21 marca 1898 – 3 sierpnia 1984.

Prezentacja na temat: "21 marca 1898 – 3 sierpnia 1984."— Zapis prezentacji:

1 21 marca 1898 – 3 sierpnia 1984

2 Cóż nowego napisać można o Profesorze Januszu Groszkowskim, wybitnym, światowej sławy uczonym, a zarazem wielkim humaniście, pionierze polskiej i światowej radioelektroniki i innych obszarów szeroko rozumianej elektroniki. Zapewne niewiele można dodać do publikacji wydawanych np. z okazji obchodzonych rocznic związanych z Jego Osobą, czy materiałów dostępnych również na stronach internetowych szkół noszących Jego imię (patrz bibliografia).

3 1915 – Szkoła Główna Zgromadzenia Kupców,
studia - Wydział Mechaniczny, pierwszy rocznik Politechniki Warszawskiej 1917 – IV semestr studiów, Koło Naukowe – pierwszy artykuł naukowy „Radiograficzne badanie metali”

4 1918 – początek pracy w Politechnice
Warszawskiej, Katedra Miernictwa Elektrycznego 1919 – początek wykładów na kursach wojskowych, „staż” w oficerskiej Szkole Łączności we Francji, zapisuje się do tworzącego się Stowarzyszenia Elektryków Polskich Prezes SEP w latach 1936/37, członek honorowy od 1957 roku

5

6 1924 – kierownik Laboratorium
Radiotechnicznego PW, nominacja - kapitan Wojska Polskiego jedna z pierwszych na świecie monografia „Lampy katodowe i ich zastosowanie w radiotechnice”

7 Fragment przedmowy prof. M. Pożaryskiego do tej monografii, wydawca E
Fragment przedmowy prof. M. Pożaryskiego do tej monografii, wydawca E.Chiron, Paryż (1927) „Prace francuskie i niemieckie czy amerykańskie prawie wyłącznie traktują z punktu widzenia nauki i techniki swojego kraju. My, mając dopiero zaczątek przemysłu w tej dziedzinie, korzystamy z wytworów techniki różnych narodów. Przez to, mając do czynienia ze wszystkimi ważnymi wyrobami techniki światowej, inż. J. Groszkowski ujął krytycznie całokształt sprawy, zestawiając ze sobą z obiektywnego punktu widzenia wyniki prac różnych krajów w dziedzinie teorii i praktyki”.

8 Także początek prac z zakresu wysokiej próżni.
Publikacje: „O pewnym układzie metody jonizacyjnej pomiaru gazów okludowanych w elektrodach lamp trójelektrodowych” , „Etude des gaz occlus dans les triodes”

9 1928 – stopień naukowy doktora nauk
technicznych. Rozprawa pt. „ Metoda kompensacyjna kontroli stałości fali” promotor – prof. Mieczysław Pożaryski

10 1928 – po przeprowadzeniu „venia legendi” –
kierownik Katedry Radiotechniki na Wydziale Elektrycznym PW, utworzonym w 1920 r. Współorganizator i dyrektor Instytutu Radiotechnicznego – od 1934 r. Państwowy Instytut Telekomunikacyjny 1929 – tytuł profesora nadzwyczajnego

11 1933 – kierownik Studium Wojskowego PW
1934 – członek Tymczasowego Komitetu Doradczo – Naukowego przy Ministerstwie Spraw Wojskowych, od początków radiofonii polskiej członek Komisji Technicznej Polskiego Radia

12 1935 - tytuł profesora zwyczajnego z rąk
Prezydenta Ignacego Mościckiego

13 1932 /1933 – nieliniowa teoria drgań
światowej sławy publikacja „The Independece of the Frequency Variation and Harmonic Kontent and Constant Frequency Oscillator”,publikacja w Proceedings of Institute of Radio Engineering (w tej tematyce „Frequency of Self Oscillations „ 1964, Pergamon Press),

14 Bardzo bliskie kontakty łączyły Profesora z Prof
Bardzo bliskie kontakty łączyły Profesora z Prof.. Stanisławem Ryżko ( Dziekan Wydz. Łączności w latach , pierwszy dyrektor funkcjonującego do dzisiaj Instytutu Radioelektroniki). Efektem współpracy było zastosowanie po raz pierwszy w świecie katody tlenkowej i oryginalną konstrukcją magnetronu o mocy 100 W, ważnym elementem obrony przeciwlotniczej aliantów.

15 Początek prac z zakresu wysokiej i ultrawysokiej
próżni : Prace publikowane w „Przeglądzie Radiotechnicznym”, na Zjeżdzie Fizyków Polskich (1932) i w „ Proceedings of the Institute of Radio Engineering (1932), Prace intensywnie były kontynuowane w okresie powojennym

16

17 1 września 1939 – ewakuacja z Państwowym Instytutem Telekomunikacij, zatrzymał się we
Lwowie. Organizuje Katedrę Elektrotechniki w Instytucie Politechnicznym. Wraca do Warszawy, wykłada w Państwowej Wyższej Szkole Technicznej (Gmach PW) i w ramach tajnego nauczania technicznego Udział w rozszyfrowywaniu tajnej, rakietowej broni niemieckiej tj. pocisków V2

18 Profesor sam tak wspomina:
„Po zdjęciu schematów badałem przede wszystkim oscylatory kwarcowe i układy generacyjne, aby określić częstotliwość urządzeń radiowych. Dane te miały ułatwić ewentualne zakłócenia kierowania lotem pocisków lub nadawanych do nich rozkazów /…/. Starałem się również zrekonstruować schematy urządzeń sterowniczych i radiowych oraz koncepcję ich działania”. i dalej, z wrodzoną sobie skromnością dodaje: „…nie chciałbym, aby praktyczne znaczenie mojej roli w ówczesnych badaniach przeceniono, a tak się często zdarza.” Sądzę, że rola prof. J. Groszkowskiego w tej operacji jest nie do przecenienia.

19

20 Po zakończeniu wojny natychmiast rozpoczął pracę w Politechnice Warszawskiej, na Wydziale Elektrycznym, a od 1951r. na utworzonym Wydziale Łączności. 1948/49 współtworzy Instytut Maszyn Matematycznych, członek Rady Naukowej, Inicjator badań w zakresie elektroniki półprzewodnikowej

21 Tak mówił o tym nestor polskiej elektroniki półprzewodnikowej, zmarły w 2009 roku, w wieku 98 lat prof. Witold Rosiński: „Wynikiem tej inicjującej działalności było opatentowanie przez Profesora konstrukcji germanowego tranzystora ostrzowego. Patent ten upraszczał trudny montaż tranzystora ostrzowego i ograniczał rozrzut wartości parametrów. Na tym patencie została uruchomiona produkcja doświadczalna w Instytucie Łączności. Mając duże doświadczenie w zakresie technologii próżniowej, Profesor oddziaływał także na rozwój technologii materiałów półprzewodnikowych, takich jak german i krzem, co umożliwiło podjęcie prac nad konstrukcją i technologią diod ostrzowych. Pionierskie prace zespołu kierowanego przez Profesora zostały wysoko ocenione w 1955r. przez przyznanie zespołowej nagrody państwowej I stopnia. Inicjatywa i zainteresowanie Profesora działalnością poszczególnych członków zespołu oddziaływało korzystnie na tempo prac badawczych i w krótkim czasie doprowadziło (w dwa lata później – 1957r.), do przekazania do produkcji doświadczalnej również w Instytucie Łączności tranzystora stopowego germanowego. Ostatecznym rezultatem tej działalności było stworzenie kadry, która w 1964r. uzyskała za swe prace w dziedzinie przyrządów półprzewodnikowych zespołową nagrodę państwową II stopnia, a na kadrze oparł swoją działalność powołany w 1966r. Instytut Technologii Elektronowej PAN.”

22 Współzałożyciel i pierwszy Dyrektor Instytutu Łączności, od 1981 r
Współzałożyciel i pierwszy Dyrektor Instytutu Łączności, od 1981 r. przez 9 lat Przewodniczący Rady Naukowej, Członek Rady Naukowej Instytutu Tele- i Radiotechnicznego, Współzałożyciel Polskiego Towarzystwa Elektrotechniki Teoretycznej i Stosowanej, od 1962 r. członek honorowy

23 Od 1932 r. członek IEEE (od 1971r. Członek dożywotni)
Od 1967członek honorowy Societe des Elektriciens et Electroniciens, Wiceprezes Union Radio Scientifique Internationale - URSI ( )

24 1951 – I Kongres Nauki Polskiej, powstaje Polska Akademia Nauk
Profesor zostaje jednym z 5-ciu członków rzeczywistych Wydziału IV Nauk Technicznych Organizator i kierujący Zakładem Elektroniki PAN ( ) - następnie Instytut Technologii Elektronowej Dyrektor Instytutu Podstawowych Problemów Techniki PAN ( )

25 1952 – Przewodniczący Komitetu Łączności (od 1952r.)
1960 – 62 –Przewodniczący Komitetu Elektroniki i Telekomunikacji PAN, od1975 r. członek honorowy tego Komitetu Redaktor naczelny „Archiwum Elektrotechniki’ i „Nauka Polska”

26 1955 - członek Prezydium PAN
1957 – Wiceprezes Akademii (Prezes – prof. Tadeusz Kotarbiński) Przewodniczący Komisji Planowania i Koordynacji Badań Przewodniczący Komitetu Nagród Państwowych Prezes Akademii, nieprzerwanie do 1971 r. tj. przez trzy kadencje

27

28 Póżniejszy Prezes PAN, prof
Póżniejszy Prezes PAN, prof. Leszek Kużnicki wspomina to tak, cytując prof. T. Kotarbińskiego: „Jako Wiceprezes był i jest kimś więcej: zacnym, dobrym, niezrównanie delikatnym i życzliwym dla bliźniego człowiekiem, uczynnym i przyjaznym kolegą, jednym z takich ludzi słonecznych, którzy szerzą wkoło siebie pogodę. Tak, Szanowny i Drogi Panie Profesorze. Mieliśmy rację powierzając Panu prezesurę Akademii. Uczyniliśmy to dla jej dobra, dla dobra nauki w naszym kraju. A wreszcie zgodnie z potrzebą i upodobaniem naszych serc. Pragniemy gorąco, aby i Panu było dobrze z nami na nowym, bardzo pracochłonny stanowisku. Będziemy Panu wszyscy pomagali w miarę sił, a jak najchętniej”.

29

30 O wkładzie Profesora w rozwój innych Uczelni, a w szczególności Politechniki Łódzkiej i Wojskowej Akademii Technicznej, prof. J.Wożnicki były Rektor PW, pisze tak: „Warty podkreślenia jest fakt, iż na uczelniach, na których wykładał tworzył instytuty dydaktyczne, które oprócz kształcenia studentów realizowały prace naukowe cenione nie tylko w Polsce, ale i na świecie. Celem prac prowadzonych pod kierownictwem profesora Groszkowskiego były nie tylko badania poznawcze, ale również działania konstrukcyjne, początkowo w zakresie radiotechniki, następnie zaś w zakresie elektroniki i szeroko rozumianej telekomunikacji.

31 Natomiast prof. Bohdan Paszkowski tak pisze o udziale Profesora w budowaniu kadry naukowej: „Większość samodzielnych pracowników nauki i nauczycieli akademickich w dziedzinie elektroniki i telekomunikacji w Polsce to uczniowie Profesora. Można ich spotkać w całej Polsce. Pracują w różnych uczelniach, instytutach naukowo – badawczych i przemyśle. Każdy z Jego uczniów w miarę swoich skromnych możliwości pragnie kontynuować dzieło Mistrza i przekazać młodemu pokoleniu zaszczepione ongiś przez wielkiego Profesora idee pracy naukowo – dydaktycznej, gorącego patriotyzmu i wielkiej skromności”.

32 I dalej : „Profesor Janusz Groszkowski był człowiekiem niezwykłym i jednym z największych naszych profesorów i nauczycieli. Cechuje Go wrażliwość i ciekawość oraz umiejętność integrowania poszczególnych dyscyplin naukowych, umiejętność syntezy wiedzy oraz zdolność wyciągania nowatorskich wniosków. Jak sam mówił „Nauka to nie samo zaspokojenie ciekawości i przenikanie tajemnic otaczającego nas świata, lecz także siła życiowa narodu, która w walce o byt decyduje bardziej stanowczo, niż każdy inny oręż”.

33

34 Wypromował 33 – ech doktorów
Opublikował 361 prac naukowych Był twórcą 16 – tu patentów …………………………….

35 Powojenna działalność naukowa Profesora to teoria i miernictwo wysokiej i ultrawysokiej próżni:
Szereg publikacji i monografia przetłumaczona na język rosyjski i czeski „Technika wysokiej próżni” (wyd. PIT) Nowy rodzaj głowicy pomiarowej JG, licencja zakupiona przez firmy z USA i Francji Oryginalny cykl wykładów na PW

36 Doktor Honoris Causa Politechnik: Warszawskiej, Łódzkiej i Gdańskiej
Odznaczony: Medalem i Krzyżem Niepodległości(1931),Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1937,1955), Orderem Budowniczego Polski Ludowej (1964) Laureat Nagród Państwowych (I stpnia 1951 i 1955, II stopnia 1964, Nagrody Specjalnej 1979)

37

38

39

40 Funkcje Państwowe: Poseł na sejm Zastępca Przewodniczącego Rady Państwa ( ) Przewodniczący Ogólnopolskiego Frontu Jedności Narodu ( )

41 . Jego liczne w tym okresie interwencje u władz państwowych, zarówno w sprawach ludzi pokrzywdzonych jak i fundamentalnych problemów Państwa, zwłaszcza z zakresu działania sądów i prokuratury, co tak wyraźnie formatuje jego osobowość, nie odnosiły skutków, mimo pełnienia ważnych funkcji. Spowodowało to złożenie przez Niego „Memoriału do Rady Państwa o postępowaniu organów wymiaru sprawiedliwości” i zrzeczeniu się funkcji posła i Zastępcy Przewodniczącego Rady Państwa.

42

43 Powrócił do służby publicznej po 1980 roku, jako członek i wielki orędownik NSZZ „ Solidarność”, doradca struktur Związku. Stało się to po wygłoszeniu przez Niego na posiedzeniu Zgromadzenia Ogólnego PAN w 1980 r. przemówienia o potrzebie odnowy moralnej, w czym upatrywał możliwość dokonania się realnych przemian w Polsce. Stał się wówczas symbolem walki o zachowania etyczne i właściwe stosunki międzyludzkie, nie tylko w nauce.

44

45

46 Profesor Janusz Groszkowski był wielkim Polakiem, wybitnym naukowcem, niezwykle uzdolnionym inżynierem, w głębi swych myśli wrażliwym humanistą, bojownikiem prawdy, a przede wszystkim wspaniałym człowiekiem. Takim Go pamiętamy. O takim będziemy mówili następnym pokoleniom, nakreślali Jego sylwetkę młodzieży, zwłaszcza podejmującej pracę naukową i dydaktyczną, jako wzór do naśladowania.

47

48 Żył i pracował w niezwykle burzliwym okresie dla naszej Ojczyzny okresach: braku państwowości, niełatwego okresu jej odbudowywania w latach międzywojennych, straszliwych lat II Wojny Światowej i jakże trudnych i skomplikowanych, zwłaszcza dla prawego człowieka kochającego i pracującego ze wszystkich sił tu i teraz dla dobra Ojczyzny lat powojennych, a w końcu okresu wspaniałego zrywu społecznego lat 1980/81 i ponurych lat stanu wojennego. W każdym z tych okresów był aktywny, naukowo, dydaktycznie i jako szczery patriota zawsze działał propaństwowo, w szerokim tego słowa znaczeniu.

49 Jeszcze raz zacytuję prof. B
Jeszcze raz zacytuję prof. B.Paszkowskiego: „W pracy dydaktycznej i organizacyjnej olbrzymią rolę odgrywał wielki czar osobisty uczonego, dobrze znany wszystkim, którzy z nim współpracowali. Ten czar wynika z wielkich zalet, z niezwykłej skromności i szczerego humanizmu, który przejawiał się w głębokiej wierze Profesora w przewagę dobrych stron natury ludzkiej nad złymi. Z tej wiary wynikało optymistyczne podejście do ludzi, które miało w wielu przypadkach wielką siłę sugestywną. Należał do ludzi, którzy stanęli na naszej drodze życia, abyśmy stali się lepsi. Zmarł 3 sierpnia 1984 roku. Odszedł Człowiek, Wielki Człowiek, lecz Jego dzieło pozostaje. Tacy jak On nie odchodzą nawet, gdy tracimy ich z oczu”.

50 Jego imię nosi obecnie Wojskowy Instytut Łączności oraz osiem szkół, a także uchwałą Senatu PW, budynek Wydziału Elektroniki i Technik Informacyjnych, spadkobierca tradycji Wydziału Łączności i Wydziału Elektroniki.

51

52

53 Tak żył i takim pozostanie w naszej pamięci. Dziękuję za uwagę