Akcje Szarych Szeregów

Prezentacja na temat: "Akcje Szarych Szeregów"— Zapis prezentacji:

1 Akcje Szarych Szeregów

2 Grupy Szturmowe W akcjach bojowych i dywersyjnych brali udział harcerze w wieku powyżej 18 lat należący do Grup Szturmowych. Harcerze i harcerki biorący w nich udział narażali swoje życie dla dobra Ojczyzny i Polaków. Wiele akcji podejmowanych przez GS zakończyło się sukcesem, ale były też takie, z których nie wszyscy wracali.

3 Akcje zbrojne Szare Szeregi podejmowały różnego rodzaju akcje zbrojne mające na celu szkodzenie okupantowi. Były to m.in. wysadzanie torów i pociągów w celu niszczenia transportów broni i zapasów wroga, odbijanie więźniów z rąk Niemców, likwidacja zbrodniarzy niemieckich nękających ludność cywilną i organizacje podziemne, czy też likwidacja posterunków wroga.

4 Akcja Wieniec Październik 1942r. przyniósł mieszkańcom Warszawy zupełnie zaskakujące wydarzenie: w nocy z 7 na 8 października w kilku miejscach na peryferiach stolicy zdetonowano potężne ładunki wybuchowe, wysadzając tory i pociągi na warszawskim węźle kolejowym. Była to akcja ochrzczona przez jej organizatorów kryptonimem "Wieniec".

5 Akcja pod Arsenałem Jan Bytnar pseudonim Rudy
W nocy 23 marca 1943 r. Janek Bytnar i jego ojciec zostają aresztowani przez gestapo. Niemcy przeszukujący jego mieszkanie nabierają przeświadczenia o jego działalności antyniemieckiej.

6 Na Pawiaku Więzienie na Pawiaku
Rudy zostaje przewieziony do więzienia na Pawiaku, a następnie do siedziby Gestapo przy Alei Szucha. Tam Rudy jest kaleczony i bity do nieprzytomności. Mimo to Janek zachowuje milczenie i nie wydaje swoich przyjaciół. (pokój przesłuchań)

7 Decyzja o odbiciu Rudego
      Tadeusz Zawadzki ps. Zośka – przyjaciel i dowódca Rudego dokłada wszelkich starań, aby dowództwo zgodziło się uwolnić Janka. Choć dotychczas nie praktykowano "odbijania więźniów", dla Rudego postanowiona zrobić wyjątek.  

8 Uwolnienie Rudego Budynek Arsenału
Budynek Arsenału Pierwsza zaplanowana akcja nie dochodzi do skutku. Po dwóch dniach, 26 marca 1943 r., odbicia dokonuje oddział Zośki, dowódcą jest komendant chorągwi Szarych Szeregów –Stanisław Broniewski - Orsza. Najpierw unieszkodliwieni zostają niemieccy funkcjonariusze znajdujący się w pobliżu miejsca akcji. W pobliżu budynku Arsenału samochód, w którym przewożony był Rudy i inni więźniowie zaatakowano płonącymi butelkami z benzyną. Dochodzi do gwałtownej wymiany strzałów miedzy gestapowcami znajdującymi się w szoferce a oddziałem Grup Szturmowych. Samochód z więźniami ostatecznie zostaje zdobyty, ze środka wybiegają uwolnieni ludzie. Rudy jest wolny, ale jest tak skatowany, że sam nie może się poruszać. Przyjaciele przenoszą go do swojego samochodu i odjeżdżają. Podczas akcji ranny zostaje Aleksy Dawidowski „Alek”, Tadeusz Krzyżewicz "Bruzdygan", a "Hubert" (Hubert Lenk) zostaje zatrzymany i oddany w ręce gestapo.

9 Na ratunek za późno     Radość z odbicia przyjaciela była ogromna, niestety Rudy przeżył na wolność jeszcze kilka dni, po czym zmarł od obrażeń zadanych mu podczas przesłuchania przez gestapowców. Tego samego dnia, , umiera też jego serdeczny przyjaciel Aleksy Dawidowski, postrzelony podczas akcji.   Pochowani są we wspólnym grobie na warszawskich Powązkach.   Jeszcze jedną ofiarą akcji jest „Buzdygan" , czyli Tadeusz Krzyżewicz również postrzelony, przy próbie uwolnienia więźniów pod Arsenałem.

10 Znaczenie akcji i jej skutki
Akcja uwolnienia Rudego nie miała wielkiego znaczenia militarnego, natomiast miała ogromne znaczenie propagandowe i psychologiczne. Niespodziewany i skuteczny atak dodał otuchy mieszkańcom miasta, natomiast Niemcy stracili poczucie bezpieczeństwa. Konsekwencją akcji pod Arsenałem były kolejne uderzenia warszawskich GS-ów. Tym razem celem ataku byli gestapowcy przesłuchujący "Heńka" i "Rudego”: 6 V 1943r. zespół pod dowództwem "Zośki" przeprowadził akcję SCHULTZ - był to zamach na SS-Oberscharführera Herberta Schultza, funkcjonariusza Gestapo, który w pokoju 228 przy al. Szucha przesłuchiwał "Rudego". 22 V 1943r. wykonano kolejne uderzenie: LANGE. Tym razem kule dosięgły kolejnego oprawcę "Rudego”.

11 Likwidacja zbrodniarzy hitlerowskich- akcja Główki.
Kutchera –kat Warszawy – zginął 25 IX 1943r. Franz Bürkl, sadystyczny morderca więźniów na Pawiaku- zginął 7 IX 1943r. Ernst Weffels - zaliczany do zespołu najgorszych funkcjonariuszy Pawiaka - zabity 1 X 1943r. Próba likwidacji groźnego agenta Gestapo Alfreda Milke , dnia 5 X 1943r. Anton Hergl, niemiecki zarządca drukarń w dystryktach lubelskim i warszawskim , zginął 10 XII 1943 r. Likwidacja Władysława Myrcha, Volksdeutsch, współpracownika Antona Hergla, w dniu 15 XII 1943r. Likwidacja Emila Brauna, który opracował plan wysiedlenia całej ludności Warszawy, dnia 13 XII 1943r. Próba likwidacji szefa Gestapo na dystrykt warszawski - Watera Stamma , dnia 6 V 1944r.

12 Akcja Celestynów Budynek stacji w Celestynowie
Akcja uwolnienia więźniów - Celestynów Akcja miała miejsce w nocy z 19 na 20 maja 1943 r. Opanowano stację kolejową, odcięto łączność telefoniczną, w tym samym czasie inny patrol opanował parowóz i sterroryzował jego obsługę. Główna grupa harcerzy z Grup Szturmowych zaatakowała gestapowców ochraniających dołączoną do pociągu więźniarkę. Efektem tych działań było uwolnienie 49 więźniów, których bezpiecznie ewakuowano. Zginęło także pilnujących ich 4 gestapowców.

13 Akcja Czarnocin   Most w Czarnocinie Akcja Czarnocin to kolejna akcja GS mająca na celu utrudnienie komunikacji kolejowej. Dywersanci mieli wysadzić most kolejowy w Czarnocinie podczas przejazdu pociągu zmierzającego na front wschodni. Akcją dowodził Zośka. Jednak nieszczęśliwy splot wypadków sprawił, że przyjeżdża spóźniony i chłopcy nie zdążają wysadzić pociągu. Dodatkowo ładunki podłożone pod mostem były za słabe i nie wysadziły mostu, tylko go uszkodziły. Mimo to Niemcy nie mogli korzystać z tego przejazdu przez dłuższy czas. Akcja okazała się bardzo pechowa, bo podczas odwrotu stracono trzech harcerzy : Feliksa Pendelskiego ps. "Felek", Andrzeja Zawadowskiego ps. "Gruby" i Ryszarda Wesołego ps. "Rysiek". Cała trójka była już doświadczona, więc ich strata była szczególnie bolesna dla struktur GS.  

14 Akcja pod Sieczychami W nocy z 20 na 21 sierpnia 1943 r., oddział GS dowodzony przez Andrzeja Romockiego ps.„Morro", zgromadzony w lesie koło jednej z gajówek Nadleśnictwa Wyszków, przemaszerował do Sieczych. Na samą strażnicę uderzono o świcie z czterech stron równocześnie, zarazem szturmując budynek szkoły, gdzie nocowała część załogi. Strażnica została zdobyta i zniszczona, licząca prawdopodobnie ok. 10 ludzi załoga zginęła lub ratowała się ucieczką. Po stronie polskiej był tylko jeden zabity – Tadeusz Zawadzki – Zośka. We wtorek, 24 VIII 1943, na Wojskowych Powązkach odbył się pogrzeb "Zośki". Tego samego dnia na odprawie Komendy warszawskich GS zreorganizowano warszawskie Grupy Szturmowe. Nadano im strukturę batalionu. Tak powstał batalion "Zośka".

15 Dziękujemy Źródła: http://pl.wikipedia.org/wiki/Akcja_Główki