Informacja to nie igła w stogu siana… …jeśli dobrze opracowana.

Prezentacja na temat: "Informacja to nie igła w stogu siana… …jeśli dobrze opracowana."— Zapis prezentacji:

1

2 Informacja to nie igła w stogu siana… …jeśli dobrze opracowana

3 Trochę niezbędnej historii czyli kartkowe kartoteki zagadnieniowe

4 Od zawsze były w: układzie działowym z własną klasyfikacją przedmiotową nanoszoną ręcznie w obrębie działów opisy porządkowano chronologiczne a w ramach chronologii alfabetycznie poszukiwania ułatwiał kartkowy indeks działowy korzystanie odbywało się pod opieką bibliotekarza

5 Nadchodzi nowe czyli pierwsza elektroniczna baza bibliograficzna w programie ISIS

6 1996 rok - projekt o nazwie Bieżąca bibliografia edukacji wprowadzenie języka słów kluczowych 1998 rok – koniec współpracy i początek własnej bazy (48 tytułów) tylko artykuły z czasopism cztery indeksy (autor, tytuł artykułu, tytuł czasopisma, słowo kluczowe)

7 Rok 1999 Nowe idzie krok dalej i następuje…

8 udostępnienie bazy elektronicznej czytelnikom [224] poprawienie jakości pracy szybszy dostęp do informacji wzrost liczby udzielonych informacji wprowadzenie możliwości wydruku zestawień bibliograficznych [94]

9 Daty przełomowe styczeń 2002 rok – zamknięcie kartotek kartkowych rok 2003 – intensywna nauka jhp BN i przygotowanie do założenia nowej bazy ( m. in. stworzenie formularza do wprowadzania opisu z hasłem przedmiotowym i zdefiniowanie indeksu) styczeń 2004 rok –zamknięcie starej bazy (około 65 tysięcy rekordów)

10 Nowa baza zawiera opisy bibliograficzne artykułów ze 120 tytułów czasopism (głównie tych, których nie bibliografuje BN) posiada pięć indeksów (autor, tytuł artykułu, tytuł czasopisma, słowo kluczowe i hasło przedmiotowe)

11 Rok 2006 pożegnanie z ISIS-em zakup Promaxa przygotowanie bazy do konwersji udana konwersja bazy (12 tysięcy rekordów)

12 Typy dokumentów obecnie rejestrowanych w bazie artykuły z czasopism fragmenty prac zbiorowych recenzje wywiady

13 Jak opracowujemy informacje bibliografujemy z autopsji opracowujemy pod względem formalnym i rzeczowym stosujemy dwa języki informacyjno-wyszukiwawcze

14 Język swobodnych słów kluczowych Zalety: jedyny sposób szukania informacji na temat jeżeli brak innego języka informacyjno -wyszukiwawczego elastyczny zbliżony do języka naturalnego - ważne dla czytelników Wady: synonimy liczba pojedyncza i mnoga brak jednego obowiązującego powszechnie słownika

15 Słownik słów kluczowych w Promaxie

16 Rozwiązania pozwalające kontrolować zawartość słownika słów kluczowych

17 Własne wydruk zawartości słownika bez nazw własnych uporządkowane synonimy i liczba pojedyncza i mnoga spisane zasady nowo tworzone słowa kluczowe zapisywane wraz z początkiem tytułu artykułu i weryfikowane własne rozwiązania wynikające z pracy z czytelnikiem

18 Odwrócenia

19 Scalenie

20 Systemowe możliwość pobierania terminów ze słownika możliwość tworzenia pustych terminów na zapas minus - brak możliwości jednorazowego poprawiania dużej ilości rekordów (słownik nie jest relacyjny)

21 Język haseł przedmiotowych Biblioteki Narodowej

22 stosowany w kilkuset polskich bibliotekach (głównie publicznych i pedagogicznych) kontrolowany kartoteką wzorcową JHP BN narzucony odgórnie użytkownikom, zwalnia z odpowiedzialności za jego kontrolowanie dąży do dużej szczegółowości nie zawsze nadąża za rzeczywistością kartoteka jest frekwencyjna tzn. jest dokument – książka - jest hasło

23 Posługiwanie się JHP BN ustalanie przedmiotu głównego dokumentu lub przedmiotów równorzędnych oraz ujęcia przedmiotu stosowanie nieograniczonej liczby haseł stosowanie tematów ogólnych i jednostkowych (osobowych, geograficznych, korporatywnych, tytułowych). Tematy te możemy podzielić też na rzeczowe i formalne stosowanie określników: rzeczowych, geograficznych, chronologicznych i formalnych

24 Posługiwanie się JHP BN dostosowywanie stopnia szczegółowości opisu do charakteru zbiorów i potrzeb czytelników korzystanie z kartoteki wzorcowej JHP BN śledzenie na bieżąco zmian w JHP BN konsultowanie z Wydziałem Opracowania Zbiorów doskonalenie na co dzień swojej wiedzy na temat jhp BN (szkolenia wewnętrzne)

25 Dlaczego dwujęzyczność ? Ponieważ słabe i mocne strony języków nawzajem się uzupełniają niedostateczną elastyczność JHP BN i jego problemy z nadążaniem za potrzebą chwili możemy zminimalizować korzystając z języka słów kluczowych ograniczenia konstrukcyjne dotyczące słów kluczowych (zawierają mało informacji) zminimalizujemy korzystając z JHP BN, który umożliwia zaopatrzenie tematu w wiele określników w sytuacji pracy indywidualnej z czytelnikiem możemy wybrać ten z języków, który w danej chwili gwarantuje większą efektywność wyszukiwania informacji. WŁAŚNIE DLATEGO n iedostateczna elastyczność jhp o graniczenia konstrukcyjne słów kluczowych m ożliwość wyboru jednego z narzędzi

26 Z myślą o maturzystach

27 Opór materii…

28 Docieramy do scenariuszy zajęć

29

30

31 Lokalna Kartoteka Haseł Wzorcowych … to już standard

32 Dlaczego warto? ponieważ pozwala…

33 tworzyć hasła formalne i przedmiotowe

34 dzięki kreatorom wprowadzania danych

35 Kreator nazwy osobowej

36 Kreator hasła przedmiotowego

37 kontrolować poprawność i spójność języka informacyjno- wyszukiwawczego korzystać z indeksu formalnego i przedmiotowego pobierać potrzebne hasła i wiązać je relacjami z rekordem bibliograficznym

38 Nasza LKHW liczy 17.031 rekordów i ciągle się powiększa (statystyki pozwalają kontrolować ilość autoryzowanych i nieautoryzowanych rekordów kartoteki) stanowi podstawowe narzędzie pracy przy opracowaniu przedmiotowym jest na bieżąco aktualizowana i meliorowana, możliwe jest poprawianie globalne, zmiana w rekordzie wzorcowym powoduje zmiany we wszystkich podwiązanych do niego rekordach bibliograficznych

39 Nasza LKHW zwraca nakład pracy bo unikamy błędów (odsyłacze całkowite widoczne w indeksie przedmiotowym) pozwala na kontrolowanie poprawności zaklasyfikowania określników (ponieważ rekordy LKHW nie autoryzują się automatycznie wraz z autoryzacją rekordu bibliograficznego)

40 Trzeba kontrolować

41

42 Nasza LKHW umożliwia tworzenie relacji dzięki kreatorowi

43 Nasza LKHW umożliwia tworzenie relacji dzięki opcji Rozwiń do pól

44 Tak nas widzą… czyli ProWeb

45 Proweb czyli OPAC Promaxa pozwala na przeglądanie bazy bibliograficznej zarówno zarejestrowanym jak i anonimowym użytkownikom systemu wyszukiwanie za pomocą indeksów, słowników i zapamiętanych strategii tworzenie bibliografii roboczej przechowywanie zapamiętanych strategii zapisywanie pliku z danymi na dysku lokalnym lub wysyłanie go za pomocą poczty elektronicznej

46 Co może administrator bazy (nie bibliotekarz systemowy) definiować samodzielnie indeksy nadawać uprawnienia operatorom i analizować ich aktywność analizować statystykę bazy generować licznik odwiedzin widoczny na stronie on-line generować raporty wykorzystania indeksów kasować rekordy tymczasowe

47 Nasze indeksy

48 Statystyka wykorzystania indeksów

49 Statystyka bazy danych

50 Informacje - "txt/bb_info.htm - informacje o bibliotece i udostępnianych bazach danychInformacje Inne instalacje txt/bb_links.htm - połączenie z systemem w innych miejscach WWW (linki)Inne instalacje Bibliotekarz/użytkownik Proweba powinien zadbać o wypełnienie treścią plików:

51

52 Przed Promaxem i ProWebem brakowało możliwości: rejestrowania różnych typów dokumentów autoryzacji danych kontrolowania jhp (LKHW) monitorowania stopnia wykorzystania bazy (licznik) generowania indeksów i analizy stopnia ich wykorzystania udostępnienia bazy on-line efektywnego wyszukiwania zapisu wyniku wyszukiwania

53 I byłoby zupełnie dobrze, gdyby nie... brak w haśle przedmiotowym w PROWEB myślników rozdzielających temat od określników brak nazw ikonek : zaznacz, odznacz, zapisz, wyślij pocztą podczas korzystania z przeglądarki Mozilla wyświetlanie się fragmentu kodu HTML tzw. twardej spacji przy korzystaniu z odsyłaczy całkowitych w KHW brak możliwości wyszukiwania po początku

54 Dziękujemy za uwagę