U C H O.

Prezentacja na temat: "U C H O."— Zapis prezentacji:

1 U C H O

2

3 U c h o – narząd słuchu występujący jedynie u kręgowców
U c h o – narząd słuchu występujący jedynie u kręgowców. Najbardziej złożone i rozwinięte uszy występują u ssaków. Ucho odbiera fale dźwiękowe, przekształca je w drgania mechaniczne, a drgania w impulsy nerwowe. Odpowiada także za zmysł równowagi (błędnik).

4 U c h o ludzkie dzieli się na trzy części:
ucho zewnętrzne ucho środkowe ucho wewnętrzne

5 U c h o zewnętrzne - ma za zadanie przejęcie fali dźwiękowej i skierowanie jej, z niewielkim wzmocnieniem szczególnie dla sygnału mowy, na błonę bębenkową. Małżowina uszna pozwala lepiej słyszeć dźwięki dochodzące z przodu głowy. Przewód słuchowy to kanał o objętości ok. 2 cm sześciennych stanowiący rezonator o częstotliwości własnej ok Hz.

6 Kosteczki słuchowe: (młoteczek, kowadełko, strzemiączko)
U c h o środkowe - spełnia podwójną rolę. Pierwsza to dopasowanie warunków odbioru drgań akustycznych z ucha zewnętrznego i przekazywanie ich do ucha wewnętrznego. Druga to rola bezpiecznika - kontrolera natężenia bodźca przed przekazaniem go do ucha wewnętrznego. Błona bębenkowa Jama bębenkowa Kosteczki słuchowe: (młoteczek, kowadełko, strzemiączko) Trąbka słuchowa Kosteczki słuchowe pełnią rolę wzmacniacza dźwięku. Bodziec jest wzmacniany 17 razy czyli 25 dB. Ucho środkowe spełnia rolę tzw. transformatora akustycznego.

7 KOWADEŁKO MŁOTECZEK STRZEMIĄCZKO

8 U c h o wewnętrzne - zawiera ostatni odcinek układu przewodzącego dźwięki oraz receptory zmysłu słuchu i równowagi. BŁĘDNIK BŁONIASTY CZŁOWIEKA Błędnik kostny: ślimak, kanały półkoliste Błędnik błoniasty Narząd Cortiego

9 Elementy odpowiedzialne za słuch

10 Okienko owalne (przedsionka) –
błona stykająca się bezpośrednio ze strzemiączkiem, ułatwiająca przejście drgań z ucha środkowego do wnętrza ślimaka. Drgania przechodzą do schodów przedsionka, czyli zewnętrznej komory ślimaka.

11 Okienko okrągłe – błona nie stykająca się z zewnątrz z żadną z kostek, ale również mogąca przekazywać (nie wzmocnione) drgania do wnętrza ślimaka. Stanowi wyłom stykający się ze schodami ślimaka (środkowa komora ślimaka).

12 Ślimak – najważniejsza część ucha wewnętrznego, z wyglądu przypominająca muszlę ślimaka. Jest to długi, zwężający się kanał kostny, zwinięty spiralnie i wypełniony w całości płynem, w którym zawieszone są otolity (kryształki CaCO3). W środku przedzielony jest dwoma błonami – błoną podstawową i błoną Reisnera (inaczej przedsionkową). Dzielą one ślimaka na trzy komory nazywane schodami przedsionka, ślimaka i bębenka. Wewnątrz schodów ślimaka znajduje się narząd Cortiego, który zamienia pobudzenia znajdujących się na nim rzęsek w impulsy nerwowe. Zniszczenie narządu Cortiego powoduje całkowitą głuchotę.

13 1. Przychłonka (perylimfa); 2. Śródchłonka (endolimfa), 3
1. Przychłonka (perylimfa); 2. Śródchłonka (endolimfa), 3. Błona pokrywająca(nakrywkowa); 4. Narząd Cortiego: 5. Komórki zmysłowe wewnętrzne, 6. Komórki zmysłowe (włoskowate) zewnętrzne, 7. Komórki filarowe wewnętrzne, 8. Komórki filarowe zewnętrzne, 9. Komórki falangowe (wew. i zew.), 10. Komórki Hansena, 11. Komórki Bordera(le.)i Klaudiusza(pr.), 12. Błona podstawna, 13. Przewód ślimakowy a. Schody środkowe 14. Tunel wewnętrzny 15. Bruzda spiralna wewnętrzna, 16. Schody bębenka, 17. Blaszka spiralna kostna, 18. Gałąź nerwu słuchowego (czaszkowego VIII), 19. Włókno odprowadzające, 20. Włókno doprowadzające

14 Elementy odpowiedzialne za równowagę
kanały półkoliste woreczek łagiewka

15 Dzięki czemu słyszymy? Małżowina uszna kieruje dźwięki do przewodu słuchowego, gdzie ulegają wzmocnieniu. Fale dźwiękowe kierują się dalej do błony bębenkowej, która je wzmacnia drgając pod ich wpływem, jak membrana bębna. MAŁŻOWINA USZNA Drgania błony bębenkowej przekazywane są do ucha środkowego (brązowy kolor), w którym znajdują się najmniejsze w organizmie człowieka kosteczki: młoteczek, kowadełko i strzemiączko. Rolą kosteczek słuchowych jest wzmocnienie fali dźwiękowej i przekazanie drgań poprzez okienko owalne do płynu (kolor zielony) wypełniającego trzecią część ucha - ucho wewnętrzne.

16 Płyn w uchu wewnętrznym odgrywa rolę nie tylko w procesie słyszenia, ale też w utrzymywaniu równowagi naszego ciała. Ważną rolę odgrywa również przewód, który rozpoczyna się w uchu środkowym, w obrębie dna jamy bębenkowej, zwany trąbką słuchową lub trąbką Eustachiusza, a kończy się z drugiej strony w części nosowej gardła. Jego rolą jest utrzymywanie odpowiedniego ciśnienia powietrza w jamie bębenkowej.  Dalej dźwięk dociera do „ślimaka” - systemu kanałów o kształcie muszli ślimaka. Ślimak wypełniony jest płynem, który przemieszcza się pod wpływem drgań i wprawia w ruch około delikatnych komórek słuchowych, które przekształcają energię mechaniczną w impulsy elektryczne przekazywane do wyspecjalizowanych ośrodków w korze mózgowej. W ten sposób słyszymy.

17 ZAPALENIA UCHA Zapalenie ucha środkowego u dzieci Ta choroba dotyczy najczęściej niemowląt i małych dzieci, rzadziej dzieci starszych. U osób dorosłych choroba występuje sporadycznie. Wiele dzieci poniżej 2 roku życia przechodzi zapalenie ucha przynajmniej raz w życiu. Po 7 roku życia dzieci chorują już rzadziej. Zapalenia ucha środkowego dzielimy najogólniej na ostre i przewlekłe 1. O ostrym zapaleniu mówimy, gdy czas trwania choroby ogranicza się do 3 tygodni. 2. O przewlekłym zapaleniu mówimy, gdy czas choroby przekracza 3 miesiące. Przyczyną przewlekłego zapalenia ucha środkowego jest nie wyleczone do końca ostre zapalenie, po którym pozostaje otwór (perforacja) w błonie bębenkowej. 3. Wyróżnia się też postać „podostrą”, której czasokres jest pośredni. Ze względu na dominujące objawy zapalenia ucha środkowego dzielimy na: - zapalenie z wysiękiem - surowiczym, śluzowym, ropnym, (inaczej: wysiękowe zapalenie ucha środkowego) - zapalenia bez wysięku z ucha

18 Zapalenie przewlekłe ziarninowe
Zapalenie przewlekłe proste Przewlekłe proste zapalenie jest najłagodniejszym z zapaleń ucha środkowego. Obok ubytku (perforacji) błony bębenkowej – charakterystyczny jest śluzowy lub bezwonny - śluzowo-ropny wyciek z ucha oraz upośledzenie słuchu. Terapia sprowadza się do leczenia miejscowego, które eliminuje się wyciek z ucha oraz do usunięcia źródła zakażeń w nosie i gardle. Leczenie obejmuje odsysanie (drenaż), oczyszczanie i stosowanie środków miejscowo działających od strony przewodu słuchowego ( podobnie jak w wysiękowym zapaleniu ucha środkowego – patrz wyżej). W niektórych stosowane jest leczenie chirurgiczne. Zapalenie przewlekłe ziarninowe Ten rodzaj przewlekłego zapalenia ucha cechuje się ubytkiem (perforacją) błony bębenkowej inicjującym infekcję bakteryjną i dość obfity wyciek śluzowo- ropny z ucha. Ponadto również upośledzeniem słuchu. Charakterystyczne są zmiany ziarninowe wyściółki ucha środkowego i polipy uszne oraz zniszczenia kostne w wewnętrznej strukturze ucha - widoczne na zdjęciach RTG.  W tej postaci choroby nie jest możliwe „wysuszenie” ucha leczeniem miejscowym.   Powodem jest obfity rozrost ziarniny „zatykającej” przestrzenie ucha i uniemożliwiającej odpływ zakażonej wydzieliny. Leczenie tej postaci zapalenia ucha jest operacyjne i technicznie  trudne, ze względu na ryzyko uszkodzenia struktur ucha środkowego, m.in. nerwu twarzowego. 

19 LECZENIE ZAPALENIA UCHA
OSTRE ZAPALENIE UCHA ŚRODKOWEGO - LECZENIE Antybiotykoterapia ostrego zapalenia ucha środkowego Chociaż u blisko ok. połowy chorych zapalenie samoistnie ustępuje, to nie wiadomo, który z pacjentów ma tę szansę. Z tego powodu, jak też ze względu na toksyczność infekcji bakteryjnej i możliwość powikłań - w większości zachorowań stosuje się antybiotykoterapię. Zastosowanie antybiotyków łagodzi objawy choroby; skraca jej przebieg oraz znacznie zmniejsza powikłania i zmniejsza nawroty. Ze względu na tempo rozwoju choroby i długi czas oczekiwania na wynik posiewu bakteriologicznego zwykle stosuje się antybiotyk, który jest skuteczny wobec większości bakterii zakażających ucho środkowe.

20 NIEKTÓRE CHOROBY Otoskleroza jest chorobą kości, która stanowi ścianę błędnika, i nie ma nic wspólnego z miażdżycą naczyń, popularnie zwaną sklerozą. W otosklerozie dochodzi do powstania nieprawidłowej kostniny, która unieruchamia podstawę trzeciej kosteczki słuchowej-strzemiączka. Czyrak ucha powstaje w wyniku zakażenia bakteryjnego mieszków włosowych i gruczołów łojowych w rezultacie uszkodzenia skóry przez drapanie, zbyt energiczne czyszczenie ucha –silny pulsujący ból. Ból ucha zazwyczaj jest wyczuwalny w obszarze małżowiny usznej, może jednak sięgać dalej - do przewodu słuchowego i ucha środkowego. Najczęściej objawia się u niemowląt i małych dzieci. Dolegliwości w obrębie narządu słuchu wywołuje zmiana ciśnienia, infekcje, zapalenia i skaleczenia.

21 Wirusy atakują ucho! Wirusy namnażają się w ściółce ucha środkowego podobnie jak w nabłonku śluzówki nosa i gardła. Skutek jest podobny - powodują stopniową martwicę nabłonka oraz odczyn zapalny w podścielisku. Po pewnym czasie powoduje to obrzęk i wydzielanie płynów wysiękowych. Po tym zapalenie przechodzi w fazę „zagęszczenia” wysięku. Wtedy dochodzi do nadkażenia bakteryjnego, co powoduje narastanie dolegliwości i rozwój choroby: Odporność na wirusy przeziębieniowe Powikłania pogrypowe Przeziębienie - powikłania

22 PREDYSPOZYCJE SPRZYJAJĄCE ZACHOROWANIU
Predyspozycje fizjologiczne sprzyjające zachorowaniu, zwłaszcza u małych dzieci - krótki okres karmienia piersią - niedojrzały układ odpornościowy u niemowląt i małych dzieci (dojrzałość osiąga ok. 12 roku życia) - trąbka słuchowa - szeroka, krótka, a u niemowląt „ziejąca” - przerost tkanki limfatycznej (gardła i ucha) podobieństwo błony śluzowej ucha i dróg oddechowych Uwaga, u małych dzieci sprzyja zapaleniu ucha bierne palenie tytoniu przez rodziców oraz  zanieczyszczenie środowiska za oknem (spaliny samochodowe, smog, itp.).  

23 Wysięk z ucha – czyli „ucho z klejem”
W  nie powikłanym zapaleniu ucha środkowego wydzielina może być śluzowa i kleista, bez wysięku ropnego. Dlatego wysiękowe zapalenie ucha środkowego zwane jest niekiedy „uchem z klejem” „Ucho z klejem”, ze względu na okresowe cofanie się choroby i jednocześnie skłonność do nawrotów można uznać, za postać pośrednią pomiędzy ostrym a przewlekłym zapaleniem ucha środkowego. Szacuje się, że we wczesnym dzieciństwie - głównie w wieku 4-7 lat - przechodzi tę dolegliwość, co 3 dziecko. Spotykamy ją rzadko u starszych dzieci i niekiedy u dorosłych. U dorosłych przyczyną jest niedrożność trąbki słuchowej łączącej jamę bębenkową z gardłem. Co powoduje wysięk? Wśród czynników sprzyjających powstawaniu wysięku wymienia się przede wszystkim te, które upośledzają prawidłową czynność trąbki słuchowej. Są to: przerost migdałka gardłowego, wady twarzoczaszki, w tym rozszczep podniebienia, skrzywienie przegrody nosa, polipy i guzy jamy nosa, nawracające infekcje wirusowe dróg oddechowych alergia pokarmowa i wziewna.

24 „Perła„ w uchu Nie wyleczone do końca ostre zapalenie, po którym pozostaje otwór w błonie bębenkowej, może przejść w stan przewlekły. Taki ubytek jest bowiem zachętą do osiedlania się w uchu środkowym bakterii, a potem rozwoju zapalenia, które niejednokrotnie doprowadza do zniszczenia delikatnych struktur jamy bębenkowej. Charakterystyczną cechą choroby jest występowanie perforacji błony bębenkowej oraz okresowych wycieków z ucha środkowego, a w późniejszym okresie postępująca utrata słuchu.

25 Czym jest niedosłuch i głuchota ?
Niedosłuch jest zaburzeniem narządu słuchu polegającym na nieprawidłowym przewodzeniu lub tez odbiorze dźwięków. Częstość występowania niedosłuchu rośnie wraz z wiekiem i tak: U noworodków - 2-3% przypadków U osób do 18 roku życia - 5% przypadków U osób w wieku ,5-5% przypadków U osób wieku %przypadków U osób w wieku – 23% przypadków U osób powyżej 75 roku życia – 35% przypadków

26 Czym jest głuchota wrodzona?
Głuchota wrodzona (dziedziczna) to upośledzenie uniemożliwiające odbieranie bodźców akustycznych. Bardzo często wiąże się ona z jednoczesnym brakiem zdolności do mówienia. Badania epidemiologiczne wskazują na fakt, iż uwarunkowania genetyczne stanowią istotny czynnik mający wpływ na występowanie głuchoty. Rozwój genetyki oraz biologii molekularnej doprowadził do lepszego poznania tła genetycznego niedosłuchu oraz identyfikacji genów, których defekty odpowiedzialne są właśnie za występowanie głuchoty wrodzonej. Głuchotę ze względu na czas jest wystąpienia możemy podzielić na prelingwalną (choroba ujawnia się przed opanowaniem zdolności mówienia lub w fazie jej największego rozwoju) oraz postlingwalną (choroba ujawnia się po opanowaniu zdolności mówienia). W przyszłości planowane jest przeprowadzanie badań przesiewowych, których zadaniem będzie szybkie wykrycie niedosłuchu umożliwiające skuteczną terapię a także objęcie poradnictwem genetycznym rodzin z ryzykiem wystąpienia głuchoty wrodzonej.

27 Otorynolaryngologia – dziedzina medycyny zajmująca się rozpoznawaniem i leczeniem chorób ucha, nosa ,krtani ,gardła oraz innych narządów głowy i szyi. Jej nazwa potoczna to otolaryngologia lub najczęściej używana - laryngologia.

28 1 Narzędzia laryngologiczne: 3 2
dzięki otoskopowi lekarz widzi wnętrze przewodu słuchowego zewnętrznego i błonę bębenkową oddzielającą ucho zewnętrzne od środkowego; rynoskop - włożony do nosa pozwala na dokładne przyjrzenie się przewodom i małżowinom nosowym; lusterko laryngologiczne umożliwia z kolei dokładne zbadanie gardła i krtani 1 3 2

29 Pielęgnacja / higiena Czyszczenie uszu
W zasadzie higiena uszu nie wymaga specjalnych zabiegów. Należy czyścić to, co widać, czyli małżowiny uszne i samo ujście przewodu słuchowego. W celu dok ładniejszej hig ieny małżowiny dziecko układa się w pozycji leżącej z główką zwróconą na bok. Można do tego celu wykorzystać róg ręcznika lub pieluszki, a także patyczki higieniczne. Nie wkładaj patyczków higienicznych do przewodu słuchowego! Możesz uszkodzić jego delikatną skórę i spowodować zapalenie lub nawet naruszyć głębsze struktury ucha. Drażnienie przewodu słuchowego patyczkiem higienicznym zwiększa produkcję woskowiny.

30 Choroba lokomocyjna Choroba lokomocyjna spowodowana jest zaburzeniami w odbiorze tych samych bodźców przez oko i błędnik, które przesyłają do mózgu sprzeczne informacje powodując poszczególne objawy choroby lokomocyjnej. Zachorować może każdy i w każdym wieku. Jednakże najbardziej narażone na chorobę są dzieci, co wiąże się z niedojrzałością układu nerwowego.

31 Objawy Najczęściej spotykanymi objawami choroby lokomocyjnej są mdłości, nudności i wymioty. Skóra blednie i jest spocona. Wcześniej może być odczuwany ucisk w klatce piersiowej, uczucie gorąca i duszności, jakiś niezrozumiały niepokój, czasem zaburzenia rytmu serca. Objawy te potęguje stres.

32 S Ł U C H Zmysł umożliwiający odbieranie (percepcję) fal dźwiękowych. Narządy słuchu nazywa się uszami. Słuch jest wykorzystywany przez organizmy żywe do komunikacji oraz rozpoznawania otoczenia.

33 Słuch człowieka - podstawowe dane:
zakres słyszalnych częstotliwości Hz Zakres największej czułości ucha Hz Zakres częstotliwości ludzkiej rozmowy Hz Próg słyszalności dB HLPróg bólu dB HL

34 Uszkodzenie słuchu150 dB HL
Zakres rejestrowanych zmian ciśnienia0, Pa Minimalne wychylenie błony bębenkowej10-10 m; 1 Å Wychylenie błony bębenkowej przy głośnym dźwięku o niskiej częstości0,1 mm

35 Liczba rozróżnialnych czystych tonów~3000
Rozdzielczość częstotliwościowa ucha 1 Hz przy 1000 Hz

36 Dźwięk skierowany przez małżowinę uszną do przewodu słuchowego zewnętrznego wprawia w drgania błonę bębenkową i tzw. aparat akomodacji tj. kosteczki słuchowe i mięśnie ucha środkowego. Dzięki ruchom podstawy ostatniej z trzech kosteczek - strzemiączka - w okienku owalnym błędnika, drgania akustyczne przenoszą się na płyny, jakimi wypełniony jest ślimak.

37 Ponieważ płyny są nieściśliwe, na to aby podstawa strzemiączka mogła wykonać ruch w głąb ucha, wewnętrznego musi dojść do kompensacyjnego wychylenia - w stronę jamy bębenkowej - błony drugiego okienka ucha wewnętrznego zwanego okrągłym. - Ta tzw. gra okienek jest niezbędnym warunkiem prawidłowego przenoszenia dźwięków drogą powietrzną, bębenkowo-kosteczkową

38 Fale dźwiękowe: Przez powietrze docierają do małżowiny usznej następnie przewodem słuchowym zewnętrznym do błony bębenkowej. Pod wpływem drgań powietrza błona bębenkowa porusza przylegający do niej młoteczek. Drgania z młoteczka są przekazywane na kowadełko i strzemiączko, za pośrednictwem okienka owalnego trafiają do ucha wewnętrznego, gdzie drgania są zamieniane na impulsy nerwowe, które nerwem słuchowym docierają do ośrodków słuchowych w korze mózgowej.

39 Statystyki dotyczące niedosłuchu
Niedosłuch jest najczęściej występującym defektem narządów zmysłu u ludzi. Dotyczy on około 10% społeczeństwa. Według międzynarodowych danych epidemiologicznych jedno dziecko na 1000 dotkniętych jest głębokim niedosłuchem od urodzenia lub też od wczesnego dzieciństwa. Kolejne jedno dziecko na 1000 traci słuch przed osiągnięciem dorosłości. W krajach rozwiniętych ciężkie upośledzenie słuchu dotyczy 0,3% populacji w wieku lat i około 2,3% u osób lat.

40 Aparat słuchowy Podstawowym urządzeniem wspomagającym komunikację
u osób z niedosłuchem jest aparat słuchowy. Składa się z odbiornika (miniaturowego mikrofonu), układu elektronicznego przetwarzającego i wzmacniającego sygnał oraz nadajnika (miniaturowego głośnika).

41