Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej

Prezentacja na temat: "Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej"— Zapis prezentacji:

1 Interpretacja wyników równowagi kwasowo-zasadowej
Aleksandra Wierońska

2 Równowaga kwasowo- zasadowa
- stan utrzymania optymalnego stężenia jonów wodoru w przestrzeniach wewnątrzkomórkowych i zewnątrzkomórkowych ustroju  stężenie jonów wodorowych w przestrzeni wewnątrzkomórkowej wynosi 100 nmol/l (pH=7) stężenie jonów w przestrzeni zewnątrzkomórkowej wynosi nmol/l (pH=7,35-7,45) parametry RKZ oznaczane za pomocą gazometrii

3 Utrzymanie RKZ układy buforowe – bufory krwi i wewnątrzkomórkowe
regulacja oddechowa – wydalanie CO2 przez płuca regulacja metaboliczna – wydalanie nielotnych kwasów z moczem, resorbcja zwrotna HCO3-

4 Układy buforowe organizmu
kwas węglowy/wodorowęglan – zewnątrzkomórkowy fosforan jednozasadowy/fosforan dwuzasadowy – wewnątrzkomórkowy białczanowy – wewnątrzkomórkowy hemoglobinianowy - wewnątrzkomórkowy

5 Stosowane do kontroli wyników badania gazometrycznego.
Równanie Hendersona Stosowane do kontroli wyników badania gazometrycznego. Uproszczona wersja:

6 Pobranie krwi do badania RKZ
krew tętnicza (pełna) – duże naczynie np. tętnica promieniowa, udowa anaerobowe warunki pobrania pobranie do gazoszczelnej strzykawki z heparyną schłodzenie próbki i natychmiastowy transport do laboratorium

7 Wartości referencyjne dla parametrów RKZ
Parametr – krew tętnicza Zakres wartości referencyjnych pH 7,35-7,45 Stężenie jonów wodorowych 35-45 nmol/l pCO2 35-45 mm Hg pO2 mm Hg Wysycenie tlenem 94-98% Stężenie jonów wodorowęglanowych 22-28 mmol/l Nadmiar zasad (BE) 0+-2 mmol/l

8 BE – nadmiar zasad Jest to różnica między należnym, a aktualnym stężeniem zasad buforowych we krwi ( wyliczony nadmiar zasad lub niedobór zasad). Wartość BE nie zależy ani od pCO2, ani od stężenia hemoglobiny, natomiast zależy od wysycenia Hb tlenem, ponieważ utlenowana hemoglobina (HbO2) jest bardziej kwaśna od hemoglobiny odtlenowanej (Hb).

9 Podział zaburzeń RKZ kwasica oddechowa – wzrost pCO2 spowodowany upośledzoną eliminacja przez płuca zasadowica oddechowa – spadek pCO2 wskutek nadmiernej eliminacji przez płuca kwasica metaboliczna – spadek stężenia jonów HCO3- spowodowany utratą przez nerki, przewód pokarmowy lub nadmiernym wytwarzaniem kwasów zasadowica metaboliczna – wzrost stężenia jonów HCO3- spowodowany stratą kwasów

10 Zasady interpretacji wyników badania RKZ
Ocena wartości pH – kwasica czy zasadowica Określenie przyczyny prowadzącej do obserwowanej zmiany pH – metaboliczna czy oddechowa Mechanizm kompensacyjny – zaburzenie nie skompensowane, częściowo skompensowane lub skompensowane

11 Ocena pH krwi <7,35 pH krwi >7,45 7,35-7,45 kwasica zasadowica

12 Określenie przyczyny zaburzenia
Kwasica Zasadowica pCo2? HCO3-? pCO2 ? HCO3- ? metaboliczna oddechowa

13 Ocena kompensacji zaburzeń metabolicznych
kwasica pH zasadowica pH metaboliczna HCO3- metaboliczna HCO3- pCO2? wyrównana pCO2? niewyrównana częśćiowo wyrównana

14 Ocena kompensacji zaburzeń oddechowych
kwasica pH zasadowica pH oddechowa pCO2 oddechowa pCO2 HCO3-? wyrównana HCO3-? niewyrównana częściowo wyrównana

15 Przyczyny kwasic metabolicznych
1. Nadmierna synteza kwasów endogennych kwasica ketonowa – cukrzycowa, głodowa, u chorych z nadczynnością tarczycy, w zatruciach alkoholem kwasica mleczanowa – wstrząs, ciężkie niedotlenienie, leki 2. Upośledzone wydalanie kwasów kwasica nieorganiczna – kwasica mocznicowa, kwasica kanalikowa typ 1 i typ 4 3. Dominująca utrata zasad przez układ pokarmowy – biegunki, przetoki trzustkowe przez nerki – kwasica kanalikowa typ 2 4. Nadmierna podaż kwasów

16 Przyczyny zasadowic metabolicznych
1. Odpowiadające na chlorek sodu żołądkowo-jelitowe – wymioty, biegunka nadmierna podaż zasad – wodorowęglan sodu, mleczan sodu przyczyny nerkowe – leczenie diuretykami 2. Nie odpowiadające na chlorek sodu zawiązane z nadciśnieniem – pierwotny i wtórny hiperaldosteronizm, zespół Cushinga inne – utrata potasu i magnezu, odżywianie po głodzeniu

17 Przyczyny zasadowic oddechowych
zamierzona hiperwentylacja nadmierna wentylacja mechaniczna hiperwentylacja odruchowa – obniżona podatność tkanki płucnej, choroby ściany klatki piersiowej różne pobudzenia ośrodka oddechowego – korowe (ból, gorączka), zmiany miejscowe (urazy, nowotwory), leki i toksyny (salicylany), hipoksemia ( choroba wysokościowa) faza wychodzenia z kwasicy metabolicznej

18 Przyczyny kwasic oddechowych
1. Uszkodzenia funkcji ośrodka oddechowego zahamowanie ośrodka oddechowego – znieczulenie ogólne, narkotyki, ciżęka hipoksja choroby OUN – uraz, udar choroby neurologiczne – uszkodzenie rdzenia kręgowego, choroby neuronów ruchowych, neurotoksyny 2. Uszkodzenie funkcji oddechowych mechaniczne – miastenia gravis, miopatie, urazy klatki piersiowej, odma opłucnowa, wysięki do jamy opłucnej choroby płuc – ograniczenie ruchomości tkanki płucnej (zwłóknienie, obrzęk, nowotwór), niedrożność oskrzeli ( astma, rozedma)

19 Kliniczne komplikacje zaburzeń RKZ
1. Kwasica objawy mózgowe kurczliwość mięśnia serowego stęż. Ca zjonizowanego, K+ 2. Zasadowica stęż. K+ słabość mięśni poliuria polidypsja

20 Diagnostyka laboratoryjna zaburzeń mieszanych
określenie, które zaburzenie jest procesem przeważającym o rozpoznaniu decyduje badanie przedmiotowe i podmiotowe pacjenta badania laboratoryjne przydatne – kwasica metaboliczno-oddechowa, zasadowica metaboliczno-oddechowa

21 Przykłady zaburzeń RKZ
pH 7,19 pCO mm Hg HCO mmol/l BE -0,9 mmol/l

22 Przykłady zaburzeń RKZ
pH – kwasica pCO2 – oddechowa HCO3- bez zmian nie skompensowana

23 Przykłady zaburzeń RKZ
pH 7,51 pCO2 48 mm Hg HCO3- 37 mmol/l BE +8,8 mmol/l

24 Przykłady zaburzeń RKZ
pH – zasadowica HCO3 – metaboliczna pCO2 – częśćiowo skompensowana

25 Przykłady zaburzeń RKZ
pH 7,42 pCO2 27 mm Hg HCO3- 18 mmol/l BE -3,8 mmol/l

26 Przykłady zaburzeń RKZ
pH – zasadowica pCO2 – oddechowa HCO3- - skompensowana

27 Dziękuję za uWagę 