Odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. – wybrane zagadnienia

Prezentacja na temat: "Odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. – wybrane zagadnienia"— Zapis prezentacji:

1 Odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. – wybrane zagadnienia
Marcin Radomski radca prawny Kancelaria Radcy Prawnego Euro-Lex Moniuszki 30/6, Toruń Człowiek- najlepsza inwestycja

2 Podstawowe przepisy regulujące odpowiedzialność członków zarządu sp
Podstawowe przepisy regulujące odpowiedzialność członków zarządu sp. z o.o. Ponad 20 przepisów umieszczonych w wielu ustawach: K.S.H., KK, PUiN, U o rachunkowości, Ordynacja podatkowa, U o ubezpieczeniach społecznych

3 Art. 206. K.S.H. [Oznaczanie pism]
§ 1. Pisma i zamówienia handlowe składane przez spółkę w formie papierowej i elektronicznej, a także informacje na stronach internetowych spółki, powinny zawierać: 1) firmę spółki, jej siedzibę i adres, 2) oznaczenie sądu rejestrowego, w którym przechowywana jest dokumentacja spółki oraz numer pod którym spółka jest wpisana do rejestru, 3) numer identyfikacji podatkowej (NIP), 4) wysokość kapitału zakładowego. § 3. Przepis § 1 stosuje się odpowiednio do oddziału spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mającej siedzibę za granicą.

4 Art. 595. K.S.H. [Niewłaściwe oznaczenie pism]
§ 1. Kto, będąc członkiem zarządu spółki kapitałowej, dopuszcza do tego, że pisma i zamówienia handlowe oraz informacje, o których mowa w art. 206 § 1 i art. 374 § 1, nie zawierają danych określonych w tych przepisach albo będąc komplementariuszem spółki komandytowo-akcyjnej uprawnionym do reprezentowania spółki dopuszcza do tego, że pisma i zamówienia handlowe oraz informacje, o których mowa w art. 127 § 5, nie zawierają danych określonych w tym przepisie - podlega grzywnie do złotych.

5 Art K.S.H. § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

6 Art. 116 § 1 OrdPU Za zaległości podatkowe spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością w organizacji, spółki akcyjnej lub spółki akcyjnej w organizacji odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna

7 Art. 31. Ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych [Odpowiednie stosowanie Ordynacji podatkowej]
Do należności z tytułu składek stosuje się odpowiednio: art. 12, art. 26, art. 29 § 1 i 2, art. 33, art. 33a, art. 33b, art. 51 § 1, art. 55, art. 59 § 1 pkt 1, 3, 4, 8 i 9, art. 60 § 1, art. 61 § 1, art. 62 § 1, 3-5, art. 72 § 1 pkt 1 i 4 i § 2, art. 73 § 1 pkt 1 i 5, art. 77b § 1 i 2, art. 91, art. 93, art. 93a-93c, art. 93e, art. 94, art. 97 § 1, art. 98 § 1 i 2 pkt 1, 2, 5 i 7, art. 100, art. 101, art. 105 § 1 i 2, art. 106 § 1 i 2, art. 107 § 1, 1a, i 2 pkt 2 i 4, art. 108 § 1 i 4, art. 110 § 1, § 2 pkt 2, § 3, art. 111 § 1-4 i 5 pkt 1, art. 112, art. 113, art. 114, art. 115, art. 116, art. 116a, art. 117, art. 118 § 1 i 2 oraz art. 119 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa.

8 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 11 maja 2010 r. II UK 321/08
Członkowie zarządu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością mogą na podstawie art. 116 Ordynacji podatkowej w związku z art. 32 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych oraz w związku z art. 31 tej ustawy zostać obciążeni odpowiedzialnością za niezapłacone w terminie przez tę spółkę składki na Fundusz Pracy, Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych i na ubezpieczenie zdrowotne.

9 Art K.S.H. § 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że: we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie układowe, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcie postępowania układowego nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewszczęcia postępowania układowego wierzyciel nie poniósł szkody. § 3. Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu.

10 Art. 116 § 1 OrdPU Za zaległości podatkowe spółki członek zarządu: ponosi odpowiedzialność jeśli: 1) nie wykazał, że: a)  we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub wszczęto postępowanie zapobiegające ogłoszeniu upadłości (postępowanie układowe) albo b)  niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości lub niewszczęcie postępowania zapobiegającego ogłoszeniu upadłości (postępowania układowego) nastąpiło bez jego winy;   2)   nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.

11 Art. 116 § 1 OrdPU § 2. Odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków członka zarządu, oraz zaległości wymienione w art. 52 powstałe w czasie pełnienia obowiązków członka zarządu.

12 Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 7 grudnia 2006 r
Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Cywilna z dnia 7 grudnia 2006 r. III CSK 219/2006 Przepis art. 299 § 2 ksh przewiduje domniemanie winy członka zarządu, a dla jego obalenia nie wystarczyły dowody wskazywane przez pozwanego (opinia biegłego rewidenta i tzw. historia rachunków bankowych).

13 Art. 21 ust PrUpN Dłużnik jest obowiązany, nie później niż w terminie dwóch tygodni od dnia, w którym wystąpiła podstawa do ogłoszenia upadłości, zgłosić w sądzie wniosek o ogłoszenie upadłości. Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna albo inna jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, obowiązek, o którym mowa w ust. 1, spoczywa na każdym, kto ma prawo go reprezentować sam lub łącznie z innymi osobami.

14 Art. 10 PrUpN [Okoliczności ogłoszenia]
Upadłość ogłasza się w stosunku do dłużnika, który stał się niewypłacalny.

15 Art. 11 PrUpN [Niewypłacalność - pojęcie]
1. Dłużnika uważa się za niewypłacalnego, jeżeli nie wykonuje swoich wymagalnych zobowiązań pieniężnych. 2. Dłużnika będącego osobą prawną albo jednostką organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, której odrębna ustawa przyznaje zdolność prawną, uważa się za niewypłacalnego także wtedy, gdy jego zobowiązania przekroczą wartość jego majątku, nawet wówczas, gdy na bieżąco te zobowiązania wykonuje.

16 Art. 12. PrUpN [Oddalenie wniosku przez sąd]
1. Sąd może oddalić wniosek o ogłoszenie upadłości, jeżeli opóźnienie w wykonaniu zobowiązań nie przekracza trzech miesięcy, a suma niewykonanych zobowiązań nie przekracza 10% wartości bilansowej przedsiębiorstwa dłużnika. 2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli niewykonanie zobowiązań ma charakter trwały albo gdy oddalenie wniosku może spowodować pokrzywdzenie wierzycieli. 3. Oddalając wniosek o ogłoszenie upadłości sąd na wniosek dłużnika może zezwolić na wszczęcie przez dłużnika postępowania naprawczego, jeżeli nie ma przeszkód określonych w art. 492 ust. 3.

17 Wyrok WSA Szczecin z 2010-03-17 I SA/Sz 876/09 Legalis
Nie ma znaczenia dla uznania niewypłacalności wielkość niewykonywanych zobowiązań. Wobec tego każde niewykonanie zobowiązań powoduje powstanie po stronie dłużnika stanu niewypłacalności i to niezależnie od ich charakteru. Dla ogłoszenia upadłości nieistotne są przyczyny stanu niewypłacalności dłużnika.

18 Wyrok SN z II CSK 661/08 Wnioski o ogłoszenie upadłości lub otwarcie postępowania upadłościowego, które zostały zwrócone z powodu niezachowania warunków formalnych, nie wywołują skutków związanych z ich wniesieniem, co oznacza także skutki w postaci zachowania terminów do złożenia tych wniosków w związku z treścią art,. 299 § 2 KSH

19 wyrok SN z 2010-02-10 V CSK 234/09 Biuletyn SN 2010/7
Członek zarządu spółki z o.o. nie ponosi odpowiedzialności z art. 298 § 1 KH jeżeli wykaże, że wierzyciel spółki nie uzyskałby zaspokojenia swej wierzytelności względem spółki, nawet wtedy, gdyby we właściwym czasie wszczęto postępowanie upadłościowe lub układowe

20 wyrok SN z 2009-01-29 V CSK 498/07 Wspólnota 2009/7/45
Czynem niedozwolonym jest dopuszczenie do niewypłacalności firmy. Jeśli z powodu braku majątku spółki wierzyciele nie mogą ściągnąć swoich należności, to mogą wystąpić o spłatę do członków zarządu spółki

21 BRAK SZKODY WIERZYCIELA
prof. dr hab. Janusz A. Strzępka: Członek zarządu może bowiem zwolnić się od odpowiedzialności, gdy wykaże, że zaspokojenie wierzyciela przedstawiałoby się w identyczny sposób, choćby upadłość zgłoszono we właściwym terminie. Wbrew stanowisku skarżącego, nie wykazał on także i tej przesłanki egzoneracyjnej. Z ustaleń wynika bowiem, że gdyby upadłość została ogłoszona we właściwym czasie, to między innymi zaspokojenie wierzytelności powoda mogłoby nastąpić z nabytych przez spółkę ruchomości.

22 Brak winy członka zarządu
Np. choroba. Można też rozważać brak winy w przypadku gdyby brak informacji o konieczności ogłoszenia upadłości wynikał z podziału kompetencji.

23 Art. 586. PrUpN [Niezgłoszenie upadłości]
Kto, będąc członkiem zarządu spółki albo likwidatorem, nie zgłasza wniosku o upadłość spółki handlowej pomimo powstania warunków uzasadniających według przepisów upadłość spółki - podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku

24 Art. 373. PrUpN [Przyczyny orzeczenia zakazu]
1. Sąd może orzec pozbawienie na okres od trzech do dziesięciu lat prawa prowadzenia działalności gospodarczej na własny rachunek oraz pełnienia funkcji członka rady nadzorczej, reprezentanta lub pełnomocnika w spółce handlowej, przedsiębiorstwie państwowym, spółdzielni, fundacji lub stowarzyszeniu osoby, która ze swej winy: 1) będąc do tego zobowiązana z mocy ustawy, nie złożyła w terminie dwóch tygodni od dnia powstania podstawy do ogłoszenia upadłości wniosku o ogłoszenie upadłości albo

25 Art. 588. [Nabycie własnych akcji]
Kto, będąc członkiem zarządu albo likwidatorem, dopuszcza do nabycia przez spółkę handlową własnych udziałów lub akcji albo do brania ich w zastaw

26 1) nie składa sądowi rejestrowemu listy wspólników,
Art [Delikty członków zarządu] § 1. Kto, będąc członkiem zarządu spółki handlowej, wbrew obowiązkowi dopuszcza do tego, że zarząd: 1) nie składa sądowi rejestrowemu listy wspólników, 2) nie prowadzi księgi udziałów zgodnie z przepisami art. 188 § 1 albo nie prowadzi księgi akcyjnej zgodnie z przepisami art. 341 § 1, 3) nie zwołuje zgromadzenia wspólników albo walnego zgromadzenia, 4) odmawia wyjaśnień osobie powołanej do rewizji lub nie dopuszcza jej do pełnienia obowiązków, 5) nie przedstawia sądowi rejestrowemu wniosku o wyznaczenie biegłych rewidentów, 6) nie ogłasza wzmianki o złożeniu opinii przez biegłego rewidenta w sądzie rejestrowym zgodnie z przepisem art. 312 § 7 - podlega grzywnie do złotych. § 2. Kto, będąc członkiem zarządu, dopuszcza do tego, że spółka przez czas dłuższy niż trzy miesiące wbrew prawu lub umowie pozostaje bez rady nadzorczej w należytym składzie - podlega grzywnie w tej samej wysokości.