Emocjonalność kobiet dr Agnieszka Samochowiec

Prezentacja na temat: "Emocjonalność kobiet dr Agnieszka Samochowiec"— Zapis prezentacji:

1 Emocjonalność kobiet dr Agnieszka Samochowiec
MSKP Uniwersytet Szczeciński Katedra i Klinika Psychiatrii PUM w Szczecinie

2 Czym jest emocjonalność kobiety
Nastrój

3 Stereotyp kobiecości:
Wrażliwość i uczucia Intuicja i uogólnianie Uległość i miękkość Pasywność i kooperacja Chęć bycia poznaną Partnerstwo i jedność Intymność i akceptacja Stereotyp kobiecości:

4 Realne wymagania w życiowych rolach:
Aktywność i rywalizacja Odporność i rozumowanie Wola i stanowczość Analiza i sztywność Umiejętność poznania Dystans i samokontrola emocji

5 Kobiety widzą, słyszą i odczuwają więcej Znaczy to dla nich coś innego niż dla mężczyzn John Gray – „Kobiety są z Wenus, mężczyźni są z Marsa”

6 Kobiety i mężczyźni nie śmieją się z tych samych rzeczy i inne rzeczy ich denerwują A. Moir, D. Jessel „Płeć mózgu”

7 Ten zastosowawszy się do sugestii, umył żonie samochód…
Znany psychoterapeuta pewnej pary małżeńskiej w sytuacji kryzysowej zalecił, by mąż okazał więcej czułości i uczucia partnerce… Ten zastosowawszy się do sugestii, umył żonie samochód…

8 mózg kobiety, jej umysł nie jest skonstruowany w taki sposób, by trzymać seks i inne emocje w odrębnej „przegródce mentalnej” model męskiego mózgu wygląda tak, jak gdyby zawierał specjalną szafkę katalogową na np. seks, całkowicie oddzieloną od emocji

9 Zaburzenia nastroju typowe dla kobiet
Zaburzenia przedmiesiączkowe Depresje okresu ciąży i poporodowe Zaburzenia nastroju związane z menopauzą

10 Przedmiesiączkowe zaburzenia nastroju
Zespół przedmiesiączkowy (PMS) >75% Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne 3-8% Zaburzenia psychiczne nasilające się w tym okresie (depresja, zaburzenia lękowe, bulimia i inne)

11 Zespół przedmiesiączkowy (PMS)
Ponad 100 objawów: somatycznych i psychicznych Do rozpoznania wystarczy jeden uciążliwy objaw Pojawienie się w tygodniu przed menstruacją Ustąpienie zaraz po menstruacji

12 Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (PMDD)
Rozdrażnienie, napięcie, dysforia, chwiejność emocji, obniżeniem nastroju Zakłócenie codziennego funkcjonowania i relacji z ludźmi 2/3 przypadków nie reaguje na tradycyjne leczenie

13 Przedmiesiączkowe zaburzenia nastroju
Etiologia nieznana Istotny związek z jajnikowym cyklem hormonalnym o prawidłowej funkcji Rola osi HPG - wpływy neuroendokrynne Zaburzenia aktywności serotoninowej w OUN Zaburzenia funkcji tarczycy

14 Przedmiesiączkowe zaburzenia nastroju
Czynniki ryzyka Występowanie zaburzeń nastroju w przeszłości Występowanie objawów PMS w rodzinie Genetyczna podatność na depresję i lęk

15 Przedmiesiączkowe zaburzenia nastroju
Rozpoznanie Specyficzność objawów dla fazy lutealnej Ustępowanie objawów w fazie folikularnej Konieczność codziennej rejestracji objawów w ciągu co najmniej 2 cykli miesiączkowych Rejestry i kalendarze: COPE Nasilenie objawów w fazie lutealnej przewyższa o ponad 30% fazę folikularną (wg skali punktowej) Dokładny wywiad, ocena morfologii krwi i funkcji tarczycy Wyraźne upośledzenie funkcjonowania

16 Zespół przedmiesiączkowy (PMS)
Leczenie Zmiana diety, regularne ćwiczenia fizyczne, nauka właściwej reakcji na stres, edukacja Farmakoterapia: wit. B6, wit.E wapń, magnez

17 Przedmiesiączkowe zaburzenie dysforyczne (PMDD)
Leczenie Leczenie zachowawcze - jak w PMS Leki przeciwdepresyjne - serotoninergiczne (SSRI) Możliwość przerywanego podawania leku: tylko w fazie lutealnej każdego cyklu Terapie hormonalne - agoniści GnRH, danazol, estradiol (+ progesteron)

18 Depresje w ciąży i poporodowe
Objawy depresji w czasie ciąży % Przygnębienie poporodowe % Depresja poporodowa % Psychozy poporodowe ,1 - 0,2%

19 Depresje w ciąży i poporodowe
Etiopatogeneza Reakcja psychologiczna Nadczynność osi PPN Wahania stężenia hormonów płciowych Oś HPG a układ serotoninergiczny Zaburzenia funkcji tarczycy Genetyczne lub rodzinne uwarunkowania

20 Depresje w ciąży i poporodowe
Czynniki ryzyka Społeczno-ekonomiczne Zaburzenia psychiczne w przeszłości, w rodzinie Cechy osobowości

21 Depresja w czasie ciąży
Objawy depresyjne u 30% kobiet w ciąży Szczyt objawów w 1 i 3 trymestrze Zapowiedź depresji poporodowej

22 Przygnębienie poporodowe - postpartum ”blues”
Najłagodniejsza postać zaburzeń nastroju po porodzie Objawy w kilka dni po porodzie, szczyt - 5 dnia, trwa do 14 dni Nie zaburza istotnie funkcjonowania kobiet

23 Depresja poporodowa Ważne wczesne rozpoznanie (często w formie utajonej) Edynburska skala depresji poporodowej Objawy już w pierwszym tygodniu po porodzie Większość depresji mija po 3-6 miesiącach Depresja po poronieniu i aborcji - podobny przebieg kliniczny

24 Depresja poporodowa OBJAWY PODSTAWOWE 2 z 3 przez ponad 2-tygodnie:
obniżony nastrój utrata zainteresowań i zdolności przeżywania radości zmniejszenie energii prowadzące do wzmożonej męczliwości i zmniejszenia aktywności

25 Depresja poporodowa OBJAWY DODATKOWE: osłabienie koncentracji i uwagi
niska samoocena i mała wiara w siebie poczucie winy i małej wartości (nawet w epizodach o łagodnym nasileniu) pesymistyczne, czarne widzenie przyszłości myśli i czyny samobójcze zaburzenia snu zmniejszony apetyt lęk

26 Psychozy poporodowe Występują: 1 na 1000 kobiet
Gwałtowne objawy w kilka dni po porodzie Pierwiastki, choroba psychiczna w przeszłości i w rodzinie Obraz kliniczny: maniakalno-depresyjny lub zaburzenia świadomości Samobójstwa i dzieciobójstwa Konieczność hospitalizacji psychiatrycznej

27 Depresje w ciąży i poporodowe
Postępowanie Identyfikacja kobiet narażonych na ryzyko Edukacja matek i psychoterapia wspierająca Farmakoterapia Elektrowstrząsy Benzodiazepiny - niebezpieczne!

28 „Klimakteryczna maska depresji”
„Przekwitam, mam prawo źle się czuć” (PACJENTKA) „Przekwita, ma prawo źle się czuć” (LEKARZ)

29 Depresja w klimakterium – rys historyczny
Kraepelin – „melancholia inwolucyjna” Dreyfus (1907) – kwestionowana odrębność Stenstedt (1959) – nie jest zjawiskiem jednorodnym Angst, Perris (1966) – związki genetyczne między choróbami afektywnymi Dąbrowski – warto utrzymać termin „depresja klimakteryczna” ze względów praktycznych

30 Wczesne objawy niedoboru estrogenów
Neuroendokrynne Uderzenia gorąca Poty nocne Bezsenność Zmiany nastroju Niepokój Nadmierna drażliwość Utrata koncentracji, zaburzenia pamięci Układ moczowo-płciowy Zapalenie zanikowe pochwy Zapalenie cewki moczowej Bolesne oddawanie moczu Dyspareunia Utrata libido Inne Bóle stawowe Suchość skóry Suchość i łamliwość włosów Parestezje

31 Zaburzenia nastroju związane z menopauzą
85% kobiet odczuwa objawy związane z menopauzą 40% kobiet uznaje menopauzę za problem 20 do 30% kobiet odczuwa przykre objawy emocjonalne 30% kobiet w okresie okołomenopauzalnym choruje na depresję

32 Ryzyko wystąpienia depresji w okresie okołomenopauzalnym
Większe u kobiet w okresie okołomenopauzalnym niż w populacji ogólnej Większe po „sztucznej” menopauzie niż naturalnej Największe u kobiet, które jeszcze miesiączkują (perimenopauza) w porównaniu z okresem postmenopauzy

33 Depresja klimakteryczna w ICD-10
Epizod depresyjny F32 Zaburzenia depresyjne nawracające F33 Dystymia F34.1 Zaburzenia adaptacyjne F43.2 Zaburzenia afektywne dwubiegunowe F31 Organiczne zaburzenia nastroju F06.3

34 Zaburzenia nastroju związane z menopauzą
Etiologia Hipotetyczny wpływ obniżenia poziomu estrogenów Przestrojenie neuroprzekaźników monoaminowych, zmiany transmisji serotoninergicznej czynniki egzystencjalne czynniki psychospołeczne

35 Zaburzenia nastroju związane z menopauzą
Czynniki ryzyka Występowanie depresji w przeszłości, w rodzinie Obciążenia somatyczne Menopauza pooperacyjna Terapie hormonalne - gestageny Czynniki psychospołeczne (stres)

36 Zaburzenia nastroju związane z menopauzą
Objawy okresu okołomenopauzalnego Objawy naczynioruchowe Objawy mięśniowo-szkieletowe Objawy emocjonalne i behawioralne Rozdrażnienie, płaczliwość, przygnębienie, zmienność nastroju, napięcie, lęk, przerywany sen, brak energii i motywacji, utrata popędu płciowego, bóle głowy, zaburzenia koncentracji uwagi, osłabienie pamięci DEPRESJA

37 Zaburzenia nastroju związane z menopauzą
Rozpoznanie Codzienna obserwacja objawów przez okres co najmniej 1 miesiąca Dokładny wywiad Morfologia krwi, funkcja tarczycy

38 Zaburzenia nastroju związane z menopauzą
Leczenie Objawy łagodne - leczenie zachowawcze - jak w terapii PMS lub Hormonalna Terapia Zastępcza nieznaczna poprawa nastroju, funkcji poznawczych gestageny - depresja jatrogenna! Depresja - leki przeciwdepresyjne serotoninergiczne Terapia łączona: HTZ + LPD Edukacja, psychoterapia i socjoterapia

39 Samobójstwo U kobiet wskaźnik samobójstw osiąga szczyt między rokiem życia. W wieku 60 lat wskaźniki kobiet i mężczyzn zrównują się (Pużyński S, 1988, 1999) Liczba prób samobójczych wśród kobiet w Polsce jest kilkakrotnie większa od liczby samobójstw dokonanych

40 Samobójstwo U kobiet wskaźnik samobójstw osiąga szczyt między rokiem życia W wieku 60 lat wskaźniki kobiet i mężczyzn zrównują się (Pużyński S, 1988, 1999) Liczba prób samobójczych wśród kobiet w Polsce jest kilkakrotnie większa od liczby samobójstw dokonanych

41 Większość pacjentów w gabinetach psychiatrycznych i psychoterapeutycznych to kobiety

42 Kobieta i mężczyzna poszukują się w życiu i spotykają po to, aby się od siebie wzajemnie uczyć Rozwój kobiety w jej dojrzałym życiu polega na poszukiwaniu w sobie aspektu męskiego, natomiast „dojrzałość” mężczyzny jest m.in. zrozumieniem, doświadczeniem kobiecej emocjonalności

43 Dziękuję za uwagę