Chemia, a uzależnienia.

Prezentacja na temat: "Chemia, a uzależnienia."— Zapis prezentacji:

1 Chemia, a uzależnienia

2 Uzależnienie: Dokonuje się na dwóch płaszczyznach; fizycznej i psychicznej Światowa Organizacja Zdrowia definiuje uzależnienie jako "psychiczny, a niekiedy fizyczny stan wynikający z interakcji między żywym organizmem, a lekiem charakteryzujący się zmianami zachowania i innymi reakcjami, do których należy konieczność przyjmowania leku w sposób ciągły lub okresowy, w celu doświadczenia jego wpływu na psychikę, a niekiedy aby uniknąć przykrych objawów towarzyszących brakowi leku. Tolerancja może wystąpić, ale nie musi. Osoba może być uzależniona od więcej niż jednej substancji" Psychiczne: jest potrzebą, pragnieniem przyjmowania danej substancji. Często posiada ono charakter przymusu i jest najsilniejszym czynnikiem skłaniającym do powtórnego przyjmowania danej substancji. Fizyczne: jest wynikiem adaptacji ośrodkowego układu nerwowego do danej substancji. Nagłe "odstawienie" wywołuje zespół abstynencji, będącego grupą objawów o zmiennym przebiegu i nasileniu

3 Istnieją trzy główne typy uzależnień w naszym społeczeństwie:
Uzależnienie od alkoholu Uzależnienie od papierosów Uzależnienie od narkotyków (czyli środków psychoaktywnych)

4 Alkoholizm Alkoholizm jest nałogiem , a nie przyzwyczajeniem , ze wszystkimi cechami różniącymi nałóg od przyzwyczajenia , a zatem z występującą w nim bardzo dużą zależnością psychiczną , fizyczną , ostrymi objawami abstynencji oraz zjawiskiem tolerancji. W alkoholizmie występuje stała potrzeba przyjmowania alkoholu etylowego(C2H5OH)

5 _____________________________________________
ETANOL- drugi człon szeregu homologicznego alkoholi. Otrzymuje się go metodą biochemiczną w procesie fermentacji alkoholowej. C6H12O6(drożdże, 34-37*C) 2C2H5OH+2CO2 Używa się go w produkcji alkoholi, kosmetyków, leków i środków spożywczych. Jest to *ciecz lotna, *bezbarwna, ma *charakterystyczny zapach, *bardzo dobrze miesza się z wodą. *Odczyn ma obojętny, *ulega reakcji spalania, *ścina białko _____________________________________________ Alkohol występuje w różnych postaciach. Np.: Piwo Wódka Wino Itp./

6 Skutki spożywania alkoholu:
Alkohol bardzo szybko - ze względu na niewielki rozmiar cząsteczek - jest wchłaniany przez organizm, wywołując zmiany w samopoczuciu i nastroju, przez większość konsumentów odbierane jako przyjemne. Działanie alkoholu w organizmie zaczyna się już po kilku minutach od spożycia. Alkohol dostaje się do krwiobiegu, a za jego pośrednictwem do mózgu. Następnie zostaje przetransportowany do kory mózgowej, która przetwarza sygnały wpływające na zachowanie człowieka. Pojawiają się najpierw pozytywne odczucia w postaci beztroski, rozluźnienia, dobrego humoru a przytłumieniu ulegają negatywne emocje związane na przykład ze stresem. W miarę zwiększania się ilości alkoholu we krwi następuje głębsze jego wnikanie do mózgu. U niektórych osób objawia się to sennością, u innych powoduje wzmożenie agresji, wdawanie się w konflikty, bójki. W momencie, gdy pewien poziom alkoholu we krwi zostaje przekroczony i osiągnie punkt krytyczny, część mózgu odpowiedzialna za oddychanie i pracę serca przestaje prawidłowo funkcjonować. Dochodzi do nie odwracalnego, ostrego zatrucia organizmu, czego następstwem może być niewydolność krążeniowo-oddechowa i w konsekwencji zgon. Częste spożywanie alkoholu prowadzi do zmian chorobowych i uszkodzeń różnych części organizmu:

7 Społeczne skutki alkoholizmu:
Układu nerwowego Układu pokarmowego Układu krążenia Układu krwionośnego i oddechowego Układu odpornościowego Zaburzeń psychicznych Społeczne skutki alkoholizmu: Alkoholizm jest chorobą społeczną. Przynosi olbrzymie szkody całemu społeczeństwu. Wyraża się to ze wzroście przestępczości, w wypadkach przy pracy, wypadkach drogowych, zwiększonej liczbie zachorowań, w pobiciach. Jest on często przyczyną rozbicia rodzin gdzie na przykład młody człowiek nie znajduje właściwej atmosfery dla wzrastania i rozwoju.

8 Uzależnienie od papierosów
Skład i zasady działania W dymie tytoniowym znajduje się ponad 4000 różnych substancji, wiele o działaniu toksycznym, mutagennym (uszkadzającym DNA), teratogennym (uszkadzającym płód), kancerogennym (powodującym rozwój nowotworów). Substancje te znajdują się w dwóch frakcjach dymu: gazowej oraz cząsteczkowej zawieszonej w wodzie tworzącej tzw. ciała smołowate. Niektóre z nich działają jedynie miejscowo w jamie ustnej, drogach oddechowych podczas gdy inne po wchłonięciu do układu krążenia wywierają działanie na większość tkanek i organów człowieka. Do najważniejszych składników dymu tytoniowego należą:

9 nikotyna - alkaloid występujący w liściach i korzeniach tytoniu
nikotyna - alkaloid występujący w liściach i korzeniach tytoniu. Ciecz o temperaturze wrzenia 246°C, rozpuszczalna w wodzie i w alkoholu, wykazująca aktywność optyczną (lewoskrętna), na powietrzu brunatniejąca. Stosowana w medycynie, garbarstwie oraz jako składnik preparatów owadobójczych NC5H4-C4H7N-CH3 tlenek węgla - wiąże się z hemoglobiną krwinek czerwonych znacznie szybciej niż tlen, zmniejszając poziom tlenu w krwiobiegu, co może być szczególnie niebezpieczne dla osób z przewlekłą chorobą płuc lub serca. Jest to związek będący bezpośrednią przyczyną śmierci wielu osób w czasie pożarów. cyjanowodór - toksyczny gaz - był używany przez hitlerowców w komorach gazowych do masowego ludobójstwa. fenole - niszczą rzęski nabłonka wyściełającego oskrzela. Rzęski te oczyszczają wdychane przez człowieka powietrze i chronią drogi oddechowe przed przenikaniem przez ich ściany substancji i związków chemicznych oraz mikroorganizmów, np. wirusów. substancje smołowate (rakotwórcze) - dym tytoniowy inicjuje oraz pobudza rozwój nowotworów. Zawiera około 60 substancji rakotwórczych lub współrakotwórczych, które znajdują się zarówno w głównym strumieniu dymu jak i bocznym nierzadko w większym stężeniu, na który narażone są osoby nie palące Do najważniejszych należą:

10 Skutki i choroby związane z paleniem tytoniu
 nitrozaminy (np. N-nitrozonornikotyna) estry kwasów tłuszczowych metale ciężkie pierwiastki promieniotwórcze (np kadm, polon) węglowodory aromatyczne (np. benzopiren) ________________________________________________________ Skutki i choroby związane z paleniem tytoniu -Nowotwory złośliwe płuc -Nowotwory jamy ustnej, gardła, przełyku i krtani -Choroby układu krążenia -Choroby nienowotworowe układu oddechowego

11 Narkotyki Narkotyk to potoczne określenie niektórych substancji psychotropowych. Ze względu na potoczność tego słowa, różnice kulturowe, poglądy poszczególnych osób, stan prawny itp. nie ma jednoznacznej definicji, ale zwykle obejmuje ona: #wszystkie substancje psychotropowe, które aktualnie są nielegalne #substancje przyjmowane przez niektóre tylko grupy społeczne w celu czasowej zmiany nastroju, przy czym nie są to substancje powszechnie akceptowane w społeczeństwie

12 Rodzaje narkotyków: stymulanty (speedy) - substancje pobudzające fizycznie lub umysłowo, substancje o działaniu euforycznym lub zwiększające (czasowo) możliwości kondycyjne lub intelektualne, a także obniżające próg zahamowań - np. kokaina, amfetamina, kofeina; depresanty (głównie opiaty) - substancje znieczulające, uspokajające, otępiające - np. morfina, heroina, fentanyl, GHB , barbiturany; psychodeliki (halucynogeny) - substancje powodujące halucynacje, wywołujące złudzenia wzrokowe i słuchowe, uwydatniające wyobraźnię - np. grzyby halucynogenne, marihuana, niektóre zioła (np. bieluń, piołun), syntetyczne substancje

13 Alkaloidy Wiêkszość narkotyków należy do alkaloidów, czyli związków zasadopodobnych. Słowo alkaloid oznacza "przyjmujący postać zasady". Nazwa ta obejmuje dużą grupę zasadowych związków organicznych zawierających atom lub atomy azotu, zazwyczaj w pierścieniach heterocyklicznych. Alkaloidy wykazują często silne działanie fizjologiczne o szerokim spektrum, od stymulującego, poprzez narkotyczne, do toksycznego.

14 RODZAJE NARKOTYKÓW: Efedryna (1R,2S)-1-fenylo-1-hydroksy-2-N-metyloaminopropan Marihuana (Cannabis indica, C. sativa i C. ruderalis) Amfetamina (2RS)-1-fenylo-2-aminopropan Ekstaza Syntetyczna fenyloetyloamina Meskalina 3,4,5-trimetoksyfenyloetyloamina Metadon 4,4-difenylo-6-N, N-dimetyloamino-3-heptanon Skopolamina (hioscyna), ester skopiny i kwasu tropowego Kokaina 2(R)-metoksykarbonylo-3(S)-benzoiloksytropan Opium (morfina (10-15%), narkotyna (2-8%), kodeina (0.5-4%), papaweryna (0.5-1%), oraz tebaina (oko³o 0.4%)>) Morfina Heroina O,O'-diacetylomorfina

15 Amfetamina czyli syntetyczny analog efedryny - (RS) -dezoksynorefedryna lub (2RS)-1-fenylo-2-aminopropan jest w większości krajów uznana za narkotyk i jej produkcja, dystrybucja i zażywanie są zakazane. Jest zaliczana do tzw. środków psychostymulujących lub też psychoanaleptyków (związków cucących). Wzmaga napąd psychoruchowy, podwyższa aktywność życiową, usuwa zmęczenie fizyczne oraz psychiczne, wywołuje euforię. Amfetamina nasila aktywność neuronów noradrenergicznych i dopaminowych, wywiera wpływ zarówno na obwodowy, jak i ośrodkowy układ nerwowy. Ubocznymi objawami towarzyszącymi jej zażyciu są: suchość w jamie ustnej, zmiany ciśnienia tętniczego, wzmożone pocenie się, drgawki, bóle głowy, brak łaknienia, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, trudności w oddawaniu moczu, a po większych dawkach - silny niepokój, upośledzenie procesów myślowych, zaburzenia rytmu serca, drgawki, a w końcu śpiączka. Długotrwałe przyjmowanie amfetaminy wywołuje zmianę osobowości, osłabienie libido, impotencję i stany omamowo-urojeniowe

16 Kokaina 2(R)-metoksykarbonylo-3(S)-benzoiloksytropan jest głównym alkaloidem liści krzewu koka zwanego również krasnokrzewem pospolitym. Znanych jest około dwustu gatunków tych krzewów, ale liście tylko dwu z nich - Erythroxylon coca i E. Truxillense służą do pozyskiwania kokainy.

17 Skutki narkomanii Wywołują w psychice zmiany świadomości, deformują procesy psychiczne, wytwarzają złudzenia i omamy. Najczęstszymi powikłaniami są ostre i nawracające reakcje, które mają charakter psychozy z mocno zaznaczonym lękiem, urojeniami prześladowczymi, dezorientacją. W konsekwencji może to doprowadzić do samobójstwa. LSD wywołuje nudności, drżenie mięśni, senność, osłabienie, zawroty głowy. Psychicznie zaś wywołuje reakcje trudności w skupieniu uwagi, objawów depersonalizacji, zmniejszenia zdolności krytycznego osądu, poczucia zmiany kształtów i barw, omamów, zmian nastroju, euforii, lęku, paniki, poczucia obcości własnego ciała, złudzeń i wizji wzrokowych. Zażywanie psylycybiny prowadzi do rozkojarzenia procesów myślowych, zmiany nastroju, euforii i omamów, przedawkowanie do śmierci.

18 Skutkiem każdego uzależnienia jest wyniszczenie organizmu, a w wypadku przedawkowania- śmierć

19 Autorka pokazu slajdów:
Karolina Górny __________________ Źródła: -przypadkowe strony www (znalezione na wyszukiwarce -praca na temat narkotyków Aleksandra Kołodziejczyka Politechnika Gdańska Wydział Chemiczny