim patriotą.

42 Bibliografia Książki: - IPN: Atlas polskiego podziemia niepodległościowego Warszawa-Lublin: IPN, ISBN Tomasz Greniuch: Król Podbeskidzia. Kęty: Marek Derewiecki, 2008.ISBN Strony internetowe: -

43 KONIEC Odmówiono ci sławy i życia, ale symbol wyklęty i słowa
Imię twoje wciąż sławią z ukrycia, ARMIO KRAJOWA. Nas nie stanie, lecz ty nie zginiesz, pieśń cię weźmie, legenda przechowa. Wichrem chwały w historię popłyniesz, KONIEC Wykonali: Jan Bort Michał Omieciński Gimnazjum publiczne nr 1 IM. M. kopernika W grodkowie