Tradycyjne oszustwa podatnika związane z uchylaniem się od opodatkowania lub wyłudzaniem zwrotu podatku – 1/2: 1) Uchylanie się od opodatkowania z art.

Prezentacja na temat: "Tradycyjne oszustwa podatnika związane z uchylaniem się od opodatkowania lub wyłudzaniem zwrotu podatku – 1/2: 1) Uchylanie się od opodatkowania z art."— Zapis prezentacji:

1 Tradycyjne oszustwa podatnika związane z uchylaniem się od opodatkowania lub wyłudzaniem zwrotu podatku – 1/2: 1) Uchylanie się od opodatkowania z art. 54 k.k.s. 2) Firmanctwo z art. 55 k.k.s. 3) Oszustwo podatkowe z art. 56 k.k.s. 4) Oszustwo dotyczące pojazdów podatnika używanych w działalności gospodarczej z art. 56a k.k.s. 5) Niezgłoszenie wniosku dotyczącego działalności gospodarczej z art. 56b k.k.s.

2 Tradycyjne oszustwa podatnika związane z uchylaniem się od opodatkowania lub wyłudzaniem zwrotu podatku – 2/2: 6) Nieterminowe płacenie podatku z art. 57 k.k.s. 7) Niedokonywanie pomiarów zawartości niektórych kopalin z art. 75a k.k.s. 8) Nienależny zwrot podatku z art. 76 k.k.s. 9) Nienależny zwrot wydatków związanych z budownictwem mieszkaniowym z art. 76a k.k.s. 10) Nienależny zwrot wydatków związanych z budową pierwszego własnego mieszkania z art. 76b k.k.s.

3 Uchylanie się od opodatkowania z art. 54 k.k.s.
§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie • Grzywna od 750 zł do zł • Kara pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat

4 Przedmiot ochrony z art. 54 k.k.s.
Bezpośrednim przedmiotem ochrony jest tu mienie wierzyciela podatkowego Ani KKS, ani Ordynacja Podatkowa czy inne ustawy podatkowe nie definiują pojęć przedmiotu i podstawy opodatkowania, wobec czego są to pojęcia doktrynalne Przedmiot podatku jest to ujmując najkrócej to, od czego podatek jest płacony i co zazwyczaj znajduje swój wyraz w nazwie danego podatku

5 Przedmiot opodatkowania z art. 54 k.k.s.
Przedmiotem opodatkowania może być tylko działalność legalna, nigdy zaś sprzeczna z prawem Przychody pochodzące z przestępstwa (np. sprzedaży narkotyków czy sprzedaży banderol usuniętych z paczek papierosów) są wyłączone z opodatkowania

6 Przedmiot opodatkowania z art. 54 k.k.s. – c.d.
Podatkowi nie podlegają takie czynności, jak: paserstwo, nierząd, czy sutenerstwo (czerpanie korzyści majątkowych z uprawiania prostytucji przez inną osobę z art. 204 § 2 k.k.) Sutenerstwo zwykle jest powiązane ze stręczycielstwem (nakłanianiem do uprawiania prostytucji) i kuplerstwem (ułatwianiem uprawiania prostytucji) z art. 204 § 1 k.k.

7 Przedmiot opodatkowania z art. 54 k.k.s. – c.d.
Dlatego w przypadkach opodatkowania tzw. „dochodów ze źródeł nieujawnionych” bardzo wysoką (zbliżoną do niemal „konfiskacyjnej”) stawką 75% nie można wykluczyć, że ten podatek będzie dotyczył dochodów z działalności przestępczej, które de facto w całości powinny podlegać przepadkowi.

8 Przedmiot opodatkowania z art. 54 k.k.s. – c.d.
Postanowienie SN z 15 stycznia 2015 r. (III KK 313/14, KZS 2015, Nr 6, poz. 59): „Dostawa papierosów wykonywana w ramach paserstwa akcyzowego, czy paserstwa celnego, z uwagi na fakt, że jej przedmiotem są towary mogące stanowić przedmiot legalnego obrotu, może być przedmiotem prawnie skutecznej umowy i jako taka powinna podlegać opodatkowaniu.”

9 Podstawa opodatkowania z art. 54 k.k.s.
Podstawa opodatkowania jest konkretyzacją przedmiotu opodatkowania. To ilościowo lub wartościowo ujęty przedmiot podatku Przedmiot podatku jest tylko ogólnie ujętym stanem faktycznym, z którym ustawa łączy obowiązek podatkowy, natomiast podstawa wymiaru to konkretyzacja ogólnej normy prawnej określającej przedmiot podatku sprowadzająca się do określonego podmiotu

10 Niezłożenie deklaracji z art. 54 k.k.s.
Pozostaje ono w związku z uchylaniem się od opodatkowania i naraża podatek na uszczuplenie W praktyce niezgłoszenie obowiązku podatkowego polega na zaniechaniu złożenia deklaracji. Przez jej złożenie wskazuje się, że miało miejsce zdarzenie czy stan powodujący powstanie stosunku podatkowo-prawnego oraz podaje się w niej wielkość podstawy opodatkowania dotyczącej danego podatnika

11 Niezłożenie deklaracji z art. 54 k.k.s. – c.d.
Deklaracja winna być złożona właściwemu organowi. Chodzi tu o organy podatkowe pierwszej instancji, gdyż to im ujawnia się przedmiot i podstawę opodatkowania Dominuje pogląd, że ujawnienie przedmiotu i podstawy opodatkowania organowi niewłaściwemu trudno uznać za działanie podjęte w celu uchylenia się od opodatkowania Zgodnie z Ordynacją Podatkową deklaracje to także zeznania, wykazy i informacje, do których obowiązani są podatnicy, płatnicy i inkasenci

12 Podmiot i strona podmiotowa z art. 54 k.k.s.
Czyn z art. 54 k.k.s. ma charakter indywidualny, a jego podmiotem może być wyłącznie podatnik Jest to czyn „kierunkowy”, czyli popełniany umyślnie w zamiarze bezpośrednim. Jest on bowiem popełniany „w celu” uchylenia się od zapłacenia należnego podatku

13 Oszustwo podatkowe z art. 56 k.k.s.
§ 1. Podatnik, który składając organowi podatkowemu, innemu uprawnionemu organowi lub płatnikowi deklarację lub oświadczenie, podaje nieprawdę lub zataja prawdę albo nie dopełnia obowiązku zawiadomienia o zmianie objętych nimi danych, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie • Grzywna od 750 zł do zł • Kara pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat

14 Oszustwo podatkowe z art. 56 k.k.s. – c.d.
Uściślając, oszustwo podatkowe z art. 56 § 1-3 k.k.s., to oszustwo w deklaracji podatkowej Rodzaje deklaracji podatkowych: a) deklaracje informacyjno-dowodowe b) deklaracje dotyczące podatków powstających z mocy prawa

15 Deklaracje podatkowe informacyjno-dowodowe
W deklaracjach tych podatnik obowiązany jest wykazać się wiedzą o faktach i tylko „bierną” wiedzą o prawie Np. w podatku od nieruchomości elementy kwalifikacji prawnej to zaledwie wskazanie, z jakiego rodzaju nieruchomością podatnik ma do czynienia Obowiązek jest spełniony wtedy, gdy podatnik oświadczył tyle, ile wiedział i oświadczył zgodnie z prawdą

16 Deklaracje podatkowe dotyczące podatków powstających z mocy prawa
Deklaracje te zawierają kwalifikowane oświadczenia wiedzy. Podatnik powinien w nich nie tylko oświadczać prawdę o faktach i znać prawo, ale także umieć je interpretować Aby odtworzyć wysokość zobowiązania podatkowego podatnik musi sam dokonać takich samych ustaleń, jakich dokonuje organ podatkowy stosujący prawo przy wydawaniu decyzji

17 Deklaracje podatkowe dotyczące podatków powstających z mocy prawa
W niektórych organach finansowych funkcjonuje założenie, że jeżeli podatnik nie uzyskał takiego efektu obliczenia, jaki zostanie ostatecznie przyjęty przez uprawniony organ, to oznacza, że zataił wiedzę lub podał nieprawdę Założenie takie jest wadliwe, albowiem wiedza wymagana do złożenia takich deklaracji z reguły przerasta możliwości przeciętnego podatnika (niekiedy wiedza podatnika odpowiadać powinna kompetencjom sędziów NSA lub SN)

18 Pojęcie „nieprawdy” Przepisy posługują się pojęciem „nieprawdy”, które nie zostało nigdzie w KKS wyjaśnione, czy oznacza ono niezgodność ze stanem faktycznym, czy też z przepisami prawa podatkowego Zdaniem TK „prawda” w rozumieniu art. 56 § 1-3 k.k.s. jest pojęciem normatywnym, jednak nierzetelność podatkowa nie powinna być automatycznie utożsamiana z umyślnym oszustwem podatkowym Brak ścisłości w tym zakresie umożliwia dowolną interpretację

19 Podmiot i strona podmiotowa z art. 56 k.k.s.
Czyn z art. 56 k.k.s. ma charakter indywidualny, a jego podmiotem może być wyłącznie podatnik Jest to czyn popełniany umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym

20 Przestępstwa uprzywilejowane z art. 54 § 2 i 56 § 2 k.k.s.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. • Grzywna od 750 zł do zł

21 Przestępstwa uprzywilejowane z art. 54 § 2 i art. 56 § 2 k.k.s. – c.d.
W odróżnieniu od przestępstw typu podstawowego z § 1, występuje tu typ uprzywilejowany Mała wartość - w myśl art. 53 § 14 k.k.s. jest to wartość, która w czasie popełnienia czynu zabronionego nie przekracza dwustukrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia Obecnie mała wartość nie przekracza zł (200 x zł)

22 Środki karne Zgodnie z art. 30 § 2 k.k.s., za przestępstwa z art. 54 § 1 i 2 oraz art. 56 § 1 i 2 k.k.s. sąd może orzec przepadek przedmiotów określonych w art. 29 pkt 1-3 k.k.s. Zgodnie z art. 34 § 2 k.k.s. za przestępstwa z art. 54 § 1 i art. 56 § 1 k.k.s. sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej na okres od jednego roku do 5 lat

23 Wykroczenia z art. 54 § 3 i 56 § 3 k.k.s.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe • Grzywna od 225 zł do zł • Grzywna mandatowa od 225 zł do zł

24 Pojęcie ustawowego progu
Zgodnie z art. 53 § 6 (w zw. z § 3) k.k.s. jest to taka wartość przedmiotu czynu lub kwota uszczuplonej lub narażonej na uszczuplenie należności publicznoprawnej (cła, podatku), która nie przekracza pięciokrotnej wysokości minimalnego wynagrodzenia w czasie popełnienia czynu (obecnie złotych)

25 Wykroczenie z art. 56 § 4 k.k.s. § 4. Karze określonej w § 3 podlega także ten podatnik, który mimo ujawnienia przedmiotu lub podstawy opodatkowania nie składa w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia • Grzywna od 225 zł do zł • Grzywna mandatowa od 225 zł do zł

26 Wykroczenie z art. 56 § 4 k.k.s. – c.d.
Wykroczenie podatkowe z tego przepisu polega na samym opóźnieniu w złożeniu deklaracji lub oświadczenia wymaganego przez ustawy podatkowe, w sytuacji, gdy nastąpiło ujawnienie przedmiotu lub podstawy opodatkowania Jego podmiotem może być podatnik, który wprawdzie ujawnił przedmiot lub podstawę opodatkowania (czyli nie uchyla się od opodatkowania), jednak nie złożył w terminie organowi podatkowemu lub płatnikowi deklaracji lub oświadczenia

27 Wykroczenie z art. 56 § 4 k.k.s. – c.d.
Z faktu, iż wykroczenie to ulokowane jest w art. 56 k.k.s., którego pierwsze trzy paragrafy odnoszą się do oszustwa podatkowego, można wnosić, że w § 4 tego przepisu chodzi tylko o takie deklaracje, których posiadanie przez organy podatkowe jest istotne dla wysokości należnego podatku i których niezłożenie godzi w obowiązek podatkowy Dlatego należy przyjąć, że pojęcie „deklaracji” zawarte w art. 56 § 4 k.k.s. nie obejmuje tzw. „deklaracji zerowych” (przedmiot opodatkowania nie wystąpił, bądź podstawa opodatkowania wyniosła „0” zł)

28 Nienależny zwrot podatku z art. 76 k.k.s.
§ Kto przez podanie danych niezgodnych ze stanem rzeczywistym lub zatajenie rzeczywistego stanu rzeczy wprowadza w błąd właściwy organ narażając na nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej, w szczególności podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług, podatku akcyzowym, zwrot nadpłaty lub jej zaliczenie na poczet zaległości podatkowej lub bieżących albo przyszłych zobowiązań podatkowych, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie

29 Kary i środek karny • Grzywna od 750 zł do 21.600.000 zł
• Kara pozbawienia wolności od 5 dni do 5 lat Zgodnie z art. 34 § 2 k.k.s. za przestępstwo z art. 76 § 1 k.k.s. sąd może orzec zakaz prowadzenia określonej działalności gospodarczej na okres od jednego roku do 5 lat

30 Nienależny zwrot podatku z art. 76 k.k.s. – c.d.
Wyłudzenia podatku od towarów i usług (VAT) to najczęściej popełniane przestępstwa podatkowe. Ponad 80% uszczupleń podatkowych dotyczy podatku VAT MF szacuje straty na wyłudzeniach VAT na kilkadziesiąt mld zł rocznie Według Raportu NIK organy kontroli skarbowej wykryły fikcyjne faktury: w 2013 r. na kwotę 19,7 mld zł w 2014 r. na kwotę 33,7 mld zł w 2015 r. już na kwotę 81,9 mld zł 

31 Nienależny zwrot podatku z art. 76 k.k.s. – c.d.
Ściganie wyłudzeń VAT to obecnie priorytet organów skarbowych Z dniem 1 marca 2017 r. rozpoczęła działalność Krajowa Administracja Skarbowa (KAS). Powstała z połączenia administracji podatkowej, kontroli skarbowej i Służby Celnej. Reforma umożliwiła lepsze wykorzystanie potencjału służb podatkowych Ustawa z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz.U. 2018, poz. 508)

32 Nienależny zwrot podatku z art. 76 k.k.s. – c.d.
Czyn z art. 76 k.k.s. bezpośrednio godzi w mienie wierzyciela podatkowego, a to ze względu na skutek w postaci narażenia na: nienależny zwrot podatkowej należności publicznoprawnej nienależny zwrot nadpłaty nienależne zaliczenie nadpłaty na poczet zaległości podatkowej lub bieżących albo przyszłych zobowiązań podatkowych

33 Podmiot i strona podmiotowa z art. 76 k.k.s.
Wyjątkowo podmiot ma charakter powszechny, zatem jego sprawcą nie musi być podmiot prawa podatkowego (podatnik, płatnik czy inkasent), ani też osoba zajmująca się sprawami podmiotu prawa podatkowego Sprawcą czynu z art. 76 k.k.s. może być każda osoba zdolna do ponoszenia odpowiedzialności karnej skarbowej Jest to czyn popełniany umyślnie, zarówno w zamiarze bezpośrednim, jak i ewentualnym

34 Przestępstwo uprzywilejowane z art. 76 § 2 k.k.s.
§ 2. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot podatku jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych. • Grzywna od 750 zł do zł

35 Wykroczenie z art. 76 § 3 k.k.s. § 3. Jeżeli kwota narażona na nienależny zwrot podatku nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe • Grzywna od 225 zł do zł • Grzywna mandatowa od 225 zł do zł

36 Zaostrzenie odpowiedzialności karnej za oszustwa podatkowe
W Kodeksie karnym w art. 270a, 271a, 277a i 277b pojawiły się nowe przestępstwa gospodarcze dotyczące faktur Obecnie sprawca swoim czynem wypełnia ustawowe znamiona przestępstwa skarbowego z k.k.s. i przestępstwa powszechnego z k.k. Jest to idealny zbieg czynów karalnych z art. 8 kks Z KK grożą wysokie kary pozbawienia wolności nawet do 15 lat i 25 lat pozbawienia wolności Z KKS grożą wysokie grzywny