Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Pobieranie prezentacji. Proszę czekać

Opakowania w systemie logistycznym

Podobne prezentacje


Prezentacja na temat: "Opakowania w systemie logistycznym"— Zapis prezentacji:

1 Opakowania w systemie logistycznym
Prof. dr hab. inż. Tomasz NOWAKOWSKI Wydział Mechaniczny Instytut Konstrukcji i Eksploatacji Maszyn Katedra Logistyki i Systemów Transportowych

2 Opakowania w systemach logistycznych
Opakowanie – wprowadzone do obrotu wyroby wykonane z jakichkolwiek materiałów, przeznaczone do przechowywania, ochrony, przewozu, dostarczania lub prezentacji wszelkich produktów, od surowców do towarów przetworzonych[1]. Opakowanie – gotowy wytwór, gwarantujący zabezpieczenie wyrobów od uszkodzenia lub zagubienia w trakcie transportu, składowania, przeładunku, ułatwiający wykonanie rozmaitych czynności logistycznych. [1] Ustawa z dnia 11 maja 2001 o opakowaniach i odpadach opakowaniowych

3 Opakowania w systemach logistycznych Rodzaje opakowań
Kryteria podziału opakowań: zasadnicza funkcja, jaką spełnia opakowanie w stosunku do zawartości, materiał, z którego wykonane są główne elementy konstrukcji opakowania, zasadniczy kształt opakowania, forma własności opakowań oraz forma obrotu nimi, sposób wykorzystania opakowań, punkt widzenia ekologii, przemysł użytkujący (np. przemysł spożywczy, farmaceutyczny).

4 opakowania jednostkowe opakowania zbiorcze opakowania transportowe
Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na spełniane funkcje Rodzaje opakowań: opakowania jednostkowe opakowania zbiorcze opakowania transportowe zintegrowane jednostki ładunkowe

5 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na spełniane funkcje
Opakowania jednostkowe – stanowią bezpośrednie opakowanie wyrobu; zawierają zazwyczaj taką dozę produktu, jaka jest często sprzedawana w handlu detalicznym. Chronią one wyroby przed ubytkami ilościowymi, a częściowo i zmianami jakościowymi, nie zapewniają jednakże samodzielnie dostatecznej ochrony zawartości przed narażeniami w czasie transportu i magazynowania.

6 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na spełniane funkcje
Opakowania zbiorcze – stanowią opakowania pośrednie między opakowaniami jednostkowymi a transportowymi (np. czekolady opakowane w owinięcia umieszcza się w pudełkach tekturowych, a te z kolei w pudłach tekturowych).

7 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na spełniane funkcje
Opakowania transportowe – zapewniają ochronę zawartości przed narażeniami mechanicznymi, klimatycznymi i biologicznymi w czasie magazynowania i transportu (całkowicie lub częściowo, w zależności od konstrukcji opakowania). W opakowaniach transportowych mogą być przewożone wyroby w opakowaniach jednostkowych, zbiorczych lub luzem.

8 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na spełniane funkcje
Zintegrowane jednostki ładunkowe

9 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na zastosowany materiał
papierowe, tekturowe; szklane; metalowe i z folii metalowych; z tworzyw sztucznych; ceramiczne; drewniane i z tworzyw drzewnych; z materiałów roślinnych niedrzewnych (wiklina, maty); z surowców włókienniczych (juta, len, konopie, włókna syntetyczne); tkaninowe; z tworzyw sztucznych i folii z tworzyw sztucznych: PE – polietylen, PE-LD - polietylen niskociśnieniowy PE-HD - polietylen wysoko ciśnieniowy PP - polipropylen (odmiana orientowana OPP) PS – polistyren, PS-E - polistyren spieniony (styropian) PW – poliwęglany; PCW (PVC) - polichlorek winylu PETF - poliestry PA - poliamid h) materiały opakowaniowe - wielowarstwowe (kompozyty, tworzywa kompleksowe).

10 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań ze względu na formę konstrukcyjną
skrzynie klatki pudła beczki butle worki itp.

11 Opakowania w systemach logistycznych Podział opakowań
Podział ze względu na sposób wykorzystania: opakowania do jednorazowego użytku – są to najczęściej opakowania jednostkowe ulegające zniszczeniu (np. torby, owinięcia) oraz opakowania nie podlegające skupowi po opróżnieniu; opakowania zwrotne do wielokrotnego użytku – są to zwykle opakowania jednostkowe kaucjonowane lub podlegające skupowi po opróżnieniu oraz opakowania transportowe. Podział z punktu widzenia ochrony środowiska: ulegające naturalnemu procesowi rozkładu, nie ulegające biodegradacji.

12 Opakowania w systemach logistycznych Wymagania stawiane opakowaniom
Czynniki wpływające na kształtowanie rodzajów opakowań wg. H.-Ch. Pfohl’a:

13 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Opakowania w praktyce gospodarczej spełniają wiele różnorodnych funkcji, wśród których można wyróżnić: produkcyjne, polegające na umożliwieniu ilościowego dzielenia produktów, marketingowe, będące istotnym elementem polityki rynkowej, użytkowe, wiążące się z ułatwieniem lub wręcz umożliwieniem użytkowania zawartości opakowań, co ostatnio coraz ściślej wiąże się z problematyką ekologiczną (np. aerozole ), logistyczne, dzięki którym opakowania powinny ułatwiać lub nawet umożliwiać procesy logistyczne.

14 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Funkcje marketingowe są spełniane przez ułatwianie sprzedaży produktu lub przynajmniej zapewnienie informacji klientowi o produkcie. W marketingu opakowanie spełnia istotne funkcje z punktu widzenia: sprzedaży samoobsługowej; kształtowania obrazu firmy; wprowadzania innowacji.

15 Opakowania w systemach logistycznych Wymagania stawiane opakowaniom
Z punktu widzenia logistyki ważne są funkcje, dzięki którym opakowania ułatwiają procesy przepływu materiałów i towarów albo je wręcz warunkują.

16 Opakowania w systemach logistycznych Wymagania stawiane opakowaniom
Funkcje ochronne – ochrona produktu i ładunku przed narażeniami mechanicznymi, klimatycznymi, biotycznymi oraz ubytkami ilościowymi; Funkcje magazynowe – ułatwiające procesy magazynowania i kompletacji; Funkcje transportowe – optymalizowanie przepływów towarowych (głównie wymiary i kształt opakowań oraz relacje masy opakowań do pakowanego w nie towaru); Funkcje kompletacyjne – ułatwiające w dystrybucji kompletowanie dostaw i wykorzystywanie pojemności ładunkowej środków transp.; Funkcje informacyjne – wpływające na możliwość sprawnej realizacji wymienionych funkcji, oraz umożliwiające nabywcy korzystanie z towaru; Funkcje recyklingowe i kasacyjne – ograniczające negatywny wpływ opakowań na ilość odpadów i ich wpływ na środowisko.

17 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Funkcja ochronna opakowania jest istotna ze względu na szkodliwe oddziaływanie wielu czynników środowiska na produkt. Opakowanie powinno chronić i zabezpieczać dostawę przed narażeniami mechanicznymi, klimatycznymi, biotycznymi w sensie jakościowym oraz przed ubytkami w sensie ilościowym.

18 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań

19 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Funkcje magazynowe sprowadzają się do ułatwiania procesów składowania, przemieszczania i kompletowania. Podstawowe znaczenie ma tu przestrzeganie modularnych wymiarów opakowań, czyli „szeregu wymiarowego opakowań”.

20 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
W procesie transportu opakowanie winno również zabezpieczać sam produkt jak również środek transportu przed ewentualnymi uszkodzeniami (towary niebezpieczne), umożliwić optymalne wykorzystanie przestrzeni transportowej przy jednoczesnym zachowaniu wszelkich przepisów i norm.

21 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Funkcje kompletacyjne wiążą się ze sporządzaniem zestawów asortymentowych w poszczególnych partiach dostawy, przy założeniu maksymalnego wykorzystania ładowności środka transportowego i dostarczenia odbiorcy niezbędnego kompletu do dalszej sprzedaży.

22 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Funkcja informacyjna zawiera wiele danych przekazywanych konsumentom oraz osobom zajmującym się logistycznym łańcuchem przepływu (dystrybucji) towarów.

23 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje opakowań
Funkcje ekologiczne wymuszone są koniecznością przechodzenia na opakowania ekologiczne zarówno przez przemysł, handel oraz konsumentów. Z ekologicznego punktu widzenia opakowania powinny: pochłaniać jak najmniej surowców i energii; charakteryzować się możliwie małą masą; optymalnie wykorzystywać przestrzeń; nadawać się do wykorzystania w pierwotnym stanie; być przydatne w recyclingu.

24 Opakowania w systemach logistycznych Logistyczny łańcuch opakowań
Łańcuch logistyczny opakowań obejmuje: pozyskiwanie surowców na opakowania, projektowanie i produkcję opakowań, pakowanie towarów w opakowania jednostkowe, zbiorcze, transportowe i formowanie jednostek ładunkowych, przepływ towarów opakowanych w kanałach dystrybucji, konsumpcję towarów opakowanych, zbiórkę zużytych lub pustych opakowań, likwidację odpadów opakowaniowych.

25 Opakowania w systemach logistycznych Projektowanie opakowań
Podstawową zasadą projektowania opakowań jednostkowych jest właściwy dobór: materiału opakowaniowego, prawidłowej formy konstrukcyjnej (kształt, rozmiar, konstrukcja opakowania), odpowiedniego wzornictwa.

26 Opakowania w systemach logistycznych Projektowanie opakowań
Przy projektowaniu opakowań należy analizować: właściwości przewidzianych do pakowania wyrobów (masa, wymiary, konsystencja, rozmieszczenie otworów, płaszczyzn, itp.); wzajemne oddziaływanie opakowania na zapakowany wyrób oraz wyrób na opakowanie; odporność wyrobów na uszkodzenia powstające w transporcie; przewidywany sposób składowania, transportu i związanych z tym transportem przeładunków oraz trasę przewozu; rodzaj tworzonej jednostki ładunkowej;

27 Opakowania w systemach logistycznych Projektowanie opakowań
Przy projektowaniu opakowań należy analizować: odporność na narażenia mechaniczne podczas transportu; odporność na piętrzenie; wymagania odbiorcy, przewoźnika, służb celnych, itp.; wartość pakowanego wyrobu, itp. powierzchnie umożliwiające naniesienie wymaganego oznakowania; odpowiednie relacje masy pakowanego towaru do masy samego opakowania, co wiąże się z optymalnym wykorzystywaniem ładowności środków transportu; sugestie producenta wyrobu dotyczące optymalnej liczby sztuk wyrobu w opakowaniu.

28 Opakowania w systemach logistycznych Projektowanie opakowań
Właściwie zaprojektowane opakowanie powinno zapewniać: wytrzymałość konstrukcji gwarantującą odpowiednią ochronę zapakowanych wyrobów w czasie składowania, transportu i przeładunków; odpowiednie zamocowanie zawartości wewnątrz opakowania; odpowiednie dla danego wyrobu i klimatu zabezpieczenie przed działaniem czynników atmosferycznych; konstrukcję wygodną technologicznie; estetyczny wygląd;

29 Opakowania w systemach logistycznych Projektowanie opakowań
Przykładowe wymagania a własności materiału opakowaniowego: przepuszczalność tłuszczu przepuszczalność tlenu przepuszczalność wilgoci i gazów przepuszczalność drobnoustrojów odporność na promieniowanie UV odporność na temperatury ujemne i dodatnie, np. do 130oC.

30 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań
Duża różnorodność wymiarów opakowań powoduje wiele trudności, z których najważniejsze to: małoseryjna produkcja opakowań zwiększająca pracochłonność i koszty wytwarzania; konieczność utrzymania w zakładach produkcyjnych dużych zapasów magazynowych opakowań o różnych rozmiarach; utrudnienie organizacji zwrotu opakowań wielokrotnego użytku; nieefektywne wykorzystanie powierzchni magazynów i środków transportowych, itp.

31 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań
Podstawowymi elementami łańcucha są wymiary: powierzchni magazynowych; ramp, dróg dojazdowych, wrót, dźwigów, itp.; urządzeń magazynowych; urządzeń transportu wewnętrznego i bliskiego; przestrzeni ładunkowej środków transportu; palet ładunkowych; opakowań zbiorczych i jednostkowych; zespołów maszyn pakujących.

32 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań
Schemat wzajemnego powiązania zależności wymiarowych opakowań i środków transportowych:

33 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań
System szwajcarski definiuje wymiar zewnętrzny opakowań; bazą jest moduł podstawowy 400x600 mm. System norweski definiuje wymiar wewnętrzny opakowań – obowiązuje w Polsce. Podstawą łańcucha wymiarowego jest europaleta 800x1200 mm.System ten został ujęty w normie PN-89/O Opakowania. System wymiarowy.

34 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań
Zalecenie normalizacyjne dotyczące koordynacji wymiarowej ustala: Dla opakowań – wymiary palety 800x1200, pomniejszone o 5%, tj. wymiary 760x1140 mm. Dla środków transportowych i pomieszczeń magazynowych – wymiary palety 800x1200 mm. Powiększone o luz manipulacyjny, tj. do 900x1300 mm (minimum 870x1270 mm).

35 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań

36 Opakowania w systemach logistycznych Łańcuch wymiarowy opakowań

37 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje informacyjne
Opakowanie powinno posiadać: Znaki zasadnicze Znaki informacyjne Znaki niebezpieczeństwa Znaki manipulacyjne

38 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje informacyjne
Znaki zasadnicze – umożliwiają identyfikację wyrobu i wytwórcy (nazwa handlowa, użytkowa lub chemiczna wyrobu, zastosowanie wyrobu, pełna lub skrócona nazwa zakładu wytwórcy, ewentualnie znak firmowy).

39 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje informacyjne
Znaki informacyjne – informujące o niektórych cechach wyrobu, jak np. jakość (symbole znaków jakości Q lub 1) oraz gatunek (poziom jakości) wyrobu, znak bezpieczeństwa B, skład wyrobu, ilość, data produkcji, termin przydatności do spożycia.

40 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje informacyjne

41 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje informacyjne
Znaki niebezpieczeństwa – wskazujące niebezpieczeństwo dla ludzi i otoczenia cechy wyrobu (np. materiały ciekłe zapalne, materiały trujące, materiały szkodliwe dla zdrowia, materiał promieniotwórczy), w celu zastosowania specjalnych środków przechowywania, przemieszczania i użytkowania.

42 Opakowania w systemach logistycznych Funkcje informacyjne
Znaki manipulacyjne – wskazujące na konieczność zastosowania określonego sposobu obchodzenia się z opakowaniem z zawartością w czasie manipulacji związanych z przechowywaniem i użytkowaniem (chronić przed ciepłem, chronić przed wilgocią, przestrzegać temperatur, tu otwierać, itp. ).

43 Opakowania w systemach logistycznych Główne kierunki w rozwoju opakowań
Produkcja opakowań na świecie: USA – 250 kg/mieszkańca rocznie Japonia – 150 kg/mieszkańca rocznie Kraje wysoko rozwinięte – 120 kg/mieszk.rocznie Polska – 50 kg/mieszkańca rocznie Kraje rozwijające się – 5 – 8 kg/mieszk.rocznie Nakłady na opakowania: USA – 380 $/m.rocznie Niemcy – 300 $/m.rocznie Francja – 240 $/m.rocznie W. Brytania – 200 $/m.rocznie

44 Koszt opakowania a wartość towaru:
Opakowania w systemach logistycznych Główne kierunki w rozwoju opakowań Koszt opakowania a wartość towaru: Tekstylia – 1% Papier i towary drukowane – 3% Sprzęt elektroniczny – 8% Art. żywnościowe – 12% Kosmetyki i środki farmaceutyczne – 60% Upominki często powyżej 100%

45 Opakowania w systemach logistycznych Aspekty ekologiczne opakowań
Powstawanie odpadów opakowaniowych w ogniwach łańcucha opakowaniowego:

46 Opakowania w systemach logistycznych Aspekty ekologiczne opakowań
Logistyczny łańcuch opakowań w swej końcowej fazie zawiera zarówno usuwanie odpadów opakowaniowych, jak i ich utylizację. Chodzi przede wszystkim o selektywną zbiórkę opakowań, ich segregacje, przeznaczenie do recyclingu, spalania, kompostowania oraz przekazywanie na wysypiska nie zagospodarowanych opakowań.

47 Opakowania w systemach logistycznych Aspekty ekologiczne opakowań

48 Opakowania w systemach logistycznych Aspekty ekologiczne opakowań

49 Opakowania w systemach logistycznych Aspekty ekologiczne opakowań
Ekobilans opakowania powinien obejmować pełną jego drogę życia zwaną często LCA (Life Cycle Analysis), począwszy od pozyskania surowca przez produkcję, aż do dystrybucji, konsumpcji i usunięcia pozostałości, łącznie z kasacją. Elementy składające się na procesy, produkty, czynności i ich warianty przy opracowaniu bilansów ekologicznych nazywa się często umownie modułami.

50 Opakowania w systemach logistycznych Aspekty ekologiczne opakowań
Modularna budowa drogi życia wskazuje dwie istotne zalety mające znaczenie przy opracowywaniu ekobilansów: 1. Czyni bilans ekologiczny przejrzystym, staje się powtarzalna i umożliwia rozpoznawanie, w których modułach występują największe wpływy na środowisko; 2. Umożliwia wymianę modułów przy zmianach w drodze życia (np. zmiana procesu produkcji).

51 Opakowania w systemach logistycznych Problemy ekologiczne
Dylematy wyboru opakowania na przykładzie mleka. Stosowanie butelek 1-litrowych w zamian za kartony 1-litrowe powoduje: Większe zużycie energii cieplnej Mniejsze zużycie energii elektrycznej Większe zużycie czystej wody Większy odrzut w postaci surowców wtórnych Mniejszy odrzut w postaci odpadów nieużytkowych Większą ilość ścieków Większe zanieczyszczenie wód i powietrza

52 Opakowania w systemach logistycznych Problemy ekologiczne
Rodzaj Ilość (kg/osobę rocznie Odsetki ogółu odpadów Papier Szkło Metale Tekstylia Tworzywa sztuczne Odpady nieorganiczne Odpady organiczne 35 18 5 87 95 14% 7 % 2 % 35% 38%

53 Opakowania w systemach logistycznych Problemy ekologiczne
Rozkład kosztów w porównywanych opakowaniach Koszt Opakowanie kartonowe Opakowanie szklane Opakowania 37 9 Napełniania 18 32 Dystrybucji 25 40 Koszty ogólne 20 19

54 Logistyczne systemy transportu dalekiego
Kolejny wykład Logistyczne systemy transportu dalekiego


Pobierz ppt "Opakowania w systemie logistycznym"

Podobne prezentacje


Reklamy Google