mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010

mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010
Zmiany w normie PN-EN dla klejów do płytek oraz typowe błędy przy wykorzystaniu norm serii EN oraz EN oraz błędne oznakowanie oraz interpretacja wyników badań. mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów
PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska DEFINICJE Zaprawa murarska według projektu: Zaprawa, której skład i metoda wytwarzania zostały wskazane przez producenta w celu osiągnięcia wymaganych właściwości (podejście ze względu na własności użytkowe) Zaprawa murarska według przepisu Zaprawa wykonana według wcześniej określonej receptury, której właściwości wynikają z ustalonych proporcji składników (podejście ze względu na recepturę) Orientacyjne składy zapraw cementowych i cementowo wapiennych podaje wycofana ze zbioru PKN PN-90/B14501: 1990 Zaprawy budowlane zwykłe Zaprawa murarska ogólnego przeznaczenia (G), dla której nie określa się szczególnych właściwości (Pkt ) Zaprawa murarska do cienkich spoin (T), według projektu (Pkt ) Zaprawa murarska lekka (L), według projektu (Pkt ) Błędna analiza normy przez producentów zapraw murarskich i deklaracja zapraw według projektu do typu zapraw według przepisu.

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Proporcje składników, % (dotyczy tylko zapraw według przepisu) wartość deklarowana przez producenta proporcji wszystkich składników: objętościowo lub masowo Zawartość chlorków, % (dotyczy zapraw przeznaczonych do murów zbrojonych) wartość deklarowana, zaleca się jednak aby zawartość chlorków nie przekraczała 0,1% Cl suchej masy zaprawy. Konsystencja, mm wg PN EN wymagana jest wartość rozpływu według Tablicy 2, PN EN , w zależności od gęstości objętościowej świeżej zaprawy. Dla zaprawy powyżej 1200 kg/m³ wartość rozpływu wynosi 175 ± 10 wg wycofanej PN-90/B14501 określa się konsystencję stożkiem dla konkretnego zastosowania zaprawy. wg PN-B-10104: 2005 „Wymagania dotyczące zapraw murarskich ogólnego przeznaczenia. Zaprawy o określonym składzie materiałowym, wytwarzane na miejscu budowy” również nawiązuje do badania konsystencji jak powyżej

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Czas zachowania właściwości roboczych, min wartość deklarowana brak minimalnego czasu w normie, co jest ważne dla wykonawcy, gdyż zaprawa powinna być zużyta w czasie nie dłuższym niż czas deklarowany przez producenta na opakowaniu. PN-B określa metodę badawczą taką jak PN EN 998-2, jak mówi również o czasie nie krótszym niż: 2h dla zapraw cementowych 5h dla zapraw cementowo wapiennych 8h dla zapraw wapiennych. Zawartość powietrza, % brak wymagań granicznych w normie. PN-B określa wartość dla zapraw bez dodatków napowietrzających max 10% dla zapraw od M 0,25 do M 5 i 13% dla zapraw od M10 Duża zawartość powietrza w zaprawie powoduje spadek wytrzymałości oraz trwałości zaprawy.

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Wytrzymałość na ściskanie, N/mm² wartość deklarowana kategorii lub wartości dotyczy zapraw wg projektu, powinno się jednak deklarować w każdym przypadku gdyż jest to materiał konstrukcyjny i parametr ten wpływa na bezpieczeństwo w miejscu wbudowania materiału. Producenci w większości przypadków podają klasę zaprawy lub jej wytrzymałość na ściskanie. Deklarując klasę zaprawy lub jej wytrzymałość po wykonaniu badań typu należy pamiętać o zapasie %, aby mieć pewność że każda partia produkcyjna spełni deklarowane wymagania. Producent powinien deklarować również czy zawartość wapna powietrznego wynosi do, czy powyżej 50% całkowitej masy spoiwa. PN-B 10104: 2005 podaje odpowiednie klasy i wytrzymałości na ściskanie, oraz wytrzymałość na zginanie w zależności od klasy.

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Wytrzymałość spoiny (tylko dla zapraw według projektu, przeznaczonych do stosowania w elementach budynku podlegających wymaganiom konstrukcyjnym wartość deklarowana początkowej wytrzymałości na ścinanie, N/mm² na podstawie badań wartość tabelaryczna - Załącznik C PN EN 998-2 W punkcie powyższej normy widnieje zapis UWAGA 1 który mówi, iż wytrzymałość na ścinanie zależy od zaprawy, elementu murowego, wilgotności i jakości wykonania, natomiast wartość tabelaryczna bierze pod uwagę podział dla zapraw ogólnego stosowania i zapraw lekkich oraz dla zapraw cienkospoinowych. Absorpcja wody, kg/(m²· min0,5) wartość deklarowana, brak wartości maksymalnych. W normie PN-85/B są zawarte maksymalne wartości nasiąkliwości, %. Również PN-B nawiązuje do powyższej normy podając nasiąkliwość nie większą niż…, dla różnych rodzajów i marek zapraw

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Przepuszczalność pary wodnej, μ wartość deklarowana, tabelaryczna wg Tablicy A. 12 PN EN 1745 współczynnika dyfuzji paty wodnej zaprawy. Gęstość objętościowa zaprawy w stanie suchym, kg/m³ wartość deklarowana, jedynie dla zaprawy lekkiej nie więcej niż 1300 Powinno podawać się dokładną wartość, ponieważ ma ona wpływ na wytrzymałość konstrukcji oraz wymagania cieplne konstrukcji. Współczynnik przewodzenia ciepła, W/m·∙ K wartość deklarowana, tabelaryczna wg Tablicy A. 12 PN EN 1745 Wartość ta powinna zawsze być podawana ze względu na bezbłędne oszacowanie izolacyjności cieplnej muru.

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Trwałość wartość deklarowana, jaka jest wymagana. Norma mówi iż do czasu ustalenia metody badania w EN odporność na zamrażanie i odmrażanie powinna być oceniana i deklarowana na podstawie uznanych przepisów w miejscu przewidzianego stosowania zaprawy. Ze względu na powyższy zapis producenci zapraw budowlanych deklarują trwałość wg PN-90/B-14501, tj: spadek wytrzymałości na zginanie i ubytek masy zaprawy, % PN-B wymaga po przeprowadzeniu cykli zamrażania i odmrażania wg powyższej normy, dodatkowo określenia spadku wytrzymałości na ściskanie, który jest nie większy niż 10% w przypadku zapraw cementowych i 20% w przypadku zapraw cementowo wapiennych. Producenci chemii budowlanej powinni rozważyć wymagania tej normy, gdyż wytrzymałość na ściskanie jest głównym parametrem wytrzymałości w PN EN 998-2, określenie trwałości tylko wg PN-90/B też jest prawidłowe.

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska WYMAGANIA NORMY Reakcja na ogień, Euroklasa Jeśli w zaprawie znajduje się poniżej 1% materiałów organicznych producent może deklarować klasę A1, bez konieczności badania. Przy większej zawartości zaprawy powinny być klasyfikowane zgodnie z PN EN 13501: 2008. Uziarnienie wartość deklarowana Tylko dla zapraw cienkospoinowych – maksymalny wymiar ziaren kruszywa nie większy niż 2 mm. Czas korekty Tylko dla zapraw cienkospoinowych – waży parametr dla wykonawców, jak długo można zmieniać położenie danego elementu. Elementy murowe gdzie stosowane są powyższe zaprawy bardzo chłoną wodę, dlatego ważne jest utrzymanie czasu korekty powyżej 7 minut.

PN-EN 998-2: 2004/Ap1: 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa murarska OMÓWIENIE DEKLAROWANYCH WARTOŚCI NA KONKRETNYCH PRZYKŁADACH

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów
PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska WYMAGANIA NORMY Konsystencja, mm wg PN EN wymagana jest wartość rozpływu według Tablicy 2, PN EN , w zależności od gęstości objętościowej świeżej zaprawy. Czas zachowania właściwości roboczych, min wartość deklarowana, brak minimalnego czasu w normie. Zawartość powietrza, % wartość deklarowana, brak wymagań granicznych w normie. Dla zapraw tynkarskich, w których znajdują się kruszywa porowate, może być określana metodą alternatywną, na podstawie gęstości objętościowej świeżej zaprawy.

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska WYMAGANIA NORMY Wytrzymałość na ściskanie, N/mm² wartość deklarowana kategorii i wartości wg Tablicy 1, PN EN 998-1 Wartości w poszczególnych kategoriach pokrywają się, np.: CS II posiada wartości od 1,5 do 5,0 N/mm² a CS III od 3,5 do 7,5 N/mm². W przypadku uzyskania wyniku wytrzymałości na ściskanie we wstępnych badaniach typu np.: 3,8 N/mm² należy podać kategorię niższą. Przyczepność, N/mm² wartość deklarowana, producent powinien zadeklarować minimalną wartość przyczepności oraz symbol modelu pęknięcia FP. Przyczepność po cyklach zamrażania i odmrażania, N/mm² wartość deklarowana, tylko dla zapraw OC - tynki jednowarstwowe oraz symbol modelu pęknięcia FP. Wartość powinna dotyczyć wszystkich zapraw tynkarskich narażonych na działanie niskich temperatur.

wartość deklarowana, kategorii i wartości wg Tablicy 1, PN EN 998-1
PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska WYMAGANIA NORMY Absorpcja wody, kg/(m2xmin0,5) wartość deklarowana, kategorii i wartości wg Tablicy 1, PN EN 998-1 Kategoria W0 - nie określona, tzn. że może być dowolna. Powinno zawsze podawać się wartość absorpcji wody w zaprawie, gdyż ma ona ogromne znaczenie zwłaszcza w przypadku materiałów zewnętrznych chroniących ściany budynków przed wnikaniem wilgoci w ściany budynku. Jednostką absorpcji wody dla wszystkich zapraw, poza renowacyjną jest kg/(m2xmin0,5), natomiast jednostką dla zapraw przeznaczonych do renowacji jest kg/m². Różnią się również równania do obliczeń tych wartości. Skąd wiemy że zaprawa spełnia wymagania zaprawy renowacyjnej? Gdy penetracja wody po badaniu absorpcji wynosi poniżej 5 mm i współczynnik przepuszczalności pary wodnej poniżej 15 kg/m²∙s ∙Pa. Penetracja wody po badaniu absorpcji spowodowanej podciąganiem kapilarnym, mm (tylko dla zapraw renowacyjnych) Parametr powinien być wymagany dla wszystkich rodzajów zapraw.

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska WYMAGANIA NORMY Przepuszczalność wody badana na odpowiednim podłożu po wymaganych cyklach zamrażania i odmrażania, ml/cm² po 48 godzinach (tylko dla zapraw OC - tynków jednowarstwowych) W normie podano tylko jedno wymaganie poniżej 1 ml/cm2 po 48 h, niezależnie od podłoża. Natomiast metoda badania przewiduje dwa różne podłoża, reprezentujące najbardziej niekorzystne warunki wynikające z zakresu stosowania określonego przez producenta. Pierwsze podłoże to płyta betonowa, drugie lekki element murowy np. beton komórkowy. Współczynnik przewodzenia ciepła, W/m·∙ K wartość tabelaryczna Wartość ta powinna być zawsze deklarowana w przypadku zapraw przeznaczonych dostosowania w elementach budynku podlegających wymaganiom cieplnym budynku.

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska WYMAGANIA NORMY Przepuszczalność pary wodnej, μ wartość deklarowana, dla wszystkich rodzajów zapraw poza zaprawą renowacyjną oraz izolującą cieplnie. Można było dla uproszczenia podawać wartość tabelaryczną tak jak to jest w przypadku zaprawy murarskiej. Jednak tutaj jest konieczność badania. Norma PN EN wymaga przeprowadzenia badania dla dwóch roztworów: KNO3, który zapewnia wilgotność względną powietrza 93,2 % w temp. 20 st. C, oraz LiCl, który zapewnia wilgotność względną powietrza 12,4 % w temp. 20 st. C. Wynikiem są dwa współczynniki. Norma podaje w swoich wymaganiach dla zaprawy renowacyjnej oraz izolującej cieplnie poniżej 15. Można się domyślić więc że chodzi o obydwa przypadki. Część producentów chemii budowlanej w swoich deklaracjach podaje jednak wartości tabelaryczne. Reakcja na ogień, Euroklasa Jeśli w zaprawie znajduje się poniżej 1% materiałów organicznych producent może deklarować klasę A1, bez konieczności badania. Przy większej zawartości zaprawy powinny być klasyfikowane zgodnie z PN EN 13501: 2008.

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska WYMAGANIA NORMY Trwałość wartość deklarowana, jak w punkcie PN EN 998-1 Punkt normy mówi: zaprawa tynkarska jednowarstwowa: odporność na zamrażanie i odmrażanie powinna być oceniana na podstawie badania przyczepności i przepuszczalności wody po wymaganych cyklach sezonowania, wszystkie zaprawy tynkarskie z wyjątkiem jednowarstwowych: do czasu ustalenia metody badania w EN, odporność na zamrażanie i odmrażanie powinna być oceniana i deklarowana na podstawie uznanych przepisów w miejscu przewidzianego stosowania zaprawy. Tylko tynki jednowarstwowe mają wymaganie badania przepuszczalności wody i na odpowiednim podłożu po wymaganych cyklach zamrażania i odmrażania – wartość ta mogłaby być traktowana jako wskaźnik trwałości dla wszystkich zapraw tynkarskich i mogłaby być porównywana z wartością przyczepności przed badaniem odporności na zamrażanie i odmrażanie. Ze względu na zapis dotyczący miejsca zastosowania producenci deklarują trwałość wg PN-90/B-14501, tak jak w przypadku zaprawy murarskiej: spadek wytrzymałości na zginanie i ubytek masy zaprawy,%.

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska OMÓWIENIE DEKLAROWANYCH WARTOŚCI NA KONKRETNYCH PRZYKŁADACH Deklarowane cechy techniczne typu wyrobu budowlanego: Czas zachowania właściwości roboczych ≥ 120 min. Wytrzymałość na ściskanie CS IV (≥ 6,0 N/mm2) Przyczepność do podłoża symbol modelu pęknięcia ≥ 0,20 N/mm2 - FP:A Absorpcja wody W2 ≤ 0,20 kg/(m² * min0,5) Przepuszczalność pary wodnej – współczynnik dyfuzji pary wodnej μ ≤ 65 Współczynnik przewodzenia ciepła (wartość przyjęta bez badań) P = 50% λ10,dry = 0,83 W/m*K P = 90% λ10,dry = 0,93 W/m*K Trwałość – mrozoodporność – ubytek masy 0% Trwałość – mrozoodporność – spadek wytrzymałości na zginanie < 30% Klasa reakcji na ogień A1 Gęstość brutto w stanie suchym 1700 – 1900 kg/m3

Lp. Właściwości Wymagania
PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska OMÓWIENIE DEKLAROWANYCH WARTOŚCI NA KONKRETNYCH PRZYKŁADACH Lp. Właściwości Wymagania 1 Gęstość brutto w stanie suchym (kg/m3) 2 Wytrzymałość na ściskanie CS II 3 Przyczepność ≥ 0,15 N/mm2 FP: A/B 4 Absorpcja wody W0 5 Współczynnik przepuszczalności pary wodnej (μ) ≤ 25 6 Współczynnik przewodzenia ciepła (W/m*K) ≤ 0,47 P=50% ≤ 0,54 P=90% 7 Reakcja na ogień Klasa A1 8 Trwałość NPD UWAGA! Zaznaczam, iż jest to zaprawa tynkarska do wewnątrz i na zewnątrz !!!

PN-EN 998-1: 2004 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska OMÓWIENIE DEKLAROWANYCH WARTOŚCI NA KONKRETNYCH PRZYKŁADACH

PN-EN 998-1: 2004 i PN-EN 998-2: 2004/Ap1 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska i Zaprawa murarska

PN-EN 998-1: 2004 i PN-EN 998-2: 2004/Ap1 2008 Wymagania dotyczące zapraw do murów. Zaprawa tynkarska i Zaprawa murarska Bogata oferta gotowych zapraw murarskich i tynkarskich, złożony ich skład, kontrola jakości przy produkcji, doradztwo techniczne oraz dokładny opis zastosowania i użycia na opakowaniu zapewniają odpowiednie dobranie produktu do podłoża, równomierną strukturę wierzchnią, estetykę i niezmienne parametry przez wiele lat. Zaprawy tynkarskie wykonywane w betoniarce na placu budowy powoli przejdą do historii, gdyż nie gwarantują stałej jakości, dlatego w ostatnich latach inwestorzy i wykonawcy coraz częściej kupują gotowe mieszanki, co daje gwarancję nabycia zaprawy o stałej, wysokiej jakości, wielokrotnie sprawdzanej w trakcie produkcji. Oferta producentów gotowych zapraw budowlanych jest bardzo różnorodna i szeroka, począwszy od tradycyjnych cementowo-wapiennych, poprzez wapienne, gipsowe, ciepłochronne, lekkie, drobno i grubo ziarniste, do stosowania wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń, które w większości przypadków mogą być nakładane maszynowo jak również ręcznie. Jak można zauważyć rodzajów i podziałów zapraw jest bardzo wiele, a każda ma inne parametry i jest przeznaczona do konkretnych przypadków. Czasem warto pomyśleć więc o wykonawcach i sprawdzić dodatkowe parametry w swoich zaprawach, aby właściwe opisać opakowanie z wyrobem. Do wykonania prezentacji wykorzystano między innymi artykuły: „Wymagania norm na zaprawy murarskie”, oraz „Zaprawy tynkarskie do murów” - Materiały Budowlane numer 4 i dr inż. Roman Jarmontowicz ITB

EFEKT-Katarzyna Walusiak LABORATORIUM CHEMII BUDOWLANEJ
Dziękuję za uwagę Dane kontaktowe: EFEKT-Katarzyna Walusiak LABORATORIUM CHEMII BUDOWLANEJ tel 423

mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres

Wejść

Zaloguj się poprzez sieć społeczną:

mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010

Podobne prezentacje

Prezentacja na temat: "mgr inż. Katarzyna Walusiak listopad 2010"— Zapis prezentacji:

Podobne prezentacje

О projekcie

Zwrotny adres