Tektonika płyt: główny proces geodynamiczny

Prezentacja na temat: "Tektonika płyt: główny proces geodynamiczny"— Zapis prezentacji:

1 Tektonika płyt: główny proces geodynamiczny
Konwekcja Tektonika płyt – idea Rodzaje granic płyt Strefy rozrostu -ryftu Subdukcja Strefy subdukcji wokół Pacyfiku Ruch płyty indyjskiej Powstawanie Tybetu Uskok transformujący Plamy gorąca Hawaje Spory i wątpliwości źródła:

2 Konwekcja : naturalny silnik
Konwekcja jest jednym z przykładów silnika cieplnego w którym energia cieplna zostaje zamieniona na energię ruchu materii. Konwekcję obserwujemy w atmosferze, wodzie i we wnętrzu Ziemi. Aby konwekcja mogła się pojawić musimy mieć ciecz ogrzewaną od dołu i chłodzoną od góry. Ponieważ ciepła materia ma mniejszą gęstość więc zgodnie z prawem wyporu unosi się do góry. Podobnie zimna ciecz opada w dół. Tworzy się w ten sposób zamknięty przepływ (tzw. komórka konwekcyjna). Ruch w dół chłodnej cieczy Ruch do góry gorącej cieczy

3 Przykłady konwekcji

4 Tektoniczne efekty konwekcji
Poniżej pokazano dwa typowe efekty prądów konwekcyjnych. Powyżej wznoszących prądów konwekcyjnych następuje rozerwanie skorupy i tworzy się rów tektoniczny lub znany z Ziemi tzw. rozrost dna oceanicznego (spreading) połączony z ruchem kontynentów. Nad prądami opadającymi obserwuje się ściskanie skorupy powodujące powstanie uskoków i nasunięć lub znanej na Ziemi tzw. subdukcji, czyli zagłębiania się skorupy w płaszczu. Na Ziemi spreading występuje w strefach grzbietów oceanicznych, zaś subdukcja w strefie rowów oceanicznych.

5 Skorupa ziemska pęka jak skorupka jajka

6 Płyty litosfery

7 Rodzaje granic płyt

8 Strefy trzęsień ziemi

9 Tektonika płyt

10 Strefy rozrostu dna oceanicznego

11 Grzbiety śródoceaniczne

12 Życie wokół strefy rozrostu

13 Islandia: ryft oceaniczny na lądzie

14 Islandia: wulkan

15 Vestmannaeyjar, Iceland

16 Kontynentalna strefa rozrostu

17 Wulkan Erta Ale i Oldoinyo Lengai we Wschodnioafrykańskim Rowie Tektonicznym

18 Subdukcja: zagłębianie się płyt w płaszczu Ziemi: 3 przypadki

19 Strefy subdukcji wokół Pacyfiku; tzw. pierścień ogniowy

20 Strefa subdukcji.

21 Andy

22 Ruch płyty indyjskiej .

23 Wypiętrzanie Tybetu i Himalajów wskutek subdukcji płyty indyjskiej pod eurazjatycką

24 Uskoki transformacyjne

25 Uskok Św. Andrzeja w Kalifornii

26 Uskok transformujący San Andreas: przykład ruchu równoległego płyt

27 Plamy gorąca

28 Dno Pacyfiku i ślady plam gorących

29 Fizyczny model plam gorących

30 Mauna Loa – wulkan na Hawajach

31 Hawaje zbudowane są z materii pochodzącej z dna ziemskiego płaszcza
Hawaje zbudowane są z materii pochodzącej z dna ziemskiego płaszcza. Na zdjęciu: lawa wypływająca z wulkanu Kilauea Fot. TONY CHENG AP TONY CHENG AP

32 Najważniejsze plamy gorące na Ziemi

33 Spory i wątpliwości Od prawie 100 lat geolodzy spierają się o to, co jest przyczyną ruchu kontynentów. Jedna z teorii mówi, że wnętrze Ziemi zachowuje się jak wrząca zupa, druga - że puchnie jak nadmuchiwany balon.

34 Teoria ekspansji Ziemi
Ruch kontynentów jest pozorny i wynika ze stopniowego powiększania się Ziemi. W miejscach pęknięć dochodzi do wylewów lawy, która zastyga, tworząc nową skorupę. Zjawisko subdukcji nie istnieje, choć skorupa oceaniczna ulega niszczeniu w wyniku pękania na wielkie bloki i tonięcia w rozgrzanym, rozrzedzonym płaszczu. Góry mogą powstawać w wyniku dostosowywania sztywnej skorupy kontynentalnej do malejącej krzywizny globu albo okresowego wypiętrzania niektórych rejonów skorupy kontynentalnej ponad strumieniami gorącej materii napływającej z głębi Ziemi.