Skuteczne nakłanianie do zmiany postaw wobec nikotyny

Prezentacja na temat: "Skuteczne nakłanianie do zmiany postaw wobec nikotyny"— Zapis prezentacji:

1 Skuteczne nakłanianie do zmiany postaw wobec nikotyny
Tomasz Wojciechowski

2 Skuteczne nakłanianie do zmiany postaw wobec nikotyny
Skuteczność nakłaniania do niepalenia II Kiedy jest szansa rzucić palenie? III Samoskuteczność IV Cele rozmowy motywacyjnej V Co obniża skuteczność rozmowy motywacyjnej

3 Skuteczność nakłaniania do niepalenia
96 % prób rzucenia kończy się niepowodzeniem Różne wyniki badań skuteczności farmakologicznych środków: między kilka a kilkanaście procent po roku Skuteczność terapii behawioralno – poznawczych: kilkadziesiąt procent (Medizinische Universitat Wien, 2009)

4 Kiedy jest szansa rzucić palenie?
Koncepcje behawioralne Teoria własnej skuteczności (Albert Bandura) Przekonanie o własnej skuteczności

5 Własna skuteczność (samoskuteczność)
Przekonanie o własnej zdolności zorganizowania i kontroli swojego zachowania w celu doprowadzenia do określonego, oczekiwanego przez siebie wyniku tego zachowania

6 Cel edukacji prozdrowotnej
Motywowanie ludzi do podejmowania zmian prozdrowotnych

7 Proces zmiany zachowania
Wyznaczanie celu (intencja) Motywowanie Podjęcie nowych zachowań Podtrzymanie zachowań

8 Czynniki potencjalnego sukcesu w rzucaniu palenia
Obszary oddziaływań Sfera poznawcza Sfera emocjonalna Motywacja Zdobycie umiejętności Np. kontroli emocji Uzyskanie wsparcia społecznego Moda Najbliższe otoczenie

9 Kiedy mamy większe szanse?
Przekonanie pacjenta o możliwości skorzystania z proponowanego wsparcia Zwiększenie skuteczności oddziaływań

10 Ważny cel edukacji prozdrowotnej
Zwiększenie poczucia własnej skuteczności Nabranie przekonania, że potrafię zmienić i podtrzymać zachowanie

11 Przekonanie o własnej skuteczności
Jedno z podstawowych przekonań, kształtujące pozostałe na temat własnego funkcjonowania Prowadzi do oczekiwań dotyczących podjętego działania (próba wyobrażenia sobie, czy się uda) Względnie trwałe, ukształtowane w trakcie rozwoju Spośród wielu ważne: ogólna i specyficzna własna skuteczność

12 Co wpływa na decyzję o podjęciu próby zerwania z nałogiem
Decyzja o wyborze niepalenia Oczekiwanie własnej skuteczności Oczekiwanie wyniku zachowania Oczekiwania dotyczących wyniku, czyli bezpośrednich następstw zachowania Oczekiwania, co do wyznaczonego skutku - trwałych konsekwencji zachowania Oczekiwania co do ułatwień/utrudnień w utrzymaniu skutku.

13 Najważniejszy czynnik
związane z nim oczekiwanie, tym Im silniejsze poczucie własnej skuteczności i większe przekonanie o możliwości osiągnięcia przez siebie dobrych wyników, trwałych skutków oraz konsekwentnego – mimo przeszkód – podtrzymywania działań prowadzących do celu

14 4 źródła informacji o własnej skuteczności:
Osiągnięcia Doświadczenia obserwacji Słowna perswazja Pobudzenie emocjonalne

15 Rola osiągnięć Rola osiągnięć Wynikają z doświadczania sukcesów
Sukcesy zwiększają przekonanie o własnej skuteczności Porażki tym dotkliwsze, im szybciej się pojawiają

16 Doświadczenia obserwacji
Oczekiwanie co do własnej skuteczności budowane jest na podstawie obserwacji osób z otoczenia w podobnej sytuacji

17 Słowna perswazja Szczególne znaczenie ma rozmowa z osobami postrzeganymi jako autorytety

18 Pobudzenie emocjonalne
Niski poziom pobudzenia emocjonalnego (np. odczuwanie lęku, złości) Informacja dla pacjenta, że jego poziom kompetencji (samoskuteczność) jest wysoki

19 O czym rozmawiać? Potencjalne tematy wzmacniające poczucie własnej skuteczności Bilans zysków i strat Dotychczasowe próby rzucania Wpływ otoczenia Przekonanie o własnej skuteczności Doświadczenia innych z otoczenia Oczekiwania co do efektów rzucenia palenia

20 Co nie działa? Nieskuteczne strategie Straszenie
Pomijanie aspektów emocjonalnych i motywacyjnych w rozmowie Brak empatii

21 Dlaczego przekaz o negatywnych konsekwencjach nie działa?
Stłumienie Generalizacja Racjonalizacja Eufemizmy Zewnętrzna atrybucja winy Mechanizmy obronne