Historia prawa rzeczowego

Prezentacja na temat: "Historia prawa rzeczowego"— Zapis prezentacji:

1 Historia prawa rzeczowego

2 Co to jest rzecz? ABGB: §. 285. Wszystko w prawnem rozumieniu nazywa się rzeczą, co się różni od osoby i służy do użytku ludzkiego. BGB: § 90. Rzeczami w rozumieniu ustawy są jedynie przedmioty zmysłowe. Prawo rzeczowe z 1946 r.: Art. 1. Rzeczami są jedynie przedmioty materialne. Który z przywołanych przepisów odstaje swoją treścią od pozostałych? Z którego roku pochodzi ABGB i BGB; do kiedy obowiązywała na ziemiach polskich?

3 Prawa rzeczowe własność,
ograniczone prawa rzeczowe (prawa na rzeczy cudzej), posiadanie: corpus i animus rem sibi habendi. reguluje zakres bezpośredniego władztwa człowieka nad rzeczą oraz społeczne formy korzystania z rzeczy prawa podmiotowe bezwzględne, skuteczne względem wszystkich (erga omnes) z jednoczesnym wykluczeniem innych od tego korzystania jako nieuprawnionych brak rozróżnienia form władztwa nad rzeczą, czyli między posiadaniem, własnością czy ograniczonymi prawami rzeczowymi

4 Pozytywna i negatywna definicja prawa własności
§ Na zasadzie prawa wolnego rozrządzania swoją własnością, może w ogólności właściciel zupełny, używać rzeczy swojej według upodobania, lub też zupełnie jej nie używać; może ją zniszczyć; w całości lub w części na drugiego przenieść; albo też bezwarunkowo zrzec się jej czyli onęż opuścić. 544. Własność, iest to prawo używania, i rozrządzania rzeczami, w sposobie nayrozciągleyszym, byleby w używaniu nic takiego nie czynić, cokolwiek zabronione iest prawami, albo urządzeniami. § 903. Właściciel rzeczy może postąpić z rzeczą wedle swego upodobania i wyłączyć innych od wszelkiego na nią oddziaływania, o ile nie sprzeciwiają się temu ustawa lub prawa osób trzecich.

5 Formy własności Własność zbiorowa = pospólnej ręki.
Własność podzielona = feudalna – do tej samej rzeczy prawo miał właściciel zwierzchni oraz właściciel użytkowy. Własność pełna = alodialna.

6 Przeniesienie prawa własności
charakter prawny umowy – zobowiązująca czy zobowiązująco-rzeczowa forma prawna – akt notarialny czy dowolność znaczenie wpisu do ksiąg – konstytutywny czy deklaratoryjny Charakter prawny umowy system niemiecki (titulus et modus acquirendi domini) - umowa zobowiązująca do przeniesienia własności / zapis testamentowy -umowa przenosząca własność (rzeczowa) – tradycja – przeniesienie posiadania (średniowieczne pr. Niemieckie, polskie, bgb, abgb, projekt prawa rzeczowego 1939) charakter prawny umowy system francuski (konsensualny) -umowa o podwójnym skutku zobowiązująco-rzeczowa (własność przechodzi solo consensu) (prawo francuskie – xvi w., Code civil, pr.Rzeczowe 1946, kc 1964)

7 Forma umowy akt notarialny:
pod rygorem nieważności (BGB, ABGB, KC1964) pod rygorem utrudnień dowodowych (Code Civil)

8 Forma umowy Prawo o notariacie z dnia 27 października 1933 r.
Art. 82. § 1. Umowy o przejście, ograniczenie lub obciążenie prawa własności do nieruchomości powinny być pod nieważnością samej umowy sporządzane w formie aktu notarjalnego. § 2. W postępowaniu sądowem formę, przepisaną w § 1, zastępuje ugoda, układ lub orzeczenie sądowe. Jakie były rodzaje umów które wymagały formy aktu notarialnego? Czy od 1933 r. zaszły w tym względzie jakieś zmiany? Co to jest intabulacja? Czy warunkiem przejścia własności nieruchomości była intabulacja?

9 Znaczenie wpisu do księgi wieczystej
w systemie niemieckim – konstytutywny, w systemie francuskim – deklaratoryjny. art Przedaż jest zupełna między stronami i nabywca nabywa własność z mocy prawa od przedawcy, skoro się zgodzono, na rzecz i cenę, chociaż rzecz ta nie była jeszcze wydana, ani cena zapłacona. § Do przeniesienia własności nieruchomości potrzeba, aby tytuł nabycia wniesionym był do ksiąg publicznych na to przeznaczonych. Wniesienie to nazywa się wpisem hipotecznym (intabulacyą).

10 Ochrona posiadania Proces posesoryjny a petytoryjny. Od 1543 r. proces posesoryjny toczył się przez sądem grodzkim, skargę posesoryjną wnosiło się w okresie 1 miesiąca od dnia gwałtownego naruszenia posiadania, skrócone dochodzenie (skrutynium) w celu zbadania faktu spokojnego posiadania i faktu jego naruszenia, w przypadku zasadności skargi przywracano posiadanie bez badania tytułu prawnego

11 Ograniczone prawa rzeczowe
prawo bliższości, użytkowanie, służebność, ciężar realny, zastaw, hipoteka.

12 Hipoteka Zasady hipoteki prymitywnej: tajna (powstaje bez wpisu),
generalna (na całym majątku dłużnika), odnawialna. Zasady hipoteki nowoczesnej: jawność – formalna i materialna, szczegółowość, pierwszeństwo hipoteczne, rękojmi wiary publicznej ksiąg wieczystych.

13 Ograniczone prawa rzeczowe
§ Grunt można w ten sposób obciążyć na rzecz każdorazowego właściciela innego gruntu, że temu ostatniemu wolno używać gruntu w pewnym szczególnym kierunku, albo że na gruncie nie wolno pewnych czynności dokonywać, albo że wyklucza się wykonywanie jakiegoś prawa, które względem drugiego gruntu wypływa z własności gruntu obciążonego ( ). § Grunt można w ten sposób obciążyć, że temu, na czyją rzecz obciążenie następuje, należy uiszczać z gruntu świadczenia powrotne (………………..). § Grunt można obciążyć w ten sposób, że temu, na czyją rzecz następuje obciążenie, należy zapłacić z grunta pewną oznaczoną sumę pieniężną (………….). § Rzecz można w ten sposób obciążyć, że ten na czyją korzyść następuje obciążenie, ma prawo pobierania użytków z rzeczy ( ). § Rzecz ruchomą można dla zabezpieczenia wierzytelności obciążyć w ten sposób, że wierzyciel ma prawo poszukiwać zaspokojenia z rzeczy ( )