Pojęcie i rodzaje sceptycyzmu oraz pojęcia pokrewne

Prezentacja na temat: "Pojęcie i rodzaje sceptycyzmu oraz pojęcia pokrewne"— Zapis prezentacji:

1 Pojęcie i rodzaje sceptycyzmu oraz pojęcia pokrewne
Renata Ziemińska

2 Teza sceptycyzmu Wiedza nie istnieje

3 Relatywizm sceptycyzm zakłada obiektywistyczne pojęcie prawdy i mocne pojęcie wiedzy wymagającej pewności. Relatywizm jest subiektywizmem jeśli chodzi o pojęcie prawdy i wiedzy. Jest tezą na temat naszych pojęć i języka, zarówno sceptycznego jak i antyseptycznego. Relatywizm to teza w metajęzyku, a sceptycyzm to teza w języku przedmiotowym. Wspólne dla obu stanowisk jest zakwestionowanie wartości ludzkich przekonań.

4 Fallibilizm i agnostycyzm
Fallibilizm zdaje się różnić od sceptycyzmu jedynie optymistyczną oceną ludzkich przekonań (są dobre takie, jakie są), podczas gdy sceptycyzm jest pesymistyczną oceną ludzkiej sytuacji epistemicznej. Współcześnie sceptycyzm (wiedza nie istnieje) to coś więcej niż falibilizm (nie istnieje wiedza pewna), to negacja wszelkiej wiedzy, także niepewnej. Agnostycyzm (świat jest niepoznawalny) stał się synonimem sceptycyzmu lub sceptycyzmem bardziej stanowczym. Sceptycyzm współczesny oddzielił się od falibilizmu ale zrósł się z agnostycyzmem.

5 Rodzaje sceptycyzmu teoretyczny, praktyczny i normatywny.
teoretyczna teza, że wiedza nie istnieje praktyczna postawa powątpiewania, rezygnacji z pretensji do wiedzy, porzucania przekonań norma „Nie miej pretensji do wiedzy!”, „Powstrzymaj się od sądzenia!”. Sceptycyzm metodyczny – postulat ostrożności

6 Rodzaje sceptycyzmów lokalnych
Sceptycyzm etyczny to teza, że nie istnieje wiedza o dobru i złu (Sinnott-Armstrong 2006). Sceptycyzm religijny to teza, że nie istnieje wiedza na temat istnienia Boga, jego cech czy zamiarów (Schellenberg 2009). Sceptycyzm co do istnienia zewnętrznego świata (Greco 2008a) przeczy naszej wiedzy na temat zewnętrznych rzeczy poza zjawiskami. Sceptycyzm co do innych umysłów przeczy istnieniu wiedzy na temat cudzych świadomych przeżyć.

7 Sceptycyzm globalny sceptycyzm globalny co do wiedzy to teza, że wiedza nie istnieje. Sceptycyzm ten może dotyczyć faktu niewiedzy lub niemożliwości wiedzy; Każdy może być jeszcze pierwszego lub drugiego stopnia (nie wiem lub nie wiem, czy wiem).

8 Sceptycyzm globalny Wiedza nie istnieje Wiedza nie jest możliwa
Co do wiedzy Wiedza nie istnieje Wiedza nie jest możliwa Co do uzasadnienia Żadne z naszych przekonań nie jest uzasadnione Nie można uzasadnić żadnego twierdzenia Co do znaczenia Nie istnieją znaczenia naszych słów Nie można zrozumieć żadnego zdania

9 Rodzaje sceptycyzmu

10 Teza sceptycyzmu

11 Teza sceptycyzmu

12 Rodzaje tez sceptycznych co do wiedzy
(T1) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu (zwykłego) na temat globalnego faktu niewiedzy: Wiedza nie istnieje. (T2) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat globalnej niemożliwości wiedzy: Wiedza nie jest możliwa. (T3) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat lokalnego faktu niewiedzy, np. Nie istnieje wiedza na temat np. zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd. (T4) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat lokalnej niemożliwości wiedzy: Nie jest możliwa wiedza na temat zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd.

13 Rodzaje tez sceptycznych co do wiedzy
(T5) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat globalnego faktu niewiedzy: Nie wiemy, czy cokolwiek wiemy. (T6) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat globalnej niemożliwości wiedzy: Nie możemy wiedzieć, czy cokolwiek wiemy. (T7) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat lokalnego faktu niewiedzy, np. Nie wiemy, czy mamy jakąkolwiek wiedzę na temat zewnętrznego świata , na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd. (T8) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat lokalnej niemożliwości wiedzy: Nie możemy wiedzieć, czy cokolwiek wiemy na temat zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd.

14 Sceptycyzm co do uzasadnienia
(T9) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat globalnego braku uzasadnionych przekonań: Nie istnieją uzasadnione przekonania. (T10) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat globalnej niemożliwości uzasadnienia przekonań: Nie jest możliwe uzasadnienie jakiegokolwiek przekonania, por. trylemat Agryppy (T11) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat lokalnego braku uzasadnionych przekonań, np. Nie istnieją uzasadnione przekonania na temat zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd. (T12) Teza sceptycyzmu pierwszego rzędu na temat lokalnej niemożliwości uzasadnienia przekonań: Nie jest możliwe uzasadnienie przekonań na temat zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd.

15 Sceptycyzm co do uzasadnienia
Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat globalnego braku uzasadnionych przekonań: Nie mamy uzasadnienia dla przekonania, że cokolwiek wiemy. (T14) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat globalnej niemożliwości uzasadnionych przekonań: Nie możemy uzasadnić przekonania, że cokolwiek wiemy. (T15) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat lokalnego braku uzasadnionych przekonań, np. Nie jest uzasadnione przekonanie, że mamy jakąkolwiek wiedzę na temat zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd. (T16) Teza sceptycyzmu drugiego rzędu na temat lokalnej niemożliwości uzasadnienia przekonań: Nie możemy uzasadnić przekonania, że cokolwiek wiemy na temat zewnętrznego świata, na temat innych umysłów, w dziedzinie przekonań moralnych, religijnych itd.

16 Sceptycyzm znaczeniowy i treściowy
„Niemożliwe jest, by jakiekolwiek słowo miało jakieś znaczenie” (Kripke 2007: 93), w sensie istnienia faktów znaczeniowych, które by te znaczenia konstytuowały. Sceptycyzm co do treści mentalnych: Treści mentalne czy dane samoświadomości są iluzją.