Instrumenty finansowe. ROBERT MERTON: Istotą teorii finansów jest analiza zachowania się podmiotów przy alokacji i wykorzystaniu swoich zasobów, zarówno.

Prezentacja na temat: "Instrumenty finansowe. ROBERT MERTON: Istotą teorii finansów jest analiza zachowania się podmiotów przy alokacji i wykorzystaniu swoich zasobów, zarówno."— Zapis prezentacji:

1 Instrumenty finansowe

2 ROBERT MERTON: Istotą teorii finansów jest analiza zachowania się podmiotów przy alokacji i wykorzystaniu swoich zasobów, zarówno w przestrzeni jak i w czasie, w niepewnym otoczeniu

3 Teoria rynku finansowego (financial market theory) Komponenty: Matematyka finansowa i ubezpieczeniowa Matematyka finansowa i ubezpieczeniowa Instrumenty finansowe Instrumenty finansowe Analiza ryzyka Analiza ryzyka Teoria inwestycji finansowych Teoria inwestycji finansowych Finanse behawioralne Finanse behawioralne Ekonometria finansowa Ekonometria finansowa Analiza finansowych szeregów czasowych Analiza finansowych szeregów czasowych

4 Matematyka finansowa Konstrukcja abstrakcyjnych modeli modeli, posiadających interpretację na gruncie finansów Konstrukcja abstrakcyjnych modeli modeli, posiadających interpretację na gruncie finansów

5 Wycena instrumentów finansowych Ustalenie sprawiedliwej wartości (fair value) instrumentu finansowego, która może być ceną kupna i sprzedaży instrumentu dla uczestników rynku, dysponujących pełną informacją, w warunkach rynku zrównoważonego bez możliwości arbitrażu bez możliwości arbitrażu

6 Analiza ryzyka Charakteryzacja źródeł ryzyka Charakteryzacja źródeł ryzyka Subiektywne ujęcie w analizie ryzyka Subiektywne ujęcie w analizie ryzyka Konstrukcja miar ryzyka, miar wrażliwości Konstrukcja miar ryzyka, miar wrażliwości Modele abstrakcyjne, modele empiryczne Modele abstrakcyjne, modele empiryczne Ewaluacja ryzyka Ewaluacja ryzyka Zarządzanie ryzykiem, strategie osłonowe (hedgingowe) Zarządzanie ryzykiem, strategie osłonowe (hedgingowe)

7 Teoria inwestycji finansowych Inwestycje w aktywa pozbawione ryzyka Inwestycje w aktywa pozbawione ryzyka Inwestycje w aktywa obarczone ryzykiem Inwestycje w aktywa obarczone ryzykiem akcje akcje instrumenty pochodne instrumenty pochodne Teorie portfelowe Teorie portfelowe Strategie zabezpieczające Strategie zabezpieczające

8 Instrumenty finansowe (financial instruments) Instrument finansowy - pewna forma pieniądza lub kontraktu między stronami, regulującego wzajemne zobowiązania oraz płatności

9 Literatura Jajuga K., Jajuga T. Inwestycje Jajuga K., Jajuga T. Inwestycje Luenberger D.G. Teoria inwestycji finansowych Luenberger D.G. Teoria inwestycji finansowych Hull J. Kontrakty terminowe i opcje Hull J. Kontrakty terminowe i opcje Sopoćko A. Instrumenty finansowe Sopoćko A. Instrumenty finansowe Ferlak M. Instrumenty pochodne. Wprowadzenie Ferlak M. Instrumenty pochodne. Wprowadzenie

10 Instrument finansowy Wartość instrumentu finansowego wynika z obietnic jakie są zawarte między umawiającymi się stronami Wartość instrumentu finansowego wynika z obietnic jakie są zawarte między umawiającymi się stronami (Instrumenty finansowe mają formę umowy sporządzonej na papierze lub są zapisami komputerowymi w odpowiednich bazach danych) (Instrumenty finansowe mają formę umowy sporządzonej na papierze lub są zapisami komputerowymi w odpowiednich bazach danych)

11 Cele wprowadzenia instrumentów finansowych łatwiejsze i sprawniejsze zarządzanie finansami łatwiejsze i sprawniejsze zarządzanie finansami możliwość stosowania strategii osłonowych możliwość stosowania strategii osłonowych sprawniejsze rozliczenia sprawniejsze rozliczenia pozbawienie transakcji charakteru gotówkowego pozbawienie transakcji charakteru gotówkowego możliwość spekulacji możliwość spekulacji

12 Papier wartościowy Przykłady IF: bony skarbowe, obligacje, depozyty, renty, kredyty, weksle, kontrakty terminowe, opcje. Przykłady IF: bony skarbowe, obligacje, depozyty, renty, kredyty, weksle, kontrakty terminowe, opcje. Jeżeli dla danego IF istnieje rozwinięty rynek, na którym może być swobodnie wymieniany, to taki instrument staje się papierem wartościowym (security) Jeżeli dla danego IF istnieje rozwinięty rynek, na którym może być swobodnie wymieniany, to taki instrument staje się papierem wartościowym (security)

13 Instrumenty o charakterze wierzycielskim / instrumenty dłużne Instrumenty o charakterze wierzycielskim / instrumenty dłużne depozyty bankowe depozyty bankowe bony skarbowe bony skarbowe obligacje obligacje renty finansowe renty finansowe kredyty hipoteczne kredyty hipoteczne listy zastawne listy zastawne weksle, czeki weksle, czeki

14 Instrumenty o charakterze własnościowym (udziału w majątku) akcje akcje prawa do akcji prawa do akcji certyfikaty inwestycyjne certyfikaty inwestycyjne świadectwa udziałowe świadectwa udziałowe

15 Instrumenty pochodne kontrakty forward (towarowe) kontrakty forward (towarowe) kontrakty forward (na stopę procentową, na kurs waluty) kontrakty forward (na stopę procentową, na kurs waluty) kontrakty futures (towarowe) kontrakty futures (towarowe) kontrakty futures (walutowe) kontrakty futures (walutowe) kontrakty futures (indeksowe) kontrakty futures (indeksowe) kontrakty wymiany - swapy kontrakty wymiany - swapy kontrakty opcyjne kontrakty opcyjne warranty warranty

16 Instrumenty o charakterze wierzycielskim / depozyty bankowe Rachunek a vista ( DEMAND DEPOSIT ) Rachunek a vista ( DEMAND DEPOSIT ) Lokaty terminowe ( TIME DEPOSIT ACCOUNT ) Lokaty terminowe ( TIME DEPOSIT ACCOUNT ) Certyfikat depozytowy ( CERTIFICATE OF DEPOSIT ) - jeżeli mogą być wymieniane na rynku, mają charakter papierów wartościowych Certyfikat depozytowy ( CERTIFICATE OF DEPOSIT ) - jeżeli mogą być wymieniane na rynku, mają charakter papierów wartościowych

17 Instrumenty o charakterze wierzycielskim Obligacja (treasury bond) – papier wartościowy, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem obligatariusza i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia. Obligacje możemy podzielić ze względu na: Rodzaj emitenta Rodzaj emitenta Okres do wykupu Okres do wykupu Wartość nominalna i oprocentowanie obligacji Wartość nominalna i oprocentowanie obligacji Opcje dodatkowe Opcje dodatkowe Poziom ryzyka inwestycyjnego Poziom ryzyka inwestycyjnego

18 Obligacje/ rodzaj emitenta Obligacje emitowane przez Skarb Państwa, korporacje (mogą być wtedy dopuszczane do obrotu giełdowego) Obligacje emitowane przez Skarb Państwa, korporacje (mogą być wtedy dopuszczane do obrotu giełdowego) Obligacje emitowane gminy lub miasta (obligacje komunalne lub obligacje municypalne). Obligacje emitowane gminy lub miasta (obligacje komunalne lub obligacje municypalne). Obligacje skarbowe to dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa, reprezentowany przez Ministra Finansów. Skarb Państwa - emitent obligacji - pożycza od nabywcy obligacji określoną sumę pieniędzy i zobowiązuje się ją zwrócić (wykupić obligacje) - w określonym czasie wraz z należnymi odsetkami.

19 Dlaczego warto kupować obligacje skarbowe? pewność lokaty w przypadku obligacji skarbowych (o ile państwo jest wypłacalne) pewność lokaty w przypadku obligacji skarbowych (o ile państwo jest wypłacalne) możliwość wycofania się z inwestycji w dowolnym momencie (sprzedaż na giełdzie bez utraty oprocentowania) możliwość wycofania się z inwestycji w dowolnym momencie (sprzedaż na giełdzie bez utraty oprocentowania) możliwość stałego śledzenia wartości swoich inwestycji możliwość stałego śledzenia wartości swoich inwestycji możliwość uzyskiwania kredytów pod zastaw obligacji możliwość uzyskiwania kredytów pod zastaw obligacji

20 Obligacje/ okres do wykupu Okres do wykupu to liczba lat, w których emitent zobowiązuje się wywiązywać z obowiązków, jakie nakłada na niego obligacja. Data wykupu oznacza termin, kiedy dług przestanie istnieć, gdyż emitent wykupi obligację. Okres do wykupu to liczba lat, w których emitent zobowiązuje się wywiązywać z obowiązków, jakie nakłada na niego obligacja. Data wykupu oznacza termin, kiedy dług przestanie istnieć, gdyż emitent wykupi obligację. Obligacje z terminem spłaty: Obligacje z terminem spłaty: od 1-5 lat - nazywa się obligacjami krótkoterminowymi, od 1-5 lat - nazywa się obligacjami krótkoterminowymi, od 5-12 - nazywa się obligacjami średnioterminowymi, od 5-12 - nazywa się obligacjami średnioterminowymi, powyżej 12 lat - nazywa się obligacjami długoterminowymi. powyżej 12 lat - nazywa się obligacjami długoterminowymi.

21 Obligacje/ wartość nominalna i oprocentowanie Obligacje można dzielić na kuponowe (coupon bonds ) i zerokuponowe (zero-coupon bonds). Obligacje zerokuponowe są zwykle emitowane z dyskontem. Obligacje kuponowe wiążą się z okresową płatnością kuponu, którego wysokość jest zwykle zależna od ratingu emitenta. Oprocentowanie obligacji może być stałe bądź zmienne. Zwykle wysokość kuponu obligacji o zmiennym oprocentowaniu przedstawiana jest w formie "stopa bazowa + x%", Możliwe jest także oprocentowanie uzależnione od stopy inflacji (takie obligacje emituje polski Skarb Państwa).

22 Obligacje / Opcje dodatkowe Wiele emisji obligacji zawiera klauzulę, która daje inwestorowi i/lub emitentowi prawo do podjęcia określonych działań. Najczęściej stosowana jest opcja przedterminowego wykupu na żądanie emitenta (call feature), która daje emitentowi prawo do wcześniejszej spłaty całości lub części zobowiązań. Wiele emisji obligacji zawiera klauzulę, która daje inwestorowi i/lub emitentowi prawo do podjęcia określonych działań. Najczęściej stosowana jest opcja przedterminowego wykupu na żądanie emitenta (call feature), która daje emitentowi prawo do wcześniejszej spłaty całości lub części zobowiązań. Obligacje zamienne (convertible bond) Obligacje zamienne - rodzaj obligacji dające jej posiadaczowi możliwość do zamiany ich na akcje firmy emitującej. Obligacje zamienne (convertible bond) Obligacje zamienne - rodzaj obligacji dające jej posiadaczowi możliwość do zamiany ich na akcje firmy emitującej. Obligacja wymienna (exchangable bonds) Obligacja wymienna - papier wartościowy umożliwiający posiadaczowi obligacji ich wymianę na określoną liczbę akcji zwykłych przedsiębiorstwa innego niż emitent. Obligacja wymienna (exchangable bonds) Obligacja wymienna - papier wartościowy umożliwiający posiadaczowi obligacji ich wymianę na określoną liczbę akcji zwykłych przedsiębiorstwa innego niż emitent.

23 Obligacje / poziom ryzyka inwestycyjnego Poziom ryzyka inwestycyjnego mierzony jest jakością kredytową (rating) Poziom ryzyka inwestycyjnego mierzony jest jakością kredytową (rating) Rating - niezależna ocena ryzyka kredytowego dokonywana przez wyspecjalizowane agencje ratingowe takie jak Moody's, Standard&Poor's oraz Fitch Ratings w stosunku do podmiotu zaciągającego dług. Rating - niezależna ocena ryzyka kredytowego dokonywana przez wyspecjalizowane agencje ratingowe takie jak Moody's, Standard&Poor's oraz Fitch Ratings w stosunku do podmiotu zaciągającego dług. Rating oznacza jakość dłużnych papierów wartościowych pod kątem wiarygodności finansowej emitenta oraz warunków panujących na rynku. Rating oznacza jakość dłużnych papierów wartościowych pod kątem wiarygodności finansowej emitenta oraz warunków panujących na rynku. Badaniu wiarygodności finansowej podlegają emisje obligacji, krótkoterminowe papiery dłużne, podmioty zaciągające zobowiązania na rynku finansowym oraz rządy państw. Badaniu wiarygodności finansowej podlegają emisje obligacji, krótkoterminowe papiery dłużne, podmioty zaciągające zobowiązania na rynku finansowym oraz rządy państw.

24 Rating krajów europejskich wykonany przez S&P, czerwiec 2011 (ciemnonieb.-AAA, jasnonieb. BBB, pom.- BB, czerw. B, róż- CCC, szary – brak oceny)

25 Bony skarbowe Bony skarbowe (treasury bills) – krótkoterminowe papiery na okaziciela krótkoterminowe papiery na okaziciela emitowane przez Skarb Państwa emitowane przez Skarb Państwa terminy wykupu: 13, 26 i 52 tygodnie terminy wykupu: 13, 26 i 52 tygodnie sprzedaż na przetargach sprzedaż na przetargach nominał jednego bonu wynosi 10 000 zł nominał jednego bonu wynosi 10 000 zł nabywcy bonów - firmy krajowe i zagraniczne, instytucje finansowe nabywcy bonów - firmy krajowe i zagraniczne, instytucje finansowe

26 Bony skarbowe Bony skarbowe są sprzedawane z dyskontem, czyli poniżej wartości nominalnej, gdyż są nieoprocentowane. Pełną kwotę nominalną otrzymuje się w momencie wykupu bonu skarbowego. Ceny bonów są odzwierciedleniem przewidywanego przez rynek pieniężny poziomu inflacji, dlatego mogą być one miarodajnym odniesieniem dla określania oprocentowania innych instrumentów finansowych, np. obligacji.

27 Renty finansowe Renta finansowa jest umową, na mocy której jej posiadacz otrzymuje okresowe świadczenie pieniężne, zgodnie z przyjętym harmonogramem Renta finansowa jest umową, na mocy której jej posiadacz otrzymuje okresowe świadczenie pieniężne, zgodnie z przyjętym harmonogramem RF – na ogół – nie są papierami wartościowymi, ze względu na brak możliwości wymiany na rynku RF – na ogół – nie są papierami wartościowymi, ze względu na brak możliwości wymiany na rynku RF mogą być traktowane jak instrumenty przynoszące stały dochód np. obligacje RF mogą być traktowane jak instrumenty przynoszące stały dochód np. obligacje

28 Kredyty (mortgages) Kredyty hipoteczne (mortgages) Przyszły właściciel nieruchomości sprzedaje hipotekę swego domu aby uzyskać gotówkę niezbędną do nabycia nieruchomości, zobowiązując się do dokonywania okresowych płatności na rzecz posiadacza hipoteki Przyszły właściciel nieruchomości sprzedaje hipotekę swego domu aby uzyskać gotówkę niezbędną do nabycia nieruchomości, zobowiązując się do dokonywania okresowych płatności na rzecz posiadacza hipoteki Sytuacja przyszłego właściciela nieruchomości zaciągającego KH przypomina pozycję emitenta obligacji (przyjmuje pewną kwotę, później wypłaca regularnie kupony i na koniec – nominał – o ile spłata końcowa jest większa od poprzednich) Sytuacja przyszłego właściciela nieruchomości zaciągającego KH przypomina pozycję emitenta obligacji (przyjmuje pewną kwotę, później wypłaca regularnie kupony i na koniec – nominał – o ile spłata końcowa jest większa od poprzednich)

29 Kredyty hipoteczne (mortgages) Kredyty hipoteczne nie są papierami wartościowymi, jednakże hipoteki są łączone w pakiety, pod które instytucje finansowe emitują nowe instrumenty, tzw. instrumenty zabezpieczone hipoteką (mortgage-backed securities) Kredyty hipoteczne nie są papierami wartościowymi, jednakże hipoteki są łączone w pakiety, pod które instytucje finansowe emitują nowe instrumenty, tzw. instrumenty zabezpieczone hipoteką (mortgage-backed securities)

30 Zagadnienia matematyki finansowej użyteczne w opisie instrumentów dłużnych Wartość obecna przyszłych przepływów pieniężnych (PV – present value) Wartość obecna przyszłych przepływów pieniężnych (PV – present value) Wartość przyszła regularnych płatności (FV – future value) Wartość przyszła regularnych płatności (FV – future value) Pojęcia związane ze stopą zwrotu Pojęcia związane ze stopą zwrotu Mierniki efektywności inwestycji finansowych (NPV, IRR, ERR) Mierniki efektywności inwestycji finansowych (NPV, IRR, ERR) Wartość obecna renty Wartość obecna renty Równanie bankierów Równanie bankierów

31 Zagadnienia dotyczące bonów i obligacji Wycena bonów skarbowych Wycena bonów skarbowych Stopa rentowności bonu skarbowego Stopa rentowności bonu skarbowego Wycena obligacji Wycena obligacji Stopa dochodu z obligacji (YTM – Yield To Maturity) Stopa dochodu z obligacji (YTM – Yield To Maturity) Wypukłość obligacji (wpływ stopy dochodu na cenę obligacji) Wypukłość obligacji (wpływ stopy dochodu na cenę obligacji) Pomiar ryzyka stopy procentowej (duration – średni czas trwania) Pomiar ryzyka stopy procentowej (duration – średni czas trwania)

32 Rentowność obligacji o terminie wykupu październik 2020, od 15 VI do 28 IX

33 Rentowność obligacji o terminie wykupu luty 2013

34 Wycena obligacji

35 Duracja - średni czas trwania inwestycji

36

37 Krzywe rentowności Wypukłość obligacji

38 Instrumenty o charakterze własnościowym Akcje - najważniejszy element rynku kapitałowego. Akcja jest papierem wartościowym potwierdzającym udział w kapitale akcyjnym spółki, stanowiącym jednocześnie uosobienie praw i obowiązków jej posiadacza - akcjonariusza.

39 Akcje / Instrumenty o charakterze własnościowym klasyczne dokumenty akcyjne (papiery) zawierały nazwę firmy i siedzibę spółki nazwę firmy i siedzibę spółki nazwę sądu, w którym spółka jest zarejestrowana nazwę sądu, w którym spółka jest zarejestrowana datę zarejestrowania spółki i emisji akcji datę zarejestrowania spółki i emisji akcji wartości nominalnej akcji wartości nominalnej akcji liczby akcji, numeru serii, rodzaju danej akcji oraz uprawnień szczególnych akcji liczby akcji, numeru serii, rodzaju danej akcji oraz uprawnień szczególnych akcji przy akcjach imiennych - wysokości dokonanej wpłaty przy akcjach imiennych - wysokości dokonanej wpłaty ograniczeń co do przeniesienia własności akcji ograniczeń co do przeniesienia własności akcji oznaczenia przepisów statutu o związanych z akcją obowiązkach co do świadczeń na rzecz spółki oznaczenia przepisów statutu o związanych z akcją obowiązkach co do świadczeń na rzecz spółki

40 Akcje / Instrumenty o charakterze własnościowym charakterystyki akcji wartość nominalna - wartość kapitału akcyjnego spółki przypadająca na jedną akcję wartość nominalna - wartość kapitału akcyjnego spółki przypadająca na jedną akcję wartość emisyjna - cena po jakiej akcja jest sprzedana przez emitenta jej pierwszemu właścicielowi wartość emisyjna - cena po jakiej akcja jest sprzedana przez emitenta jej pierwszemu właścicielowi wartość księgowa - wartość aktywów netto spółki przypadająca na jedną akcję wartość księgowa - wartość aktywów netto spółki przypadająca na jedną akcję wartość rynkowa - cena akcji na rynku (powstaje w wyniku spotkania się popytu z podażą) wartość rynkowa - cena akcji na rynku (powstaje w wyniku spotkania się popytu z podażą)

41 Akcje / PRAWA AKCJONARIUSZA Prawo do udziału w zyskach spółki, czyli prawo do dywidendy. Prawo do udziału w zyskach spółki, czyli prawo do dywidendy. Zysk netto spółki dzieli się na zysk zatrzymany (przeznaczony na dalszy rozwój) i zysk do podziału czyli dywidendę. Wszyscy akcjonariusze, którzy w dniu ustalenia prawa do dywidendy posiadają akcje uzyskują prawo do dywidendy. Zysk netto spółki dzieli się na zysk zatrzymany (przeznaczony na dalszy rozwój) i zysk do podziału czyli dywidendę. Wszyscy akcjonariusze, którzy w dniu ustalenia prawa do dywidendy posiadają akcje uzyskują prawo do dywidendy. Prawo do zakupu akcji nowej emisji, czyli prawo poboru. Z prawa poboru może skorzystać akcjonariusz, który w dniu ustalenia prawa poboru posiada akcje spółki emitującej nowe akcje. Posiadacz prawa poboru może je sprzedać lub skorzystać z nich i dokonać zakupu akcji nowej emisji. Prawo do zakupu akcji nowej emisji, czyli prawo poboru. Z prawa poboru może skorzystać akcjonariusz, który w dniu ustalenia prawa poboru posiada akcje spółki emitującej nowe akcje. Posiadacz prawa poboru może je sprzedać lub skorzystać z nich i dokonać zakupu akcji nowej emisji. Prawo do głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Zapewnia ono akcjonariuszowi możliwość wpływania na losy spółki w drodze kształtowania liczebności, składu i kompetencji jej władz, a także poprzez wyznaczanie struktury podziału zysku przedsiębiorstwa. Prawo do głosu na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy. Zapewnia ono akcjonariuszowi możliwość wpływania na losy spółki w drodze kształtowania liczebności, składu i kompetencji jej władz, a także poprzez wyznaczanie struktury podziału zysku przedsiębiorstwa. Prawo do udziału w masie upadłościowej spółki (w razie bankructwa) Prawo do udziału w masie upadłościowej spółki (w razie bankructwa)

42 Akcje / Instrumenty o charakterze własnościowym TYPY AKCJI akcje uprzywilejowane akcje uprzywilejowane akcje zwykłe akcje zwykłe Uprzywilejowanie może dotyczyć liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy liczby głosów na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy wielkości lub kolejności wypłacania dywidendy wielkości lub kolejności wypłacania dywidendy podziału majątku spółki w przypadku likwidacji podziału majątku spółki w przypadku likwidacji

43 Akcje / Instrumenty o charakterze własnościowym Etapy wprowadzenia do obrotu giełdowego akcji spółki w publicznej ofercie sporządzenie prospektu emisyjnego sporządzenie prospektu emisyjnego uzyskanie zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na wprowadzenie do publicznego obrotu uzyskanie zgody Komisji Papierów Wartościowych i Giełd na wprowadzenie do publicznego obrotu zawarcie umowy z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych o rejestrację tych papierów wartościowych zawarcie umowy z Krajowym Depozytem Papierów Wartościowych o rejestrację tych papierów wartościowych upowszechnienie wymaganych informacji dotyczących emitenta i oferty upowszechnienie wymaganych informacji dotyczących emitenta i oferty

44 Metody wyceny akcji Wycena akcji metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF – discounted cash flow) Wycena akcji metodą zdyskontowanych przepływów pieniężnych (DCF – discounted cash flow) Analiza podstawowych wskaźników (EPS, BV) Analiza podstawowych wskaźników (EPS, BV) Wycena metodami analizy fundamentalnej Wycena metodami analizy fundamentalnej

45 Analiza fundamentalna Analiza makrootoczenia Analiza sektorowa Analiza sytuacyjna spółki Analizy finansowa spółki Wycena spółki

46 Analiza fundamentalna Analiza otoczenia makroekonomicznego Analiza otoczenia makroekonomicznego spółki (podstawowych stóp procentowych, wskaźnika inflacji, PKB, wielkości bezrobocia, kursu walutowego)- określenie perspektyw rozwoju spółki w przyszłości. Analiza sektorowa Analiza sektorowa - ocenie podlegają spółki prowadzące zbliżoną działalność, sprzedające te same lub podobne produkty.

47 Analiza fundamentalna Analiza ogólnej sytuacji spółki Analiza ogólnej sytuacji spółki - stan majątku, poziom innowacyjności technologicznej, jakość zarządzania, skład akcjonariatu. Analiza finansowa spółki Analiza finansowa spółki - wskaźniki: rentowności, płynności, zadłużenia i aktywności. Wyniki tej analizy pokazują, jak spółka gospodaruje posiadanymi zasobami oraz wykorzystuje uwarunkowania rynkowe. Wycena spółki Wycena spółki - oszacowanie wartości akcji, przy uwzględnieniu posiadanych zasobów oraz możliwości generowania dochodów w przyszłości.

48 Analiza techniczna filozofia AT Analiza techniczna formułuje prawdopodobne prognozy ruchów cenowych na podstawie analizy danych historycznych Założenia: Rynek dyskontuje wszystko Ceny podlegają trendom Historia się powtarza

49 Rynek dyskontuje wszystko Wszystkie czynniki wpływające na cenę akcji (fundamentalne, makroekonomiczne, polityczne, psychologiczne i inne) znajdują pełne odbicie w cenie akcji. Inaczej: wszystkie ważne, cenotwórcze informacje są już uwzględnione w cenie akcji

50 AT: ceny podlegają trendom Celem badania wykresów jest rozpoznawanie trendów w ich wczesnych stadiach, by dokonywać transakcji zgodnie z ich kierunkiem. (Trendy nie trwają wiecznie) Trend wykazuje silniejszą tendencję do kontynuacji niż do zmiany (należy inwestować zgodnie z trendem, dopóki nie pojawią się oznaki jego końca)

51 Linie trendu

52 Typy wykresów

53 założenia AT: historia się powtarza Analiza zachowań rynku wiąże się badaniem zachowań inwestorów a więc badaniem ludzkiej psychiki. Formacje cenowe pojawiające się od stuleci na wykresach cenowych odzwierciedlają dominujące stany psychiczne uczestników rynku. Ponieważ formacje te sprawdziły się w przeszłości, wnioskuje się, że znajdą potwierdzenie w przyszłości

54 Formacje cenowe Formacja głowy i ramion

55 Formacje cenowe Klin zwyżkujący

56 ŚREDNIE KROCZĄCE, LINIA MACD

57 OSCYLATOR RSI

58 Analiza techniczna John J. Murphy Analiza techniczna rynków finansowych Jack D. Schwager Analiza techniczna rynków terminowych E. Gateley Cena i czas. Zarys meto analizy technicznej S. Nison Świece i inne japońskie techniki analizowania wykresów A.J. Frost,R.R. Prechter Teoria fal Elliota

59 Analiza portfelowa Zagadnienia Zmienność akcji Zmienność akcji Modele zmienności akcji Modele zmienności akcji Miary ryzyka inwestowania w akcje Miary ryzyka inwestowania w akcje Pojęcie portfela akcji Pojęcie portfela akcji Parametry portfela akcji Parametry portfela akcji Portfel akcji z możliwością krótkiej sprzedaży Portfel akcji z możliwością krótkiej sprzedaży Określanie kryteriów doboru akcji, Określanie kryteriów doboru akcji, Zagadnienia optymalizacyjne portfela akcji Zagadnienia optymalizacyjne portfela akcji Charakterystyka portfela mieszanego (akcji oraz aktywów pozbawionych ryzyka) Charakterystyka portfela mieszanego (akcji oraz aktywów pozbawionych ryzyka)

60 Zbiór możliwości inwestycyjnych dla portfeli dwóch akcji, tworzone z akcji 3 spółek

61 Zbiór możliwości inwestycyjnych dla portfela trzech akcji Portfele dwuakcyjne (linie ciągłe) portfele 3 akcji (kol. błękitny)

62 Zbiór możliwości inwestycyjnych dla portfela trzech akcji Krótka sprzedaż (kolor różowy)

63 Analiza portfelowa H. Markowitz, Portfolio selection 1952 H. Markowitz, Portfolio selection 1952 J. Tobin – Liquidity preference as behavior towards risk 1958 J. Tobin – Liquidity preference as behavior towards risk 1958 F. Modigliani, M. Miller The cost of capital, corporation finance and the theory of investment 1958 F. Modigliani, M. Miller The cost of capital, corporation finance and the theory of investment 1958 W. Sharpe Capital asset pricing model 1964 W. Sharpe Capital asset pricing model 1964 J. Lintner Security prices, risk and maximal gains from diversifications 1965 J. Lintner Security prices, risk and maximal gains from diversifications 1965

64 Nagroda Nobla dla twórcy metody DCF 1938 – John B. Williams The theory of investment value 1938 – John B. Williams The theory of investment value Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych w wycenie akcji Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych w wycenie akcji

65 Nagroda Nobla - Analiza portfelowa Harry Markowitz, Merton Miller, William Sharpe - (1990) Harry Markowitz, Merton Miller, William Sharpe - (1990) za pionierskie prace w dziedzinie ekonomii finansowej za pionierskie prace w dziedzinie ekonomii finansowej

66 Nagrody Nobla – analiza rynków finansowych 1981 James Tobin 1981 James Tobin Relacje między rynkami finansowymi a decyzjami w zakresie wydatków, bezrobociem, produkcją i cenami Relacje między rynkami finansowymi a decyzjami w zakresie wydatków, bezrobociem, produkcją i cenami 1985 Franco Modigliani 1985 Franco Modigliani Pionierska analiza oszczędności i rynków finansowych Pionierska analiza oszczędności i rynków finansowych

67 Analiza finansowych szeregów czasowych / cele wykrywanie natury zjawiska (np. zmiany cen surowców) reprezentowanego przez sekwencję obserwacji wykrywanie natury zjawiska (np. zmiany cen surowców) reprezentowanego przez sekwencję obserwacji formalny opis, identyfikacja elementów szeregu czasowego formalny opis, identyfikacja elementów szeregu czasowego prognozowanie przyszłych wartości szeregu czasowego prognozowanie przyszłych wartości szeregu czasowego (ASC opiera się na założeniu, że kolejne wartości w zbiorze danych reprezentują kolejne pomiary wykonane w równych odstępach czasu)

68 Ogólny model addytywny szeregu czasowego Niech {x t }, t =1,2,…,T oznacza szereg czasowy. Wtedy X t = z t + k t + s t + c t + u t gdzie składnik Z t _ odpowiada za trend w chwili t k t wielkość związana z cyklem koniunkturalnym s t charakteryzuje sezonowość w chwili t c t jest związany z cyklem w chwili t u t jest czynnikiem losowym (zaburzeniem) – zmienną losową o zerowej wartości oczekiwanej (wszystkie u t mają jednakową wariancję i są parami nieskorelowane)

69 Przykładowe składowe szeregu czasowego

70 Linia trendu Linia trendu + 2 – letni sinusoidalny cykl koniunkturalny (1 rok = 250 sesji)

71 Trend + 2 –letni sinusoidalny cykl koniunkturalny + roczny sinusoidalny cykl sezonowy

72 Trend + 2 –letni sinusoidalny cykl koniunkturalny + roczny sinusoidalny cykl sezonowy + kwartalny cosinusoidalny cykl giełdowy

73 Trend + 2 –letni sinusoidalny cykl koniunkturalny + roczny sinusoidalny cykl sezonowy + kwartalny cosinusoidalny cykl giełdowy + wahania o amplit. 5

74

75 Stadia dodawania elementów szeregu czasowego

76 Te same cykle, różne amplitudy

77 Wahania losowe Jednakowe prawdopodobieństwa wzrostu i spadku. Losowe wahanie z przedziału (0;1) o przeciętnej wartości równej 0,5

78 Jednakowe prawdopodobieństwa wzrostu i spadku. Losowe wahanie z przedz. (0;2)

79 Koncepcja zmian cenowych jako błądzenia losowego błądzenia losowego

80 Prawdopodobieństwo wzrostu 1,5 raza większe niż spadku. Losowe wahanie z przedziału (0; 1)

81 Prawdopodobieństwo wzrostu 1,5 raza większe niż spadku. Losowe wahanie z przedziału (0; 1) Wykres oczekiwanej wartości – czerwona prosta