ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA choroby przenoszone przez wektory

Prezentacja na temat: "ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA choroby przenoszone przez wektory"— Zapis prezentacji:

1 ŚWIATOWY DZIEŃ ZDROWIA choroby przenoszone przez wektory
opracowała Joanna Hołownicka - Plaszczyk

2

3 WEKTORY ZAKAŻENIA organizmy, które przenoszą czynniki chorobotwórcze z zakażonego człowieka (lub zwierzęcia) na innego człowieka (lub zwierzę)

4 ZAKAŻENIE (INFEKCJA) wniknięcie i rozwój/względnie namnożenie się czynnika chorobotwórczego (np. wirusy, bakterie) w organizmie człowieka lub zwierzęcia

5 CHOROBY PRZENOSZONE PRZEZ WEKTORY (przykłady)
Malaria chorobą wywoływana przez pierwotniaki przenoszoną przez komary Denga chorobą wirusową przenoszoną przez komary Borelioza chorobą bakteryjna przenoszoną przez kleszcze Kleszczowe zapalenie mózgu chorobą wirusową przenoszoną przez kleszcze

6 W roku 2010 pochłonęła 660 000 ofiar na malarię nie ma szczepionki
MALARIA W roku 2010 pochłonęła ofiar na malarię nie ma szczepionki

7 Pierwotniak Plasmodium komary (Anopheles) WEKTOR CHOROBA ( malaria)
CZYNNIK CHOROBOTWÓRCZY WEKTOR CHOROBA ( malaria) Pierwotniak Plasmodium –5 gatunków (pierwotniaków) komary (Anopheles)

8 REJONY ZAGROŻENIA MALARIĄ

9 stosowanie repelentów, czyli środków ochrony przed ukąszeniami komarów
Profilaktyka  chemioprofilaktyka -stosowanie leków antymalarycznych około 6 tygodni przed przybyciem do strefy występowania malarii, stosować przez cały czas pobytu w rejonie zagrożonym oraz kontynuować po opuszczeniu tego rejonu przez zalecany okres. stosowanie repelentów, czyli środków ochrony przed ukąszeniami komarów unikanie komarów poprzez: zabezpieczenie miejsca noclegu (klimatyzacja, osłony na okna itp.), używanie moskitiery, najlepiej nasączonej insektycydem oraz właściwe ubranie (zakrywające maksymalnie ciało).

10 ZMNIEJSZENIE POPULACJI KOMARÓW
- eliminacja siedlisk ( osuszanie zbiorników wodnych) - wprowadzenie do środowiska genetycznie modyfikowanych komarów - wprowadzenie zwierząt żywiących się larwami komarów np. rybka - gambuzja pospolita  

11 przeciwko dendze brak szczepionki
DENGA przeciwko dendze brak szczepionki występuje w ponad 110 państwach rocznie infekuje od 50 do 390 milionów ludzi na świecie

12 W ciągu ostatnich 50 lat liczba zachorowań wzrosła 30-krotnie komary
CZYNNIK CHOROBOTWÓRCZY WEKTOR CHOROBA DENGA wirus DENV –4 genotypy W ciągu ostatnich 50 lat liczba zachorowań wzrosła 30-krotnie komary (Aedes w Afryce, Haemagogus w Ameryce Pd.)

13 REJONY WYSTĘPOWANIA DENGI

14 JEDYNĄ OCHRONĄ PRZED DENGĄ JEST STOSOWANIE ŚRODKÓW OSTROŻNOŚCI I ZAPOBIEGANIE UKĄSZENIOM PRZEZ KOMARY

15 BORELIOZA

16 choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa)
CZYNNIK CHOROBOTWÓRCZY WEKTOR CHOROBA ( borelioza - choroba z Lyme, krętkowica kleszczowa) bakterie należące do krętków kleszcze

17 Stadium boreliozy Objawy
I. Stadium wczesne, zakażenie miejscowe Rumień wędrujący (erythema migrans) — pojawiająca się zwykle 7-14 dni po ukąszeniu przez zakażonego kleszcza charakterystyczna pojedyncza zmiana na skórze, na ogół niebolesna, o średnicy od 5 cm do nawet 70 cm. Czasem towarzyszy jej gorączka, bóle głowy, mięśni (typowe objawy grypopodobne). Rumień wędrujący występuje u 60-80% (a nawet 90%, jak podają Amerykanie) pacjentów. II. Stadium wczesne, choroba układowa 3-5 tygodni po ukąszeniu: rumień — zmiany w wielu miejscach na skórze porażenie nerwów czaszkowych, szczególnie twarzowych zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych zapalenie mózgu, gorączka, bóle mięśni, bóle głowy, zmęczenie objawy zapalne w obrębie serca przewlekłe zapalenie stawów III. Stadium późne Tygodnie, miesiące, a nawet lata po wystąpieniu pierwszych objawów: zapalenie stawów neuroborelioza: zapalenie mózgu, zapalenie nerwów, rdzenia zanikowe zapalenie skóry kończyn (niemal wyłącznie u pacjentów w Europie)

18 PORAŻENIE NERWU TWARZOWEGO

19 ZASIĘG WYSTĘPOWANIA BORELIOZY

20 Cykl rozwojowy kleszcza pospolitego
ŻYWICIELE KLESZCZY - lądowe gady - ptaki głównie te, które gnieżdżą się i poszukują pożywienia na ziemi i w niskich warstwach roślinności - ssaki - ludzie Cykl rozwojowy kleszcza pospolitego trwa 2- 3 lata

21

22 NAJCZĘSTSZE MIEJSCA UKĄSZENIA KLESZCZA

23 SEZONOWOŚĆ WYSTĘPOWANIA KLESZCZY

24 PRZYBORY DO USUWANIA KLESZCZY

25 Zapobieganie ukąszenia przez kleszcze
noszenie ubioru okrywającego możliwie szczelnie ciało (koszula z długimi rękawami, długie spodnie, zakryte buty), unikanie wypraw w rejony, w których jest dużo kleszczy, unikanie chodzenia poza drogami po lesie, w zaroślach i łąkach,

26 niesiadanie na zwalonych pniach drzew (miejsce przebywania młodocianych form kleszczy – nimf),
stosowanie środków odstraszających kleszcze (repelenty), stosowanie środków do impregnacji odzieży i obuwia sprawdzanie ciała po pobycie w lesie.

27 Przechorowanie boreliozy nie chroni przed ponownym zachorowaniem
• Nie ma szczepionki przeciwko boreliozie Boreliozę leczy się terapią antybiotykową Każde podejrzenie zakażenia należy skonsultować z lekarzem

28 test ELISA test Western blot Testy diagnostyczne wykrywające boreliozę
(identyfikację przeciwciał w klasach IgM i IgG)

29 KLESZCZOWE ZAPALENIE MÓZGU

30 (kleszczowe zapalenie mózgu KZM)
CZYNNIK CHOROBOTWÓRCZY WEKTOR CHOROBA (kleszczowe zapalenie mózgu KZM)  wirus z rodziny  Flaviviridae kleszcze

31

32 Stadia KZM Objawy do najczęściej powikłań należy: niedowład, trwałe
Faza I  trwa zwykle około 4-14 dni przypominają infekcję grypową lub grypopodobną. Występuje wówczas: temperatura do 38 stopni; złe samopoczucie z narastającym osłabieniem; bóle głowy i karku; bóle mięśni kończyn, a także bóle gałek ocznych.  neurologiczna wysoka gorączka nawet do 40°C silne bóle głowy nudności, wymioty objawy oponowe bóle stawów i mięśni do najczęściej powikłań należy: niedowład, trwałe uszkodzenie słuchu, zaburzenia psychiczne

33 CYKL ROZWOJOWY KLESZCZA

34

35 SZCZEPIENIA PRZECIWKO KLESZCZOWEMU ZAPALENIU MÓZGU
Szczepienia zaleca się: zatrudnionym przy eksploatacji lasów stacjonującemu w lasach wojsku, rolnikom, młodzieży odbywającej praktyki turystom uczestnikom obozów i kolonii.

36 SZCZEPIENIA NAJCZĘŚCIEJ ZALECANE PRZED PODRÓŻĄ U DOROSŁYCH
przeciwko wirusowemu zapaleniu wątroby typu A, typu B przeciwko tężcowi i błonicy przeciwko poliomyelitis (chorobie Heinego-Medina) przeciwko durowi brzusznemu przeciwko wściekliźnie przeciwko cholerze przeciwko meningokokom (w niektórych sytuacjach to szczepienie jest obowiązkowe) przeciwko żółtej gorączce (w niektórych sytuacjach to szczepienie jest obowiązkowe) przeciwko kleszczowemu zapaleniu mózgu przeciwko japońskiemu zapaleniu mózgu przeciwko odrze

37

38 DZIĘKUJĘ