Krajobraz Pustyni Lodowej: Arktyka i Antarktyda

Prezentacja na temat: "Krajobraz Pustyni Lodowej: Arktyka i Antarktyda"— Zapis prezentacji:

1 Krajobraz Pustyni Lodowej: Arktyka i Antarktyda
Opracowali: Paweł Sandulski Jakub Czyszczoń

2 Arktyka – obszar Ziemi otaczający biegun północny
Arktyka – obszar Ziemi otaczający biegun północny. Jej granice określa się w różny sposób. Według definicji klimatyczno-ekologicznej wyznacza ją lipcowa izoterma +10 °C, która w przybliżeniu pokrywa się również z północną granicą wegetacji drzew. Według innej, Arktykę ogranicza koło podbiegunowe północne, co jednak sprawia, że w jej obrębie znajdują się również duże obszary Norwegii i Szwecji o dość umiarkowanym klimacie. Arktyka obejmuje część Rosji, Kanady, Norwegii, Szwecji, Finlandii, Alaskę (Stany Zjednoczone), Grenlandię (terytorium duńskie), Islandię oraz Ocean Arktyczny. Arktyka

3 Klimat Klimat zróżnicowany, bardzo zależny od szerokości geograficznej i oddalenia od dużych zbiorników wodnych. Najniższe temperatury powietrza na półkuli północnej zanotowano w położonej częściowo poza Arktyką Jakucji (ok. –68 °C, ), na Grenlandii (ok. –66 °C) i na terytorium Jukonu (ok. –63 °C). Najwyższe arktyczne temperatury średnie spotyka się w Arktyce morskiej, a więc na Aleutach, Islandii i północy Europy. Długie, ciemne, mroźne zimy i krótkie lata, stanowią główną cechę klimatu polarnego, poza tym jednak obserwuje się wiele różnic, uwarunkowanych wielkością obszaru. I tak np. na Grenlandii, w dwu miejscach, oddalonych od siebie tylko o 8° szerokości geograficznej, obserwujemy w najostrzejszych miesiącach zimowych aż do 14 °C różnicę średniej temperatury (Godthaab –10 °C, Uperniwiki –24 °C). Wpływ klimatu kontynentalnego na stosunki klimatyczne wysp polarnych ujawnia się w wyższej, średniej temperaturze lata. Na amerykańskim Archipelagu Arktycznym zima jest znacznie ostrzejsza niż na Grenlandii, temperatura spada miejscami do –60°C, średnia zaś temperatura miesiąca najzimniejszego wynosi –40 °C.

4 Flora Obszar subarktyczny porastają lasy borealne, natomiast lądowe skraje samej Arktyki – tundra. Okres wegetacji w Arktyce właściwej trwa tu tylko od czerwca do sierpnia. Na tych obszarach nie może być mowy o istnieniu drzew, pominąwszy małe, złożone z form karłowatych, lasy w południowej części Grenlandii. Równiny cechuje roślinność tundry, a więc przede wszystkim mchy i porosty. Na obszarach o większej wilgotności rosną turzyce i trawy. Tworzą one formację roślinną o nazwie tundra pagórkowa. Przy skąpych opadach można bujniejszą roślinność znaleźć najczęściej na stokach gór, zasilanych w wodę z topniejących lodowców. We florze Svalbardu wyróżnia się około 165 gatunków roślin, na Nowej Ziemi rośnie ich blisko 200, a na Grenlandii nawet 400. W Arktyce właściwej mogą przetrwać jedynie rośliny o znacznym stopniu specjalizacji, karłowate i o krótkim okresie wegetacji. Na cieplejszych, subarktycznych obszarach częściej występują drzewa, takie jak wierzba, brzoza i olcha, dominują tam jednak drzewa iglaste. Na obszarach o trwałej pokrywie lodowej dochodzi czasem do zjawiska zwanego zakwitem lodu. Jest ono wywołane masowym wystąpieniem glonów.

5 Również świat zwierzęcy musi się dostosować do istniejących warunków klimatycznych, gwałtownych burz i nadzwyczaj niskich temperatur. Zabezpieczenie przed trudnymi warunkami daje zwierzętom znaczna grubość futra i warstwa tłuszczu. Wśród ssaków należy wymienić renifera, żyjącego w dużych stadach na Grenlandii, zające bielaki i niedźwiedzie, lisy polarne, wilki, woły piżmowe; z ptaków żyją tu: nurzyk, alki i puchacz śnieżny. Olbrzymia większość spotykanych na tym obszarze ptaków morskich nie gniazduje tam, a jedynie żeruje w czasie krótkiego okresu obfitości pożywienia. W morzu żyją wieloryby i foki, których liczba jednak w następstwie bezplanowej eksploatacji jest znacznie mniejsza niż pierwotnie. Fauna

6 Antarktyda Antarktyda – kontynent o powierzchni około 14,0 mln km², znajdujący się na półkuli południowej Ziemi, prawie w całości w strefie podbiegunowej. Większa część kontynentu pokryta jest polarną czapą lodową, jest on praktycznie niezamieszkany przez ludzi, nie licząc personelu 37 stacji badawczych. Antarktyda jest jedynym kontynentem, na terenie którego nie ma żadnego państwa. Status Antarktydy jest regulowany przez traktat antarktyczny, który zamroził roszczenia terytorialne. Antarktyda leży w strefie wyjątkowo zimnego i wietrznego klimatu glacjalnego, powoduje to między innymi bardzo skąpą szatę roślinną oraz faunę występującą w zasadzie tylko na wybrzeżach i wyspach. Pod powierzchnią Antarktydy występują nieeksploatowane złoża cennych kopalin (węgiel kamienny, rudy żelaza, miedzi, złota, srebra i ołowiu). Jednakże zgodnie z traktatem antarktycznym ich wydobycie nie jest dozwolone.

7 Antarktyda ma klimat glacjalny, który jest odmianą klimatu polarnego niewystępującą nigdzie indziej. Na wyspach wysuniętych najbardziej na północ panuje klimat podbiegunowy. Klimat We wnętrzu kontynentu panują najniższe temperatury na Ziemi dochodzące do -90 °C (najniższa zanotowana temperatura to -93,2 °C a w miejscu zamieszkanym stale -89,2 °C). Średnia roczna temperatura wynosi ok. -57 °C. Najcieplejszym miesiącem jest styczeń z temperaturą minimalną -30 °C, natomiast najchłodniejszy jest sierpień, z temperaturami spadającymi do -70 °C. Na wybrzeżu temperatury są wyższe, na wyspach przy północnych krańcach Półwyspu Antarktycznego mogą sięgać powyżej 0 °C. Najniższa średnia temperatura w miejscu stale zamieszkanym przez ludzi wynosi -33 °C (rosyjska stacja badawcza Wostok). Najwyższą temperaturę na Antarktydzie zanotowano w 1974 roku w stacji nad jeziorem Vanda, osiągnęła +15 °C.

8 Świat roślinny Antarktydy jest skrajnie ubogi gatunkowo
Świat roślinny Antarktydy jest skrajnie ubogi gatunkowo. Skąpa roślinność pojawia się jedynie na skrawkach lądu wolnych od pokrywy lądolodu, najczęściej w nadmorskich oazach. Niektóre gatunki porostów i glonów występują również na nunatakach, czyli skalistych wyniosłościach wyrastających spod powierzchni otaczającego je lodowca. W sumie na Antarktydzie występuje ponad 100 gatunków glonów i porostów oraz ok. 30 mchów i wątrobowców. Rodzime dla Antarktydy są tylko 2 gatunki roślin naczyniowych (śmiałek antarktyczny i kolobant antarktyczny). Na obszarach morskich występuje fitoplankton i makrofity będące pokarmem dla zooplanktonu. Produkcja fitoplanktonu jest szacowana na ok. 610 mln ton rocznie. Flora

9 Ze względu na trudne warunki klimatyczne oraz znikomą pokrywę roślinną fauna jest słabo rozwinięta. Dominują w niej zwierzęta wodne i pingwiny. Nie występują żadne gatunki gadów, płazów[26], ssaków lądowych, owadów latających, a także ryb słodkowodnych. Urozmaicona jest fauna przybrzeżna – żyją tu gatunki rozgwiazd, jeżowców, gąbek, meduz, krewetek i głowonogów. Fauna

10 Jaka jest różnica pomiędzy Arktyką, Antarktyką i Antarktydą
Jaka jest różnica pomiędzy Arktyką, Antarktyką i Antarktydą ? Arktyka to obszar na półkuli północnej, rozciągający się wokół Bieguna Północnego, obejmujący Ocean Arktyczny wraz z wyspami oraz północne części Ameryki Północnej, Europy i Azji. Przyjmuje się, iz granicą Arktyki jest Koło Podbiegunowe Północne, czyli równoleżnik 66°33’N. Powierzchnia Arktyki wyznaczona tą granicą wynosi 21 mln km². Nazwa Arktyka wywodzi się od greckiego słowa arktos czyli niedźwiedź. Wskazuje to geograficzne umiejscowienie Arktyki pod gwiazdozbiorem Wielkiej Niedźwiedzicy. Antarktyka leży po przeciwnej stronie globu ziemskiego a więc jest w pozycji „anty” względem Arktyki i stąd jej nazwa Anty-Arktyka czyli Antarktyka. Nazwa ta określa obszar na półkuli południowej obejmujący kontynent Antarktyczny (Antarktydę) oraz otaczający go Ocean Południowy wraz z wyspami. Umowną granicę morskiej Antarktyki wyznacza tzw. Konwergencja Antarktyczna. Według innego podziału jest to 60°szerokości geograficznej południowej. Morska Antarktyka oznacza strefę klimatyczną o dominującym zimnym, morskim klimacie, różnym od klimatu kontynentu Antarktyki (cieplejszy o większych opadach i większym zachmurzeniu). Rejon Morskiej Antarktyki obejmuje głównie zachodnie wybrzeże Półwyspu Antarktycznego (na północ od 70 równoleżnika) wraz z przyległymi wyspami. Szetlandy Południowe znajdują się właśnie w tej strefie. Antarktyda określa natomiast tylko i wyłącznie kontynent Antarktyczny, położony centralnie wokół Bieguna Południowego. Antarktyda dzieli się na Wschodnią o przybliżonej powierzchni 10,5 mln km² i Zachodnią – o powierzchni 3,5 mln km². Granicę pomiędzy tymi obszarami wyznaczają Góry Transantarktyczne, ciągnące się od Morza Weddella (w sektorze atlantyckim) do Morza Rossa (w sektorze pacyficznym).

11 Copyright Sandulski & Czyszczoń
Dziękujemy Za Uwagę! Copyright Sandulski & Czyszczoń