Śladami Jana Sas Zubrzyckiego

Prezentacja na temat: "Śladami Jana Sas Zubrzyckiego"— Zapis prezentacji:

1 Śladami Jana Sas Zubrzyckiego

2 Spis Treści Jan Karol Sas Zubrzycki Sas Zubrzycki na politechnice
Pierwsze projekty Architektura Wybrane budynki w okolicy Krosna Kraków Willa w Zabierzowie Zainteresowania Działalność naukowa i publicystyczna Podsumowanie Slajd 2/31

3 Jan Karol Sas-Zubrzycki
Jan Zubrzycki h. Sas, urodził się 25 czerwca 1860 r. w Tłustem na Podolu (Ukraina). Polski architekt, teoretyk architektury, konserwator sztuki. Slajd 3/31

4 Zubrzycki na politechnice
W latach studiował na Wydziale Architektury Szkoły Politechnicznej we Lwowie. W roku 1885 obronił pracę habilitacyjną w zakresie historii architektury, zatytułowaną „Rozwój gotycyzmu w Polsce”. Dzięki habilitacji został mianowany docentem Politechniki Lwowskiej. W roku 1902 został zaliczony w poczet członków Polskiej Akademii Umiejętności. Slajd 4/31

5 Pierwsze projekty Dwa lata po ukończeniu studiów rozpoczął projektowanie budowli sakralnych, a wkrótce potem także świeckich, wznoszonych głównie w Galicji. Według jego projektów wybudowano lub zmodernizowano około 60 świątyń oraz zbudowano lub przebudowano kilkadziesiąt kamienic i budynków użyteczności publicznej. Był autorem kilkudziesięciu prac naukowych, głównie z historii i filozofii architektury, kultury i sztuki polskiej. Zwano go „fanatykiem gotyku nadwiślańskiego”. Projektowane przez niego budowle były malownicze, bardzo bogate w detale zewnętrzne i posiadały skomplikowaną strukturę wewnętrzną. Slajd 5/31

6 Projektował okazałe kościoły, opracowywał też projekty świeckich budowli użyteczności publicznej i budynków na zamówienia prywatne. Slajd 6/31

7 Architektura Zaprojektował m.in. kościoły w Czortkowie, Jordanowie i Krakowie oraz ratusze w Jordanowie, Myślenicach, Niepołomicach i Zatorze. Szczególnie wiele realizacji Sas Zubrzyckiego mamy na terenie diecezji tarnowskiej. Są to kościoły w Bielczy, Borzęcinie, Bruśniku, Ciężkowicach, Jadownikach Podgórnych, Łapczycy, Nowym Sączu-Biegonicach, Otfinowie, Piotrkowicach, Porębie Radlnej, Porąbce Uszewskiej, Siedliskach-Bogusz, Szczepanowie, Szczurowej, misjonarzy w Tarnowie i Wietrzychowicach. Architekt pracował też przy przebudowie kościołów w Szczucinie i Tarnawie oraz współpracował przy projekcie kościoła w Lubczy.   Slajd 7/31

8 Kościół w Czorstkowie Slajd 8/31

9 Kościół w Jordanowie Slajd 9/31

10 Kościół w Bielczy Slajd 10/31

11 Kościół w Tarnawie Slajd 11/31

12 Ratusz w Jordanowie Slajd 12/31

13 Ratusz w Myślenicach Slajd 13/31

14 Ratusz w Niepołomicach
Slajd 14/31

15 Wybrane budynki w okolicy Krosna
Jedlicze – kościół pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego wybudowany w latach Lubatowa – kościół pod wezwaniem św. Stanisława wybudowany w latach Krosno – dom adwokata Wincentego Orlewicza wybudowany w 1933 roku na rogu ulic Kazimierza Wielkiego i Ordynackiej. Jedlicze - pałac Stawiarskich (obecnie liceum ogólnokształcące). Brzozów – gmach Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół" z 1910 roku. Slajd 15/31

16 Jedlicze – kościół pod wezwaniem św. Antoniego Padewskiego
Slajd 16/31

17 Lubatowa – kościół pod wezwaniem św. Stanisława
Slajd 17/31

18 Krosno – dom adwokata Wincentego Orlewicza
Slajd 18/31

19 Jedlicze - pałac Stawiarskich
Slajd 19/31

20 Brzozów – gmach Towarzystwa Gimnastycznego "Sokół"
Slajd 20/31

21 Kraków Do 1912 r. pracował w Urzędzie Budownictwa w Krakowie, następnie został profesorem historii architektury na Politechnice Lwowskiej. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności. Założył i prezesował Towarzystwu Opieki nad Zabytkami Sztuki i Kultury we Lwowie. W latach , w ramach planowanej odbudowy Wielkich Oczu po zniszczeniach wojennych z czerwca 1915, Jan Sas Zubrzycki wykonał projekty licznych, w większości niezrealizowanych, obiektów. Do zrealizowanych i zachowanych do dziś należą synagoga oraz wiejska chata w stylu polskim przy ulicy Krakowieckiej. Slajd 21/31

22 Synagoga Stara w Krakowie
Slajd 22/31

23 W latach Jan Sas Zubrzycki mieszkał w Krakowie. W 1898 roku wraz z siostrą Jadwigą z Łobzowa założył Towarzystwo Rękodzielników Polskich „Gwiazda” od 1912r. mieszczące się we Lwowie. W kwietniu 1919 został profesorem zwyczajnym Katedry Historii Architektury i Estetyki Politechniki Lwowskiej. W środku (podtrzymująca kapelusz) siostra Sas Zubrzyckiego - Jadwiga z Łobzowa Slajd 23/31

24 Willa w Zabierzowie Jan Sas Zubrzycki w 1901 r. zaprojektował i wybudował swoją willę: Był to murowano-drewniany budynek znajdujący się przy ulicy Krakowskiej 149 w Zabierzowie, w powiecie krakowskim. Łączy elementy historyzmu z zastosowaniem form budownictwa drewnianego. Obiekt wraz z ponad półhektarowym otoczeniem ogrodowym i drzewostanem wpisany został do rejestru zabytków nieruchomych województwa małopolskiego. Slajd 24/31

25 Zainteresowania Był świetnym rysownikiem, akwarelistą i fotografikiem:
Slajd 25/31

26 Wielkie oczy Przetrwały sygnowane przez Sasa Zubrzyckiego rysunki nigdy nie wybudowanych domów, jakie miały stanąć na wielkoockim  rynku. widok od strony rynku i przekrój podłużny przez podcień, sklep i skład Od góry: rzut przyziemia Slajd 26/31

27 Działalność naukowa i publicystyczna
Jan Sas Zubrzycki prowadził ożywioną działalność badawczą, teoretyczną i publicystyczną. Pozostawił bardzo bogatą literaturę naukową z zakresu teorii i historii architektury, m. in. „Rozwój gotycyzmu w Polsce pod względem konstrukcyjnym i estetycznym”, „Krakowska szkoła architektoniczna XIV wieku”, „Styl nadwiślański jako odcień sztuki średniowiecznej w Polsce”, „Filozofia architektury”, „Styl zygmuntowski jako odcień sztuki odrodzenia w Polsce”, „Polskie budownictwo drewniane”, „Sklepienia polskie w dobie średniowiecza i odrodzenia”, „Cieślictwo polskie”, Skarb architektury w Polsce. Slajd 27/31

28 W swoich pracach naukowych Sas Zubrzycki skupiał się na wydobywaniu z przeszłości form rdzennie polskich i podkreślał samodzielność i oryginalność polskiej architektury dawnych wieków, romanizmu, gotyku i renesansu. W latach 20. i 30. XX wieku prace Jana Sas Zubrzyckiego nie miały już charakteru czysto naukowego a przeważały w nich elementy publicystyczne oraz różne rozważania teoretyczne. Z wielu publikacji Jana Sas Zubrzyckiego wyłania się wyidealizowany obraz kultury i obyczajów Polaków. Jest to efekt żarliwego patriotyzmu autora, jego przywiązania do kościoła katolickiego, miłości do narodu, jego tradycji i kultury. Slajd 28/31

29 Podsumowanie Jan Sas Zubrzycki zmarł 4 sierpnia 1935r. we Lwowie, pochowany został na Cmentarzu Łyczakowskim. Slajd 29/31

30 Jan Sas-Zubrzycki - profesor Politechniki Lwowskiej, był uznanym architektem, badaczem i propagatorem polskiego stylu narodowego, Jego wkład w historię polskiej architektury jest bardzo znaczący. Wiele zabytków nie dotrwało do naszych czasów, ale zachowały się ich opisy i szkice. Warto przyjrzeć się dziełom architekta-patrioty, który to, co rdzennie nasze przedkładał nad obce pierwiastki. Slajd 30/31

31 KONIEC Przygotował Piotr Kilar