Zbieg przepisów i przestępstw

Prezentacja na temat: "Zbieg przepisów i przestępstw"— Zapis prezentacji:

1 Zbieg przepisów i przestępstw

2 Istota regulacji zawartej w art. 11 § 1 k. k
Istota regulacji zawartej w art. 11 § 1 k.k. sprowadza się do tego, iż jeden czyn stanowić może tylko jedno przestępstwo - niezależnie od tego, znamiona ilu przepisów czyn ten wyczerpuje.

3 Czynem jest sterowane wolą zachowanie się człowieka, którego granice w prawie karnym zakreśla zespół ustawowych znamion czynu zabronionego. O jedności czynu decyduje zwartość czasowa i sytuacyjna, a przede wszystkim realizacja tego samego zamiaru. Ten sam czyn może się przejawiać w prostej formie jednego zespołu ruchów (czynności), albo w zintegrowanym zespole takich ruchów (czynności), albo wreszcie w realizującym ten sam zamiar powstrzymywaniu się od wykonania ruchów (czynności), do których sprawca był zobowiązany (czyn w formie zaniechania).

4 Zasada, iż jeden czyn może stanowić tylko jedno przestępstwo, nie oznacza, że wielość czynów zawsze musi tworzyć wielość przestępstw. Są sytuacje, kiedy prawo traktuje wielość czynów, z których każde wypełnia znamiona czynu zabronionego, jako jedno przestępstwo. Określa się je pojęciem prawnej jedności przestępstwa, która może wynikać z regulacji prawnej albo z przyjętych zasad wykładni i stosowania prawa. Z regulacji prawnej wynika prawna jedność przestępstwa ciągłego (art. 12), przestępstw złożonych (np. art. 281 kradzież rozbójnicza, która składa się z kradzieży i użycia przemocy lub groźby jej użycia) oraz przestępstw zbiorowych, polegających na wieloczynowym określeniu czynności wykonawczej (np. znęcanie się fizyczne lub psychiczne - art. 207).

5

6 Właściwy (kumulatywny) zbieg przepisów zachodzi, wówczas gdy sprawca swoim zachowaniem realizuje jednocześnie znamiona kilku przepisów, z których żaden wzięty z osobna nie wyczerpuje całej określonej znamionami zawartości kryminalnej konkretnego czynu.

7 W przypadku kumulatywnego zbiegu przepisów ustawy sąd wymierza karę na podstawie przepisu, który - porównując ustawowe zagrożenia pozostających w zbiegu przepisów - przewiduje najsurowszą karę zarówno co do rodzaju, jak i wysokości. Nie stoi to na przeszkodzie orzeczeniu innych środków przewidzianych w ustawie na podstawie wszystkich zbiegających się przepisów.

8 Niewłaściwy zbieg przepisów ustawy, zwany również zbiegiem pomijalnym, ma miejsce, wówczas gdy sprawca tym samym czynem realizuje znamiona co najmniej dwóch różnych przepisów, przy czym przyjęcie w kwalifikacji prawnej jednego z nich oddaje całą zawartość kryminalną popełnionego bezprawia, pozwalając na wyeliminowanie pozostałych. Występująca w takich przypadkach (faktycznie, a nie pozornie) wielość możliwych ocen, jest redukowana przy zastosowaniu dwóch wypracowanych w doktrynie prawa karnego reguł, mianowicie: subsydiarności (lex primaria derogat legi subsidiariae) oraz konsumpcji (lex consumens derogat legi consumptae).

9 Z pozornym zbiegiem przepisów ustawy mamy do czynienia, wówczas gdy w odniesieniu do konkretnego przypadku zachodzi pozorna wielość ocen, pojawiająca się zazwyczaj przy zmodyfikowanych (kwalifikowanych lub uprzywilejowanych) typach przestępstw w relacji do ich typów podstawowych.

10

11 Realny zbieg przestępstw ma miejsce, wówczas gdy sprawca popełnia dwa lub więcej przestępstw, zanim zapadnie pierwszy wyrok - chociażby nieprawomocny - co do któregokolwiek z tych przestępstw. Konsekwencją popełnienia przestępstw pozostających w zbiegu realnym jest wymiar tzw. kary łącznej.

12

13