Czas pracy Wrocław, 2018 r..

Prezentacja na temat: "Czas pracy Wrocław, 2018 r.."— Zapis prezentacji:

1 Czas pracy Wrocław, 2018 r.

2 Czas pracy – pojęcia definicyjne
Czas pracy - czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. (artykuł 128 Kodeksu pracy) Czas pracy – każdy okres, podczas którego pracownik pracuje, jest do dyspozycji pracodawcy i wypełnia swe czynności lub obowiązki zgodnie z przepisami krajowymi lub praktyką krajową. (artykuł 2 pkt 1 dyrektywy 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia r. dotyczącej niektórych aspketów organizacji czasu pracy.)

3 Czas pracy – definicja Pozostawanie w dyspozycji pracodawcy Gotowość i zdolność do świadczenia pracy Miejsce wyznaczone do wykonywania pracy Pracodawca zna to miejsce lub przynajmniej je akceptuje w sposób dorozumiany

4 Orzecznictwo SN Czas pracy stanowi kategorię prawną, która ma dwojakie znaczenie. Jest zarówno - określonym w jednostkach czasu - miernikiem pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy, jak również miarą ekstensywnego zakresu świadczenia pracy, decydującą o zakresie uprawnienia pracownika do wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń związanych z pracą. Wyrok SN z dnia r., sygn. akt II PK 265/04

5 Wymiar czasu pracy Wymiar czasu pracy – obowiązujący pracownika czas pracy, wynikający z umowy o pracę, który pracodawca może mu zaplanować w celu zapewnienia zwykłych, przewidywalnych potrzeb zakładu pracy.

6 Rozkład czasu pracy Rozkład czasu pracy – harmonogram – plan – czasu pracy, określający dni i godziny pracy, ustalony zgodnie z obowiązującym pracownika systemem czasu pracy.

7 Systemy czasu pracy 8 godz. na dobę, przeciętnie 40 godzin tygodniowo
Podstawowy art. 129 kp do 12 godzin na dobę (uzasadniony rodzajem pracy lub jej organizacją) Równoważny art. 135 kp do 16 godzin na dobę (dozór urządzeń, pogotowie do pracy) art. 136 kp do 24 godzin na dobę (pilnowanie mienia, ochrona osób) art. 137 kp godz. na dobę i przeciętnie godz.tyg. Ruch ciągły art. 138 kp Przerywany system czasu pracy art. 139 kp Zadaniowy system czasu pracy art. 140 kp System skróconego tygodnia art. 143 kp System pracy weekendowej praca: piątek –niedziela i święta art. 144 kp

8 Normy i wymiar czasu pracy
- 8 godzin na dobę, - przeciętnie 40 godzin na tydzień, - przeciętnie 5 dniowy tydzień pracy w okresie rozliczeniowym, Art. 129 § 1 kp Art. 135 § 1 kp do 12 godzin na dobę Art. 136 § 1 kp do 16 godzin na dobę Art.137 § 1 kp do 24 godzin na dobę, Art. 138 § 1 kp do 12 godzin jednego dnia w niektórych tygodniach, - do 43 godzin przeciętnie na tydzień. Art. 140 kp czas pracy określony wymiarem zadań ustalony tak aby można było wykonać w ramach czasu pracy określonego w art. 129 § 1 kp Art. 143 – 144 kp - do 12 godzin

9 Okresy rozliczeniowe do 4 tygodni do 1 miesiąca do 3 miesięcy
- praca w ruchu ciągłym ( art.138 k.p.) do 1 miesiąca - równoważny system czasu pracy (art. 135 §1 k.p.) - dozór urządzeń (art. 136 k.p.) - przy pilnowaniu mienia lub osób (art. 137§ 1 k.p.) - skrócony tydzień pracy (art. 143 k.p.) - praca weekendowa (art.144 k.p.) do 3 miesięcy - równoważny system czasu pracy ( art. 135 § 2 k.p.) - przy pilnowaniu mienia lub osób (art. 137 k.p.)

10 do 4 miesięcy do 6 miesięcy do 12 miesięcy
- podstawowy system czasu pracy (art.129 § 1 k.p.) - przerywany system czasu pracy (art.139 k.p.) - zadaniowy system czasu pracy (art. 140 k.p.) równoważny system czasu pracy (art. 135 § 3 k.p. - prace uzależnione od pory roku lub warunków atm.) - przy pilnowaniu mienia lub osób (art. 137 k.p.) do 6 miesięcy - podstawowy system czasu pracy (art. 129 § 2 k.p.) do 12 miesięcy - podstawowy system czasu pracy (art. 129 § 3 k.p.)

11 Okres rozliczeniowy Okres w którym dokonuje się ustalenia czy planowany czas pracy pracownika mieści się w granicach norm czasu pracy w obowiązującym systemie czasu pracy, w zakresie przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy.

12 Doba pracownicza Doba pracownicza - to kolejne 24 godziny rozpoczynające się w godzinie podjęcia przez pracownika pracy u danego pracodawcy, zgodnie z obowiązującym rozkładem czasu pracy. W przypadku pracy zmianowej, w związku z przejściem pracownika na następną zmianę, rozpoczyna bieg doba liczona od momentu podjęcia pracy na tej zmianie, której rytm biegu jest cykliczny, aż do przejścia na kolejną zmianę. Występujące w przypadku pracy zmianowej okresy międzydobowe zalicza się odpowiednio na poczet odpoczynku dobowego lub tygodniowego.

13 Tydzień rozliczeniowy
Tydzień rozliczeniowy - to 7 kolejnych dni kalendarzowych, poczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego czasu pracy (art. 128 § 3 pkt 2 K.p.).

14 Okresy odpoczynku Odpoczynek dobowy - kolejne co najmniej 11 godzin wolne od pracy, w tym również od dyżuru, występujące w każdej kolejnej dobie okresu rozliczeniowego (art. 132 § 1 i art § 2 K.p.). Odpoczynek tygodniowy - powszechny - to kolejnych 35 godzin wolnych od pracy i dyżuru, występujących w każdym tygodniu okresu rozliczeniowego - minimalny - dla osób zarządzających albo prowadzących akcję ratowniczą w celu ochrony zdrowia lub życia osób, względnie ochrony mienia albo usunięcia awarii, to kolejne 24 godziny wolne od pracy i dyżuru, w każdym tygodniu okresu rozliczeniowego (art. 133 § 1 i § 2 K.p.). 

15 Okresy odpoczynku Odpoczynek dobowy równoważny - różnica pomiędzy 11 godzinami odpoczynku w każdej dobie a faktycznym krótszym odpoczynkiem dobowym z którego korzysta pracownik wskazany w art. 132 § 2, udzielana jako nieprzerwany czas wolny od pracy i dyżuru w okresie rozliczeniowym (art. 132 § 3 K.p.). Odpoczynek równoważny normie wydłużonej - czas wolny od pracy biegnący po zakończeniu pracy w systemach wskazanych w art. 136 i art. 137, odpowiadający długością co najmniej normie czasu pracy przewidzianej dla danej doby (art. 136 § 2 i art. 137 K.p.).

16 Odpoczynek i jego rekompensata
W razie nieudzielenia pracownikowi czasu odpoczynku w wymiarze wynikającym z art. 3 i art. 5 dyrektywy 2003/88 oraz art. 132 i art. 133 kp, nie ma on ani roszczenia o dodatkowe wynagrodzenie z tego tytułu, ani o udzielenie skumulowanego czasu wolnego w wymiarze równym ilości niewykorzystanych godzin odpoczynku. Dodatkowe wynagrodzenie nie przysługuje pracownikowi, gdyż prawo do wynagrodzenia przysługuje za pracę wykonaną, a za czas jej niewykonywania tylko wtedy, gdy przepis szczególny tak stanowi (art. 80 kp). Takiego przepisu nie ma w odniesieniu do nieudzielenia czasu odpoczynku, a za okres dyżuru, którego wykonywanie pozbawiło powoda odpowiedniego odpoczynku, otrzymywał on stosowne wynagrodzenie. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 11 sierpnia 2009 r. III PK 21/2009

17 Odpoczynek i jego rekompensata
Uznając, że sprawa sankcji nieudzielenia czasu odpoczynku nie jest uregulowana w przepisach prawa pracy, a także mając na względzie wymóg skuteczności prawa stanowionego przez Unię Europejską, należy w tym zakresie stosować przepisy Kodeksu cywilnego (art. 300 kp). W przypadku poniesienia przez pracownika szkody majątkowej z tego tytułu, może on dochodzić odszkodowania na podstawie art. 471 kc, a w razie uszczerbku tylko niemajątkowego - na podstawie art. 23 i art. 24 kc. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 11 sierpnia 2009 r. III PK 22/2009

18 Prawo do odpoczynku Pracownik nie może skutecznie zrzec się prawa do odpoczynku zagwarantowanego w art. 132 § 1 i art. 133 § 1 k.p. Zachodzi bowiem bliska analogia między prawem do odpoczynku i prawem do urlopu, którego pracownik nie może się zrzec (art. 152 § 2 k.p.). Obie instytucje służą ochronie zdrowia pracownika i jego bezpieczeństwa. Wyrok Sądu Najwyższego z dnia r. (sygn. akt II PK 50/10)

19 Regulamin pracy a czas pracy
Organizację pracy, Warunki przebywania na terenie zakładu pracy i po jej zakończeniu – godziny nadliczbowe, Systemy czasu pracy, Rozkłady czasu pracy, Okresy rozliczeniowe, Sposób potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy, Sposób usprawiedliwiania nieobecności w pracy, Informacja o karach porządkowych a organizacja pracy, Zasady ustalania i zmiany harmonogramów czasu pracy, Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego;

20 Regulacje czasu pracy w regulaminie pracy
Dopuszczalne jest wprowadzenie układem zbiorowym pracy, innym porozumieniem zbiorowym opartym na ustawie, regulaminem pracy, statutem lub umową o pracę przerw nie wliczanych do czasu pracy, jeżeli nie jest to sprzeczne z zasadami prawa pracy. Wynagrodzenie za czas przerwy przysługuje, jeżeli postanowienia tych aktów lub umów tak stanowią. Uchwała 7 sędziów Sądu Najwyższego z dnia r. (sygn. akt III ZP 21/97)

21 Ustalanie wymiaru czasu pracy
mnożąc 40 godzin przez liczbę tygodni przypadających w okresie rozliczeniowym, a następnie dodając do otrzymanej liczby godzin iloczyn 8 godzin i liczby dni pozostałych do końca okresu rozliczeniowego, przypadających od poniedziałku do piątku. Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. Jeżeli zgodnie z przyjętym rozkładem czasu pracy święto przypada w dniu wolnym od pracy, wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, to nie obniża ono wymiaru czasu pracy.

22 Planowanie pracy system czasu pracy, rozkład czasu pracy,
okres rozliczeniowy, wymiar etatu, obciążenie zadaniami (statyczne/dynamiczne), okres planowania pracy – harmonogram, zmiana harmonogramu, Nieobecności planowane i nieplanowane;

23 Przerwy w pracy Wliczane do czasu pracy Niewliczane do czasu pracy
przestój – art. 84 Kp; 15 minutowa przerwa – 134 Kp. Czas przerwy spowodowanej bezprawną odmową zatrudnienia; Czas przerwy z tytułu pracy w warunkach szczególnie szkodliwych lub uciążliwych dla zdrowia – art. 145 Kp; Czas przerwy na karmienie przysługującej pracownicy karmiący dzieci piersią – 187 Kp; Czas szkolenia bhp; Okresy niewykonywania pracy w związku z badaniami lekarskimi – art. 229 K.p. Przerwy stanowiące naruszenie obowiązków pracowniczych; Okres szkolenia poza czasem pracy określonym planem pracy – wyjątki; Czas dyżuru poza normalnymi godzinami pracy, jeżeli pracownik nie wykonywał pracy w tym czasie – art § 2 Kp; Dodatkowa przerwa na posiłek lub załatwienie spraw osobistych – art. 141 Kp;

24 Podróż służbowa a czas pracy
Odbywanie podróży służbowej jest specyficzną formą szeroko rozumianego pozostawania w dyspozycji pracodawcy, lecz nie będzie to „pozostawanie w dyspozycji” w rozumieniu art. 128 § 1 k.p., który wymaga przebywania (fizycznej obecności) w zakładzie pracy lub innym miejscu, które w zamyśle pracodawcy jest wyznaczone (przeznaczone) „do wykonywania pracy”. Pod pojęciem podróży pracowniczej, nazywanej tradycyjnie podróżą „służbową” („delegacją”), rozumie się wykonywanie - określonych przez pracodawcę - zadań (czynności) poza miejscowością stanowiącą siedzibę pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy, w terminie i w miejscu wskazanym w poleceniu wyjazdu służbowego (por. art. 77[5] § 1 k.p.). „Miejsce pracy” nie może być określone ogólnikowo (niewyraźnie). Miejscem pracy nie może być w żadnym wypadku „terytorium całego kraju” . Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 3 grudnia 2009 r. II PK 138/2009

25 Podróż służbowa a czas pracy
Podróż służbowa polegająca na ciągłym przemieszczaniu się z jednego do innego miejsca w celu wykonywania obowiązków pracowniczych powinna być wliczana do czasu pracy. Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna w razie szczególnych potrzeb pracodawcy. Nietypowa podróż służbowa polegająca na ciągłym przemieszczaniu się z jednego do innego miejsca (miejscowości) wykonywania zajęć stanowiących przedmiot obowiązków pracowniczych, jest sposobem wykonywania pracy. Jest konsekwentnie w całości kwalifikowana jako czas pracy. Wyrok Sądu Najwyższego - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych z dnia 27 stycznia 2009 r. II PK 140/2008

26 Podróż służbowa a czas pracy
Odbywanie podróży służbowej poza "czasem pracy" nie rodzi obowiązku wypłacenia pracownikowi dodatkowego wynagrodzenia, jeżeli przepis szczególny tego nie przewiduje. Wyrok SN z dnia r., I PR 85/81

27 Podróż służbowa a czas pracy
W czasie podróży służbowej czas przejazdu pracownika do miejsca delegowania i z powrotem nie jest z reguły czasem pracy i dlatego za taki czas nie przysługuje pracownikowi dodatkowe wynagrodzenie. Jeżeli jednak jedynym celem podróży jest przewóz pracowników i pracownikowi umysłowemu zlecono - poza godzinami normalnej pracy – dodatkowe obowiązki kierowcy, czas przejazdu w tej sytuacji oznacza jednocześnie czas pracy. Wyrok SN z dnia r., I PRN 30/79

28 System podstawowy i równoważny
Czas pracy członków korpusu służby cywilnej nie może przekraczać ośmiu godzin na dobę i średnio 40 godzin tygodniowo w przyjętym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż osiem tygodni. W przypadkach uzasadnionych rodzajem pracy i jej organizacją mogą być stosowane rozkłady czasu pracy, w których jest dopuszczalne przedłużenie czasu pracy do 12 godzin na dobę. W rozkładach tych czas pracy nie może jednak przekraczać średnio 40 godzin na tydzień w przyjętym okresie rozliczeniowym nie dłuższym niż 12 tygodni.

29 Praca w niedziele i święta
Praca w niedziele i święta jest dozwolona: 1) w razie konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii, 2) w ruchu ciągłym, 3) przy pracy zmianowej, 4) przy niezbędnych remontach, 5) w transporcie i w komunikacji, 6) w zakładowych strażach pożarnych i w zakładowych służbach ratowniczych, 7) przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób, 8) w rolnictwie i hodowli, 10) w stosunku do pracowników zatrudnionych w systemie czasu pracy, w którym praca jest świadczona wyłącznie w piątki, soboty, niedziele i święta.

30 Praca w niedzielę i święta
Pracownikowi wykonującemu pracę w niedziele i święta, w przypadkach, o których mowa w art pkt 1-9, pracodawca jest obowiązany zapewnić inny dzień wolny od pracy: 1) w zamian za pracę w niedzielę - w okresie 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli, 2) w zamian za pracę w święto - w ciągu okresu rozliczeniowego. § 2. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 1 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny od pracy do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego od pracy w tym terminie - dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w niedzielę.

31 Praca w niedzielę i święto
§ 3. Jeżeli nie jest możliwe wykorzystanie w terminie wskazanym w § 1 pkt 2 dnia wolnego od pracy w zamian za pracę w święto, pracownikowi przysługuje dodatek do wynagrodzenia w wysokości określonej w art § 1 pkt 1, za każdą godzinę pracy w święto. § 4. Do pracy w święto przypadające w niedzielę stosuje się przepisy dotyczące pracy w niedzielę. Pracownik pracujący w niedziele powinien korzystać co najmniej raz na 4 tygodnie z niedzieli wolnej od pracy. Nie dotyczy to pracownika zatrudnionego w systemie czasu pracy, o którym mowa w art. 144.

32 Praca ponadwymiarowa Pracownicy zarządzający w imieniu pracodawcy zakładem pracy i kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych wykonują, w razie konieczności, pracę poza normalnymi godzinami pracy bez prawa do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. Kierownikom wyodrębnionych komórek organizacyjnych za pracę w godzinach nadliczbowych przypadających w niedzielę i święto przysługuje prawo do wynagrodzenia oraz dodatku z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych w wysokości określonej w art § 1, jeżeli w zamian za pracę w takim dniu nie otrzymali innego dnia wolnego od pracy.

33 Limit godzin nadliczbowych
Norma roczna godzin nadliczbowych - dopuszczalna liczba godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym - podstawowa, wynosząca 150 godzin (art. 151 § 3 K.p.), lub wydłużona w granicach do 416 godzin (art. 151 § 4  w zw. a art. 131 § 1 K.p.).

34 Organizacja czasu pracy
System czasu pracy, rozkład czasu pracy, okres rozliczeniowy, Harmonogramy pracy i ich zmiana – plan pracy, „wyjścia prywatne” i odpracowywanie, „ruchomy czas pracy”, praca zmianowa,

35 Pora nocna Praca świadczona w godzinach od 22,00 do 06,00,
(8 godzin ustalonych w regulaminie pracy przez pracodawcę), Dodatek do wynagrodzenia za pracę w porze nocnej, Pracownik, którego rozkład czasu pracy obejmuje w każdej dobie co najmniej 3 godziny pracy w porze nocnej lub którego co najmniej 1/4 czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną, jest pracującym w nocy. Czas pracy pracującego w nocy nie może przekraczać 8 godzin na dobę, jeżeli wykonuje prace szczególnie niebezpieczne albo związane z dużym wysiłkiem fizycznym lub umysłowym.

36 Praca w porze nocnej Ograniczenie czasu pracy do 8 godzin w nocy nie dotyczy: 1) pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy, 2) przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. Na pisemny wniosek pracownika pracującego w nocy, pracodawca informuje właściwego okręgowego inspektora pracy o zatrudnianiu pracowników pracujących w nocy.

37 Praca w porze nocnej Pracownikowi wykonującemu pracę w porze nocnej przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej w wysokości 20 % stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę, ustalanego na podstawie odrębnych przepisów. W stosunku do pracowników wykonujących pracę w porze nocnej stale poza zakładem pracy dodatek, może być zastąpiony ryczałtem, którego wysokość odpowiada przewidywanemu wymiarowi pracy w porze nocnej. Prawidłowe określenie ryczałtu wynagrodzenia

38 Wyjścia prywatne - służbowe
Wyjścia jako element organizacji i porządku pracy, Konieczna zgoda pracodawcy, Konieczny wpis do książki, Odpracowanie w tej samej dobie pracowniczej, Odpracowanie w innej dobie pracowniczej, Aspekt godzin nadliczbowych w przypadku odpracowywania – brak potrzeb pracodawcy, brak polecenia pracodawcy; Limitowanie wyjść prywatnych (akceptacja pracodawcy) i służbowych (realizacja zadania);

39 Typy ruchomego czasu pracy
Do najbardziej popularnych i praktykowanych typów ruchomego czasu pracy należą: Praca w niepełnym wymiarze czasowym - praca przez mniejszą liczbę godzin niż normalnie, być może poprzez pracę w nie wszystkie dni tygodnia Ruchomy czas pracy: masz możliwość wyboru pory, w której chcesz pracować (zazwyczaj istnieje pewien zasadniczy okres, w którym musisz pracować) Liczba godzin w wymiarze rocznym: twoje godziny pracy są ustalane na rok (często z ustalonymi zmianami z możliwością wyboru odpracowywania pozostałych godzin) Skompresowane godziny: praca przez uzgodnioną liczbę godzin przez mniejszą liczbę dni Godziny pracy ułożone naprzemiennie: różne godziny rozpoczęcia, przerw oraz zakończenia pracy dla pracowników w tym samym miejscu pracy Podział godzin pracy: dzielenie się godzinami pracy Praca w domu: praca bez opuszczania domu

40 Ruchomy czas pracy To nie system czasu pracy,
To rodzaj organizacji pracy, To forma rozkładu czasu pracy. Konsekwencje: norma i wymiar typowa dla systemu podstawowego, okres rozliczeniowy typowy dla systemu podstawowego,

41 Czas pracy – orzecznictwo SN
Powodowane względami organizacyjnymi, stałe wykonywanie pracy ponad normę czasu pracy przez pracownika zajmującego stanowisko kierownicze nie pozbawia go prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Wyrok SN z dnia r., sygn. akt II PK 106/04

42 Czas pracy – orzecznictwo SN
Osoby zatrudnione na stanowiskach kierowniczych nie mogą być pozbawione prawa do dodatkowego wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 135 § 1 k.p.), jeżeli wskutek niezależnej od nich wadliwej organizacji pracy są zmuszone do systematycznego przekraczania obowiązujących norm czasu pracy. Wyrok SN z dnia r., sygn. akt III PK 22/04

43 Praca ponadwymiarowa W art. 151 § 1 K.p. ustawodawca zdefiniował pojęcie pracy w godzinach nadliczbowych dwoma określeniami pracy: - ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy, - ponad przedłużony dobowy wymiar czasu pracy. Pierwsze pojęcie mówiące o pracy ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy odnosi się do norm ogólnych wynikających z art. 129 § 1 K.p., których czas pracy nie może przekroczyć, czyli 8 godzin na dobę oraz średnio 40 godzin w tygodniowo w okresie rozliczeniowym, następnie skonkretyzowanych przez przepisy rozdziału II działu szóstego K.p., w tym dotyczące występujących świąt w okresie rozliczeniowym. Pojęcie ponad obowiązujące pracownika normy czasu pracy odnosi się także do norm dobowych czasu pracy ustalonych na podstawie przepisów dotyczących równoważnych systemów czasu pracy, o których mowa w szczególności w art. 135, 136 i 137 K.p. Chodzi więc tutaj o graniczne normy dobowe nie przekraczające odpowiednio 12 godzin, 16 godzin, lub 24 godzin na dobę.

44 Praca ponadwymiarowa Osoby zatrudnione w niepełnym wymiarze czasu pracy Strony ustalają w umowie o pracę dopuszczalną liczbę godzin pracy ponad określony w umowie wymiar czasu pracy pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy, których przekroczenie uprawnia pracownika, oprócz normalnego wynagrodzenia, do dodatku do wynagrodzenia, o którym mowa w art § 1. (podstawa prawna: artykuł 151 § 5 K.p.) harmonogramy – indywidualne rozkłady czasu pracy

45 Zakaz planowania pracy w godzinach nadliczbowych
Szczególne potrzeby pracodawcy zachodzą, gdy dla realizacji normalnych zadań pracodawcy konieczne jest ponadwymiarowe zatrudnienie pracownika, o ile nie dotyczy w sposób względnie stały konkretnej osoby. Pracodawca powinien tak zorganizować pracę, w tym ilość osób zatrudnionych, aby pracownicy mogli wykonywać nałożone na nich obowiązki w ramach obowiązującego wymiaru i normy czasu pracy.

46 Polecenie pracy w godzinach nadliczbowych orzeczenie Sądu Najwyższego
Zważywszy na to, że w przypadku pracy nadliczbowej w razie wystąpienia szczególnych potrzeb pracodawcy ocena, czy wystąpiły takie potrzeby należy z natury rzeczy do pracodawcy, warunkiem uznania, że podjęta przez pracownika praca ma taki charakter jest polecenie pracodawcy (wydane w jakiejkolwiek formie dostatecznie jasno wyrażającej wolę pracodawcy) lub co najmniej świadomość pracodawcy, że pracownik taką pracę wykonuje z jednoczesną choćby dorozumianą akceptacją jej wykonywania. Wyjątkowo dopuszcza się uznanie za pracę w godzinę nadliczbowych pracy podyktowanej szczególnymi potrzebami podjętej bez wiedzy pracodawcy. Wyrok SN z dnia r., II PK 51/09

47 Polecenie pracy w godzinach nadliczbowych orzeczenie Sądu Najwyższego
Uznaniu za pracę w godzinach nadliczbowych (art. 151 § 1 pkt 1 k.p.) pracy, którą pracodawca zlecił pracownikowi i godził się na jej wykonywanie po normalnych godzinach pracy, nie przeszkadza niezachowanie reguł porządkowych wynikających z regulaminu pracy, uzależniającego podjęcie takiej pracy od pisemnego polecenia przełożonych pracownika lub wymagającego późniejszej akceptacji jej wykonania. Wyrok SN z dnia r., II PK 51/09

48 Polecenie pracy w godzinach nadliczbowych orzeczenie Sądu Najwyższego
Z art. 133 § 1 pkt 2 KP nie wypływa upoważnienie do samowolnego podejmowania przez pracownika pracy w godzinach nadliczbowych. Wyrok SN z r., I PKN 244/00

49 Zadaniowy system czasu pracy
W przypadkach uzasadnionych: rodzajem pracy lub jej organizacją albo miejscem wykonywania pracy może być stosowany system zadaniowego czasu pracy. Pracodawca, po porozumieniu z pracownikiem, ustala czas niezbędny do wykonania powierzonych zadań w ramach obowiązujących norm czasu pracy.

50 Orzecznictwo SN – zadaniowy system czasu pracy
Nawet w razie stosowania zadaniowego czasu pracy pracodawca powinien wykazać, że powierzał pracownikowi zadania możliwe do wykonania w czasie pracy wynikającym z norm określonych w art. 129 k.p. Wyrok SN z dnia r. , I PK 79/10

51 Orzecznictwo SN – zadaniowy system czasu pracy
Zadaniowy czas pracy w szczególności przeznaczony jest dla prac prowadzonych nierytmicznie, prac prowadzonych poza kolektywną pracę skooperowaną. Ponadto, zadaniowy czas pracy nie łączy się ze wskazaniem osiągnięcia określonego rezultatu ekonomicznego. Wyrok SN z dnia r., II PK 72/09

52 Orzecznictwo SN – zadaniowy system czasu pracy
Wynikające z art. 140 k. p. wymaganie "porozumienia" z pracownikiem nie oznacza uzgodnienia, lecz konsultację. Brak takiego porozumienia nie powoduje nieskuteczności ustanowienia zadaniowego systemu czasu pracy, ale w razie sporu rodzi po stronie pracodawcy obowiązek wykazania, że powierzone pracownikowi zadania były możliwe do wykonania w granicach norm czasu pracy określonych w art. 129 k.p. Wyrok SN z dnia r., II PK 148/07

53 Orzecznictwo SN – zadaniowy system czasu pracy
Elementem zadaniowego czasu pracy jest wyznaczenie pracownikowi konkretnego zadania (zadań) do wykonania. Na ogół nie mają takiego charakteru obowiązki wynikające z zakresu czynności pracownika. Wyrok SN z dnia r., I PK 117/06

54 Ewidencja czasu pracy Pracodawca zakłada i prowadzi odrębnie dla każdego pracownika kartę ewidencji czasu pracy w zakresie obejmującym: pracę w poszczególnych dobach, w tym pracę w niedziele i święta, w porze nocnej, w godzinach nadliczbowych oraz w dni wolne od pracy wynikające z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy, a także dyżury, urlopy, zwolnienia od pracy oraz inne usprawiedliwione i nieusprawiedliwione nieobecności w pracy; w stosunku do pracowników młodocianych pracodawca uwzględnia w ewidencji także czas ich pracy przy pracach wzbronionych młodocianym, których wykonywanie jest dozwolone w celu odbycia przez nich przygotowania zawodowego.