Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl.

Prezentacja na temat: "Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl."— Zapis prezentacji:

1 Materiały pochodzą z Platformy Edukacyjnej Portalu www.szkolnictwo.pl Wszelkie treści i zasoby edukacyjne publikowane na łamach Portalu www.szkolnictwo.pl mogą być wykorzystywane przez jego Użytkowników wyłącznie w zakresie własnego użytku osobistego oraz do użytku w szkołach podczas zajęć dydaktycznych. Kopiowanie, wprowadzanie zmian, przesyłanie, publiczne odtwarzanie i wszelkie wykorzystywanie tych treści do celów komercyjnych jest niedozwolone. Plik można dowolnie modernizować na potrzeby własne oraz do wykorzystania w szkołach podczas zajęć dydaktycznych.

2 Podstawy przedsiębiorczości Temat: Wydatki rodziny

3 Konsumpcja w mikroekonomii to zużywanie posiadanych dóbr w celu bezpośredniego zaspokojenia ludzkich potrzeb, które wpływa na poziom odnoszonej przez konsumenta użyteczności. W makroekonomii konsumpcja to wydatki gospodarstw domowych na zakup dóbr. W tym znaczeniu wyróżniamy konsumpcję autonomiczną i dodatkową. Konsumpcja autonomiczna jest niezależna od dochodów, stanowi ona - oczywiście według subiektywnej oceny danego konsumenta - niezbędne minimum, zapewniające egzystencję. Konsumpcja dodatkowa jest natomiast uwarunkowana wysokością dochodów, oznacza wydatki na dobra, które nie są niezbędne do życia. Alternatywą dla konsumpcji dodatkowej jest oszczędzanie, czyli przeznaczanie pieniędzy na konsumpcję w przyszłości. Konsumpcja

4 Dochód bieżący (absolutny)- wg Johna Maynarda Keynesa konsumpcja zależy proporcjonalnie od dochodu. Dochód permanentny - koncepcja sformułowana przez Miltona Friedmana, zgodnie z którą ludzie dążą do utrzymania względnie stałego poziomu konsumpcji i nieznacznie reagują na krótkookresowe zmiany dochodu. Podczas decyzji konsumpcyjnych kierują się natomiast dochodem permanentnym, tj. przewidywanym przeciętnym dochodem w trakcie trwania życia. Wahania dochodu przejściowego (tymczasowego) są niwelowane m.in. przez pożyczki lub wzrost oszczędności. Dochód relatywny - wg Jamesa Duesenberry'ego konsumpcja jednostki zależy od wydatków konsumpcyjnych społeczności, do której należy. Determinanty konsumpcji

5 Konsument w ekonomii to osoba nabywająca od przedsiębiorcy towar lub usługę. Nie istnieje uniwersalna prawna definicja konsumenta. W polskim prawie pojęcie konsumenta zostało zdefiniowane w kodeksie cywilnym jako "osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową„. W tradycyjnej ekonomii przyjmuje się, że konsument jest, obok producenta, podstawowym uczestnikiem gry rynkowej. Relacje między oboma tymi podmiotami są istotą funkcjonowania rynku. Konsumpcja Prawa konsumentów zapisane są w kilku ustawach uchwalonych przez Sejm RP i kilkunastu rozporządzeniach Rady Ministrów, z których najbardziej podstawowe znaczenie ma Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o ochronie konkurencji i konsumentów.

6 Wydatki rodziny Wydatki konsumpcyjne związane są z bieżącymi potrzebami rodziny (jedzenie, mieszkanie, ubrania, muzyka, itp.). Wydatki mogą występować stale (np. czynsz) lub okresowo (np. zakup lodówki). Wydatki rodzinyKonsumpcyjne Stałe, np. : - podatek - prąd Okresowe, np.: - zakup książki - remont Inwestycyjne Stałe, np.: - opłaty polisy - czesne w szkole Okresowe, np.: - zakup akcji - kurs językowy

7 Wydatki rodziny Zaspokajaniu potrzeb bieżących służą wydatki konsumpcyjne, potrzeb przyszłych – wydatki inwestycyjne. Wydatki konsumpcyjne pozwalają cieszyć się dobrami lub usługami bezpośrednio po ich nabyciu. Wydatki inwestycyjne umożliwiają czerpanie korzyści w przyszłości. Decydując się na wydatki inwestycyjne, świadomie ograniczamy bieżącą konsumpcję, aby w przyszłości cieszyć się większą możliwością realizacją swoich potrzeb. Szczególnym wydatkiem inwestycyjnym jest składka na ubezpieczenia osobowe. Ubezpiecza się w nich życie, zdrowie i zdolność człowieka do pracy. Specyficzną cechą ubezpieczeń osobowych jest to, że wypłata świadczeń nie musi wiązać się z nieszczęśliwym wypadkiem.

8 Ubezpieczenia Dzielenie się ryzykiem umożliwiają ubezpieczenia. Polegają one na gromadzeniu funduszy przeznaczonych na wspieranie działań ludzkich w różnych trudnych sytuacjach życiowych oraz wyrównanie strat i zaspokajanie potrzeb wywołanych przez zdarzenia losowe. Gromadzeniem funduszy ubezpieczeniowych, powstających ze składek ubezpieczeniowych, zajmują się instytucje finansowe – zakłady ubezpieczeń. Składka ubezpieczeniowa musi być wyliczana w takiej wysokości, aby wpływy od wszystkich ubezpieczonych starczyły na pokrycie odszkodowań, kosztów działalności zakładów i na prowadzenie działalności prewencyjnej (zapobiegającej zdarzeniom losowym). Suma ubezpieczenia – wyrażona kwotą zapisaną na polisie górna granica do jakiej zakład ubezpieczeń ponosi odpowiedzialność w umowie ubezpieczenia mienia.

9 Ubezpieczenia Rodzaje ubezpieczeń Społeczne Pracowników i innych osób Rolników indywidualnych ZdrowotneGospodarczeMajątkoweOsobowe W Polsce ubezpieczenia dzielą się na: społeczne, zdrowotne oraz gospodarcze. Ubezpieczenia społeczne obejmują: ubezpieczenia emerytalne, ubezpieczenia rentowe, ubezpieczenia chorobowe, ubezpieczenia wypadkowe.

10 Ubezpieczenia Ubezpieczenia zdrowotne obejmują świadczenia udzielane w razie choroby lub urazu, ciąży, porodu i połogu, powszechnej akcji zapobiegania chorobom oraz konieczności dokonania oceny stanu zdrowia. Świadczenia te na terenie RP są powszechne i obowiązkowe oraz gwarantowane przez państwo. Ubezpieczenia gospodarcze dzieli się na osobowe i majątkowe. Osobowe dotyczą życia, zdrowia i zdolności człowieka do pracy i dzielą się na wypadkowe i ubezpieczenia na życie. W ubezpieczeniach na życie zakład ubezpieczeń zobowiązuje się do świadczenia umówionej sumy pieniężnej, renty lub innego świadczenia, w razie zajścia przewidzianego w umowie wypadku w życiu osoby ubezpieczonej.

11 Ubezpieczenia Ubezpieczenia wypadkowe dzieli się na ubezpieczenia od następstw nieszczęśliwych wypadków (NW) i chorobowe (zdrowotne). Ubezpieczenia NW dotyczą sytuacji, w których osoba ubezpieczenia doznaje trwałego uszczerbku na zdrowiu, bądź następuje śmierć. Ubezpieczenia zdrowotne dotyczą wielu zdarzeń losowych związanych z chorobą: leczenia szpitalnego, ubezpieczenia ewentualnej operacji lub ubezpieczenia medycznego w podróży. Ubezpieczenia majątkowe, zwane też gospodarczymi, obejmują ryzyko, na jakie przedmioty lub podmioty ubezpieczone mogą być narażone. Obejmują one wszelkie dobra majątkowe: budynki, urządzenia, materiały, towary, gotówkę, itp., czyli odnoszą się do poszczególnych elementów mienia osoby ubezpieczonej, a także do określonych wartości majątkowych, związanych z ubezpieczeniem od odpowiedzialności cywilnej.

12 Ubezpieczenia Według kodeksu cywilnego ubezpieczenia można podzielić na osobowe i majątkowe. Ubezpieczenia osobowe to ubezpieczenia zapewniające pokrycie potrzeb finansowych wynikłych w skutek określonych zdarzeń w życiu człowieka (choroba, kalectwo, dożycie określonego wieku lub śmierci). W art. 829 kodeksu cywilnego ubezpieczenia osobowe dzieli się na ubezpieczenia na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią określonego wieku oraz ubezpieczenia następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku. Ubezpieczenia majątkowe to ubezpieczenia dotyczące mienia albo odpowiedzialności cywilnej według art. 821 kodeksu cywilnego. Mają one na celu pokrywanie strat materialnych, w wyniku szkody. Podział tych ubezpieczeń zależy od przedmiotu ubezpieczenia oraz rodzaju ryzyka, przykładem takiego ubezpieczenia może być między innymi ubezpieczenia morskie, budynków od ognia itp.

13 Ubezpieczenia Firmy ubezpieczeniowe oprócz działalności bezpośrednio ubezpieczeniowej prowadzą działalność reasekuracyjną. Reasekuracja to umowa, na mocy której jeden ubezpieczyciel, zwany reasekurowanym, odstępuje całość lub część ubezpieczonego ryzyka wraz z odpowiednią częścią składek innemu ubezpieczycielowi, zwanemu reasekuratorem. Reasekurator zobowiązuje się do zapłaty cedentowi odpowiedniej części świadczeń lub odszkodowań wypłacanych ubezpieczającym. Reasekuracja polega zatem na podziale dużych i niebezpiecznych ryzyk przyjętych przez jednego ubezpieczyciela między kilku lub kilkunastu ubezpieczycieli.

14 Wyraźnie można odróżnić umowę ubezpieczenia osobowego a majątkowego ponieważ różnią się ona pod wieloma aspektami, szczegółowe różnice przedstawia tabela. Ubezpieczenia KryteriaUbezpieczenie osoboweUbezpieczenie majątkowe Przedmiot Ryzyko osobowe, obejmujące życie, zdrowie i zdolność do pracy ubezpieczonego (dobra osobiste, prawa majątkowe) Ryzyko majątkowe, obejmujące prawa i obowiązki majątkowe osoby ubezpieczonej Podmiot Osoby fizyczneOsoby fizyczne i prawne Szkoda Ma charakter niewymierny w pieniądzu i nie zawsze ma charakter negatywny Ma charakter wymierny w pieniądzu i zawsze charakter zdarzenia negatywnego Suma ubezpieczenia Swobodnie ustalona przez strony umowyUstalona na podstawie wartości przedmiotu ubezpieczenia Charakter świadczenia ŚwiadczenieOdszkodowanie Czas Zazwyczaj długookresowe (powyżej 1 roku)Wyłącznie krótkoterminowe (do 1 roku)

15 Ubezpieczenia społeczne to system świadczeń zapewniający pracownikom i ich rodzinom pomoc z publicznych funduszów składkowych w razie choroby, niezdolności do pracy, starości i śmierci. Ubezpieczenia społeczne ściśle związane są z pracowniczym, spółdzielczym lub innym stosunkiem pracy. Zadaniem tych ubezpieczeń jest ochrona zdrowia jak i zdolności do pracy osoby ubezpieczonej. Ubezpieczenia Zarówno zakład pracy (pracodawca) a także pracownik opłaca składkę za to ubezpieczenie. W Polsce ubezpieczeniami społecznymi zajmuje się Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Kasa Ubezpieczeń Społecznych.

16 Ubezpieczenia Składka płacona na ubezpieczenia społeczne została podzielona na cztery odrębne składki ubezpieczeniowe: 1.Składki na ubezpieczenia emerytalne, z których będą finansowane wypłaty emerytur. 2.Składka na ubezpieczenia rentowe, zapewniające wypłaty rent z tytułu niezdolności do pracy, rent rodzinnych, rent szkoleniowych, zasiłków pogrzebowych, dodatków do rent rodzinnych dla sierot, dodatków pielęgnacyjnych. 3.Składka na ubezpieczenia chorobowe, czyli na zasiłki chorobowe, świadczenia rehabilitacyjne, zasiłki wyrównawcze, opiekuńcze, macierzyńskie, porodowe. 4.Składka na ubezpieczenia wypadkowe.

17 System emerytalno – rentowy Podstawą systemu emerytalno – rentowego są trzy filary: system państwowy, system otwartych funduszy emerytalnych, dodatkowe dobrowolne ubezpieczenia. 1 FILAR ZUS 2 FILAR FUNDUSZE EMERYTALNE 3 FILAR DODATKOWE OSZCZĘDNOŚCI - obowiązkowy - umowa pokoleniowa -zarządzany przez państwo - indywidualne konta - obowiązkowy - kapitałowy, zarządzany przez prywatne instytucje, ściśle kontrolowany przez państwo - indywidualne konta - dobrowolny - kapitałowy przez prywatne instytucje - indywidualne konta

18 Zasady działania drugiego filaru systemu emerytalnego Składka Odprowadzana z części płaconej przez pracownika na ubezpieczenia emerytalne do otwartego funduszu emerytalnego Fundusz emerytalny Zyski z inwestycji powiększają kapitał zgromadzony na naszym rachunku Depozytariusz Bank lub Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych przechowuje aktywa Zakład emerytalny Wypłaca emeryturę wykupioną za skapitalizowane składki z funduszu emerytalnego Powszechne Towarzystwo Emerytalne Zarządza funduszem, inwestuje i pomnaża składki

19 Odszkodowanie ubezpieczeniowe - to w ramach ubezpieczeń gospodarczych (na zasadzie gwarancyjno-repartycyjnej) odszkodowanie, którego obowiązek świadczenia spoczywa na ubezpieczycielu. Podstawą wypłaty odszkodowania będzie umowa ubezpieczenia określona w art. 805 kodeksu cywilnego zawarta dobrowolnie. Odszkodowanie ubezpieczeniowe z tytułu odpowiedzialności cywilnej zobowiązanego, poza szkodą majątkową obejmuje także utracone korzyści, a w szkodach na osobie może obejmować także zadośćuczynienie za doznaną krzywdę. Odszkodowanie ubezpieczeniowe Szkoda uznawana jest za podstawową przesłankę odpowiedzialności. Dlatego też, posługując się poglądami nauki prawa cywilnego stwierdzić można, iż określenie to odnosi się do wszelkich uszczerbków w dobrach lub interesach prawnie chronionych, których poszkodowany doznał wbrew swej woli.

20 Zastrzeżenie takie zostało dodane, żeby odróżnić szkodę od uszczerbków, które zostały spowodowane na mocy decyzji samego zainteresowanego podmiotu. W takim przypadku szkodą nie będzie np. wyzbycie się rzeczy lub jej zużycie przez uprawnionego. Odszkodowanie ubezpieczeniowe Rodzaje szkody Na osobie: na dobrach osobistych - szkoda niemajątkowa, określana jako krzywda. Takie rozróżnienie ma na celu wyeksponowanie faktu, iż taka postać szkody dotyka dóbr niemajątkowych, na mieniu - szkoda majątkowa. Na mieniu: rzeczywista strata, utracone korzyści. W przypadku szkody majątkowej poszkodowany może domagać się odszkodowania, zaś w przypadku szkody niemajątkowej (krzywdy) może mu przysługiwać zadośćuczynienie.

21 Firma ubezpieczeniowa oferuje także inne atrakcyjne formy ubezpieczenia majątku. Ciekawym przykładem jest ubezpieczenie kosztów leczenia psów i kotów domowych. Ubezpieczeniem mogą objęte być psy i koty w wieku od 6 miesięcy do 14 lat. Pozostałe ubezpieczenia majątkowe to: - Ubezpieczenia budynków i lokali mieszkalnych - nie związanych z działalnością gospodarczą, - Ubezpieczenie domów letniskowych oraz mienia ruchomego, - Ubezpieczenie bagażu podróżnego, - Ubezpieczenie sprzętu elektronicznego, - Ubezpieczenie eksponatów wystawowych i targowych, - Ubezpieczenie maszyn, - Ubezpieczenie utraty zysku w następstwie uszkodzenia maszyn, - Ubezpieczenia budowlano-montażowe, itp. Dodatkowe ubezpieczenia majątkowe

22 Literatura: 1.Biernacka M., Korba J., Smutek Z.: Podstawy przedsiębiorczości. Podręcznik do liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. Wyd. II. Operon, Gdynia 2009, 2.Gregorczyk S., Romanowska M., Sopińska A., Wachowiak P.: Przedsiębiorczość bez tajemnic. Podręcznik do nauczania podstaw przedsiębiorczości dla liceum i technikum. WSiP 2009, 3.Komosa A.: Szkolny słownik ekonomiczny. Ekonomik 2002 4.http://pl.wikipedia.orghttp://pl.wikipedia.org