Model stosunków własnościowych w Polsce

Prezentacja na temat: "Model stosunków własnościowych w Polsce"— Zapis prezentacji:

1 Model stosunków własnościowych w Polsce
Mgr Agnieszka kwiecień-Madej

2 Ekonomiczne pojęcie własności
Własność jest kategorią ekonomiczną, rolą prawa jest nadanie jej formy jurydycznej, Własność jako stosunek społeczny, Własność – z ekonomicznego punktu widzenia – każda forma władania majątkiem, Właścicielem jest ten, kto faktycznie dysponuje w swoim interesie danym dobrem ekonomicznym,

3 Własność w znaczeniu prawnym
W znaczeniu prawnym własność to podstawowa forma władania, W znaczeniu techniczno-prawnym – forma korzystania z rzeczy określona w art. 140 KC Pierwotna, Najprostsza, Bezpośrednia, Najpełniejsza – największy zakres uprawnień względem rzeczy,

4 Pojęcie mienia – art. 44 KC Mienie = majątek (aktywa majątkowe)
Własność Inne prawa majątkowe

5 Własność przedsiębiorstwa
Art Przedsiębiorstwo jest zorganizowanym zespołem składników niematerialnych i materialnych przeznaczonym do prowadzenia działalności gospodarczej. Obejmuje ono w szczególności: 1) oznaczenie indywidualizujące przedsiębiorstwo lub jego wyodrębnione części (nazwa przedsiębiorstwa); 2) własność nieruchomości lub ruchomości, w tym urządzeń, materiałów, towarów i wyrobów, oraz inne prawa rzeczowe do nieruchomości lub ruchomości; 3) prawa wynikające z umów najmu i dzierżawy nieruchomości lub ruchomości oraz prawa do korzystania z nieruchomości lub ruchomości wynikające z innych stosunków prawnych; 4) wierzytelności, prawa z papierów wartościowych i środki pieniężne; 5) koncesje, licencje i zezwolenia; 6) patenty i inne prawa własności przemysłowej; 7) majątkowe prawa autorskie i majątkowe prawa pokrewne; 8) tajemnice przedsiębiorstwa; 9) księgi i dokumenty związane z prowadzeniem działalności gospodarcze

6 Własność przedsiębiorstwa
Kompleks majątkowy (składniki materialne i niematerialne), Odrębna regulacja odpowiedzialności przedsiębiorcy za zobowiązania przedsiębiorstwa, „przedsiębiorstwo” – dobro majątkowe o charakterze niematerialnym, Przedmiot obrotu – obejmuje całość przedsiębiorstwa, chyba że co innego wynika z treści czynności prawnej albo z przepisów szczególnych, Zbycie, wydzierżawienie przedsiębiorstwa, ustanowienie na nim użytkowania – forma pisemna z podpisem notarialnie poświadczonym – art. 75(1) par. 1 KC,

7 Własność gospodarstw rolnych
Gospodarstwo rolne – rodzaj przedsiębiorstwa wyodrębniony ze względu na szczególną funkcję gospodarki rolnej, Art. 553 [Gospodarstwo rolne] Za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego Art. 461 [Nieruchomość rolna] Nieruchomościami rolnymi (gruntami rolnymi) są nieruchomości, które są lub mogą być wykorzystywane do prowadzenia działalności wytwórczej w rolnictwie w zakresie produkcji roślinnej i zwierzęcej, nie wyłączając produkcji ogrodniczej, sadowniczej i rybnej. Zgodnie z art. 2 pkt 2 UstRolU "gospodarstwo rolne" w znaczeniu nadanym w tej ustawie (w brzmieniu zmienionym nowelą z r., Dz.U. z 2016 r. poz. 585, która weszła w życie r.) oznacza "gospodarstwo rolne w rozumieniu Kodeksu cywilnego, w którym powierzchnia nieruchomości rolnej jest nie mniejsza niż 1 ha".

8 Ustrojowa funkcja własności
W ujęciu statycznym – instrument nadbudowy prawnej ustroju gospodarczego państwa, W ujęciu dynamicznym – podstawa wszelkiego obrotu gospodarczego, Podstawa całego systemu prawa cywilnego, Struktura własności uzależniona jest od woli politycznej ustawodawcy, ma funkcje socjologiczne i psychologiczne, należy do podstawowych praw człowieka,

9 Model socjalistycznej własności społecznej w okresie PRL
Własności społeczna - model planowej gospodarki socjalistycznej, nakazowo-rozdzielczej, sterowanej centralnie, Formy własności: Własność państwowa, Własność spółdzielcza, Własność innych organizacji społecznych, Własność indywidualna środków produkcji – w rolnictwie, Własność osobista środków spożycia – zaspokajanie osobistych potrzeb właściciela i jego bliskich

10 Przekształcenia własnościowe
Odrzucenie modelu socjalistycznej własności społecznej, Uwłaszczenie osób prawnych, Komunalizacja mienia państwowego, Wyposażenie majątkowe powiatów i województw, Kształtowanie modelu własności prywatnej Prywatyzacja bezpośrednia, Prywatyzacja pośrednia, Prywatyzacja własności rolnej Skarbu Państwa, Reprywatyzacja,

11 Współczesna stratyfikacja własności
Własność prywatna Własność państwowa Własność Skarbu Państwa, Własność innych państwowych osób prawnych, Zasób własności rolnej Skarbu Państwa, Własność samorządowa Własność komunalna, Własność powiatowa Własność wojewódzka Własność osobista