POSTĘPOWANIE CYWILNE mgr Katarzyna Ociepka.

Prezentacja na temat: "POSTĘPOWANIE CYWILNE mgr Katarzyna Ociepka."— Zapis prezentacji:

1 POSTĘPOWANIE CYWILNE mgr Katarzyna Ociepka

2 Skarga kasacyjna W obecnym stanie prawnym skarga kasacyjna jest nadzwyczajnym środkiem zaskarżenia ,ustanowionym w celu realizacji interesu publicznego, przejawiającego się głównie w celu realizacji interesu publicznego. W ramach rozpoznawania skargi kasacyjnej SN dokonuje kontroli zasakarżanego orzeczenia wyłącznie pod względem prawnym , a więc z punktu widzenia jego legalności . Poza zakresem kontroli SN pozostają kwestie dotyczące prawidłowości ustaleń faktycznych oraz oceny dowodów. Kasacja w czystej postaci charakteryzuje się tym , że Sąd kasacyjny po dokonaniu kontroli legalności zaskarżonego orzeczenia nie orzeka nigdy co do istoty sprawy .Lecz w wypadku stwierdzenia naruszenia prawa uchyla zaskarżane orzeczenie , przekazuje sprawę sądowi merytorycznemu do ponownego rozpoznania sprawy.

3 W procesie polskim SN w razie uwzględnienia skargi kasacyjnej , gdy stwierdzi naruszenie jedynie prawa materialnego ,może orzec co do istoty sprawy prawa materialnego art Koleją cechą w jej teoretycznie czystej postaci jest to ,że sąd któremu sprawę odesłano ma całkowitą swobodę przy wydawaniu nowego orzeczenia. Stosownie do art Sąd któremu sprawa została przekazana do ponownego rozpoznania sprawy , jest związany z wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez SN. Od wyroku wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią prawa ustaloną w tej kwestii przez SN.

4 Dopuszczalność skargi kasacyjnej pod względem przedmiotowym
W procesie jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej skarga kasacyjna przysługuje od wydanego w II instancji prawomocnego wyroku lub postanowienia w przedmiocie odrzucenia pozwu albo umorzenia postępowania kończących postepowanie w sprawie w całości lub w części , a więc również od wyroku częściowego , wstępnego i końcowego. Są to bowiem wyroki samoistne i podlegają zaskarżeniu na ogólnych zasadach. Z uwagi , że SN jest jedynym sądem kasacyjnym dla całego kraju , powstała jednak konieczność ograniczenia dopuszczalności wnoszenia skargi kasacyjnej. Zbyt duży wpływ spraw kasacyjnych doprowadziłby do powstania wielkich zaległości w ich załatwieniu w SN.

5 Skarga kasacyjna nie przysługuje
Art.3982 §1 w sprawach o prawa majątkowe , w których wartość przedmiotu zaskrażenia jest niższa niż 50 tyś. Zł, a w sprawach prawa pracy i ubezpieczeń społecznych niższa niż 10 tyś. Zł . W sprawach z zakresu ubezpieczeń spolecznych skarga kasacyjna przysługuje niezależnie od wartości przedmiotu zaskrażenia w sprawach o przyznanie i o wstrzymanie emerytury lub renty oraz o objęcie obowiązkiem ubezpieczenia społecznego.Niezależnie od wartości przedmiotu zaskarżenia skarga kasacyjna przysługuje także w sprawach o odszkodowanie z tytułu wyrządzenia szkody przez wydanie prawomocnego orzeczenia niezgodnego z prawem. Drugie kryterium , które zdecydowało o wyłączeniu dopuszczalności skargi kasacyjnej w kilku rodzajach spraw, jest niewystąpienie w sprawach z reguły skomplikowanych , zawiłych problemów prawnych. Na tej podstawie wyłączono dopuszczalności skargi kasacyjnej w sprawach : -o rozwód , o separację , o alimenty , o czynsz o najmu lub dzierżawy oraz o naruszenie posiadania - dotyczące kar porządkowych, świadectwa pracy i roszczeń z tym związanych oraz o deputaty lub ich ekwiwalent - rozpoznawanych w postępowaniu uproszczonym (art §2)

6 Niedopuszczalna jest skarga kasacyjna od wyroku ustalającego nieistnienie małżeństwa lub orzekającego unieważnienie małżeństwa, jeżeli choćby jedna ze stron po uprawomocnieniu się wyroku zawarła związek małżeński . Dopuszczalność skargi kasacyjnej w niektórych sprawach z zakresu prawa rzczowego i spadkowego. Są to sprawy dotyczące: 1.przepadku rzeczy, 2.zarządu związanego ze współwłasnością lub użytkowaniem, 3.zabezpieczenie spadku i spisu inwentarza, wyjawienia przedmiotów spadkowych, zarządu spadku nieobjętego oraz zwolnienia wykonawcy testamentu zaskarżenia jest niższa niż 150 tyś. Zł. Skarga kasacyjna nie przysługuje również w sprawach niepodjętych depozytów Skarga kasacyjna przysługuje tylko w sprawach o przysposobienie oraz o podział majątku wspólnego po ustaleniu wspólności majątkowej między małżonkami , chyba że wartość przedmiotu zaskarżenia jest niższa niż 150 tyś. Zł. W postępowaniu rejestrowym kasacja przysługuje jedynie od postanowień sądu II instancji w przedmiocie wpisu lub wykreślenia z rejestru podmioty podlegającego rejestracji. W postępowaniu egzekucyjnym skarga kasacyjna jest wyłączona .Odrębną rzeczą jest możliwość dopuszczalności skargi kasacyjnej w postępowaniu z powództw przeciwegzekucyjnych. W takim wypadku obowiązują reguły dopuszczalności skargi kasacyjnej tak jak w innych sprawach rozpoznawanych w procesie.

7 Skarga kasacyjna przysługuje także od (prawomocnego) postanowienia sądu II instancji w przedmiocie ustalenia , że orzeczenie sądu państwa obcego albo rozstrzygnięcie innego niż sąd organu państwa obcego w sprawie cywilnej podlega albo nie podlega uznaniu, albo stwierdzenia wykonalności takiego orzeczenia lub rozstrzygnięcia .Można też wnieść skargę kasacyjną od (prawomocnego) postanowienia sądu II instancji w przedmiocie odmowy uznania lub stwierdzenia braku podstaw do odmowy uznania albo w przedmiocie odmowy wykonania orzeczeń innych tytułów pochodzących z państw członkowskich Unii Europejskiej . Okoliczność , że skarga kasacyjna jest w świetle przepisów kodeksu postępowania cywilnego dopuszczalna od danego orzeczenia w danej sprawie , nie oznacza jeszcze, że w razie jej wniesienia w każdym wypadku nastąpi jej merytoryczne rozpoznanie przez SN.-Sąd rozstrzyga o tym czy przyjąć skargę kasacyjną w danej sprawie do rozpoznania czy też odmówić jej przyjęcia do rozpoznania.

8 Przyjęcie skargi kasacyjnej do rozpoznania przez Sąd Najwyższy jeżeli:
- w sprawie występuje istotne zagadnienie prawne - istnieje potrzeba wykładni przepisów budzące poważne wątpliwości lub wywołujących rozbieżności w orzecznictwie sądów, - zachodzi nieważność postepowania lub - skarga kasacyjna jest oczywiście uzasadniona Legitymację do wniesienia skargi ma przede wszystkim strona jak i interwenient uboczny , który do tej strony już uprzednio przystąpił przed zamknięciem rozprawy II instancji , a w postępowaniu nieprocesowym przede wszystkim uczestnik postępowania. Legitymację do wniesienia skargi kasacyjnej ma również Prokurator Generalny ,Rzecznik Praw Dziecka oraz Rzecznik Praw Obywatelskich. Jednak wniesienie skargi kasacyjnej przez stronę wyłącza- w zaskrżonym zakresie –wniesienie skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego , Rzecznika praw Obywatelskich Lub Rzecznika Praw Dziecka . Na zasadach ogólnych również legitymację do wniesienia skargi mają : prokurator, organizacje pozarządowe i inne podmioty działające w postępowaniu na takich zasadach jak prokurator .

9 Zakres podstaw kasacyjnych
Podstawami kasacyjnymi są pewne rodzaje błędów zawartych w zaskarżonym orzeczeniu. Błędy mogą występować w samym orzeczeniu albo w postępowaniu poprzedzającym wydanie orzeczenia Stosownie do art § 1 strona może oprzeć skargę kasacyjną na nstępujących podstwach: 1. naruszenie prawa materialnego przez blędną jego wykładnię lub niewłaściwe zastosowanie 2. naruszenie przepisów postępowania, jeżeli uchybienie to mogło mieć istotny wpływ na wynik sprawy. ! Nie każde naruszenie przepisów postępowania stanowi podstawę skargi kasacyjnej.W związku z ograniczonym zakresem kontroli kasacyjnej wchodzą tu w rachubę tylko te uchybienia , które mogłymieć istotny wpływ na wynik sprawy.Użycie określenia ”istotny wpływ na wynik sprawy” oznacze, że skutek tych uchybień treść zaskarżonego orzeczenia mogłaby w sposób istotny odbiegać od treści orzeczenia, ktróre powinno zapaść w danej sprawie.

10 Naruszenie prawa materialnego może polegać :
Błędnym przyjęciu przez sąd , że istnieje norma prawna w rzeczywistości nieistniejaca , albo w sposób odwrotny -przyjęciu , że nie istnieje norma prawna w rzeczywistości istniejąca , jest to naruszenie prawa tzw.(pogwałcenie prawa) Błędnym rozumieniu treści lub znaczenia przepisu prawnego , jest to naruszenie prawa przez błędną jego wykładnię; Błędnym przyjęciu lub zaprzeczeniu związku , jaki zachodzi pomiędzy ustalonymi w procesie faktami a normą prawną, jest to naruszenie prawa przez niewłaściwe jego zastosowanie .Zaliczamy tu : błędne stosowanie takich pojęć jak „istotny wpływ na wynik sprawy”,”ważny powód”, „ważna przyczyna”, „dobra wiara” w znaczeniu obiektywnym tzn. abstrahującym od konkretnych wiadomości posiadanych przez daną osobę. Jeżeli w sprawie zastosowane było prawo obce to prawidłowość jego wykładni i zastosowania przez sądy niższej instancji podlegają kontroli sądu kasacyjnego. Kontroli sądu kasacyjnego podlegają również wyjątkowo prawidłowe zastosowanie przez sądy niższych instancji zasad doświadczenia , o ile służą one do uzyskania zakresu pojęć prawnych , którymi posługują się normy prawne.

11 § §3 Podstawą skargi kasacyjnej nie mogą być zarzuty dotyczące ustalenia faktów lub oceny dowodów . § §1 skarga kasacyjna powinna zawierać: 1. oznaczenie orzeczenia od którego jest wniesiona , ze wskazaniem czy jest ono zaskarżone w całości czy w części, przytoczenie podstaw kasacyjnych i ich uzasadnienie, Wniosek o uchylenie lub uchylenie i zmianę orzeczenia z oznaczonym zakresm żądanego uchylenia i zmiany .

12 Przymus adwokacko-radcowski
Zastosowanie ma tutaj art Zgodnie z § 1 tego przepisu w postepowaniu przed SN obowiązuje zastępstwo stron przez adwokatów lub radców prawnych , a w sprawach z zakresu własności przemysłowej także przez rzecznika patentowego. Zastępstwo to dotyczy także czynności będacych dokonywanych przed SN, podejmowanych przed sądem niższych instancji .Wmaganie to nie ma zastosowania w postepowaniu o zwolnieniu od kosztów sądowych oraz o ustanowienie adwokata lub radcy prawnego oraz gdy stroną , jej organem, jej przedstawicielem ustawowym lub pełnomocnikiem jest sędzia , prokurator , notariusz lub profesor lub doktor habilitowany nauk prawnych , a także gdy stroną , jej organem lub jej przedstawicielem ustawowym jest adwokat, radca prawny, lub Radca Prokurii Generalnej Skarbu Państwa . Przymus adwokacko-radcowski nie dotyczy cofnięcia skargi kasacyjnej wcześniej wniesionej zgodnie z wymogami z art Według art skargę kasacyjną cofnąć może bowiem sama strona.

13 Skargę kasacyjną wnosi się do sądu , który wydał wydał zaskarżony wyrok lub postanowienie w terminie 2 miesięcy od dnia doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem stronie skarżącej .Termin do wniesienia skargi kasacyjnej przez Prokuratora Generalnego , Rzecznika Praw Obywatelskich i Rzecznika Praw Dziecka wynosi 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzezczenia , a jeśli strona zażadała doręczenia orzeczenia z uzasadnieniem – od chwili doręczenia orzeczenia stronie . Jeżeli skarga nie spelnia wymagań przewidzianych w art §2 lub 3 przewodniczący w sądzie II instancji wzywa skarżącego do usunięcia braków w terminie tygodniowym pod rygorem odrzucenia skargi.Sąd II instancji odrzuca skargę na posiedzeniu niejawnym wniesioną po terminie . ! O odrzuceniu skargi kasacyjnej niespelniającej wymagań określonych w art § 1 sąd II instancji zawiadamia właściwy organ saamorządu zawodowego do którego nalezy pełnomocnik. Strona przeciwna w terminie dwutygodniowym może wnieść do sądu II INSTANCJI ODPOWIEDŹ NA SKARGĘ. ! Sąd najwyższy odrzuca skargę kasacyjną , która podlega odrzuceniu przez są II instancji , albo zwraca ją temu sądowi w celu usunięcia dostrzeżonych braków !Jeżeli nie ma podstaw do odrzucenia skargi kasacyjnej SN w ramach tzw. Przedsądu dokonuje oceny czy skarga kasacyjna powinna zostać przyjeta do rozpoznania, czy też należy odmówić przyjecia do jej rozpoznania.

14 Kasacja przyjęta do rozpoznania po wstępniej selekcji jest rozpoznawana przez SN w skladzie 3 sędziów SN rozpoznaje skargę na posiedzeniu niejawnym Zawieszenie tylko na zgodny wniosek stron

15 POSTĘPOWANIE W SPRAWIE DROBNYCH ROSZCZEŃ
Rodzaje spraw wyłączonych z zakresu stosowania rozporządzenia 861/2007: Przepisów o postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń nie można zastosować w sprawach dotyczących: akt stanu cywilnego, z zakresu zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych oraz przedstawicielstwa osób fizycznych, spraw o prawa majątkowe wynikające ze stosunków małżeńskich, testamentów i dziedziczenia, obowiązków alimentacyjnych, postępowań upadłościowych, postępowań likwidacyjnych niewypłacalnych osób prawnych, postępowań układowych, ubezpieczeń społecznych, prawa pracy, postępowań arbitrażowych, najmu lub dzierżawy nieruchomości, naruszenia prywatności i dóbr osobistych, w tym zniesławienia.

16 Właściwość sądów Europejskie postępowanie w sprawie drobnych roszczeń należy do właściwości sądów rejonowych i okręgowych. W sprawach tych referendarze mogą wydawać wyłącznie zarządzenia. Zatem nie mogą wydawać rozstrzygnięć co do istoty sprawy. Sąd, co do zasady, rozpoznaje sprawy dotyczące drobnych roszczeń na posiedzeniu niejawnym, choć może także wyznaczyć rozprawę. Sąd przeprowadza rozprawę, gdy z wnioskiem takim wystąpiła jedna ze stron lub jeśli sąd uzna to za konieczne w danej sprawie. Od dyskrecjonalnej władzy sądu zależy decyzja o wyznaczeniu rozprawy.

17 ZWROT POZWU Za dopuszczalne uznaje się uzupełnienie lub skorygowanie danych zawartych w formularzu pozwu, w terminie zakreślonym przez sąd. W przypadku, gdy powód nie uzupełni lub nie skoryguje formularza pozwu w zakreślonym przez sąd terminie pozew zostanie przez sąd zwrócony. Zwrot pozwu następuje w formie postanowienia. W europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń sąd wydaje postanowienie o zwrocie pozwu: jeżeli sąd uzna, że przedstawione przez powoda informacje nie są dostatecznie jasne lub odpowiednie, w przypadku nieprawidłowo wypełnionego formularza pozwu, jeśli powództwo jest oczywiście bezzasadne lub niedopuszczalne.

18 POSTĘPOWANIE DOWODOWE
Dowód z zeznań świadków - możliwość przeprowadzenia dowodu z zeznań świadka w formie pisemnej, w zakreślonym terminie, jeżeli sąd tak postanowi. Przy czym, celem zagwarantowania składania przez świadka zeznań zgodnych z prawdą, sąd zobowiązuje go do złożenia przyrzeczenia poprzez podpisanie tekstu oświadczenia. Dowód z przesłuchania stron - sąd może zarządzić przesłuchanie strony w formie pisemnej. Wówczas nie stosuje się przepisu umożliwiającego przesłuchanie stron co do pewnych okoliczności faktycznych po odebraniu przyrzeczenia.

19 DOPUSZCZALNE ŚRODKI ZASKARŻENIA
Wyroki wydawane w europejskim postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń podlegają zaskarżeniu w drodze apelacji, na zasadach uregulowanych w postępowaniu uproszczonym, gdy chodzi o ponowne rozpatrzenie sprawy przez sąd I instancji następuje w postępowaniu zwykłym.

20 W jakich przypadkach dochodzi do uchylenia wyroku
Jeśli na podstawie przepisów rozporządzenia istnieje podstawa do uchylenia wyroku, to sąd na wniosek pozwanego rozpoznaje taki wniosek po wysłuchaniu powoda wydając w tym zakresie postanowienie. Pozwany ma prawo złożyć wniosek o ponowne zbadanie orzeczenia wydanego w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń w sądzie lub trybunale znajdującym się pod jurysdykcją państwa członkowskiego, w którym wydano orzeczenie: jeśli nie zostały dopełnione wymogi w zakresie prawidłowego doręczenia, Jeśli doręczenie nie nastąpiło w czasie umożliwiającym pozwanemu przygotowanie się do obrony bez jego winy, jeśli pozwany nie miał możliwości wniesienia odpowiedzi na pozew z powodu siły wyższej lub z powodu nadzwyczajnych okoliczności, które były przez niego niezawinione. Jeśli w powyższych przypadkach sąd lub trybunał uzna, że ponowne zbadanie orzeczenia jest uzasadnione, to orzeczenie wydane w ramach europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń zostaje uchylone. Wniosek o uchylenie wyroku powinien czynić zadość warunkom pisma procesowego oraz zawierać wskazanie okoliczności uzasadniających uchylenie wyroku. Przed uchyleniem wyroku sąd wysłucha powoda na posiedzeniu lub zażąda od niego oświadczenia na piśmie.