Projekt współfinansowany przez instrument finansowy

Prezentacja na temat: "Projekt współfinansowany przez instrument finansowy"— Zapis prezentacji:

1 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy
INWENTARYZACJA I MONITORING ORNITOFAUNY Artur Wiatr, BbPN koordynator ds. ochrony przyrody i PR w projekcie Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

2 INWENTARYZACJA - obszar
Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

3 INWENTARYZACJA wybór gatunków
Przedmioty ochrony dla OSO Ostoja Biebrzańska: bąk, bączek, błotniak stawowy, błotniak zbożowy, błotniak łąkowy, kropiatka, zielonka, derkacz, żuraw, dubelt, rybitwa rzeczna, rybitwa białowąsa, rybitwa czarna, uszatka błotna, dzięcioł zielonosiwy, dzięcioł białogrzbiety, muchołówka mała Potencjalne przedmioty ochrony: lelek, dzięcioł czarny, dzięcioł średni, podróżniczek, lerka Zgrupowania migrujących ptaków wodno-błotnych Inne cenne wymienione i nie wymienione w zał. I DP Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

4 INWENTARYZACJA prace terenowe
Całość prac inwentaryzacyjnych objęła 110 kontroli terenowych w 2011 r. wg metodyki przyjętej dla poszczególnych gatunków Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

5 INWENTARYZACJA metody
Jednokrotna kontrola całości obszaru w celu: poznania liczebności i rozmieszczenia lęgowych gatunków ptaków będących przedmiotami i potencjalnymi przedmiotami ochrony (odnotowywano także inne cenne gatunki z zał. I DP); rozmieszczenia i powierzchni siedlisk, ocena stanu zachowania siedliska i czynników na nie wpływających, (karta siedliska) Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

6 INWENTARYZACJA - siedliska
Łąki Brzezina Otwarte turzycowiska i trzcinowiska Mozaika: turzyca, brzezina, murawy napiaskowe Turzycowisko z trzcinami i krzewami Moizaka: krzewy, trzciny, turzyce, łąki Młoda brzezina Turzycowisko zarastające brzeziną Mozaika – łąki, krzewy młode lasy Las Dla siedlisk ptaków wykonano: listę lęgowych gatunków ptaków z zał. I DP; listę prawdopodobnie lęgowych gatunków ptaków z zał. I DP oraz listę potencjalnie lęgowych gatunków ptaków z zał. I DP Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258

7 INWENTARYZACJA – karta siedliska

8 INWENTARYZACJA - metody
Losowe powierzchnie próbne: Dwa kwadraty 2x2 km dla dubelta Pięć kwadratów 2x2 km dla derkacza, zielonki, kropiatki, podróżniczka, błotniaka stawowego i błotniaka łąkowego Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

9 INWENTARYZACJA – powierzchnie próbne
Derkacz CX

10 INWENTARYZACJA - metody
Monitoring pospolitych ptaków lęgowych MPPL: 5 transektów 1x1 km Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

11 INWENTARYZACJA – wyniki
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. Przedmioty inwentaryzacji bąk Botaurus stellaris 6 samców bączek Ixobrychus minutus nie stwierdzono występowania gatunku błotniak stawowy Circus aeruginosus 12-14 par błotniak zbożowy Circus cyaneus błotniak łąkowy Circus pygargus 3 pary Derkacz CX

12 INWENTARYZACJA – wyniki
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. Przedmioty inwentaryzacji kropiatka Porzana porzana nie stwierdzono występowania gatunku zielonka Porzana parva 2 samce derkacz Crex crex 40 samców (dodatkowo 7 samców stwierdzono w kwadratach poza inwentaryzowaną powierzchnią) żuraw Grus grus 39 par, dodatkowo 8 par stwierdzono w bezpośrednim sąsiedztwie inwentaryzowanej powierzchni dubelt Gallinago media 13 tokujących samców Derkacz CX

13 INWENTARYZACJA – wyniki
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. Przedmioty inwentaryzacji rybitwa rzeczna Sterna hirundo nie stwierdzono lęgów gatunku rybitwa białowąsa Chlidonias hybrida rybitwa czarna Chlidonias niger nie stwierdzono występowania gatunku uszatka błotna Asio flammeus dzięcioł zielonosiwy Picus canus 5 par Derkacz CX

14 INWENTARYZACJA – wyniki
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. dzięcioł białogrzbiety Dendrocopos leucototos 4 pary muchołówka mała Ficedula parva nie stwierdzono występowania gatunku Potencjalne przedmioty ochrony Ostoi Biebrzańskiej  lelek Caprimulgus europaeus dzięcioł czarny Dryocopus martius dzięcioł średni Dendrocopos medius co najmniej 3 pary Derkacz CX

15 INWENTARYZACJA – wyniki
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. podróżniczek Luscinia svecica 5 samców lerka Lullula arboreta 3 pary przelotne ptaki wodno-błotne największe koncentracje dotyczą bataliona. Stwierdzono 30 żerujących i tokujących ptaków na łąkach koło mostu koło Ciszewa i 23 żerujące i tokujące ptaki na łąkach na północ od Kapic. Poza tym, po okresie lęgowym, stwierdzono ok czajek, koło „Wezła Modzelówka” inne gatunki cietrzew Tetrao tetrix 12 samców czajka Vanellus vanellus 18 par Derkacz CX

16 INWENTARYZACJA – wyniki
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. dzięcioł zielony Picus viridis 1 para krwawodziób Tringa totanus 3 pary pliszka cytrynowa Motacilla citreola 2 samce wodniczka Acrocephalus paludicola 33 samce Derkacz CX

17 INWENTARYZACJA – wyniki – gatunki strefowe
Nazwa gatunku Liczebność na obszarze realizowanego projektu w 2011 r. bocian czarny Obserwowany 2 pary, nie znaleziona zajętego gniazda bielik 2 pary lęgowe orlik grubodzioby 3 pary lęgowe, w tym 1 mieszana orlik krzykliwy 2-3 pary lęgowe puchacz 4 odzywające się terytorialnie samce Derkacz CX

18 WALORYZACJA OBSZARU Derkacz CX WALORYZACJA 0 – bez większego znaczenia
1 – niski 2 – średni 3 - wysoki Derkacz CX Waloryzacja terenu na podstawie występowania ptaków w 2011 roku (tab. 2) (0,1,2,3 – waloryzacja, — - granica projektu, — - waloryzacja, — - cieki wodne,  - krzewy i drzewa

19 INWENTARYZACJA Opracowanie:
Inwentaryzacja i waloryzacja awifauny z określeniem wskazań ochronnych na obszarze realizacji projektu LIFE09 NAT/PL/ „Renaturyzacja sieci hydrograficznej w Basenie Środkowym doliny Biebrzy. Etap I” wykonał zespół w składzie: dr Grzegorz Grzywaczewski dr inż. Szymon Cios mgr Krzysztof Kus mgr inż. Paweł Szczepaniak mgr inż. Rafał Szczech Stowarzyszenie Ochrony Sów ul. Suchedniowska 14, Bodzentyn Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

20 MONITORING AWIFAUNY Obejmował lata 2012 – 2016
Wykonawca: mgr Michał Polakowski Wykonywany był wg metodyki ogólnopolskiego Monitoringu Ptaków Mokradeł Liczenia wykonywane były przez 2 zespoły na transektach. Badania prowadzono wzdłuż cieków wodnych biegnących w siedliskach podmokłych o łącznej długości 29,6 km, Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

21 Transekt „Kanał Woźnawiejski”
MONITORING AWIFAUNY Transekt „Kuligi” 3,2 km dł. Transekt „Jegrznia” 6,2 km dł. Transekt „Ełk” 13, 8 km dł. Derkacz CX Transekt „Kanał Woźnawiejski” 9,6 km dł.

22 MONITORING AWIFAUNY - metodyka
Metodyka MPM 0-25m, m m, >200 m Liczenia wczesnowiosenne (początek maja) Liczenia późnowiosenne (początek czerwca) Nanoszono także charakterystykę siedliska (zmiany) Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

23 MONITORING AWIFAUNY - metodyka
Odnotowywane wszystkie osobniki po obu stronach transektu w odległościach 0-25m, m m, >200 m Liczenia wczesnowiosenne (początek maja) Liczenia późnowiosenne (początek czerwca) Charakterystyka siedliska (zmiany) Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

24 MONITORING AWIFAUNY - wyniki
Transekt „Ełk” łącznie stwierdzono120 gatunków ptaków przeciętnie 815 osobników w sezonie zagęszczenie 59 os./km). Przeważały rokitniczka, potrzos, cierniówka, kukułka, słowik szary i piecuszek oraz skowronek. Wśród dominatów znalazł się też notowany głównie późną wiosną w stadach szpak. Obserwacje gatunków cennych: większość występujących na „Trójkącie” cietrzewi, dubelt, oba gatunki orlików, pliszkę cytrynową, a w „mokrym” roku 2013 – licznie lęgowe tu rybitwy białoskrzydłej. Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

25 MONITORING AWIFAUNY - wyniki
Transekt „Jegrznia”” odnotowano 94 gatunki, a przeciętnie rejestrowano 303 osobniki, zagęszczenie 48,9 os./km dominowały typowe tu ptaki jak skowronek, świergotek łąkowy i pokląskwa, potrzos i rokitniczka (trzcinowiska) obserwacje gatunków cennych: cietrzew oraz orliki – grubodzioby i krzykliwy. Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

26 MONITORING AWIFAUNY - wyniki
Transekt „Kanał Woźnawiejski”” odnotowano 106 gatunków ptaków, przeciętnie 486 osobników, zagęszczenie 51,9 os./km dominowała awifauna związana z najliczniej reprezentowanymi tu lasami i zakrzaczeniami: kapturka, piecuszek, zięba, trznadel, słowik szary, cierniówka i kukułka. wysokie w skali kraju zagęszczenie jarzębatki Obserwacje gatunków cennych: bocian czarny, cietrzew, dubelt, orlik krzykliwy, wodniczka. Stwierdzono tu jeden z nielicznych w Polsce, współczesnych przypadków gniazdowania bataliona Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

27 MONITORING AWIFAUNY – MPM Biebrza vs. referencje
143 gatunki ptaków stwierdzone miały średnie zagęszczenie jak na powierzchniach referencyjnych. aż 107 gatunków miało przeciętne zagęszczenia 5 gatunków pospolitych ptaków gniazdujących w Polsce miało zagęszczenia wyższe: bażant, bocian biały, dymówka, dzwoniec i oknówka 12 gatunków ornitofauny osiągało wyższe zagęszczenia niż w referencjach – m. in. orlik krzykliwy i rybitwa białoskrzydła. Tu także te, dla których brakowało danych referencyjnych: cietrzew, dubelt, dzięcioł białogrzbiety, orlik grubodzioby, pliszka cytrynowa i wodniczka. Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

28 MONITORING AWIFAUNY – podsumowanie
Lata to okres suchy Spadek liczebności gatunków mokradłowych - siewkowce Zwiększa się udział i liczebność gatunków „sucholubnych” – np. jarzębatka, skowronek Rok 2013 – „mokry” Lęgowa kolonia rybitwy białoskrzydłej ( par), Lęgowy batalion Lęgowa pliszka cytrynowa -„kolonia” 11 par lęgowych WODA! WODA! WODA! Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

29 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy
Dziękuję za uwagę Kontakt: Artur Wiatr Tel ; Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN

30 MONITORING AWIFAUNY - wyniki
Średnią liczebność poszczególnych gatunków na transektach biebrzańskich obliczono przy pomocy uogólnionych, liniowych modeli mieszanych (Generalized Linear Mixed Models, GLMM) z rozkładem Poissona. Renaturyzacja sieci hydrograficznej w basenie środkowym doliny Biebrzy. Etap I. LIFE09 NAT/PL/000258 Projekt współfinansowany przez instrument finansowy LIFE+ Wspólnoty Europejskiej, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Biebrzański PN