Jura Krakowsko - Częstochowska

Prezentacja na temat: "Jura Krakowsko - Częstochowska"— Zapis prezentacji:

1 Jura Krakowsko - Częstochowska
Tytuł Jura Krakowsko - Częstochowska minerały, skamieliny, skały i osobliwości

2 Zwiedzając Jurę Krakowsko-Częstochowską
znajdziecie tutaj wiele przepięknych miejsc, m.in. Rzekę Wartę.

3 Minerały, piękne kryształy i kamienie to drugie, co można tu spotkać
Agat Ametyst Kwarc Kalcyt Minerały, piękne kryształy i kamienie to drugie, co można tu spotkać Kalcyt Kalcyt Kalcyt

4 agat – wielobarwna odmiana chalcedonu odznaczająca się koncentryczną, rzadziej warstwową budową. Stosowany głównie jako popularny kamień ozdobny.- na Jurze spotykany w kamieniołomach melafiru i diabazu w Krzeszowicach, Alwerni, Regulicach, Rudnie, Tenczynku i Niedźwiedziej Górze ametyst /kamień biskupi/ – dwutlenek krzemu, odmiana kwarcu. Ma znaczenie naukowe, kolekcjonerskie oraz jubilerstwie. Występują w kamieniołomach melafiru i diabazu w Regulicach, Alwerni , Rudnie, Tenczynku i Niedźwiedziej Górze kwarc /kwarzec/ - dwutlenek krzemu. Najpospolitszy minerał skałotwórczy. Na Jurze występuje w kamieniołomach melafiru i diabazu w Rudnie, Tenczynku, Niedźwiedziej Górze, Wygiełzowie i Zagórzu. Wszechstronne wykorzystywanie w różnych gałęziach przemysłu. Niektóre okazy stanowią cenne kamienie kolekcjonerskie.

5 kalcyt - węglan wapnia. Dawniej wydobywany głównie dla potrzeb przemysłu szklarskiego. Niestety jego eksploatacja wpłynęła niszczycielsko na jaskinie na Jurze ponieważ ich szata naciekowa była utworzona właśnie z tego minerału. Najintensywniejsza eksploatacja odbywała się w okolicy Działoszyna oraz Podlesic i Morska. W Polsce kalcyt występuje m.in. na Wyżynie Śląsko-Wieluńskiej /m.in. piękne kryształy w postaci skalenoedrów znajdowane są w okolicy Olkusza/. Kalcyt to materiał stosowany w budownictwie, hutnictwie - jako topnik, w przemyśle chemicznym - do wytwarzania sody i sody kaustycznej, w rolnictwie - jako nawóz itp. Stanowi podstawowy składnik wapna palonego i cementu.

6 Orman – gruba warstwa kalcytu na wapieniu Orman - kwarc
Orman - ametyst Orman - kryształy Orman Minerały spotykane na Jurze Orman – gruba warstwa kalcytu na wapieniu Orman - kwarc

7 Muszle i kamienie z różnymi ozdobami wykonanymi przez naturę
Muszla jurajskiego ramienionoga

8 Amonity

9 Skamieniałe gąbki

10 melafir porfir Surowce mineralne węgiel kamienny czarny marmur

11 Bogactwa mineralne eksploatowane na terenie Jury stanowią:
rudy cynku i ołowiu  (rudy cynku - blenda skorupowa /sfaleryt, cleiofan, wurtzyt, brunckit/, cynkit, hemimorfit, hydrocynkit, smithsonit oraz rudy ołowiu - galena i bolesławit a także współwystępujące - ałun, anglezyt, cerusyt, galman, grinolit, markasyt, monheimit, psylomelan, srebro rodzime, tarnowicyt) Występują w rejonie Olkusza, Sławkowa i Bolesławia (kopalnie "Olkusz" i "Pomorzany" i huta cynku Zakłady Górniczo-Hutnicze "Bolesław" w Bukownie), Chrzanowa (Zakłady Górniczo-Hutnicze "Chrzanów"), Jaworzna (wydobywano rudę ołowiu z domieszką srebra już w XIII w., kopalnia "Andrzej obecnie wchodząca w skład Zakładów Górniczo-Hutniczych "Chrzanów"), Ostrężnicy i Nowej Góry (w okolicy tych dwóch miejscowości napotkać można ślady po dawnych kopalniach ołowianki i galmanu /rudy cynku/ z XIX w.), Siewierza, Przeczyc, Brudzowic i Mierzęcic (w tych ostatnich wydobycie rudy zarzucono ze względu na małą zawartość ołowiu). Kilkanaście lat temu potwierdzono umiejscowienie znacznych złóż rudy cynku i ołowiu w okolicach Zawiercia, ale protesty mieszkańców i ekologów przyczyniły się do wstrzymania budowy planowanej kopalni.

12 Bogactwa mineralne eksploatowane na terenie Jury stanowią:
rudy żelaza  (syderyt, syderyt ilasty, limonit /goethyt/, szamozyt i turyngit oraz sporadycznie - chalkopiryt, lepidokrokit, piryt)  Występują na obszarze rudonośnym o powierzchni około 850 km2 ciągnącym się od Zawiercia po Wieluń. Obecnie nie działają tu już żadne kopalnie tej rudy, chociaż dawniej było ich bardzo dużo (obecnie ślad po nich stanowią liczne hałdy skał płonnych m.in. w Rudnikach koło Zawiercia (po Kopalni Rudy “Rudniki”), Osinach, Dźbowie, Gnaszynie i Wręczycy Wielkiej koło Częstochowy, Kamienicy Polskiej, Poczesnej, Nowej Wsi, Hucie Starej, Wrzosowej. Tradycje wydobycia rudy sięgają XV w. lecz na większą skalę wydobycie rozpoczęło się po II wojnie światowej i ze względu na niską zawartość żelaza oraz niemal całkowicie wyczerpane zasoby rudy zakończyło się w latach 70-tych XX w. Pokłady rudy o metrowej miąższości stanowiły serie pokładów ilasto-mułowcowych z dwoma warstwami syderytów i ławicach sferosyderytów. Rudy te zawierają od 26 do 36,5 % Fe a wydajność wynosiła do 960 kg/m2 (z tego około 300 kg metalu). Syderyty o zawartości żelaza około 25 % odkryto również w okolicy Ogrodzieńca, ale były to nieznaczne ilości wapienie jurajskie  Eksploatowane w licznych kamieniołomach. Obecnie w zdecydowanej większości nieczynnych. Większe kamieniołomy wapienia występują w Działoszynie i Rudnikiach na Wyżynie Wieluńskiej oraz Zabierzowie, Czatkowicach (jeden z największych w Polsce kamieniołom wapienia węglowego), Niegowonicach (nieczynny kamieniołom zaopatrujący niegdyś cementownię “Wysoka”), Ogrodzieńcu (nieczynny kamieniołom stanowiący zaplecze cementowni “Wiek”). Niewielkie kamieniołomy można ponadto znaleźć niemal na cały obszarze Jury m.in. w Bydlinie, Olsztynie, Potoku Złotym itd. Bogactwa mineralne eksploatowane na terenie Jury stanowią:

13 Oskar Zawada i Bartek Kulasiewicz
Aby dowiedzieć się więcej, proponujemy odwiedzić Jurę Krakowsko-Częstochowską, ponieważ jest tutaj wiele ciekawych miejsc, które warto zwiedzić. Polecamy zwiedzanie ruin zamku w Olsztynie, gdyż jest to przepiękne miejsce . Oskar Zawada i Bartek Kulasiewicz