Dr Marcin Orlicki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Prezentacja na temat: "Dr Marcin Orlicki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu"— Zapis prezentacji:

1 Dr Marcin Orlicki, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu
Polska nowelizacja przepisów o umowie ubezpieczenia na tle regulacji zagranicznych (Niemcy, Izrael) UAM Poznań

2 §1 VVG (Niemcy) Definicja ubezpieczenia Ubezpieczyciel poprzez umowę ubezpieczenia zobowiązuje się zabezpieczyć określone ryzyko ubezpieczającego lub osoby trzeciej poprzez świadczenie, które ma on spełnić w przypadku wystąpienia umówionego wypadku ubezpieczeniowego. Ubezpieczający jest zobowiązany świadczyć dla ubezpieczyciela umówioną płatność (składkę). UAM Poznań

3 Edwin Deutsch (Das neue Versicherungsvertragsrecht 2008)
Świadczeniem głównym ubezpieczyciela jest zapewnienie pokrycia ubezpieczeniowego. Nie jest to wyłącznie czynność przygotowawcza do późniejszego potencjalnego świadczenia; jest zaś ono świadczeniem wzajemnym w stosunku do zapłaty składki przez ubezpieczającego. Nazbyt daleko idącą redukcją rzeczywistości jest dostrzeganie obowiązku ubezpieczyciela nie w zapewnieniu pokrycia ubezpieczeniowego, lecz tylko w warunkowej obietnicy zapłaty. W teorii świadczenia pieniężnego ubezpieczenie i loteria mają efekty trudne do odróżnienia. To niewłaściwe dla tak dużej gałęzi gospodarki jak ubezpieczenia i jej oddziaływania. UAM Poznań

4 Zwrot składki §40 VVG (Niemcy)
W przypadku zakończenia stosunku ubezpieczenia przed upływem okresu ubezpieczenia, ubezpieczycielowi przysługuje za tenże okres ubezpieczenia tylko taka część składki, która odpowiada czasowi, w którym istniała ochrona ubezpieczeniowa. Jeżeli stosunek ubezpieczenia zakończył się poprzez odstąpienie na podstawie §19 ust.2 albo poprzez uchylenie się przez ubezpieczyciela od skutków oświadczenia woli z powodu podstępu, ubezpieczycielowi przysługuje składka aż do chwili, w której oświadczenie o odstąpieniu lub o uchyleniu się od skutków oświadczenia woli stanie się skuteczne. [---] UAM Poznań

5 Uzasadnienie nowelizacji przez niemiecki Rząd Federalny
Nowe zdanie 1 wskazuje ogólnie, że ubezpieczycielowi w przypadku zakończenia stosunku ubezpieczenia przed końcem bieżącego okresu ubezpieczenia, przysługuje tylko ta część umówionej składki, która odpowiada ryzyku ponoszonemu w odniesieniu do czasu. Okres ochrony ubezpieczeniowej podczas bieżącego okresu ubezpieczenia jest dla stron umowy jednoznacznym kryterium, które w każdym przypadku prowadzi do odpowiedniego wyrównania interesów obu stron. UAM Poznań

6 §16 ustawy o umowie ubezpieczenia (Izrael)
Jeżeli zdarzenie przewidziane w umowie staje się niemożliwe po zawarciu umowy, umowa wygasa automatycznie, a ubezpieczający nabywa prawo do zwrotu składek zapłaconych przez niego za okres po wygaśnięciu. [tłumaczenie: Marcin Masny) UAM Poznań

7 Opóźnienie w zapłacie składki §38 VVG (Niemcy)
(1) Jeżeli kolejna składka nie została zapłacona we właściwym czasie, ubezpieczyciel może wyznaczyć ubezpieczającemu w formie pisemnej na jego koszt termin zapłaty, który nie może być krótszy niż dwa tygodnie. Oznaczenie terminu jest skuteczne tylko wówczas, gdy określone zostały poszczególne zaległe kwoty składki, odsetek i kosztów oraz skutki prawne, które są związane z upływem terminu; przy umowach połączonych ze sobą kwoty należy podawać oddzielnie. (2) Jeżeli wypadek ubezpieczeniowy zaszedł po upływie terminu, a ubezpieczający w chwili jego zajścia był w opóźnieniu co do zapłaty składki, odsetek lub kosztów, ubezpieczyciel nie jest zobowiązany do świadczenia. UAM Poznań

8 §38 VVG (Niemcy) (3) Ubezpieczyciel może po upływie terminu odstąpić od umowy bez zachowania terminu, o ile ubezpieczający pozostaje w opóźnieniu co do należnych kwot. Wypowiedzenie może być związane z terminem płatności w ten sposób, że będzie ono skuteczne wraz z upływem tego terminu, o ile w tym czasie płatności są opóźnione; ubezpieczający powinien być przy wypowiedzeniu wyraźnie o tym uprzedzony. Wypowiedzenie będzie nieskuteczne, jeżeli ubezpieczający w ciągu miesiąca po wypowiedzeniu, lub też, jeśli jest ono powiązane z określeniem terminu, w ciągu miesiąca po pływie terminu, dokonał zapłaty; nie narusza to ustępu 2. UAM Poznań

9 Prewencja §82 VVG (Niemcy)
(1) W razie zajścia wypadku ubezpieczeniowego ubezpieczający ma obowiązek wedle swoich możliwości dbać o zapobieżenie i zmniejszenie rozmiarów szkody. (2)O ile to możliwe, ubezpieczający ma obowiązek stosować się do wskazówek ubezpieczyciela, a także starać się o udzielenie takich wskazówek, na ile okoliczności na to pozwalają. Jeżeli wielu zaangażowanych w umowę ubezpieczenia ubezpieczycieli udziela różnych wskazówek, wówczas ubezpieczający powinien działać według rozeznania zgodnego z obowiązkiem. UAM Poznań

10 §82VVG (Niemcy) (3) Przy naruszeniu powinności opisanych w ustępie 1 lub 2 ubezpieczyciel jest zwolniony z obowiązku świadczenia, jeżeli ubezpieczający naruszył powinność umyślnie. W przypadku naruszenia powinności z rażącego niedbalstwa, ubezpieczyciel jest uprawniony zmniejszyć swoje świadczenie w stosunku odpowiadającym ciężarowi zawinienia; ciężar udowodnienia nieistnienia rażącego niedbalstwa spoczywa na ubezpieczającym. (4) Odmiennie niż w ust.3, ubezpieczyciel jest zobowiązany do świadczenia, o ile naruszenie powinności nie stoi w związku przyczynowym ze stwierdzeniem wypadku ubezpieczeniowego ani też ze stwierdzeniem lub rozmiarami obowiązku świadczenia. Zdanie 1 nie obowiązuje, gdy ubezpieczający naruszył powinność w sposób podstępny. UAM Poznań

11 Zgoda ubezpieczonego w ubezpieczeniu na życie §150 ust.2 VVG (Niemcy)
Jeżeli ubezpieczenie zostało zawarte na wypadek śmierci innej osoby, a umówione świadczenie przekracza zwykłe koszty pogrzebu, do skuteczności umowy potrzebna jest pisemna zgoda tejże osoby; nie dotyczy to ubezpieczeń grupowych na życie w zakresie zakładowego zabezpieczenia na starość. UAM Poznań

12 Ochrona konsumenta w niemieckim prawie ubezpieczeniowym
Daleko posunięte obowiązki doradcze ubezpieczyciela, których niedopełnienie powoduje obowiązek odszkodowawczy. UAM Poznań